Свет
„Златна купола“ – моќен вселенски штит, најнов проект на Трамп
Американскиот претседател Доналд Трамп вечерва ќе го открие амбициозниот проект „Златна купола“, ракетен штит што ќе биде нова генерација на противракетни системи. Проектот ветува револуционерна заштита од напади со долг дострел, но со огромна цена.
„Златната купола“ претставува чекор кон создавање сеопфатен систем за одбрана на Америка од глобални ракетни закани, вклучувајќи балистички и хиперсонични ракети. Овој проект не само што има потенцијал да ја редефинира воената стратегија на САД, туку и значително да влијае врз глобалната безбедност. Сепак, неговата цена од повеќе од 500 милијарди долари во следните 20 години покренува загриженост за одржливоста и буџетските приоритети.
На презентацијата на проектот ќе присуствуваат и клучни воени лидери, вклучувајќи го и генералот Мајкл Гатлин, кој се смета за главен кандидат да ја води оваа програма. Пентагон предложи три сценарија за развој на системот – од скромни до големи.
Доналд Трамп вечерва ќе објави кое сценарио е избрано, отворајќи ја вратата за финансирање и имплементација. Во буџетот за следната година веќе се издвоени 25 милијарди долари, но експертите предупредуваат дека вкупните трошоци далеку ќе ја надминат оваа бројка.
„Министерството за одбрана разви прелиминарен план за „Златната купола“ за заштита на Американците од широк спектар на глобални ракетни закани“, изјави Шон Парнел, главен портпарол на Пентагон. Тој додаде дека „министерот за одбрана и другите лидери се консултираат тесно со претседателот и наскоро ќе објават конечна одлука“.
Проектот ветува огромни можности за приватниот сектор. Компании како „СпејсИкс“ на Илон Маск веќе се во трка за профитабилни договори, бидејќи државата не може сама да спроведе толку сложен потфат. Ова би можело значително да ја поттикне технолошката индустрија, но исто така би можело да предизвика дебата за улогата на приватните компании во националната безбедност.
За разлика од израелскиот систем „Железна купола“, кој е дизајниран да пресретнува ракети со краток дострел, „Златната купола“ има амбиција да ја заштити целата територија на САД од напредни закани. Системот ќе биде сместен во вселената, што го прави многу потежок технолошки и финансиски.
„Златната купола“ е чекор кон иднината, но и предизвик што ќе ја тестира способноста на САД да ги балансира безбедносните, технолошките и економските ограничувања.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Кина ги повика своите граѓани да не патуваат во Јапонија поради тензиите околу Тајван
Кина денеска ги повика своите државјани да не патуваат во Јапонија поради зголемените тензии меѓу двете земји околу Тајван, откако Токио наговести можна воена интервенција за одбрана на островот, за кој Пекинг тврди дека има право, во случај на кинески напад.
Големите кинески авиокомпании најавија целосен поврат на средствата за летови за Јапонија резервирани до крајот на годинава.
Ова е реакција на претходната изјава на премиерката на Јапонија, Санае Такаиќи дека вооружените напади врз Тајван би можеле да оправдаат испраќање на јапонската војска за одбрана на островот, согласно одредбите за „колективна самоодбрана“ во јапонскиот закон усвоен во 2015 година.
Амбасадата на Кина во Токио ја оцени изјавата како провокативна и закана за меѓучовечките односи, а Пекинг го повика јапонскиот амбасадор да даде објаснување.
Јапонската влада реагираше по објавата на кинескиот генерален конзул во Осака, кој на социјалните мрежи упати закана кон премиерката, но објавата подоцна беше избришана.
Свет
(Видео) Морето исфрли брод стар 600 години на плажа во Виетнам
По минувањето на тајфунот Калмаеги, на брегот на плажата во округот Тан Тхан во градот Хој Ан повторно се појавија остатоци од дрвен брод долги повеќе од 17 метри. Станува збор за брод што првпат беше откриен во 2023 година, но за кратко повторно беше покриен со песочни наноси. Овојпат морето ги исфрли во подобра состојба од очекуваното, предизвикувајќи голем интерес кај археолозите и јавноста.
