Свет
Го уби ли делта-сојот сонот за колективен имунитет?
Додека делта-сојот на коронавирусот се шири во целиот свет, експертите се прашуваат дали желбата да се создаде имунитет на стадо преку вакцинација и натаму е остварлива. Имунитетот на стадо се постигнува во моментот кога одреден дел од населението е вакцинирано или ја прележало инфекцијата.
Дали е ова можно да се постигне кога станува збор за Ковид-19 поради постојаното појавување позаразни варијанти е отворено прашање.
„Ако прашањето е дали ќе ја контролираме пандемијата само со вакцинација, одговорот е негативен“, вели францускиот епидемиолог Мирсе Софоне, професор на Универзитетот во Монпелје.
Тој вели дека колективниот имунитет зависи од два основни факторa.
„Тоа се заразноста на вирусот и ефективноста на вакцината за заштита од инфекцијата. Во моментот нема таква ефикасност“.
Делта е приближно 60 проценти попренослив од алфа-варијантата и двојно позаразен од оригиналниот сој што се појави во Вухан кон крајот на 2019 година.
Колку е побрз вирусот во ширењето на инфекцијата, толку е поголем прагот за имунитет на стадо.
„Теоретски, тоа е многу едноставна математика“, вели епидемиологот Антоан Флао, директор на Францускиот институт за јавно здравје.
„Изворната варијанта на коронавирусот имаше стапка на репродукција помеѓу нула и три, што значи дека едно заразено лице може да зарази до три други. Да останеше така, имунитетот на стадо ќе беше постигнат по вакцинација на 66 проценти од луѓето“, објаснува Флао.
„Но, ако стапката на репродукција е осум, како што е кај делта-сојот, тоа веќе се приближува до стапка од 90-процентна вакцинација“, додава тој.
Сепак овие тврдења се релевантни под услов вакцините да бидат сто проценти ефикасни во запирање на делта-варијантата, што, за жал, знаеме дека не е така.
Според американските научници, ефективноста на вакцините на „Фајзер“ и „Модерна“ во спречувањето на инфекцијата е намалена од 91 на 66 проценти откако делта стана доминантна варијанта.
И бидејќи студиите покажаа дека имунитетот стекнат од самата вакцина се намалува со текот на времето, неколку земји веќе почнаа со вакцинација со трета доза, таканаречена бустер.
Земајќи го сето ова предвид, Софоне вели дека апсолутно 100 проценти од луѓето треба да се вакцинираат за да го запрат преносот на вирусот, што од очигледни причини е невозможно.
Но, дури и ако таа митска цел за колективен имунитет повеќе не е во игра, експертите посочуваат дека вакцинацијата е најважна. Вакцината несомнено обезбедува одлична заштита од сериозни болести.
„Научниците препорачуваат да се вакцинираат што е можно повеќе луѓе“, истакнува Флао додавајќи дека со текот на времето сите пандемии завршуваат.
Софоне вели дека и натаму е можно Ковид-19 да стане уште една ендемска болест, но не само со помош на вакцините.
Тој предвидува дека ќе треба уште долго време да се носат маски и да се одржува физичко растојание.
„За време на пандемијата на СИДА, кога научниците рекоа ‘носете кондоми’, многумина мислеа ‘добро, ќе го правиме тоа некое време’“, потсетува Флао додавајќи дека користењето презервативи и денеска е сосема вообичаена работа.
„И во оваа ситуација може да се случи да продолжиме да користиме маски долго време во затворени простории и во јавен превоз“, заклучува францускиот научник.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Американците нападнаа три пловила во Пацификот: Дали ова е вовед во нападите врз Венецуела?
Јужната команда на САД соопшти дека извршила напади врз три брода во меѓународни води, при што загинале осум мажи. „Разузнавачките информации потврдија дека бродовите пловеле низ познати рути за трговија со дрога во источниот Пацифик и биле вклучени во трговија со дрога“, соопшти војската на Икс, заедно со снимки од нападите.
Соединетите Американски Држави нападнаа повеќе од 20 брода во Тихиот Океан и Карипското Море во близина на Венецуела, како дел од воената кампања што ја започна претседателот Доналд Трамп против трговијата со дрога од регионот.
Најмалку 90 осомничени трговци со дрога се убиени во тој процес.
On Dec. 15, at the direction of @SecWar Pete Hegseth, Joint Task Force Southern Spear conducted lethal kinetic strikes on three vessels operated by Designated Terrorist Organizations in international waters. Intelligence confirmed that the vessels were transiting along known… pic.twitter.com/IQfCVvUpau
— U.S. Southern Command (@Southcom) December 16, 2025
Незаконски убиства?
Користењето на војската за напад врз осомничени бродови за трговија со дрога е остра отстапка од начинот на кој Соединетите Американски Држави историски се справувале со нив. Администрацијата на Трамп се обиде да ја одбрани легалноста на нападите, за кои некои правни експерти велат дека претставуваат незаконски вонсудски убиства.
