Свет
Зошто првите 72 часа се клучни за спасување по земјотрес
Времето истекува за спас на преживеаните кои се затрупани во урнатините од земјотресите во Турција и Сирија, бидејќи потрагата се приближува до клучните 72 часа, пишува АФП.
Повеќе од 90 отсто од преживеаните од земјотресот успеваат да се спасат во првите три дена, изјави Илан Келман, професор по катастрофи во Лондон.
Но, тој број може значително да варира во зависност од временските услови, последователните потреси и брзината со која спасувачките тимови и опремата пристигнуваат на местото на нeсреќата – фактори кои моментално ги попречуваат напорите во Турција и Сирија.
Повеќе од 11.200 луѓе загинаа, а илјадници се повредени по земјотресот што во понеделникот ги погоди југоисточна Турција и соседна Сирија.
Со оглед на тоа што 72 часа истекуваат рано наутро во четвртокот, Келман објасни зошто оваа временска рамка е толку важна.

Повреди, температура, вода
„Генерално, земјотресите не убиваат луѓе, колапсот на инфраструктурата убива луѓе“, рече Келман, кој објави истражување за напорите за спасување од земјотрес.
Најважниот фактор е давање медицинска помош на луѓето затрупани под срушените згради, рече тој.
Временските услови се исто така клучен фактор и се целосно против нас во случајот со Турција и Сирија, рече Келман.
Ниските температури, дожд и снег се забележани во регионите погодени од земјотресот.
„Тоа значи, за жал, дека хипотермијата е можна, а луѓето веројатно умираат поради временските услови“, рече Келман.
На оние кои ќе успеат да го преживеат студот и повредите им се потребни храна и вода.
Без вода, многу луѓе „ќе почнат да умираат по три, четири, пет дена“, рече Келман.
Афтершоковите во деновите по земјотресот може дополнително да уриваат згради, што претставува „голем и застрашувачки ризик“ и за преживеаните и за оние кои се обидуваат да ги спасат, додаде тој.
Регионот беше погоден од десетици последователни потреси, вклучувајќи го и оној од понеделникот со јачина од 7,5 степени.

Помош на лице место
Келман рече дека обично „огромното мнозинство од преживеаните се спасуваат во рок од 24 часа од локални тимови, често користејќи само раце или лопата“.
Десетици земји ветија дека ќе испратат тимови за пребарување и спасување и помош во Турција и Сирија.
Но, земјотресот се случи во „оддалечена област, во зона на конфликт, во која е многу тешко да се влезе“, рече Келман.
Обично се потребни најмалку 24 часа за да пристигнат, да се постават и да започнат со работа меѓународните спасувачки тимови.
„Во тој момент, голем број луѓе кои можеа да преживеат веќе умреа“, рече Келман.
За областите погодени од конфликт во близина на сириската граница, пристапот е уште потежок.
„Колку што видов, спасувачките тимови не стигнаа целосно до многу области во главните конфликтни зони или многу привремени населби за раселените луѓе“, рече Келман.

Како да најдете преживеани?
Откако ќе се појават на местото на настанот, постојат неколку начини на кои спасувачките тимови можат да најдат преживеани, вклучително и кучиња трагачи.
Познат тим на кучиња спасувачи од Мексико е на пат за Турција, истакна Келман.
Роботите и беспилотните летала се’ повеќе се користат и за влез во тесни простори кои се премногу опасни за луѓето.
Кога ќе се најдат преживеани, спасувачите мора да одлучат како да ги извлечат.
Подигнувањето на плочите на срушените згради може да бара огромна опрема како што се кранови.
Или понекогаш е неопходно да се ампутира екстремитет „што е смачкан под столб или парче ѕид“, рече Келман.

