Свет
Државен удар во Мјанмар, армијата го уапси претседателот

Владејачката партија на Мјанмар, Националната лига за демократија (НЛД), денес потврди дека армијата ги уапсила претседателот Вин Минта и лидерот на партијата Аунг Сан Су Чи и ги повика граѓаните да останат смирени, при што странските држави ги осудуваат воените дејства во првичните реакции, пренесува „Ројтерс“.
Воената акција следуваше утрово бидејќи генералите побараа од владејачката партија да ја одложи денешната конститутивна седница на парламентот, на која НЛД освои 83 проценти од местата, а портпаролот на партијата, Мио Ниунт, за „Ројтерс“ изјави дека покрај Аунг Сан Су Чи, притворен е и претседателот Вин Минт и други партиски лидери.
Владејачката партија ги повика граѓаните да не реагираат на акцијата на армијата, чии припадници патролираат по улиците на поголемите градови, а телефонските линии и интернетот се прекинати во Непјидо и Јангон.
Белата куќа соопшти дека претседателот Џо Бајден бил свесен за апсењето на Аунг Су Чи.
„Соединетите Американски Држави се спротивставуваат на секој обид за промена на исходот од неодамнешните избори или ја попречуваат демократската транзиција во Мјанмар и ќе ги преземат сите мерки против одговорните за овие случувања доколку не се промени ситуацијата“, рече портпаролката Џен Псаки.
Австралиската влада соопшти дека е длабоко загрижена од извештаите дека војската повторно се обидува да ја преземе контролата над Мјанмар и повика на итно ослободување на нелегално притворените политички лидери.
Јапонија соопшти дека ја следи ситуацијата, но во моментот не планира да ги повлече јапонските државјани од Мјанмар.
Армијата на Мјанмар рано утрово прогласи вонредна состојба, ја презеде власта во земјата и потврди дека извршила апсења на високи владини претставници како одговор на наводната измама за која тврдат дека била извршена за време на изборите минатата година и му ја предала власта на командант началникот, генерал Мин Аунг Хлаингу.
Политичките тензии во земјата ескалираа минатата недела кога портпаролот на армијата одби да ја исклучи можноста за државен удар, само неколку дена пред свикувањето на новиот парламент и предупреди дека вооружените сили може да преземат мерки доколку не бидат разгледани нивните поплаки за изборна кражба.
Изборната комисија на Мјанмар во четвртокот ги отфрли тврдењата на армијата за изборни измами и ги потврди резултатите од гласањето, на кои НЛД освои 83 проценти од местата во парламентот, што доведе до најдиректни конфронтации меѓу цивилната влада и армијата.
Уставот на Мјанмар предвидува 25 проценти места во парламентот за армијата и контролата на трите клучни министерства во новата администрација на Чи, а командантот на армијата, Мин Аунг Хлаинг, рече дека уставот треба да се укине доколку не се почитува повикувајќи се на претходните случаи во Мјанмар, соопшти агенцијата.
Генералниот секретар на ООН, Антонио Гутереш, остро ги осуди воената акција и денешното притворање на Аунг Сан Су Чи и другите политички лидери во Мјанмар и го повика военото раководство да ја почитува волјата на народот изразена на последните избори.
„Овие настани се сериозен удар врз демократските реформи во Мјанмар, сите релевантни лидери во земјата треба веднаш да почнат дијалог и да се воздржат од какво било насилство и целосно да ги почитуваат човековите права и основните слободи“, рече портпаролот на генералниот секретар на ООН, Стефан Дизарик.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Трамп: Ги помирив „Абербајџан“ и Албанија

Американскиот претседател Доналд Трамп вчера погрешно изјави дека посредувал во мирот меѓу Азербејџан и Албанија. Грешката се случила за време на интервјуто со конзервативниот коментатор Марк Левин во неговата истоимена радио емисија.
Претседателот во живо ги пофали своите мировни напори, повторувајќи го своето тврдење дека завршил седум војни за време на својот втор мандат.
Trump is once again showcasing his high level of geography knowledge: the US president claimed to have reconciled "Aberbaijan" with Albania.
He likely meant the conflict between Azerbaijan and Armenia… https://t.co/hEXoEtUYiX pic.twitter.com/6zDjxQHmeq
— NEXTA (@nexta_tv) August 20, 2025
„Знаете, тоа се многу неверојатни, неверојатни работи“, рече Трамп пред да се обиде да ја спомене неодамна договорената мировна декларација меѓу Азербејџан и Ерменија, која ги доближи земјите до мир – но не го заврши целосно нивниот 37-годишен конфликт.
„Видовте Абер… Баиџан. Тоа беше голем конфликт што траеше 34, 35 години со, хм, Албанија. Размислете за тоа“, рече претседателот.
Трамп не само што погрешно ја изговори Ерменија како „Албанија“, туку неодлучно го изговори и името Азербејџан.
фото: принтскрин
Европа
Си-ен-ен: Путин нема да се сретне со Зеленски, ова се причините

