Свет
Ден на Земјата – што може секој поединец да направи за да ја заштитиме нашата планета?
Додека голем број граѓани од католичка вероисповед од Европа и светот го празнуваат првиот ден од Велигден, 22 Април исто така се одбележува и како Ден на планетата Земја.
На овој датум во целиот свет секоја година се одржуваат разни настани со кои се изразува поддршка за заштита на животната средина, пренесува „Евроњуз“.
Глобална мрежа на голем број организации во текот на целата година работи на справување со најсериозните проблеми за нашата планета, како климатските промени, таложењето пластичен отпад, заштитата на загрозените видови и сл.
Како 22 Април стана Ден на нашата планета?
Мировниот активист Џон Меконел е првиот што ја предложил идејата за Ден на Земјата во 1969 година на конференција на УНЕСКО во Сан Франциско.
Неговата цел била на тој ден да ѝ се оддаде почит кон Земјата како дом на целото човештво и да се промовира концептот за мир меѓу луѓето, а со ваква порака денот првпат бил одбележан на 21 март 1970 година – првиот ден од пролетта на северната хемисфера.
Американскиот сенатор Гејлорд Нелсон го промовирал Денот на планетата Земја еден месец подоцна, на 22 април 1970 година, кога бил сведок за стравотните еколошки штети од масовното излевање нафта во Санта Барбара, Калифорнија, во 1969 година.
Иако првично станува збор за американска иницијатива, концептот беше преземен на меѓународно ниво во 1990 година, со настани организирани во 141 земја.
Како секој поеднинец може да влијае за да ја заштити Земјата?
Обединетите нации објавија прирачник со комичен наслов „Водич за тоа како мрзливите луѓе може да го спасат светот“, во кој се наведени повеќе активности што секој поеднец може да ги преземе за да придонесе кон целите за одржлив развој поставени од организацијата.
Листата категоризира предлози од ниво 1 до ниво 4, во зависност од тоа дали активностите се преземаат дома, на работа или во локалното место на живеење.
Еве неколку предлози од сите четири нивоа:
- Заштедете електрична енергија со приклучување повеќе апарати во продолжен кабел и целосно исклучувајте ги кога не ги користите вклучувајќи го и вашиот компјутер;
- Избегнувајте банкарските извештаи да ги подигате печатени на хартија и своите сметки плаќајте ги онлајн или преку мобилен;
- Не е можно во целост да се избегне купувањето храна и стока спакувана во пластична амбалажа, но гледајте тоа да го сведете на минимум;
- Купете си килим – теписите и килимите го прават вашиот под топол и ќе ви помогнат да заштедите при затоплувањето на домот;
- Практикувајте кратки туширања – со бањањето во када се троши многу повеќе вода отколку 5-10 минути минати под туш;
- Вашата коса и облека сушете ги природно наместо со помош на фен, односно машина. Кога ја перете облеката, внимавајте да го искористите целиот капацитет на машината;
- Јадете помалку месо, живина и риба. Повеќе ресурси се користат за да се обезбеди месо отколку растенија;
- Планирајте ги вашите оброци – при пазарење користете листа и избегнувајте да купувате водени од импулсот. Не наседнувајте на маркетинг-трикови кои ве тераат да купите храна, облека и предмети повеќе отколку што ви се потребни;
- Возете велосипед, пешачете или користете јавен превоз. Патувајте со автомобил само кога сте во поголема група;
- За пиење вода или кафе употребувајте амбалажи што повторно може да се искористат.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Авион се запали на аеродром во Бразил, евакуирани 180 патници
На еден од главните меѓународни аеродроми во Бразил изби пожар на авион Airbus A320.
Во моментот на пожарот во авионот имало 180 лица. Сите патници и членови на екипажот биле евакуирани.
Според првите информации, пожарот избил од колички за багаж паркирани блиску до товарниот дел на авионот, а огнот се проширил под едното крило. Екипажот веднаш го активирал протоколот за итни случаи и ги евакуирал патниците со надувувачки лизгалки.
🇧🇷 An Airbus A320 operated by LATAM Airlines caught fire in Brazil while carrying 180 passengers.
The aircraft had begun taxiing for takeoff when the cabin abruptly filled with smoke, and passengers noticed flames beneath the wing. Evacuation was carried out directly onto the… pic.twitter.com/XlkOPPDvy2
— NSTRIKE (@NSTRIKE1231) December 6, 2025
Аеродромската противпожарна служба го изгаснала пожарот, а авионот бил одведен на понатамошна истрага. Летот бил откажан.
