Свет
„Дејли бист“: Трамп му дал одврзани раце на Помпео да врши притисок врз Иран
Американските медиуми објавија дека претседателот на САД, Доналд Трамп, му дал зелено светло на шефот на Стејт департментот, Мајк Помпео, дека може да врши притисок врз Иран колку што сака, само без да предизвика Трета светска војна, пишува американскиот портал „Дејли бест“ (DailyBeast), повикувајќи се на високи американски официјални претставници чии идентитети не се откриени.
Трамп им дал одврзани раце на Помпео, останатите дипломати, како и на своите советници, во контекст на вршењето притисок врз Иран.
Во текстот се наведува дека Трамп во последните недели е фокусиран особено на резултатите од претседателските избори и дека посветува големо внимание на надворешнополитичките прашања. Прашањето за Иран, како што се наведува, во потполност му го препуштил на Помпео.
Американските официјални претставници на кои се повикува авторот на текстот и наведува дека сведочеле на разговорите на Трамп и Помпео, порачаа дека Трамп дал овластување на американскиот државен секретар да врши притисок врз Иран колку сака, но со тоа да не предизвика Трета светска војна.
Тоа ѝ остава на располагање низа опции на администрацијата во заминување – меѓу нив, задушувачки режим на санкции и молк поради атентатот врз ирански државјани.
Исто така, се наведува дека е можно да постоела соработка меѓу израелските и американските разузнавачки служби во врска со атентатот на иранскиот научник Мухсин Фахризаде. Фахризаде, кој беше клучна фигура на иранската нуклеарна програма, во петокот го убија неидентификувани вооружени напаѓачи на периферијата на Техеран, главниот град на Иран.
Иранските официјални претставници го обвинија за убиството Израел, чиј премиер Бенјамин Нетанјаху пред две години одржа презентација за иранската нуклеарна програма и изјави дека треба да се запамети името на Фахризаде.
Се очекува администрацијата на Трамп, пред предавањето на Белата куќа на победникот на американските претседателски избори, Џо Бајден, кое е планирано за 20 јануари, да воведе нови економски санкции на Иран и да преземе чекори кои ќе ја доведат иранската економија во тешка ситуација.
Поединци вклучени во изработката на политиката на администрација на Трамп во Иран, веруваат дека кампањата за максимален притисок ќе ја ограничи можноста на Бајден да се врати на вистинскиот пат со Техеран затоа што некои од санкциите е тешко да се отстранат, особено оние фокусирани на човековите права и тероризмот.
Поединци запознати со размислувањето на тимот на Бајден велат дека избраниот претседател има јасна стратегија за справување со Иран и со санкциите по јануари. Тој план во голема мера зависи од желбата на Бајден да се врати во Заедничкиот сеопфатен план за акција (ЈЦПОА), нуклеарниот договор за кој се договараше за време на администрацијата на Обама ако Иран се согласи да го почитува.
„Ако Иран ја загризе мамката, што очигледно е намерата зад атентатот врз Фарихзаде, тогаш тоа веројатно го оневозможува враќањето во ЈЦПОА и дипломатијата. Ако Иран не ја загризе мамката … Не знам дали тоа навистина ги менува изборите со кои се соочува тимот на Бајден или Иран во јануари “, вели Џерет Блан, поранешен координатор за иранска нуклеарна имплементација во Стејт департментот на Обама .
Било какви преговори меѓу администрацијата на Бајден и Иран би вклучувале разговори за укинување на некои санкции, но тие санкции најверојатно ќе бидат укинати само ако и кога Техеран ќе се придржува до договорот.
„Иран вели дека е подготвен да се врати во согласност со ЈЦПОА и да повлече некои од донесените одлуки. И САД велат дека ќе укинат некои од санкциите. Нема законска пречка за нивно менување. Многу од нив беа наметнати од политички причини “, рече поранешен висок функционер на администрацијата на Обама.
„Најверојатно, тоа ќе биде пристап во два чекори за Бајден – враќање назад и потоа можеби повторно преговарање за поинаков, подобар договор“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Британските ракети „Сторм Шедоу“ погодија клучна руска рафинерија
Украина потврди дека употребила британски крстосувачки ракети „Сторм Шедоу“ за напад врз голема рафинерија за нафта во Русија, нанесувајќи нов удар врз енергетската инфраструктура на Москва. Генералштабот на украинските вооружени сили соопшти дека нивните воздухопловни сили ја нападнале рафинеријата за нафта Новошахтинск во рускиот регион Ростов, каде што биле регистрирани „серија експлозии“.
Стратешки удар врз руската логистика
Во официјалното соопштение на украинската војска се вели дека нападот бил успешен. „Воздухопловните единици успешно ја нападнале рафинеријата за нафта Новошахтинск во Ростовскиот регион на Руската Федерација со крстосувачки ракети „Сторм Шедоу“ лансирани од воздух“, се вели во соопштението.
The oil refinery in Novoshakhtinsk, southern Russia, has reportedly just been hit.
