Свет
Данската премиерка му порача на Трамп: Гренланд има право да одлучува за својата иднина
Данската премиерка Мете Фредериксен му кажа на Доналд Трамп дека Гренланд има право да одлучува за својата иднина, пренесува Би-Би-Си, oткако новоизбраниот американски претседател предизвика бура во Копенхаген минатата недела кога навести дека САД сакаат да го купат арктичкиот остров лоциран на данска територија.
За време на 45-минутниот телефонски разговор, Фредериксен вчера му кажала на Трамп дека Данска е подготвена да ја зголеми својата одговорност за безбедноста на Арктикот. Таа ги повторила и изјавите на гренландскиот премиер Муте Егеде, кој неодамна јасно стави до знаење дека Гренланд не е на продажба.
Трамп не одговори јавно, но тој повторно ја објави анкетата од 2019 година на неговата платформа „Трут соушал“ која покажува дека 68 отсто од Гренланѓаните ја поддржуваат независноста од Данска. Се очекува да се одржи референдум за независност, а Данска веќе соопшти дека ќе го почитува секој резултат.
Трамп ја изрази својата желба да го купи Гренланд уште во 2019 година. Откако Фредериксен го нарече предлогот апсурден, Трамп нагло ја откажа посетата на Данска. Во телефонскиот разговор Фредериксен нагласила и дека данските компании придонесуваат за растот и работните места во САД и дека е во интерес на Европската унија и САД да ја зајакнат трговијата.
Минатата недела Трамп и се закани на Данска со високи царини доколку не се откаже од Гренланд, што предизвика загриженост кај данските бизнисмени. САД се вториот најголем извозен пазар во Данска, така што целните царини би имале значително влијание врз нивната економија.
Денес, Фредериксен ќе одржи, како што го нарекуваат данските медиуми, кризен состанок со бизнис лидерите, вклучително и директорите на пивскиот гигант Карлсберг и фармацевтската компанија Ново Нордиск, позната по лековите за дебелина и дијабетес кои се популарни во САД. Предвиден е и вонреден состанок на Советот за надворешна политика, на кој ќе присуствуваат претставници од целиот парламент.
Пратеничката на Гренландскиот парламент Аја Кемниц рече дека го поддржува ставот на премиерот дека одлуката за Гренланд треба да ја донесат Гренланѓаните. „Имам голема доверба во премиерот, како и во гренландскиот премиер Егеде. Мислам дека е важно тие да соработуваат тесно“, рече таа. Егеде претходно оваа недела изјави дека неговата влада е подготвена да започне дијалог со претстојната администрација на Трамп.
Коментарите на Трамп и посетата на неговиот син на Гренланд минатата недела предизвикаа голема загриженост во Данска. Соочена со можноста за заострување на односите со нејзиниот близок сојузник, Фредериксен внимателно ги избираше зборовите, притоа нагласувајќи го правото на Гренланд на самоопределување. Ханс Редер, политички уредник на ТВ2, истакна дека фактот што на Трамп му биле потребни 45 минути за да разговара со Фредериксен е знак дека прашањето на Гренланд е навистина нешто што Трамп сериозно го разгледува, а не само минлива мисла.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Незапаметени поплави во Индонезија: 440 мртви, повеќе од 400 лица се водат како исчезнати
Азија е погодена од разорни поплави кои одзедоа стотици животи и загрозија милиони луѓе. Во Индонезија, спасувачките екипи се тркаат со времето за да пронајдат најмалку 400 исчезнати лица за кои се стравува дека се закопани во лизгање на земјиштето откако циклонските дождови го опустошија регионот пред речиси една недела.
Властите потврдија дека бројот на жртви само на островот Суматра надмина 440, додека бурите и обилните дождови низ Тајланд, Малезија, Филипините и Шри Ланка убија повеќе од 900 луѓе овој месец.
