Свет
Зошто првите 72 часа се клучни за спасување по земјотрес
Времето истекува за спас на преживеаните кои се затрупани во урнатините од земјотресите во Турција и Сирија, бидејќи потрагата се приближува до клучните 72 часа, пишува АФП.
Повеќе од 90 отсто од преживеаните од земјотресот успеваат да се спасат во првите три дена, изјави Илан Келман, професор по катастрофи во Лондон.
Но, тој број може значително да варира во зависност од временските услови, последователните потреси и брзината со која спасувачките тимови и опремата пристигнуваат на местото на нeсреќата – фактори кои моментално ги попречуваат напорите во Турција и Сирија.
Повеќе од 11.200 луѓе загинаа, а илјадници се повредени по земјотресот што во понеделникот ги погоди југоисточна Турција и соседна Сирија.
Со оглед на тоа што 72 часа истекуваат рано наутро во четвртокот, Келман објасни зошто оваа временска рамка е толку важна.

Повреди, температура, вода
„Генерално, земјотресите не убиваат луѓе, колапсот на инфраструктурата убива луѓе“, рече Келман, кој објави истражување за напорите за спасување од земјотрес.
Најважниот фактор е давање медицинска помош на луѓето затрупани под срушените згради, рече тој.
Временските услови се исто така клучен фактор и се целосно против нас во случајот со Турција и Сирија, рече Келман.
Ниските температури, дожд и снег се забележани во регионите погодени од земјотресот.
„Тоа значи, за жал, дека хипотермијата е можна, а луѓето веројатно умираат поради временските услови“, рече Келман.
На оние кои ќе успеат да го преживеат студот и повредите им се потребни храна и вода.
Без вода, многу луѓе „ќе почнат да умираат по три, четири, пет дена“, рече Келман.
Афтершоковите во деновите по земјотресот може дополнително да уриваат згради, што претставува „голем и застрашувачки ризик“ и за преживеаните и за оние кои се обидуваат да ги спасат, додаде тој.
Регионот беше погоден од десетици последователни потреси, вклучувајќи го и оној од понеделникот со јачина од 7,5 степени.

Помош на лице место
Келман рече дека обично „огромното мнозинство од преживеаните се спасуваат во рок од 24 часа од локални тимови, често користејќи само раце или лопата“.
Десетици земји ветија дека ќе испратат тимови за пребарување и спасување и помош во Турција и Сирија.
Но, земјотресот се случи во „оддалечена област, во зона на конфликт, во која е многу тешко да се влезе“, рече Келман.
Обично се потребни најмалку 24 часа за да пристигнат, да се постават и да започнат со работа меѓународните спасувачки тимови.
„Во тој момент, голем број луѓе кои можеа да преживеат веќе умреа“, рече Келман.
За областите погодени од конфликт во близина на сириската граница, пристапот е уште потежок.
„Колку што видов, спасувачките тимови не стигнаа целосно до многу области во главните конфликтни зони или многу привремени населби за раселените луѓе“, рече Келман.

Како да најдете преживеани?
Откако ќе се појават на местото на настанот, постојат неколку начини на кои спасувачките тимови можат да најдат преживеани, вклучително и кучиња трагачи.
Познат тим на кучиња спасувачи од Мексико е на пат за Турција, истакна Келман.
Роботите и беспилотните летала се’ повеќе се користат и за влез во тесни простори кои се премногу опасни за луѓето.
Кога ќе се најдат преживеани, спасувачите мора да одлучат како да ги извлечат.
Подигнувањето на плочите на срушените згради може да бара огромна опрема како што се кранови.
Или понекогаш е неопходно да се ампутира екстремитет „што е смачкан под столб или парче ѕид“, рече Келман.

Многу пред клучните 72 часа
Келман нагласи дека „на крајот, успешната спасувачка операција започнува неколку децении пред земјотресот, со цел да спречи колапс на инфраструктурата“.