It has been targeted by Ukrainian drones multiple times before.
📹 Exilenova+ pic.twitter.com/xAlvYcQBc9— Euromaidan Press (@EuromaidanPress) December 25, 2025
Киев вели дека рафинеријата Новошахтинск е клучен снабдувач со гориво за јужна Русија и игра директна улога во поддршката на руската војска, која ја снабдува со дизел гориво и керозин за авиони.
L'Ucraina ha attaccato una delle più grandi raffinerie di petrolio nel sud della Russia, la Novoshakhtinsk Oil Refinery ("NZNP"), capacità di fino a 7,5 milioni di tonnellate di petrolio all'anno.
L’attacco sarebbe avvenuto con missili Storm Shadow pic.twitter.com/uOwMmvM7ak— jacopo iacoboni (@jacopo_iacoboni) December 25, 2025
Прва употреба на ракети „Сторм Шедоу“ врз оваа цел
Објектот бил цел на украински напади најмалку шест пати од почетокот на руската инвазија, а првиот регистриран напад бил во март 2024 година. Сепак, вчерашниот напад ја означува првата потврдена употреба на ракети „Сторм Шедоу“ врз рафинеријата.
Објектот се наоѓа на приближно 175 километри од територијата контролирана од Украина, додека ракетите „Сторм Шедоу“ имаат дострел од повеќе од 250 километри.
Нападите врз енергетската и логистичката инфраструктура длабоко на руска територија се дел од пошироката украинска стратегија. Со вакви акции, Киев се стреми да се спротивстави на речиси секојдневните руски ракетни напади и напади со дронови, насочени кон објекти кои се клучни за одржување на воените напори на Русија.
Регион
Кос: На крајот од 2026 година, ЕУ нема да биде поголема, но ќе биде поблиску до проширување
ЕУ ќе мора да ја искористи 2026 година за брзо да се движи кон амбициозно вклучување на Западен Балкан и Источна Европа во своите редови, или сегашната Комисија нема да има време за тоа при крајот на својот мандат, изјави европската комесарка за проширување Марта Кос.
Пред празниците, Кос разговараше со бриселскиот портал Политико за годината што завршува и нејзините очекувања за следната година.
„Ќе биде подобра (2026) од 2025 година“, рече Кос, инсистирајќи дека „дури и 2025 година беше многу успешна“.
Таа, исто така, рече дека во следните 12 месеци ќе бидат неопходни активности за да се обезбеди прием на нови членки на време.
„Зошто мислам така? Прво, тоа е геополитика. Второ, тоа е вистинското вклучување на некои земји-кандидатки“, изјави Кос за Политико.
Европската комесарка, исто така, рече дека не станува збор само за кандидатите, туку и за ЕУ - дали може да се справи со предизвиците.
„Дали е добро за нашата безбедност, дали ги пополнуваме празнините што ги оставивме во минатото? Да! Дали ни треба Украина во ЕУ? Да!“, истакна Марта Кос.
Како што рече словенечката еврокомесарка, до крајот на следната година ЕУ „сè уште нема да биде поголема“, но „ќе завршиме поблиску“ до целта за проширување.
„Веројатно тогаш ќе ги завршиме сите преговори со Црна Гора“, рече Кос.
Црногорскиот претседател Јаков Милатовиќ изјави за Политико дека напредокот на Црна Гора кон пристапувањето во ЕУ мора да се постигне во следната година, ако тоа треба да се постигне за време на мандатот на оваа европска комисија.
Милатовиќ рече дека е оптимист дека за време на шестмесечното претседателство на Кипар во ЕУ од 1 јануари, ќе се формира работна група под покровителство на Советот за изготвување на договорот за пристапување на Црна Гора.
„Тоа е навистина голем чекор. Тоа сигурно ќе значи дека Црна Гора ќе стане 28-ма членка на ЕУ во 2028 година“, рече црногорскиот претседател.
Свет
Шефот на НАТО: Можеме да го запреме Путин само ако ги исполниме овие два услови
За да се осигури дека рускиот претседател Владимир Путин нема да се осмели да нападне ниту една земја-членка на НАТО, клучно е да се зајакне Украина колку што е можно повеќе, изјави генералниот секретар на НАТО, Марк Руте.
Руте нагласи дека таков пристап бара и од членките на НАТО да ги зголемат своите трошоци за одбрана.
Тој објасни дека со исполнување на овие два услови – зајакнување на Украина и повеќе инвестирање во одбраната – Алијансата ќе стане доволно силна за да се одбрани, а Путин никогаш не би се осмелил да преземе таков ризик.
Медиумите потсетуваат дека Руте претходно изјави дека НАТО мора да се подготви за војна од размери што ги доживеале нашите дедовци и прадедовци. Сепак, германскиот министер за одбрана Борис Писториус не се согласи со оваа проценка, изразувајќи скептицизам во врска со сценариото за тотална војна меѓу Русија и НАТО.

