Свет
Данската премиерка му порача на Трамп: Гренланд има право да одлучува за својата иднина
Данската премиерка Мете Фредериксен му кажа на Доналд Трамп дека Гренланд има право да одлучува за својата иднина, пренесува Би-Би-Си, oткако новоизбраниот американски претседател предизвика бура во Копенхаген минатата недела кога навести дека САД сакаат да го купат арктичкиот остров лоциран на данска територија.
За време на 45-минутниот телефонски разговор, Фредериксен вчера му кажала на Трамп дека Данска е подготвена да ја зголеми својата одговорност за безбедноста на Арктикот. Таа ги повторила и изјавите на гренландскиот премиер Муте Егеде, кој неодамна јасно стави до знаење дека Гренланд не е на продажба.
Трамп не одговори јавно, но тој повторно ја објави анкетата од 2019 година на неговата платформа „Трут соушал“ која покажува дека 68 отсто од Гренланѓаните ја поддржуваат независноста од Данска. Се очекува да се одржи референдум за независност, а Данска веќе соопшти дека ќе го почитува секој резултат.
Трамп ја изрази својата желба да го купи Гренланд уште во 2019 година. Откако Фредериксен го нарече предлогот апсурден, Трамп нагло ја откажа посетата на Данска. Во телефонскиот разговор Фредериксен нагласила и дека данските компании придонесуваат за растот и работните места во САД и дека е во интерес на Европската унија и САД да ја зајакнат трговијата.
Минатата недела Трамп и се закани на Данска со високи царини доколку не се откаже од Гренланд, што предизвика загриженост кај данските бизнисмени. САД се вториот најголем извозен пазар во Данска, така што целните царини би имале значително влијание врз нивната економија.
Денес, Фредериксен ќе одржи, како што го нарекуваат данските медиуми, кризен состанок со бизнис лидерите, вклучително и директорите на пивскиот гигант Карлсберг и фармацевтската компанија Ново Нордиск, позната по лековите за дебелина и дијабетес кои се популарни во САД. Предвиден е и вонреден состанок на Советот за надворешна политика, на кој ќе присуствуваат претставници од целиот парламент.
Пратеничката на Гренландскиот парламент Аја Кемниц рече дека го поддржува ставот на премиерот дека одлуката за Гренланд треба да ја донесат Гренланѓаните. „Имам голема доверба во премиерот, како и во гренландскиот премиер Егеде. Мислам дека е важно тие да соработуваат тесно“, рече таа. Егеде претходно оваа недела изјави дека неговата влада е подготвена да започне дијалог со претстојната администрација на Трамп.
Коментарите на Трамп и посетата на неговиот син на Гренланд минатата недела предизвикаа голема загриженост во Данска. Соочена со можноста за заострување на односите со нејзиниот близок сојузник, Фредериксен внимателно ги избираше зборовите, притоа нагласувајќи го правото на Гренланд на самоопределување. Ханс Редер, политички уредник на ТВ2, истакна дека фактот што на Трамп му биле потребни 45 минути за да разговара со Фредериксен е знак дека прашањето на Гренланд е навистина нешто што Трамп сериозно го разгледува, а не само минлива мисла.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Истражување: Половина од Европејците го гледаат Трамп како непријател на Европа
Речиси половина од Европејците го гледаат американскиот претседател Доналд Трамп како „непријател на Европа“, малку повеќе го оценуваат ризикот од војна со Русија како висок, додека повеќе од две третини веруваат дека нивната земја нема да може да се одбрани во случај на таква војна, покажа ново истражување.
Анкета спроведена во девет земји-членки на ЕУ за платформата за европска дебата за европски прашања, Гран Континент, со седиште во Париз, исто така покажа дека речиси три четвртини од испитаниците сакаат нивните земји да останат во ЕУ. Речиси ист број сметаат дека напуштањето на Унијата ѝ наштетило на Велика Британија, објави британски „Гардијан“.
Основачот на агенцијата Кластер17, која го спроведе истражувањето, Жан-Ив Дормажан, рече дека Европа не само што се соочува со растечки ризици, туку е во процес на трансформација на својата историска, геополитичка и политичка средина.
„Целокупната слика (на истражувањето) ја покажува Европа како загрижена, длабоко свесна за своите ранливости, борејќи се позитивно да ја проектира својата иднина“, рече Дормажан.
Во девет земји, во просек 48 проценти од испитаниците го гледаат Трамп како отворен непријател, најмногу во Белгија (62 проценти) и Франција (57), а најмалку во Полска (19) и Хрватска (37).
„Низ целиот континент, „трампизмот“ јасно се смета за непријателска сила“, рече Дормажан, додавајќи дека денес помалку луѓе го опишуваат Трамп како „ниту пријател ниту непријател“ отколку пред една година, а повеќе како непријателски.