Многу пред клучните 72 часа
Келман нагласи дека „на крајот, успешната спасувачка операција започнува неколку децении пред земјотресот, со цел да спречи колапс на инфраструктурата“.
За време на меѓународна спасувачка операција, како онаа во Турција и Сирија, еден спасен живот чини во просек по еден милион долари, рече тој.
„Да ги видиме истите инвестиции во превенција од катастрофи што ги гледаме во одговорот при катастрофи, немаше да бидеме во оваа ситуација“, заклучува тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Без Америка, Европа запаѓа во воен ќорсокак, вели Орбан
Унгарскиот премиер Виктор Орбан оцени дека американскиот мировен план претставува „излез од ќорсокакот“ и потенцијална „пресвртница“ во украинската криза, нагласувајќи дека Европската Унија е должна да го преиспита претходниот пристап кон финансирањето на воените операции на Киев.
Според него, Брисел треба да престане да обезбедува средства за поддршка на Украина, а овој став директно ѝ го пренесе на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен. Орбан предупреди дека во спротивно Унгарија ќе биде подготвена да го блокира целиот пакет помош на ЕУ, бидејќи верува дека европските даночни обврзници повеќе не можат да ги сносат трошоците за „војна без шанса за победа“.
Тој истакна дека прекинот на непријателствата ќе бара од европските лидери да ги признаат сопствените грешки, особено во однос на проценките дека е можно да се извојува победа исклучиво со материјална и воена поддршка од Западот. На социјалните мрежи, Орбан истакна дека во текот на претходните три и пол години, огромна количина европски пари е потрошена „за војна што не може да се добие на фронтот“.
„Доколку лидерите кои се залагаат за продолжување на воената политика продолжат да ја снабдуваат Украина со пари и оружје без поддршка од САД, тие ризикуваат да отворат пат кон директен европско-руски конфликт“, рече унгарскиот премиер.
Орбан, кој се смета за еден од најблиските европски сојузници на американскиот претседател Доналд Трамп, проценува дека отфрлањето на мировниот план на Вашингтон би довело до долгорочно заладување на американскиот интерес во овој конфликт. Ова, предупредува тој, би ги оставило земјите од Европската Унија сами да се справат со последиците – за што, според него, не се подготвени.
Во Брисел, потегот на Орбан се смета за нов фактор на поделба во рамките на Унијата, но унгарскиот премиер останува на мислењето дека европските лидери имаат само две опции: да ги признаат сопствените неуспеси во политиката кон Русија или да продолжат по патот на ескалација, што, како што нагласува, би можело да доведе до „трагични последици“.
Будимпешта, заклучува Орбан, нема да ја поддржи политиката на конфронтација, туку „секогаш ќе го избере патот на мирот“.
Фото: принтскрин
Свет
Косачев: Западот ја предаде Украина
Западот ја „предаде“ Украина, лишувајќи ја од консолидирана поддршка, според потпретседателот на Советот на Руската Федерација, Константин Косачев.
Според сенаторот, ситуацијата по настаните од последните неколку дена изгледа вака: САД веруваат дека продолжувањето на конфликтот не е можно и инсистираат на преговори. Русија, од своја страна, е подготвена за преговори, но е подготвена и да продолжи да се бори во случај на нивен неуспех. Од друга страна, ЕУ ги прекинува преговорите затоа што верува дека „е пожелно конфликтот да продолжи“.
„А што е со Украина? Во исто време е растргната во сите правци и е држена во стапица, колку и да звучи парадоксално. Не може да издржи продолжување на борбата без консолидирана надворешна поддршка од Западот, која веќе ја нема. Но, не е ниту подготвена за преговори, бидејќи би морала да ги води од позиција на поразена страна, а не на победник. Плус, корупциски скандали – јамката се стега. Ја напуштија Украина. И таму е пад, а тука – каде и да оди, само талка во стапица“, напиша тој на својот Телеграм канал.
Претходниот ден, САД и Украина одржаа консултации за „мировниот план“ на Вашингтон, кој содржи 28 точки. Државниот секретар Марко Рубио ја нарече средбата „најпродуктивна“ за време на целиот конфликт. Украинските медиуми објавија дека Вашингтон и Киев успеале да го координираат поголемиот дел од планот. Како што изјави Рубио, САД се согласиле конкретно да ги разгледаат точките поврзани со европската интеграција на Украина и нејзиното членство во НАТО.
Според западниот печат, првичната верзија на американскиот „мировен план“ вклучувала повлекување на Украина од членството во НАТО – и обврска на алијансата да не го интегрира Киев, како и признавање од страна на Вашингтон на суверенитетот на Русија над Крим и Донбас, повлекување на украинските сили од територијата на Донецката Народна Република, државен статус на рускиот јазик во Украина, ограничување на големината на украинската армија и укинување на антируските санкции.
Фото: принтскрин
Свет
Финска објави дека ќе бара нова единица на НАТО
Финскиот министер за одбрана Анти Хаканен изјави дека земјата има намера да побара Единицата за команден и контролен систем на НАТО да биде сместена во Финска.
Во писмена изјава, која ја пренесе финското Министерство за одбрана, Хаканен рече дека единицата, која би имала 50 членови, доколку се имплементира, ќе биде дел од командната структура на НАТО, а нејзиното одржување, како и изградбата на потребните сместувачки капацитети, ќе бидат кофинансирани од НАТО, пренесува Yle.
„Единицата за команден и контролен систем би понудила можност за развој на компатибилноста на финските национални и службите за команден и контролен систем на НАТО“, рече Хаканен.
Планирано е одлуките за ова прашање да се донесат на состанок на министрите за одбрана на НАТО во февруари 2026 година, пренесува Танјуг.
Фото: принтскрин

