Свет
Една недела до изборите, мртва трка меѓу Харис и Трамп: „Ова е како фрлање паричка“

Камала Харис и Доналд Трамп влегуваат во последната недела од најдраматичната и најполаризирачка трка за Белата куќа во модерната историја.
И покрај низата уникатни и историски пресврти на овие претседателски избори во САД, предизборните анкети покажуваат дека потпретседателот на Демократската партија и поранешниот републикански претседател уживаат подеднаква поддршка пред изборите на 5 ноември.
Двата ривали во неизвесна трка ќе се фокусираат на седум клучни сојузни држави, каде што само неколку илјади гласачи би можеле да одлучат кој ќе управува со светската суперсила.
„Изгледа како фрлање паричка“, изјави за АФП професорот по политички науки на Универзитетот во Чикаго, Џон Марк Хансен.
Длабоко поделените Соединетите Американски Држави ќе испишаат историја во секој случај: или со избирање на првата жена претседател или осуден престапник.
Изборот ги одразува фундаментално различните визии понудени од Харис, првиот црн потпретседател и милијардерот Трамп.
Харис првично се фокусираше на пораки за радост и позитивност откако неочекувано го замени претседателот Џо Бајден на гласачкото ливче во јули, но оттогаш го префрли својот фокус на Трамп како „фашист“ кој ја загрозува демократијата и репродуктивните права на жените.
„Ова е клучен период во историјата“, рече Кимберли Витакер, поддржувач на Камала Харис на нејзиниот предизборен митинг во Мичиген.
Се очекува Трамп да ги отфрли резултатите доколку повторно загуби, што ќе предизвика страв од хаос и насилство во веќе напнатата и длабоко поларизирана САД.
Републиканецот ја засили својата екстремна реторика, а неговиот десничарски избирачки фонд дополнително беше мобилизиран поради фактот што Трамп преживеа два обиди за атентат во текот на летото. Трамп ги опиша мигрантите како животни, вети дека ќе постави кампови за масовна депортација и се закани дека ќе ја ускрати опозицијата во земјата, нарекувајќи ја „внатрешен непријател“.
„Веројатно ќе гласам за Трамп“, рече Дру Роби, 21-годишна студентка по јавно здравство од Аризона. „Искрено, подобро беше кога беше претседател“.
Во центарот на трката се седум клучни сојузни држави, таканаречените „swing states“: Аризона, Џорџија, Мичиген, Невада, Северна Каролина, Висконсин и Пенсилванија.
Најтесната претседателска трка во Америка во последните децении зависи од тоа кој може да го придобие малиот број неопределени гласачи кои остануваат и кој може да ги убеди своите поддржувачи да излезат.
Според анкетите, се очекува да има големи разлики во изборот на кандидатите по пол, возраст и расни групи избирачи.
Двете кампањи ќе потрошат милиони долари за рекламирање во последните денови од кампањата, а и двете користат поддршка од ѕвезди. Брус Спрингстин, Ријана, Еминем, Барак и Мишел Обама ја поддржаа Харис, а технолошкиот тајкун Илон Маск навива за Трамп.
Но, Харис може да се соочи со поголем предизвик во целина. Нејзината кампања има „подобра работа на терен“ и повеќе пари, но Трамп „веројатно сè уште има корист“ од изборниот систем што ги фаворизира републиканците, според Дејвид Карол, кој предава јавна администрација и политика на Универзитетот во Мериленд. „Многу е напнато. Никој нема причина да биде сигурен“, заклучува тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.