Сепак, Европејците сè уште ги сметаат односите со САД за стратешки важни, а кога беа прашани каков став треба да заземе ЕУ кон американската влада, речиси половина од нив рекоа дека се за компромис.
Анкета за ставовите на граѓаните на Франција, Италија, Шпанија, Германија, Полска, Португалија, Хрватска, Белгија и Холандија покажа дека 51 процент го гледаат ризикот од војна со Русија во наредните години како висок, а 18 проценти сметаат дека е многу висок.
Дормажан рече дека таков резултат „би бил незамислив пред само неколку години и дека тоа сигнализира пресврт на европското јавно мислење како нов геополитички режим во кој можноста за директен конфликт на континентот е широко прифатена“, објави Гардијан.
77 проценти од испитаниците во Полска, 54 проценти во Франција, 51 процент во Германија, 39 проценти во Португалија и 34 проценти во Италија веруваат дека опасноста од војна е голема.
Во исто време, довербата во националните воени капацитети е ниска во сите земји и 69 проценти во просек во девет земји сметаат дека нивната земја „не е многу“ или „воопшто не“ способна да се одбрани од руската агресија.
Анкетата, исто така, покажа дека испитаниците во сите земји вклучени во анкетата го поддржуваат членството на нивната земја во ЕУ, со највисок во Португалија (90 проценти) и најнизок во Франција (61).
Кога станува збор за Брегзит, 63 проценти од анкетираните сметаат дека тој имал негативен ефект врз Велика Британија, а само 19 проценти дека бил позитивен, според истражувањето.
Фото: ЕПА
Свет
Мерц: Секоја земја од ЕУ треба да преземе еднаков дел од ризикот од планираната употреба на замрзнатите руски средства
Германскиот канцелар Фридрих Мерц се залагаше за тоа да се дадат јасни гаранции дека ризиците од планираната употреба на замрзнатите руски државни средства за поддршка на Украина ќе бидат подеднакво распределени меѓу сите земји-членки на Европската Унија.
Во колумна објавена во весникот „Франкфуртер алгемајне цајтунг“, Мерц нагласи дека секоја земја треба да преземе „еднаков дел од ризикот во согласност со своите економски капацитети“, објави Ројтерс.
Вчера, Европската комисија презентираше предлог за употреба на замрзнатите руски средства или меѓународно задолжување со цел да се обезбедат 90 милијарди евра за финансирање на воените и основните државни потреби на Украина за време на војната.
Белгија, која го поседува најголемиот дел од овие средства, остана воздржана и посочи на неколку правни проблеми.
Мерц рече дека Белгија не може да се потпира само на политички ветувања и дека заслужува правно обврзувачки гаранции, нагласувајќи дека „не би било прифатливо една земја да носи преголем товар“, пренесува Танјуг.
Фото:ЕПА
Свет
Европскиот комесар за одбрана: Време е Европејците да развијат свој план за Украина
Време е Европејците да престанат слепо да го следат американскиот претседател Доналд Трамп и наместо тоа да создадат свој мировен план за Украина, изјави денес европскиот комесар за одбрана Андријус Кубилијус.
„ЕУ мора да биде независна или барем подготвена да биде силна во геополитичките случувања, вклучително и да има свои планови за тоа како може да се воспостави мир во Украина и да ги дискутира со своите трансатлантски партнери“, изјави Кубилијус за бриселскиот портал „Политико“.
Тој додаде дека нови планови се појавуваат на секои шест месеци и дека има чувство дека Европа чека планови да пристигнат од Вашингтон, нагласувајќи дека плановите треба да дојдат и од Брисел или Берлин.
Европскиот комесар за одбрана истакна дека е „многу важно“ Европа да создаде свој план за завршување на војната за да обезбеди место на преговарачката маса.
„Треба да имаме можност да разговараме за два плана: еден европски и друг, можеби, подготвен од нашите американски пријатели“, додаде тој.
Целта, рече тој, би била да се најде синергија меѓу двата плана и да се постигне најдобар можен исход.
Зборувајќи за одбраната, Кубилијус рече дека Европа секогаш треба да смета на Член 5, осврнувајќи се на одредбата на НАТО за заедничка одбрана.
Сепак, тој истакна дека фокусот на САД на Пацификот „се случува“.
„Прашањето е дали ни се потребни дополнителни безбедносни гаранции и институционални решенија за да бидеме подготвени во случај Член 5 одеднаш да не се спроведе“, рече Кубилијус.
Тој ги спомена и неодамнешните коментари на американскиот амбасадор во НАТО, Метју Витакер, дека Германија би можела да ја преземе највисоката воена позиција во НАТО, наместо да остане во рацете на американски генерал.
Ова „е сигнал дека Американците навистина бараат од нас да се грижиме за европската одбрана“, не само од воен, туку и од институционален аспект, рече Кубилијус, објави Танјуг.
Фото: ЕПА