За време на меѓународна спасувачка операција, како онаа во Турција и Сирија, еден спасен живот чини во просек по еден милион долари, рече тој.
„Да ги видиме истите инвестиции во превенција од катастрофи што ги гледаме во одговорот при катастрофи, немаше да бидеме во оваа ситуација“, заклучува тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
ЕУ ја потврди одлуката за замрзнување на руските средства на неопределено време
Денес, Европската унија ја потврди одлуката за замрзнување на средствата на руските централни банки лоцирани во Европа на неопределено време.
Советот на Европската унија денес одлучи да забрани, на привремена основа, каков било трансфер на средства на Руската централна банка, имобилизирани во ЕУ, од Русија, според соопштението објавено на веб-страницата на Советот на ЕУ.
Оваа одлука, се додава, дека е донесена по итна постапка со цел да се ограничи штетата врз економијата на Унијата.
The EU just decided to indefinitely immobilise Russian assets.
This ensures that up to €210 billion in Russian funds stay on EU soil, unless Russia fully pays reparations to Ukraine for the damage it has caused.
We keep increasing the pressure on Russia until it takes…
— Kaja Kallas (@kajakallas) December 12, 2025
ЕУ сака Украина да остане финансирана и да се бори, бидејќи ја гледа руската инвазија како закана за сопствената безбедност, а за да го постигнат ова, земјите од ЕУ имаат за цел да активираат дел од рускиот суверен имот што го имобилизираа по инвазијата на Москва на Украина во 2022 година, објавува Ројтерс.
Владите на земјите-членки на ЕУ се согласија да замрзнат руски суверен имот во вредност од 210 милијарди евра (246 милијарди долари) колку што е потребно, наместо да гласаат на секои шест месеци за продолжување на замрзнувањето на средствата.
Ова го отстранува ризикот Унгарија и Словачка, кои имаат подобри односи со Москва од другите земји-членки на ЕУ, во одреден момент да одбијат да го продолжат замрзнувањето, принудувајќи ја ЕУ да ги врати парите на Русија, според написите.
Лидерите на ЕУ ќе се состанат на 18 декември за да ги финализираат деталите за заемот за репарации и да ги решат преостанатите прашања, кои вклучуваат гаранции од сите влади на ЕУ до Белгија дека нема да биде оставена сама да ја плати сметката ако потенцијалната тужба на Москва се покаже како успешна.
Пред тоа, украинскиот претседател Володимир Зеленски ќе го посети Берлин во понеделник, каде што ќе разговара со германскиот канцелар Фридрих Мерц, а подоцна ќе им се придружат и други европски лидери на ЕУ и НАТО, објави германската влада.
Германија не гледа алтернатива на заемот за репарации и ќе обезбеди гаранција од 50 милијарди евра, соопштија европски дипломатски извори.
Данската министерка за финансии Стефани Лозе, чија земја претседава со ЕУ, им изјави на новинарите дека „некои загрижености“ сè уште треба да се решат, но дека „се надеваме дека ќе можеме да го отвориме патот за одлука на Европскиот совет следната недела“.
Европскиот економски комесар Валдис Домбровскис изјави дека се подготвуваат цврсти гаранции за Белгија.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека верува оти потегот на ЕУ да ги замрзне руските средства на неодредено време преку гласање со квалификувано мнозинство – за што е потребна поддршка од 15 од 27-те земји-членки што претставуваат 65 проценти од населението на ЕУ – ќе предизвика непоправлива штета на блокот.
„Унгарија ќе направи сè што може за да ја врати правната состојба на работите“, рече тој на Фејсбук.
Руската централна банка изјави дека плановите на ЕУ да ги користи нејзините средства се нелегални и го задржува правото да ги користи сите расположливи средства за да ги заштити своите интереси.
Банката, исто така, објави дека ќе го тужи централниот депозитар за хартии од вредност „Евроклир“ со седиште во Брисел – кој поседува 185 милијарди евра вкупни средства замрзнати во Европа – пред московскиот суд за, како што наведе, штетни дејствија што влијаат врз неговата способност да располага со своите средства и хартии од вредност.
