Свет
Ден на Земјата – што може секој поединец да направи за да ја заштитиме нашата планета?
Додека голем број граѓани од католичка вероисповед од Европа и светот го празнуваат првиот ден од Велигден, 22 Април исто така се одбележува и како Ден на планетата Земја.
На овој датум во целиот свет секоја година се одржуваат разни настани со кои се изразува поддршка за заштита на животната средина, пренесува „Евроњуз“.
Глобална мрежа на голем број организации во текот на целата година работи на справување со најсериозните проблеми за нашата планета, како климатските промени, таложењето пластичен отпад, заштитата на загрозените видови и сл.
Како 22 Април стана Ден на нашата планета?
Мировниот активист Џон Меконел е првиот што ја предложил идејата за Ден на Земјата во 1969 година на конференција на УНЕСКО во Сан Франциско.
Неговата цел била на тој ден да ѝ се оддаде почит кон Земјата како дом на целото човештво и да се промовира концептот за мир меѓу луѓето, а со ваква порака денот првпат бил одбележан на 21 март 1970 година – првиот ден од пролетта на северната хемисфера.
Американскиот сенатор Гејлорд Нелсон го промовирал Денот на планетата Земја еден месец подоцна, на 22 април 1970 година, кога бил сведок за стравотните еколошки штети од масовното излевање нафта во Санта Барбара, Калифорнија, во 1969 година.
Иако првично станува збор за американска иницијатива, концептот беше преземен на меѓународно ниво во 1990 година, со настани организирани во 141 земја.
Како секој поеднинец може да влијае за да ја заштити Земјата?
Обединетите нации објавија прирачник со комичен наслов „Водич за тоа како мрзливите луѓе може да го спасат светот“, во кој се наведени повеќе активности што секој поеднец може да ги преземе за да придонесе кон целите за одржлив развој поставени од организацијата.
Листата категоризира предлози од ниво 1 до ниво 4, во зависност од тоа дали активностите се преземаат дома, на работа или во локалното место на живеење.
Еве неколку предлози од сите четири нивоа:
- Заштедете електрична енергија со приклучување повеќе апарати во продолжен кабел и целосно исклучувајте ги кога не ги користите вклучувајќи го и вашиот компјутер;
- Избегнувајте банкарските извештаи да ги подигате печатени на хартија и своите сметки плаќајте ги онлајн или преку мобилен;
- Не е можно во целост да се избегне купувањето храна и стока спакувана во пластична амбалажа, но гледајте тоа да го сведете на минимум;
- Купете си килим – теписите и килимите го прават вашиот под топол и ќе ви помогнат да заштедите при затоплувањето на домот;
- Практикувајте кратки туширања – со бањањето во када се троши многу повеќе вода отколку 5-10 минути минати под туш;
- Вашата коса и облека сушете ги природно наместо со помош на фен, односно машина. Кога ја перете облеката, внимавајте да го искористите целиот капацитет на машината;
- Јадете помалку месо, живина и риба. Повеќе ресурси се користат за да се обезбеди месо отколку растенија;
- Планирајте ги вашите оброци – при пазарење користете листа и избегнувајте да купувате водени од импулсот. Не наседнувајте на маркетинг-трикови кои ве тераат да купите храна, облека и предмети повеќе отколку што ви се потребни;
- Возете велосипед, пешачете или користете јавен превоз. Патувајте со автомобил само кога сте во поголема група;
- За пиење вода или кафе употребувајте амбалажи што повторно може да се искористат.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Нов масовен напад: руски беспилотни летала го бомбардираат украинскиот град Суми
Руски беспилотни летала го нападнаа северниот украински град Суми доцна синоќа, што е втор голем напад врз градот за 24 часа, предизвикувајќи прекин на електричната енергија, изјави регионалниот гувернер.
Right now, Sumy is under a drone attack — 15 explosions in just half an hour.
Most of the city is without power, the water supply is on backup, and hospitals are running on generators.
russia is a terrorist state. pic.twitter.com/YMFfkrdNy5
— UAVoyager🇺🇦 (@NAFOvoyager) December 8, 2025
„Во рок од половина час, Русите извршија повеќе од 10 напади со беспилотни летала врз градот“, напиша гувернерот Олех Хрихоров на Телеграм. „Во Суми нема електрична енергија. Дел од критичната инфраструктура работи на резервни извори на енергија“, рече Хрихоров.
Тој рече дека службените лица проверуваат дали има жртви и дека струјата ќе биде вратена штом ќе биде безбедно. Суми, град со околу 250.000 жители, беше честа цел на руски напади пред почетокот на војната во февруари 2022 година.
Претходно, истакна Хрихоров, руски беспилотни летала погодија станбена зграда во градот, при што беа повредени седум лица.
Руските напади врз Украина веќе со месеци се насочени кон енергетски цели таму.
Свет
Трамп му се заканува на Мексико со царини
Американскиот претседател Доналд Трамп го обвини Мексико дека неправедно се однесува кон американските земјоделци и се закани дека ќе воведе повисоки тарифи, наведувајќи прекршувања на договорот за вода што им штети на земјоделците од Тексас. Трамп ги објави своите намери на социјалната мрежа Truth Social, повторно посегнувајќи по своето омилено економско оружје, објавува CNN.
