Свет
Го уби ли делта-сојот сонот за колективен имунитет?
Додека делта-сојот на коронавирусот се шири во целиот свет, експертите се прашуваат дали желбата да се создаде имунитет на стадо преку вакцинација и натаму е остварлива. Имунитетот на стадо се постигнува во моментот кога одреден дел од населението е вакцинирано или ја прележало инфекцијата.
Дали е ова можно да се постигне кога станува збор за Ковид-19 поради постојаното појавување позаразни варијанти е отворено прашање.
„Ако прашањето е дали ќе ја контролираме пандемијата само со вакцинација, одговорот е негативен“, вели францускиот епидемиолог Мирсе Софоне, професор на Универзитетот во Монпелје.
Тој вели дека колективниот имунитет зависи од два основни факторa.
„Тоа се заразноста на вирусот и ефективноста на вакцината за заштита од инфекцијата. Во моментот нема таква ефикасност“.
Делта е приближно 60 проценти попренослив од алфа-варијантата и двојно позаразен од оригиналниот сој што се појави во Вухан кон крајот на 2019 година.
Колку е побрз вирусот во ширењето на инфекцијата, толку е поголем прагот за имунитет на стадо.
„Теоретски, тоа е многу едноставна математика“, вели епидемиологот Антоан Флао, директор на Францускиот институт за јавно здравје.
„Изворната варијанта на коронавирусот имаше стапка на репродукција помеѓу нула и три, што значи дека едно заразено лице може да зарази до три други. Да останеше така, имунитетот на стадо ќе беше постигнат по вакцинација на 66 проценти од луѓето“, објаснува Флао.
„Но, ако стапката на репродукција е осум, како што е кај делта-сојот, тоа веќе се приближува до стапка од 90-процентна вакцинација“, додава тој.
Сепак овие тврдења се релевантни под услов вакцините да бидат сто проценти ефикасни во запирање на делта-варијантата, што, за жал, знаеме дека не е така.
Според американските научници, ефективноста на вакцините на „Фајзер“ и „Модерна“ во спречувањето на инфекцијата е намалена од 91 на 66 проценти откако делта стана доминантна варијанта.
И бидејќи студиите покажаа дека имунитетот стекнат од самата вакцина се намалува со текот на времето, неколку земји веќе почнаа со вакцинација со трета доза, таканаречена бустер.
Земајќи го сето ова предвид, Софоне вели дека апсолутно 100 проценти од луѓето треба да се вакцинираат за да го запрат преносот на вирусот, што од очигледни причини е невозможно.
Но, дури и ако таа митска цел за колективен имунитет повеќе не е во игра, експертите посочуваат дека вакцинацијата е најважна. Вакцината несомнено обезбедува одлична заштита од сериозни болести.
„Научниците препорачуваат да се вакцинираат што е можно повеќе луѓе“, истакнува Флао додавајќи дека со текот на времето сите пандемии завршуваат.
Софоне вели дека и натаму е можно Ковид-19 да стане уште една ендемска болест, но не само со помош на вакцините.
Тој предвидува дека ќе треба уште долго време да се носат маски и да се одржува физичко растојание.
„За време на пандемијата на СИДА, кога научниците рекоа ‘носете кондоми’, многумина мислеа ‘добро, ќе го правиме тоа некое време’“, потсетува Флао додавајќи дека користењето презервативи и денеска е сосема вообичаена работа.
„И во оваа ситуација може да се случи да продолжиме да користиме маски долго време во затворени простории и во јавен превоз“, заклучува францускиот научник.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Саудиска Арабија го бомбардираше Јемен
Саудиска Арабија го бомбардираше јеменскиот пристанишен град Мукала поради, како што наведува, пратка оружје наменето за сепаратистичките сили, кое пристигнало во градот од Обединетите Арапски Емирати.
Нападот сигнализира нова ескалација на тензиите меѓу кралството и сепаратистичките сили на Јужниот преоден совет, поддржани од Емиратите. Односите меѓу Ријад и Абу Даби, кои ги поддржуваат спротивставените страни во децениската војна во Јемен, исто така се затегнуваат.
BREAKING
Saudi Arabia announces it has launched airstrikes against a boat that allegedly came from the UAE & dropped off weapons in the STC-controlled port of Mukalla in Yemen
The anti-Muslim Brotherhood STC forces recently took territory from the Muslim Brotherhood-linked PLC pic.twitter.com/dyamROY1nE
— Visegrád 24 (@visegrad24) December 30, 2025
Саудиската војска се огласи
Во соопштението од војската објавено од државната Саудиска новинска агенција се вели дека нападите следеле по пристигнувањето на бродовите од Фуџаира, пристанишен град на источниот брег на ОАЕ. „Екипажите на бродовите ги имале исклучени уредите за следење, а голема количина оружје и борбени возила биле истоварени од бродовите во поддршка на силите на Јужниот преоден совет“, се вели во соопштението.