Бразилските власти и Националната агенција за цивилно воздухопловство започнале опсежна истрага за причините за пожарот
Свет
(Фото+видео) Русија изврши голем напад врз Украина, Полска подигна борбени авиони
Русија изврши голем ракетен напад и удари со дронови врз украински градови, при што беа повредени најмалку три лица во Киевската област.
Украинското воено воздухопловство соопшти дека руските сили лансирале ракети и десетици дронови кон градовите во околината на украинската престолнина.
Поради нападите, низ целата земја беа активирани аларми за воздушна опасност.
Дронови биле забележани и во Лавовската област на западот на земјата, додека Русија лансирала повеќе бранови напади.
Военото воздухопловство ја пријавило последната серија ракетни удари непосредно пред 7 часот по локално време.
Експлозии биле забележани во Полтава, Луцк, Одеса, Запорожје…
Гувернерот на Киевската област, Никола Калашник, соопшти дека 42-годишен маж бил повреден во градот Фастив, околу 60 километри југозападно од центарот на Киев.
I saw it today –
two banks of Kyiv:
one with electricity,
the other without.A powerful sight. pic.twitter.com/T8tnW7911t
— Yaroslava (@strategywoman) December 5, 2025
Украинските железници соопштија дека Русија извршила „масовно гранатирање на железничката инфраструктура“ во Фастив.
Калашник исто така соопшти дека две жени, на возраст од 46 и 40 години, биле повредени во Вишгородската област, северно од Киев. Една од нив е хоспитализирана.
Градоначалникот на Луцк, Игор Пољишчук, соопшти дека повеќе складишта за храна биле зафатени од пожар.
Kyiv metro stations tonight. People hide from Russian attack.
📸: Yan Dobronosov pic.twitter.com/Q1JGrv7jB8
— Kate from Kharkiv (@BohuslavskaKate) December 6, 2025
Полското воено воздухопловство соопшти на социјалните мрежи дека подигнало борбени авиони за да го заштити својот воздушен простор за време на повеќечасовниот напад на западна Украина.
За потсетување, украинските дронови пред две вечери извршија напади врз клучни руски енергетски објекти, погодувајќи го морското пристаниште Темрјук во Краснодарскиот крај и нафтената рафинерија Сизран во Самарската област, пренесува „Киев Индепендент“.
Свет
МААЕ: Заштитната структура на Чернобил е тешко оштетена
Заштитната структура на напуштената нуклеарна електрана Чернобил, која треба да го спречува ширењето на радиоактивен материјал, повеќе не може да ја извршува својата безбедносна функција поради штетата предизвикана од напад со дрон на почетокот на годината, соопшти Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ).
Инспекцијата на заштитната структура што МААЕ ја спроведе минатата недела покажала дека нападот со дрон во февруари предизвикал пропаѓање на конструкцијата, објави агенцијата на ОН.
Во мисијата е потврдено дека заштитната структура ги загубила „примарните заштитни функции“, вклучувајќи го и задржувањето на радиоактивниот материјал, но дека на носечката конструкција и на контролните системи нема трајна штета, се наведува во соопштението.
Веќе се извршени привремени поправки на покривот, изјави директорот на агенцијата Рафаел Гроси, нагласувајќи дека за спречување на понатамошно пропаѓање и обезбедување долгорочна нуклеарна безбедност е неопходно да се спроведе сеопфатна обнова.
Врз основа на истрагата, МААЕ препорачува понатамошна обнова и заштита на структурата, како и ажурирање на системите за следење на влага и корозија и други надзорни програми, се наведува во соопштението.
На 14 февруари дрон ја пробил надворешната обвивка на заштитната структура и предизвикал пожар. Украинските власти тогаш соопштија дека нападот го извела Русија, а Москва го демантираше тоа.
Заштитната структура е поставена во 2019 година околу реакторот број 4, кој експлодираше во нуклеарната катастрофа во 1986 година, со цел да се спречи понатамошно истекување на радијација во околината.
По нападот со дрон, радијацијата останала на нормално и стабилно ниво и немало извештаи за нејзино истекување, соопштиja ОН во февруари.
Несреќата во Чернобил се случи во април 1986 година. Советските инженери околу реакторот поставија саркофаг, кој подоцна беше заменет со нова структура. Преостанатите три реактори постепено беа исклучени, а последниот престана со работа во 2000 година.
Руските сили накратко ја окупираа нуклеарната електрана на почетокот на инвазијата на Украина во 2022 година.
МААЕ во Чернобил има постојан тим експерти и ќе продолжи да прави сè што е во нејзина моќ за да го поддржи повторното воспоставување целосна нуклеарна безбедност во Чернобил, нагласи шефот на агенцијата на ОН.
Истовремено со инспекцијата во Чернобил, МААЕ спроведе и истражување на штетата на електричните трафостаници низ Украина.