Археолошките процени укажуваат дека бродот потекнува од периодот меѓу 14 и 16 век, време кога Хој Ан бил еден од најзначајните трговски центри во Југоисточна Азија, познат по трговијата со свила, керамика и зачини. Според истражувачите, пловилото служело за долги трговски патувања, а не се исклучува можноста да било користено и за воени цели.
Утврдено е дека конструкцијата е изработена од исклучително цврсто и издржливо дрво, дополнително зајакнато за да поднесе долги пловидби и сурови океански услови. Иако уште во 2023 година експертите предупредуваа дека остатоците треба да бидат заштитени од ерозија и непредвидливи временски влијанија, тогашните услови не дозволија пообемна интервенција.
По повторното појавување, местото стана атракција за локалните жители и туристите кои доаѓаат да го видат овој редок археолошки наод. Локалниот Центар за културно наследство најави итни мерки за заштита и стабилизација на остатоците, предупредувајќи дека постои реална опасност морето повторно да ги покрие.
Експертите оценуваат дека станува збор за еден од највредните поморски археолошки наоди во последните години. Доколку се обезбеди соодветна заштита и се спроведе детално истражување, бродот би можел да понуди значајни информации за трговските патишта, поморската технологија и историјата на регионот во доцниот среден век.
Свет
(Видео) Девет загинати и десетици повредени во разорна експлозија во полициска станица во Кашмир
Најмалку девет лица загинаа, а повеќе од 30 беа повредени во тешка експлозија што вчера ја потресе полициската станица Новгам во индиски дел на Кашмир. Меѓу загинатите има припадници на полицијата, форензички експерти, службеници за приходи, како и цивили. Спасувачките тимови и денес ги пребаруваат урнатините, стравувајќи дека бројот на жртви би можел да се зголеми, бидејќи дел од повредените се во критична состојба, а неколку лица сè уште се водат како исчезнати.
Експлозијата се случила за време на вадење примероци од голема количина запленети експлозиви, дел од истрагата против терористичка група која делувала во Фаридабад. Во зградата на станицата биле складирани околу 350 килограми експлозив, од кои поголемиот дел бил донесен од истражителите како дел од доказниот материјал.
#BREAKING: New CCTV footage of the explosion at Nowgam police station in Kashmir. See the intensity and scale of the blast. #Srinagar pic.twitter.com/3P5kI8Ex51
— OSINT Spectator (@osint1117) November 15, 2025
Повеќе од 30 лица се повредени — меѓу нив 27 полицајци, двајца административни службеници и три цивили. Заменик-комесарот на Сринагар, Акшај Лабра, ги посети повредените во болницата, додека екипи на безбедносните сили ја обезбедуваат областа и го пребаруваат целиот комплекс со помош на кучиња трагачи.
Генералниот директор на полицијата во Џаму и Кашмир, Налин Прабхат, изјави дека експлозијата била „несреќен случај“ и ги отфрли тврдењата на PAFF — организација поврзана со Џаиш-е-Мухамед — која наводно ја презеде одговорноста за инцидентот. Прабхат нагласи дека големата количина експлозив била внимателно транспортирана од Фаридабад, но сепак дошло до ненадејна и разорна детонација.
Истрагата за случајот открила дека складиштето од 350 килограми експлозив било пронајдено во изнајмена куќа на докторот Музамил Шакил Ганаи во Фаридабад, еден од осумтемина уапсени во операцијата. Истражителите трагаат по модул кој го воделе докторите Музамил Ганаие, Умар Наби и Музафар Ратер — последниот сè уште во бегство.
Во рамки на истрагата биле запленети и големи количини хемикалии — амониум нитрат, калиум нитрат и сулфур — како и дополнителни 2.900 килограми материјали од објект поврзан со друг лекар од Пулвама. Уапсен е и Адил Ратер, брат на еден од осомничените, кај кого била најдена автоматска пушка АК-56.