„Во моментов, Мексико не реагира, а тоа е многу неправедно кон нашите американски земјоделци кои ја заслужуваат оваа многу потребна вода“, рече Трамп. „Затоа одобрив документација за воведување тарифа од 5% за Мексико ако оваа вода НЕ се пушти, СЕГА“.
Во срцето на спорот е Договорот за вода Колорадо-Тихуана-Рио Гранде, потпишан во 1944 година. Според него, САД треба да добиваат просечно најмалку 350.000 акри-стапки вода од притоките на Рио Гранде секоја година. САД го обвинуваат Мексико дека со децении не ги исполнува своите обврски.
Според проценките на Меѓународната комисија за граници и води, американска владина агенција, Мексико им должи на САД 73.000 акри-стапки вода во текот на изминатите пет години. Иако Мексико можеби е договорно обврзано да ја надомести разликата во текот на следните пет години, толкувањето во голема мера зависи од недефинираната состојба на „вонредна суша“.
Суша во Тексас и загуби од милијарди долари
Тексас во моментов се соочува со суша, поради што многу земјоделци не можат да ги наводнуваат своите посеви и добиток. Локалните власти и членовите на Конгресот веќе предупредија за проблемот, а претходно оваа година беше поднесен закон за казнување на Мексико, но тој не беше усвоен.
Републиканецот од Тексас, Џоди Арингтон, на сослушувањето во Претставничкиот дом минатата година изјави дека недостигот на вода од Мексико довел до загуба од милијарда долари во наводнуваните посеви во неговата држава.
Ова не е прв пат Трамп да се закани дека ќе го стори тоа по ова прашање. Во април, тој објави слична закана на Truth Social за неодредена тарифа и можни санкции доколку Мексико не ја отпушти водата што им ја должи на Соединетите Држави.
Неизвесна иднина на трговскиот договор
Мексико е најголемиот трговски партнер на Америка, а дополнителна царина од 5% би го зголемила вкупниот данок на мексиканската стока увезена во САД на 30%.
Сепак, не е јасно какво вистинско влијание би имале царините, доколку воопшто бидат воведени. Огромното мнозинство мексикански стоки во моментов се ослободени од царините на Трамп според условите на Договорот меѓу САД, Мексико и Канада (USMCA).
Но, судбината на тој договор е неизвесна. Ревизијата е закажана за јули следната година, а администрацијата на Трамп веќе сигнализираше дека е подготвена да го остави договорот да истече, што би отворило врата за нови трговски тензии.
Свет
Сменет вториот најмоќен човек во Украина, објавено кој би можел да го замени
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, ги објави имињата на кандидатите за нов шеф на Кабинетот на претседателот, клучна позиција што остана празна по оставката на Андриј Јермак.
На списокот се министерот за одбрана Денис Шмихал, министерот за дигитална трансформација Михајло Федоров, шефот на разузнавачката служба Кирило Буданов, заменик-министерот за надворешни работи Серхиј Кислиќа и заменик-шефот на Кабинетот на претседателот Павло Палис, пишува „Украинска правда“.
За време на онлајн прес-конференцијата, Зеленски нагласи дека е свесен за предизвиците што ги носи назначувањето на некои од кандидатите.
„Имам опции: министерот Шмихал или министерот Федоров, но постои предизвик бидејќи украинскиот парламент мора да ги разреши пред да можам да ги назначам. Не сакам да биде како Џенга, каде што ќе извадите едно парче и сè ќе се сруши. Канцеларијата на претседателот е важна, но има и други институции“, рече Зеленски.
Тој особено ја истакна важноста на Министерството за дигитална трансформација и Министерството за одбрана.
„Не знам кој би можел да го замени Федоров во Министерството за дигитална трансформација, но таму има многу млади паметни луѓе. Можеби Михајло може да најде замена за себе“, рече тој, додавајќи: „Што се однесува до Министерството за одбрана – тоа е покомплицирано, бидејќи е приоритет број еден. Сè уште не можам да ги најдам раководителите на Министерството за правда и Министерството за енергетика, се надевам дека наскоро ќе го решат тоа.“
Претседателот нагласи дека иако сите кандидати се на важни позиции, мора да се донесе одлука.
„Во секој случај, мора да се направи избор. Ако потрае долго, ќе се навикнам да управувам сам, без шефот на Канцеларијата. Но, мора да се донесе одлука“, заклучи тој.
Да потсетиме дека позицијата шеф на Канцеларијата на претседателот остана празна откако Зеленски ја прифати оставката на Андрије Јермак кон крајот на ноември. Оставката следеше откако службеници на Националното биро за борба против корупцијата (НАБУ) и Специјализираното обвинителство за борба против корупцијата (САПО) ја претресоа канцеларијата на Јермак.
Јермак потврди дека претресот се случил во неговиот дом и изјави дека е подготвен да помогне во истрагата. Откако претседателот ја прифати неговата оставка, Јермак објави дека се приклучува на вооружените сили на Украина. Потоа Зеленски најави целосна реорганизација на Канцеларијата.

