Свет
Вселенскиот телескоп „Хабл“ ја откри најоддалечената ѕвезда досега
Вселенскиот телескоп „Хабл“ ѕирна во зората на космичката ера и откри светлина на ѕвезда што постоела во првите милијарда години по големата експлозија, што е нов рекорд, објавија астрономите.
Новооткриената ѕвезда, наречена Еарендел, е толку далеку што на нејзината светлина ѝ требале 12,9 милијарди години да стигне до Земјата од времето кога вселената била на седум проценти од својата сегашна старост.
Twinkle, twinkle farthest star ⭐@NASAHubble just smashed records by observing the farthest individual star ever seen. Its light took 12.9 billion years to reach us—so we’re seeing how it looked when the universe was less than a billion years old!
More: https://t.co/vVRHSAOf1r pic.twitter.com/I4QDxL9vKb
— NASA (@NASA) March 30, 2022
„Отпрвин речиси и не верувавме, беше многу подалеку од досега најдалечното“, рече астрономот Брајан Велч од Универзитетот „Џон Хопкинс“ во Балтимор, главен автор на трудот во Nature, кој го опишува откритието. Претходниот рекорд бил откриен во 2018 година кога универзумот беше стар четири милијарди години.
Бидејќи универзумот се шири, во моментот кога светлината на далечните ѕвезди ќе стигне до нас, растегнат е на подолги, поцрвени бранови должини, феномен наречен црвено поместување (redshift). Светлината на Еарендел доаѓа од ерата наречена redshift 6.2.
„Обично на овие растојанија цели галаксии изгледаат како мали точки, а светлината на милиони ѕвезди се спојува“, вели Велч во изјавата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Полски медиуми: Нападнат нашиот амбасадор во Русија, објавена снимка од инцидентот
Полскиот амбасадор во Русија, Кшиштоф Крајевски, бил нападнат во Санкт Петербург од група демонстранти кои протестирале против полската поддршка за Украина, пренесуваат полските медиуми. Инцидентот се случил во неделата, додека дипломатот бил на пат кон Католичката црква „Св. Катарина“ по повод Денот на независноста на Полска.
Според „Газета Виборча“, амбасадорот бил опколен од агресивна група што носела транспаренти со антиполски и антиукраински пораки. Демонстрантите прво го нападнале вербално, а потоа неколкумина се обиделе и физички да го удрат. Интервенцијата на припадниците на полската Државна служба за заштита го спречила нападот.
❗️Krzysztof Krajewski, Polish ambassador to Russia, was attacked in St Petersburg.
According to TVP, the ambassador was attacked by an aggressive group of about 10 people carrying anti-Polish and anti-Ukrainian banners. They surrounded him and attempted to strike him.
“It began… pic.twitter.com/LHiFdwmW5y
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) November 20, 2025
Полското МНР го потврди инцидентот, нарекувајќи го „најсериозен во долг период“. Варшава, на средбата со рускиот отправник на работи, изразила силно незадоволство, на што руската страна одговорила дека вакви ситуации „не треба да се случуваат“.
Нападот се случил во период на зголемени тензии меѓу Полска и Русија, по саботажата на железничка линија во Полска, за која Варшава ја обвинува Москва. Како одговор, Полска нареди затворање на рускиот конзулат во Гдањск – третиот таков потег по конзулатите во Познањ и Краков – оставајќи го само руското амбасадорство во Варшава активно.
Москва, пак, ги отфрли обвиненијата и ја обвини Полска за „русофобија“, најавувајќи „реципрочни мерки“.
Регион
„Лукоил“ во завршна фаза на продажба на рафинеријата во Бугарија – компанијата предупредува на заштита на сопственичките права
Рускиот нафтен гигант „Лукоил“ соопшти дека е во завршна фаза од продажбата на својата имотна структура во Бугарија, вклучувајќи ја рафинеријата „Лукоил Нефтохим Бургас“ и мрежата бензински станици. Компанијата предупреди дека ќе преземе правни мерки доколку специјалниот управител назначен од бугарската влада ги повреди нејзините сопственички права.
Вашингтон на крајот на октомври воведе санкции за „Лукоил“ и „Роснефт“ со цел да го ограничи руското финансирање на војната во Украина. Рокот за завршување на трансакциите со „Lukoil International“ е продолжен до 13 декември, а за бугарските подружници до 29 април 2026 година.
Бугарската влада минатата недела именуваше специјален управител со овластувања да го продолжи работењето и, доколку е потребно, да продава удели во рафинеријата. „Лукоил“ соопшти дека очекува неговото назначување да не го попречи процесот на продажба.
Компанијата истакна дека работи со неколку потенцијални купувачи. Меѓу заинтересираните се турскиот „Cengiz Holding“, азербејџанската државна нафтена компанија SOCAR, како и казахстанскиот „Казмунајгаз“, меѓународната трговска куќа Vitol, турскиот фонд Oyak и унгарската компанија MOL. Унгарскиот премиер Виктор Орбан претходно потврди дека MOL доставил понуда.
„Лукоил“ најави дека компанијата ќе ги заштити своите легитимни интереси доколку бидат прекршени, потсетувајќи дека во Бугарија има инвестирано над 4,5 милијарди долари во последните 25 години.
Свет
Повеќе од 400 милиони деца живеат во сиромаштија
Повеќе од 412 милиони деца во земјите со ниски и средни приходи живеат во сиромаштија и се лишени од основни потреби како образование, здравствена грижа и соодветна исхрана, се наведува во извештајот на УНИЦЕФ објавен по повод Меѓународниот ден на детето.
Според извештајот, најпогодени се децата во субсахарска Африка, а сериозна состојба е забележана и во јужна и југоисточна Азија и регионот на Пацификот. УНИЦЕФ предупредува дека напредокот постигнат во последната деценија е загрозен поради намалување на меѓународната развојна помош.
Агенцијата истакнува дека сиромаштијата е поширок проблем од финансиската немаштија – 65 проценти од децата во земјите со ниски приходи немаат пристап до санитарни услови.
Извршната директорка на УНИЦЕФ, Катрин Расел, повика владите и компаниите да не ги намалуваат средствата за најранливите и да продолжат да вложуваат во клучни услуги за децата.