Heart-breaking devastation in North Sumatra, Indonesia 💔🇮🇩. At least 442 dead after floods and landslides hit Huta Garoga. The aftermath looks like a tsunami, leaving communities in shock.#ClimateImpact #EmergencyAidpic.twitter.com/L7nxvq601g
— Naji Ali (@naji1_ali) December 1, 2025
Индонезија е погодена од исклучително редок тропски циклон, Сенјар, кој предизвика катастрофални лизгања на земјиштето, однесе домови и поплави илјадници згради. Според Националната агенција за управување со катастрофи, луѓе се водат како исчезнати во провинциите Ацех, Северна Суматра и Западна Суматра. Помошта се испраќа по воздушен и морски пат, но некои села се уште се отсечени, а има и извештаи за кражба на храна и вода, објавува Би-Би-Си.
The number of people killed by floods and landslides in Indonesia has risen to 442https://t.co/tTyl0URZKz
— پولیس راډیو / Policeradio.af (@MOIPoliceRadio) December 1, 2025
Уништувањето е предизвикано од исклучително голем и долготраен систем на грмотевици, изјави Ерма Јулихастин, експерт за клима во Националната агенција за истражување и иновации на Индонезија. Таа истакна дека просечните месечни врнежи од дожд за погодените области се околу 150 мм, додека некои области ја регистрирале таа количина само за еден ден.
„Ако падне над 100 мм за еден ден, тоа е екстремно, особено ако достигне 200 мм“, рече Јулихастин. Според неа, на 23 ноември, на западниот брег на Суматра паднале 160 мм дожд, а еден ден подоцна, на 24 ноември, дури 226 мм.
Devastating footage aftermath of terrible floods in Huta Godang, South Tapanuli, North Sumatra, Indonesia 🇮🇩 pic.twitter.com/efDxr5lQlW
— Disaster News (@Top_Disaster) November 30, 2025
Југоисточна Азија се соочува со некои од најлошите поплави во историјата. Покрај Индонезија, циклонот Сенјар донесе обилни дождови и лизгање на земјиштето во Тајланд и Малезија, каде што загинаа околу 170 лица. Уште три лица загинаа во Виетнам додека се приближуваше тропската бура Кото, додека претходно минатиот месец дождовите во таа земја веќе одзедоа најмалку 90 животи.
фото/епа
Регион
Откажан концертот на Аца Лукас на Јахорина; Додик: Тој го повреди српскиот народ
Концертот на српскиот пејач Аца Лукас што требаше да се одржи на 12 декември во Олимпискиот центар во Јахорина беше откажан. Причината за откажувањето е фотографијата на која пејачот е во друштво на поранешниот воен командант на Армијата на РБиХ, Насер Ориќ.
„Фотографијата предизвика загриженост и возбуда кај јавноста во Република Српска. Јавноста ќе биде навремено информирана за новиот изведувач кој ќе настапи наместо најавениот, додека сите други програми во рамките на Скијачкото отворање ќе бидат реализирани според планот“, се вели во соопштението на Олимпискиот центар.
]Фотографијата објавена од самиот Ориќ предизвика бурни реакции. Тоа го вознемири претседателот на Сојузот на независни социјалдемократи (СНСД) и до неодамна претседателот на Република Српска, Милорад Додик.
„Аца Лукас длабоко нè повреди сите нас во Република Српска со поврзувањето со Насер Ориќ. Злосторствата што Насер Ориќ и неговите војници ги извршија против српскиот народ во областа на Сребреница и Братунац беа монструозни, и затоа Лукас, фотографирајќи се со него, длабоко ги повреди потомците на жртвите и српскиот народ.
По овој чин, Аца Лукас го изгуби кредибилитетот за каков било иден настап во Република Српска, особено на отворањето на зимската сезона во Јахорина“, напиша Додик на X.
Насер Ориќ е бошњачки воен командант кој ја предводеше одбраната на енклавата Сребреница за време на војната во Босна и Херцеговина. За Бошњаците, тој е симбол на одбраната на Сребреница од српските сили до нејзиниот пад во јули 1995 година.
Во исто време, многу Срби го сметаат за одговорен за злосторства против српските цивили во околните села во текот на 1992 и 1993 година.