„Нашите операции во регионот Саутком се законски според американското и меѓународното право, а сите дејствија се во согласност со Законот за вооружени конфликти“, изјави портпаролот на Пентагон, Кингсли Вилсон, пред новинарите претходно овој месец.
За овие напади се смета дека им претходат на копнените напади на САД врз Венецуела, за кои Трамп рече дека ќе започнат наскоро.
Европа
Крај на краткорочните изнајмувања на станови за туристи во Шпанија, Airbnb е казнет
Шпанија го казни Airbnb со огромни 65 милиони евра за рекламирање недвижности за краткорочно изнајмување без соодветни дозволи. Одлуката доаѓа во време кога расте притисокот врз владата да го ограничи туристичкото сместување во услови на продлабочување на кризата со домувањето, објавува Euronews.
Шпанското Министерство за заштита на потрошувачите соопшти дека казната е конечна и дека на платформата со седиште во САД ѝ е наредено веднаш да ги отстрани сите нелегални огласи. Официјалните лица изјавија дека повеќе од 65.000 огласи на Airbnb ги прекршуваат шпанските закони за заштита на потрошувачите, вклучително и огласување недвижности без дозволи или со неважечки броеви за лиценца.
Казната е шест пати поголема од профитот што Airbnb го оствари од спорните огласи помеѓу времето кога властите ја предупредија компанијата и времето кога огласите конечно беа отстранети.
Зошто беше казнет Airbnb?
Според шпанските власти, 65.122 огласи на Airbnb ги прекршиле прописите дизајнирани да ги заштитат закупците и потрошувачите. Многу од овие имоти се наоѓале во региони каде што краткорочните изнајмувања се ограничени или бараат експлицитно одобрение.
Министерството нагласи дека од платформите како Airbnb се очекува да проверат дали имотите рекламирани во Шпанија се во согласност со локалните и регионалните прописи за домување. Кога не го прават тоа, велат, тие изнајмувања остануваат на пазарот подолго отколку што треба, намалувајќи го бројот на домови достапни за жителите кои бараат долгорочен смештај.
Министерот за права на потрошувачите, Пабло Бустиндуј, рече дека има „илјадници семејства кои живеат на работ“ поради кризата со домувањето во земјата, додека некои компании профитираат од „бизнис модели што ги принудуваат луѓето да ги напуштат своите домови“.
Борбата против нелегалните изнајмувања не е ограничена само на Airbnb. Во јуни, Шпанија, исто така, му наложи на Booking.com да отстрани повеќе од 4.000 нелегални огласи.
Барселона ја предводи борбата против масовниот туризам
Барселона стана епицентар на борбата на Шпанија против краткорочните изнајмувања. Градот оваа година објави планови за постепено укинување на сите туристички станови до 2028 година, со што ефикасно ќе им се забрани на платформи како Airbnb да продаваат приватно сместување во станбени згради.
Градските лидери велат дека краткорочните изнајмувања ги испразнија локалните населби, ги истиснаа жителите од пазарот за изнајмување и ги трансформираа цели населби исклучиво за туризам. Локалните заедници се согласуваат, а протестите – од мирни маршеви до напади со водени топови – се сè почести против масовниот туризам и растечките трошоци за живот.
Другите регионални и национални власти во Шпанија следат сличен пат. Повеќе од 53.000 нелегални туристички станови неодамна беа отстранети од официјалните регистри низ целата земја, главно во Андалузија, Канарските Острови, Каталонија и Валенсија.
Шпанија пречека рекордни 94 милиони странски туристи во 2024 година и е на добар пат да го надмине тој рекорд оваа година. Иако туризмот останува клучен економски столб, официјалните лица велат дека построгата регулација на краткорочните изнајмувања е клучна за балансирање на растот на бројот на посетители со квалитетот на животот на локалното население.
Европа
Турски борбени авиони соборија дрон „надвор од контрола“ во близина на брегот на Црното Море
Турција собори беспилотно летало „надвор од контрола“ кое се приближувало до нејзиниот воздушен простор над Црното Море, соопшти во понеделник Министерството за одбрана. Инцидентот се случува по украинските напади врз руските танкери од „флотата во сенка“ покрај турскиот брег и предупредувањата од турските политичари за опасностите од ширење на војната во Украина, објави АП њуз.
Министерството во соопштението наведува дека борбените авиони Ф-16 биле испратени по откривањето на објектот. „За да се избегне каква било потенцијална штета, тој бил соборен во безбедна зона надвор од населените области“, се додава во соопштението. Во соопштението не се дадени дополнителни детали за локацијата или времето на инцидентот.
Украина соопшти дека нејзините поморски беспилотни летала погодиле два танкери на 28 ноември, додека трет брод бил погоден на 2 декември додека се движел кон турското пристаниште Синоп. Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган ги осуди претходните напади како закана за „безбедноста на навигацијата, животите и животната средина, особено во нашата ексклузивна зона“.

