Свет
„Дејли бист“: Трамп му дал одврзани раце на Помпео да врши притисок врз Иран
Американските медиуми објавија дека претседателот на САД, Доналд Трамп, му дал зелено светло на шефот на Стејт департментот, Мајк Помпео, дека може да врши притисок врз Иран колку што сака, само без да предизвика Трета светска војна, пишува американскиот портал „Дејли бест“ (DailyBeast), повикувајќи се на високи американски официјални претставници чии идентитети не се откриени.
Трамп им дал одврзани раце на Помпео, останатите дипломати, како и на своите советници, во контекст на вршењето притисок врз Иран.
Во текстот се наведува дека Трамп во последните недели е фокусиран особено на резултатите од претседателските избори и дека посветува големо внимание на надворешнополитичките прашања. Прашањето за Иран, како што се наведува, во потполност му го препуштил на Помпео.
Американските официјални претставници на кои се повикува авторот на текстот и наведува дека сведочеле на разговорите на Трамп и Помпео, порачаа дека Трамп дал овластување на американскиот државен секретар да врши притисок врз Иран колку сака, но со тоа да не предизвика Трета светска војна.
Тоа ѝ остава на располагање низа опции на администрацијата во заминување – меѓу нив, задушувачки режим на санкции и молк поради атентатот врз ирански државјани.
Исто така, се наведува дека е можно да постоела соработка меѓу израелските и американските разузнавачки служби во врска со атентатот на иранскиот научник Мухсин Фахризаде. Фахризаде, кој беше клучна фигура на иранската нуклеарна програма, во петокот го убија неидентификувани вооружени напаѓачи на периферијата на Техеран, главниот град на Иран.
Иранските официјални претставници го обвинија за убиството Израел, чиј премиер Бенјамин Нетанјаху пред две години одржа презентација за иранската нуклеарна програма и изјави дека треба да се запамети името на Фахризаде.
Се очекува администрацијата на Трамп, пред предавањето на Белата куќа на победникот на американските претседателски избори, Џо Бајден, кое е планирано за 20 јануари, да воведе нови економски санкции на Иран и да преземе чекори кои ќе ја доведат иранската економија во тешка ситуација.
Поединци вклучени во изработката на политиката на администрација на Трамп во Иран, веруваат дека кампањата за максимален притисок ќе ја ограничи можноста на Бајден да се врати на вистинскиот пат со Техеран затоа што некои од санкциите е тешко да се отстранат, особено оние фокусирани на човековите права и тероризмот.
Поединци запознати со размислувањето на тимот на Бајден велат дека избраниот претседател има јасна стратегија за справување со Иран и со санкциите по јануари. Тој план во голема мера зависи од желбата на Бајден да се врати во Заедничкиот сеопфатен план за акција (ЈЦПОА), нуклеарниот договор за кој се договараше за време на администрацијата на Обама ако Иран се согласи да го почитува.
„Ако Иран ја загризе мамката, што очигледно е намерата зад атентатот врз Фарихзаде, тогаш тоа веројатно го оневозможува враќањето во ЈЦПОА и дипломатијата. Ако Иран не ја загризе мамката … Не знам дали тоа навистина ги менува изборите со кои се соочува тимот на Бајден или Иран во јануари “, вели Џерет Блан, поранешен координатор за иранска нуклеарна имплементација во Стејт департментот на Обама .
Било какви преговори меѓу администрацијата на Бајден и Иран би вклучувале разговори за укинување на некои санкции, но тие санкции најверојатно ќе бидат укинати само ако и кога Техеран ќе се придржува до договорот.
„Иран вели дека е подготвен да се врати во согласност со ЈЦПОА и да повлече некои од донесените одлуки. И САД велат дека ќе укинат некои од санкциите. Нема законска пречка за нивно менување. Многу од нив беа наметнати од политички причини “, рече поранешен висок функционер на администрацијата на Обама.
„Најверојатно, тоа ќе биде пристап во два чекори за Бајден – враќање назад и потоа можеби повторно преговарање за поинаков, подобар договор“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
ЕУ се согласи да ги намали емисиите за 90% до 2040 година
Европската Унија постигна правно обврзувачки договор за климата со кој емисиите на стакленички гасови ќе се намалат за 90 проценти во однос на нивоата од 1990 година до 2040 година, вклучително и купување странски јаглеродни кредити за покривање на пет проценти од намалувањето на емисиите, соопшти Европскиот парламент во среда.
Со договорот ќе се бара од европските индустрии да ги намалат емисиите за 85 проценти, а од 2036 година земјите-членки на ЕУ ќе им плаќаат на земјите што не се членки за да ги намалат емисиите во нивно име за да го надоместат остатокот.
Европскиот парламент и земјите-членки на ЕУ мора одделно да ја одобрат целта за таа да стане закон – формалност што обично ги потврдува претходно договорените договори.