Тој беше обвинет за воени злосторства против Србите од страна на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг, но беше ослободен во 2008 година. Судот заклучи дека, иако злосторствата биле извршени, не е докажано дека Ориќ лично ги наредил или можел да ги спречи.
Подоцна беше уапсен во Швајцарија по српска потерница, но исто така беше ослободен од сите обвиненија по судењето во Босна и Херцеговина.
Ориќ го бранеше Лукас во интервју за Аваз вчера. „Гледам дека сега прават предавник од човек. Јадицата и мотиката беа кренати, а јас му се приближив и го замолив за фотографија. Верувам дека тој дури и не знаеше кој сум. Тоа е толку апсурдно, и на крајот на краиштата, јас не сум воен злосторник, туку почесен војник на Армијата на Република Босна и Херцеговина кој беше ослободен од сите обвиненија во Хаг“, забележа тој.
Тој истакна дека немало лоша намера и дека фотографијата е направена на забава во куќата на заеднички пријател.
„Го сакам Аца, ја почитувам неговата работа и неговите песни, едноставно сакам да го слушам човекот како пее и тоа е сè. Гледам дека и Додик се огласи и бара на Аца да му се забрани да учествува на концертот. И Додик знае дека и јас бев добар за него и му се јавив кога му требав. Тој многу добро знае за што зборувам“, тврди Ориќ.
Лукас се огласи преку Инстаграм по веста за откажувањето на концертот.

„Никогаш не побарав поддршка од Милорад Додик! Тој го направи тоа неколку пати, и ја доби! Жал ми е што Миле денес е само претседател на една партија. Не ги делам луѓето по националност, религија или боја на кожа, а најмалку од сè, не ги прашувам моите обожаватели кои доаѓаат да се сликаат со мене за нивните лични карти да ги знаат нивните имиња.
Никогаш не учествував во ужасите на војната! Никогаш не учествував во поделбата на луѓето и земјите затоа што ги сакам сите луѓе на светот! И во секој агол од планетата каде што пеев, бев достоен претставник на мојот народ и на сите други народи на Балканот“, рече Лукас.
фото/инстаграм
Свет
Трамп: Украина има сериозни проблеми
Претседателот на САД, Доналд Трамп, изјави дека е оптимист по разговорите меѓу украинските претставници и неговата администрација за начините за завршување на војната во Украина, велејќи дека постои „добра шанса“ за договор.
Зборувајќи во авионот „Ер Форс Уан“, тој рече дека Украина има „сериозни проблеми“ и дека скандалот со корупција во земјата „не помага“. Претседателот не одговори на новинарското прашање дали скандалот ќе ги попречи мировните преговори, но кратко потоа додаде: „Мислам дека постои голема шанса да постигнеме договор“.
Трамп го повтори своето верување дека и Русија и Украина сакаат крај на војната. Тој потврди дека неговиот специјален претставник Стив Виткоф ќе се сретне со рускиот претседател Владимир Путин во Москва оваа недела, но не даде точен датум за состанокот.
Виткоф, државниот секретар Марко Рубио и други американски претставници вчера се сретнаа со украинска делегација во американската држава Флорида за да разговараат за можен мировен план. Планот на САД од 28 точки за ставање крај на конфликтот во Украина беше неодамна објавен, но многумина го критикуваа како „руска листа на желби“.
Европејците и Украинците подоцна го ревидираа планот со американски претставници, иако некои спорни точки остануваат.
Порано во ноември, украинските антикорупциски агенции открија дека истражуваат мултимилионски корупциски скандал во енергетскиот сектор.
Министерката за енергетика Свитлана Гринчук и нејзиниот претходник, Херман Халушченко, кој се префрли на чело на Министерството за правда, последователно поднесоа оставки, а неколку лица беа уапсени. Главниот осомничен, Тимур Миндич, поранешен деловен соработник на украинскиот претседател Володимир Зеленски, избега од земјата и по него е издадена потерница.