И покрај сигналите од Вашингтон за можна средба меѓу Владимир Путин и Володимир Зеленски, Кремљ засега тоа го отфрла. Си-ен-ен пишува дека рускиот претседател не е, и можеби никогаш нема да биде, подготвен да седне на маса со Зеленски.
Откако Белата куќа објави дека идејата за билатерална средба е договорена, Кремљ веднаш ги намали очекувањата. Советникот на Путин, Јуриј Ушаков, рече дека „се зборувало за подигнување на нивото на претставниците на Русија и Украина“, но без да ги спомене самите лидери.
Министерот за надворешни работи Сергеј Лавров додаде во интервју за државната телевизија дека Москва „не отфрла никаква форма на работа“, но нагласи дека состаноците на високите функционери мора да бидат подготвени „со најголема грижа“. Според жаргонот на Кремљ, средбата Путин-Зеленски нема да се случи наскоро.
Путин ја започна војната со признавање на самопрогласените „републики“ Донецк и Луганск. Оттогаш, тој не ја призна Украина како независна држава, тврдејќи дека таа е дел од руската историја и култура.
Аналитичарката Орисија Луцевич од тинк-тенкот „Чатам Хаус“ вели дека средбата со Зеленски би била еден вид пораз за Путин: „Тој би морал да седне со претседател кого го смета за шега од земја што за него не постои“.
Кремљ систематски ја доведува во прашање легитимноста на украинскиот претседател, а официјалната реторика го нарекува Зеленски само „киевски режим“.
Татјана Становаја, аналитичарка во Центарот Карнеги Русија Евроазија, верува дека Путин го гледа американскиот претседател Доналд Трамп како клучен посредник. Русија очекува Вашингтон да изврши притисок врз Киев да се откаже од територијата што сè уште ја контролира.
Досега, Зеленски јасно ги отфрли ваквите барања. Становаја додава дека Путин нема да ризикува „заседа“ во која сите негови услови би биле одбиени. Наместо тоа, Русија би можела да предложи нови разговори во Истанбул, но со повисоко ниво на делегација.
Трамп напиша на Truth Social во понеделникот дека „започнал подготовки за средба Путин-Зеленски“. Но, следниот ден призна дека за тоа прашање не е постигната согласност: „Јас некако го поставив, но тие се оние што одлучуваат“.
Сепак, Путин нема причина да брза. Тој доби на самитот со Трамп во Алјаска, американскиот претседател се откажа од условите за прекин на огнот пред преговорите, а заканите за санкции исчезнаа. Во меѓувреме, Русија ги засили своите напади – само во понеделникот, лансираше 270 беспилотни летала и 10 ракети кон украинските градови.
Како што заклучува Си-ен-ен, единственото непознато сега е – кого ќе обвини Трамп ако овој обид за преговори пропадне.
фото: принтскрин
Европа
Комарците шират болести, а бројот на заразени лица се зголемува во Европа

Европа годинава потврди рекорден број случаи на болести што се пренесуваат преку комарци, како што се чикунгунија и вирусот Западен Нил, што ги прави „нова нормалност“ поради климатските промени, соопшти во среда Европската агенција за здравје.
Европа е погодена од подолги и поинтензивни сезони за болести што се пренесуваат преку комарци, соопшти Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ECDC).
„Оваа промена е предизвикана од климатски и еколошки фактори како што се зголемувањето на температурите, подолгите лета, поблагите зими и промените во врнежите од дожд – проблеми што се комбинираат за да создадат поволни услови за комарците да напредуваат и да пренесуваат вируси“, според ECDC.
Директорката на агенцијата, Памела Ренди-Вагнер, изјави дека Европа влегува во нова фаза каде што „подолгото, пораспространето и поинтензивно пренесување преку комарци станува новата нормалност“. Комарецот што може да го пренесе вирусот чикунгунија, Aedes albopictus, се воспоставил во 16 европски земји и 369 региони, во споредба со само 114 региони пред една деценија, според ECDC.
Европа потврди 27 случаи на чикунгунија досега оваа година, што е нов рекорд. За прв пат, локално пренесен случај е потврден во Алзас, во североисточна Франција. Тоа е „исклучителен настан на оваа географска ширина, што покажува дека ризикот од пренесување на болеста продолжува да се шири на север“, соопшти агенцијата.
Од 1 јануари до 13 август, осум европски земји потврдија 335 случаи на локално пренесување на вирусот Западен Нил и 19 смртни случаи. Италија е најтешко погодената земја со 274 случаи.
Селин Госнер, раководител на Одделот во ECDC за болести што се пренесуваат преку храна, вода, векторски и зооноза, нагласи дека превенцијата е поважна од кога било, преку координирани јавни иницијативи и мерки за лична заштита. ECDC им советуваше на жителите на погодените региони да се заштитат од каснувања од комарци со користење репеленти, носење долги ракави и панталони и користење мрежи против комарци.
фото: принтскрин