„Со оглед на тоа што оружјето за кое станува збор претставува непосредна закана и ескалација што го загрозува мирот и стабилноста, воздухопловните сили на Коалицијата утрово спроведоа ограничен воздушен напад насочен кон оружје и воени возила истоварени од два брода во Мукала“, се додава во соопштението.
The Saudi-led Coalition to Support Legitimacy in Yemen has announced that it carried out “limited” airstrikes in the last few hours on the Port of Mukalla in Southern Yemen, targeting military equipment and vehicles for the Southern Transitional Council (STC) that has arrived via… pic.twitter.com/34wsv0PG0e
— OSINTdefender (@sentdefender) December 30, 2025
Не беше веднаш јасно дали имало жртви во нападот или дали во операцијата биле вклучени и други сили освен Саудијците. Саудиската војска соопшти дека нападот бил извршен преку ноќ за да се осигури дека „нема колатерална штета“.
Обединетите Арапски Емирати не одговорија веднаш на барањето за коментар од АП. Сателитскиот новински канал AIC, поврзан со Јужниот преоден совет, го потврди нападот, без да даде дополнителни детали.
Регион
До кога Бугарите ќе можат да плаќаат и во лева и во евра по 1 јануари 2026 година
За разлика од неограничената размена на лева за евра, плаќањата во обете валути, познати како период на двојна циркулација, се ограничени од 1 јануари до 31 јануари 2026 година.
Во текот на овој едномесечен период, левото и еврото ќе бидат во оптек истовремено, при што обете валути ќе имаат статус на законско средство за плаќање. Ова го објави Бугарската народна банка, пренесе бугарски „Фокус“.
После тоа, од 1 февруари 2026 година, еврото ќе остане единствена валута на Бугарија.
Луѓето ќе можат да продолжат да менуваат лева, доколку сè уште ги имаат, во БНБ, во комерцијални банки или во пошти (во населби каде што нема канцеларии на комерцијални банки).
Бугарија од 1 јануари влегува во еврозоната, и почнува да го користи еврото за плаќања во земјата.
Фото: pexels
Регион
Уапсен напаѓачот кој во Белград избоде жена пред внукот
Тихомир Крстиќ (44), повеќекратен повратник во извршување кривични дела, е уапсен под сомнение дека во саботата, 27 декември, во влез од зграда во Нов Белград нападнал жена и ѝ нанел девет убодни рани. Крстиќ има долга криминална историја и најчесто бил осудуван за разбојништва и кражби, при што чести негови жртви биле и деца, пишува „Телеграф.рс“.
Според сомневањата, Крстиќ ја нападнал жената околу 13 часот во станбена зграда во Нов Белград, и тоа пред нејзиниот внук. Ѝ задал повеќе убоди со нож, по што ја ограбил и побегнал. Според информациите на „Блиц“, повредената жена е во стабилна состојба и не е животно загрозена.
Таа здобила три убодни рани во пределот на десната клучна коска, една на левата страна, четири во левото рамо и една во главата. Лекарите констатирале и повреда на белите дробови. Жената е сместена на Одделот за интензивна нега, каде што нејзината состојба и понатаму се следи.
Криминалното досие на Крстиќ покажува дека ова не му е првпат да користи нож при закани. Уште во август 2011 година, од двајца малолетници одзел два мобилни телефони и 200 динари, заканувајќи им се: „Извадете од џебовите сè што имате, ќе ве избодам со нож и ќе пукам во вас!“
Само два месеца подоцна, во октомври истата година, повторно нападнал две момчиња. Им пришол и побарал да му позајмат мобилен телефон, а кога му рекле дека немаат кредит, ги замолил да му го покажат патот. Откако прифатиле да му покажат каде е автобуската станица, ги запрел на крстосница, извадил нож од левата патика и им наредил сè што имаат да го извадат од џебовите и да го остават, заканувајќи се дека ќе ги избоде. Едното момче му предало мобилен телефон, додека другото останало без пари, телефон, сребрено ланче, нараквица и рачен часовник.
По грабежот, Крстиќ им наредил: „Трчајте надолу, ако ве чујам, ќе ве стигнам и ќе ве избодам!“, по што момчињата побегнале. Само пет дена подоцна, украл мобилен телефон и од една жена, приоѓајќи ѝ одзади и истргнувајќи ѝ го уредот од рака додека разговарала.
Полицијата по Крстиќ трагала повеќе од 24 часа. Министерството за внатрешни работи во два наврати објавило негови фотографии, апелирајќи до граѓаните да пријават доколку имаат информации. Уапсен е на автобуска станица во Раковица, недалеку од зградата во која живеел.
Според неофицијални информации, Тихомир бил пуштен од затворот Забела пред околу два месеца. Живеел во Раковица со девојка која изнајмила стан. Соседите раскажале дека секогаш ја спуштал главата кога минувал покрај нив и дека постојано носел капа.