„Фајненшл тајмс“ објави дека Украина би можела да се приклучи на ЕУ до 1 јануари 2027 година, според предлозите што се разгледуваат во разговорите со посредство на САД за завршување на војната.
Ројтерс објави дека разговорите за пристапување во ЕУ, долгогодишна цел на Киев додека се обидува дополнително да се дистанцира од орбитата на Москва, обично траат со години.
Европски дипломат запознаен со планот изјави дека пристапувањето на Украина ќе биде „исклучително тешко“ да се постигне до 2027 година и дека не е јасно дали раководството на ЕУ го поддржува.
Неколку други европски претставници и дипломати рекоа дека овој датум е „апсолутно невозможен“, пишуваат медиумите.
Фото: депозитфотос
Свет
Трамп: Лидерите на Тајланд и Камбоџа се согласија на прекин на огнот, почнувајќи од вечерва
Претседателот на САД, Доналд Трамп, објави дека лидерите на Тајланд и Камбоџа за време на денешниот разговор со него се согласиле на прекин на огнот, почнувајќи од вечерва.
„Имав многу добар разговор утрово со премиерот на Тајланд, Анутин Чарнвиракул, и премиерот на Камбоџа, Хун Манет, во врска со многу несреќното обновување на нивниот долгогодишен воен конфликт.
Тие се согласија да ги прекинат сите непријателства, почнувајќи од вечерва, и да се вратат на оригиналниот мировен договор што го постигнаа со мене, со помош на прекрасниот премиер на Малезија, Анвар Ибрахим“, напиша Трамп на мрежата Truth Social.
Тој рече дека бомбата покрај патот, која првично уби и рани голем број тајландски војници, била „несреќа“, но дека Тајланд возвратил „многу силно“.
„Двете земји се подготвени за мир и понатамошна трговија со САД. Ми е чест да соработувам со Анутин и Хун во решавањето на нешто што можеше да се претвори во голема војна меѓу две инаку прекрасни и интелигентни земји“, заклучи Трамп.
На 26 октомври, премиерите на Камбоџа и Тајланд потпишаа мировен договор во присуство на Трамп на самитот на Асоцијацијата на земјите од Југоисточна Азија (АСЕАН) во Куала Лумпур.
Нешто повеќе од еден месец подоцна, на 7 декември, воените судири продолжија на тајландско-камбоџанската граница.
Фото: депозитфотос
Свет
Штрајк во Италија: сообраќајот и работата на училиштата нарушени
Национален штрајк на најголемиот синдикат во Италија, организиран во знак на протест против буџетот на премиерката Џорџа Мелони за 2026 година, денес собра десетици илјади луѓе на улиците, со што се наруши сообраќајот на возовите, училиштата и другите јавни услуги низ целата земја.
Синдикатот CGIL проценува дека околу 61 процент од сите вработени во јавниот и приватниот сектор се приклучиле на штрајкот, додека повеќе од 500.000 луѓе учествувале на протестни собири во поголемите италијански градови.
CGIL има околу пет милиони членови, од кои половина се пензионери. „Поголемиот дел од работниците што ја водат оваа земја не се согласуваат и не го прифаќаат буџетот на оваа влада. Денес е појасно од кога било дека ни требаат промени“, изјави шефот на CGIL, Маурицио Ландини, на митинг во Фиренца.
CGIL, заедно со другите синдикати, го критикуваше планираното зголемување на трошоците за одбрана и повика на повеќе инвестиции во здравството и образованието, како и мерки за зголемување на платите и пензиите.
Владата вели дека буџетот, кој е добро прифатен од финансиските пазари и агенциите за рејтинг, ги зајакнува јавните финансии на Италија, а воедно ги намалува даноците за лицата со средни приходи. Италија во последните месеци доживеа низа штрајкови и протести низ целата земја против економските политики на владата и поддршката за Израел.
Фото: депозитфотос