Договорот ги надминува повеќето ветувања за намалување на емисиите дадени од другите големи економии. Сепак, целта е пониска од онаа што ја препорачуваат научните советници на ЕУ за климатските промени и послаба од оригиналната цел, што ги одразува несогласувањата меѓу владите на ЕУ околу брзината и цената на нивната зелена агенда.
„Овој договор покажува дека климата, конкурентноста и независноста одат рака под рака и испраќа силна порака до нашите глобални партнери. Се согласивме за силен, но реалистичен закон за климата“, рече Вопке Хоекстра, портпарол на Европската комисија за климатските промени.
Компромис меѓу различни интереси
Целта претставува политички компромис по месеци преговори во кои владите, вклучувајќи ги Полска, Словачка и Унгарија, се спротивставија на подлабоките намалувања на јаглерод диоксидот, сметајќи ги за премногу тешки за домашните индустрии кои се борат со високите цени на енергијата, поевтиниот кинески увоз и американските тарифи.
Други членки на ЕУ, вклучувајќи ги Холандија, Шпанија и Шведска, ги наведоа влошувањето на екстремните временски настани и потребата да се стигне до Кина во производството на зелена технологија како причини за поставување висока цел.
За да ги освои противниците, ЕУ се согласи и да ги ублажи другите политички чувствителни климатски политики.
фото: unsplash
Регион
Вучиќ сака Западен Балкан заедно да влезе во ЕУ; Црногорскиот премиер: Ќе ве чекаме таму
Премиерот на Црна Гора, Милојко Спајиќ, изрази делумна согласност со предлогот на српскиот претседател целиот Западен Балкан да се приклучи кон Европската унија (ЕУ) во исто време, велејќи дека Црна Гора, сепак, ќе „чека“ таму од 2028 година, објави Анадолија.
„Се согласувам дека ЕУ треба да биде крајната дестинација за целиот Западен Балкан. Сепак, ние ќе ве чекаме таму веќе во 2028 година и ве охрабруваме навистина да побрзате и да ги забрзате другите кандидати од регионот“, објави Спајиќ на социјалната мрежа Икс.
Saglasan sam da bi čitavom Zapadnom Balkanu EU trebalo da bude finalna odrednica.
Međutim, mi ćemo vas tamo čekati već od 2028. godine i navijamo da istinski požurite i ubrzate ostale kandidate iz okruženja. 🇲🇪🇪🇺 pic.twitter.com/ldU0x03QL9— Milojko Spajić (@MickeySpajic) December 9, 2025
Предлогот на Вучиќ за заеднички влез
Српскиот претседател Александар Вучиќ претходно во вторник изјави дека најдобрата опција за ЕУ би била истовремено да ги прими сите земји од Западен Балкан како полноправни членки.
„Ако примите една, две или три од нас, што ќе правиме со останатите? Како ќе ги решиме сите отворени прашања?“, рече Вучиќ на панелот „Европска конкурентност во фрагментирана геополитичка средина“ на форумот BELTALKS во Белград.
Тој додаде дека ќе ја покрене идејата на состанокот со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста. Според него, заедничкиот влез би придонел за стабилноста на регионот и Европа.
фото: Depositphotos
Европа
Шефот на украинската армија: Држиме дел од Покровск, но моравме да повлечеме дел од војската
Украинските трупи држат делови од опколениот град Покровск од средината на ноември, но на некои единици им е наредено да се повлечат од непрактични позиции надвор од градот во изминатата недела, изјави во вторник врховниот командант на Украина, Олександр Сирски.
Ситуацијата околу Покровск, логистички центар практично уништен по месеци руски напади, останува тешка. Русија собра сила од 156.000 луѓе околу градот, изјави врховниот командант на украинската армија.
Сирски, цитиран од јавната телевизија „Суспилне“, рече дека украинските сили постигнале напредок од средината на ноември. Руската војска минатата недела соопшти дека нејзините сили го освоиле Покровск, тврдење што го негираа украинските власти.
„Нашите војници не беа присутни во Покровск оваа есен бидејќи нашите капацитети беа ограничени. Од средината на ноември, како резултат на офанзивните акции, обезбедивме околу 13 квадратни километри“, рече Сирски.
Тој додаде дека Украина „продолжува да го држи северниот дел од градот, приближно до железничката линија“ и дека западно од Покровск „контролира околу 54 квадратни километри“.
„Пред неколку дена, наредив повлекување на нашите трупи од растојание од околу 5-7 километри од Покровск. Ротацијата повеќе не беше можна и непријателот се провлекуваше. Немаше смисла да ги држат таму повеќе“, рече тој.
Покровск е во центарот на долгото, бавно напредување на руските сили низ регионот Донецк во источна Украина, а Москва неколку пати неделно најавува заземање на нови села.
Минатиот месец, Русија соопшти дека нејзините сили го зазеле и во голема мера уништениот град Купјанск, тврдење што украинската војска исто така го негираше.
Во својата објава на Телеграм, Сирски рече дека Русија користи дезинформации за да ја искриви ситуацијата и претставува дополнителна опасност за неговите трупи „во областите каде што воспоставиле контрола“.
фото: depositphotos

