Свет
Зошто првите 72 часа се клучни за спасување по земјотрес
Времето истекува за спас на преживеаните кои се затрупани во урнатините од земјотресите во Турција и Сирија, бидејќи потрагата се приближува до клучните 72 часа, пишува АФП.
Повеќе од 90 отсто од преживеаните од земјотресот успеваат да се спасат во првите три дена, изјави Илан Келман, професор по катастрофи во Лондон.
Но, тој број може значително да варира во зависност од временските услови, последователните потреси и брзината со која спасувачките тимови и опремата пристигнуваат на местото на нeсреќата – фактори кои моментално ги попречуваат напорите во Турција и Сирија.
Повеќе од 11.200 луѓе загинаа, а илјадници се повредени по земјотресот што во понеделникот ги погоди југоисточна Турција и соседна Сирија.
Со оглед на тоа што 72 часа истекуваат рано наутро во четвртокот, Келман објасни зошто оваа временска рамка е толку важна.

Повреди, температура, вода
„Генерално, земјотресите не убиваат луѓе, колапсот на инфраструктурата убива луѓе“, рече Келман, кој објави истражување за напорите за спасување од земјотрес.
Најважниот фактор е давање медицинска помош на луѓето затрупани под срушените згради, рече тој.
Временските услови се исто така клучен фактор и се целосно против нас во случајот со Турција и Сирија, рече Келман.
Ниските температури, дожд и снег се забележани во регионите погодени од земјотресот.
„Тоа значи, за жал, дека хипотермијата е можна, а луѓето веројатно умираат поради временските услови“, рече Келман.
На оние кои ќе успеат да го преживеат студот и повредите им се потребни храна и вода.
Без вода, многу луѓе „ќе почнат да умираат по три, четири, пет дена“, рече Келман.
Афтершоковите во деновите по земјотресот може дополнително да уриваат згради, што претставува „голем и застрашувачки ризик“ и за преживеаните и за оние кои се обидуваат да ги спасат, додаде тој.
Регионот беше погоден од десетици последователни потреси, вклучувајќи го и оној од понеделникот со јачина од 7,5 степени.

Помош на лице место
Келман рече дека обично „огромното мнозинство од преживеаните се спасуваат во рок од 24 часа од локални тимови, често користејќи само раце или лопата“.
Десетици земји ветија дека ќе испратат тимови за пребарување и спасување и помош во Турција и Сирија.
Но, земјотресот се случи во „оддалечена област, во зона на конфликт, во која е многу тешко да се влезе“, рече Келман.
Обично се потребни најмалку 24 часа за да пристигнат, да се постават и да започнат со работа меѓународните спасувачки тимови.
„Во тој момент, голем број луѓе кои можеа да преживеат веќе умреа“, рече Келман.
За областите погодени од конфликт во близина на сириската граница, пристапот е уште потежок.
„Колку што видов, спасувачките тимови не стигнаа целосно до многу области во главните конфликтни зони или многу привремени населби за раселените луѓе“, рече Келман.

Како да најдете преживеани?
Откако ќе се појават на местото на настанот, постојат неколку начини на кои спасувачките тимови можат да најдат преживеани, вклучително и кучиња трагачи.
Познат тим на кучиња спасувачи од Мексико е на пат за Турција, истакна Келман.
Роботите и беспилотните летала се’ повеќе се користат и за влез во тесни простори кои се премногу опасни за луѓето.
Кога ќе се најдат преживеани, спасувачите мора да одлучат како да ги извлечат.
Подигнувањето на плочите на срушените згради може да бара огромна опрема како што се кранови.
Или понекогаш е неопходно да се ампутира екстремитет „што е смачкан под столб или парче ѕид“, рече Келман.

Многу пред клучните 72 часа
Келман нагласи дека „на крајот, успешната спасувачка операција започнува неколку децении пред земјотресот, со цел да спречи колапс на инфраструктурата“.
За време на меѓународна спасувачка операција, како онаа во Турција и Сирија, еден спасен живот чини во просек по еден милион долари, рече тој.
„Да ги видиме истите инвестиции во превенција од катастрофи што ги гледаме во одговорот при катастрофи, немаше да бидеме во оваа ситуација“, заклучува тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Руски команданти објавија дека го ослободиле Сиверск, Путин им честита
Рускиот претседател Владимир Путин ѝ се заблагодари на руската војска откако командантите му кажаа дека нивните сили ја презеле целосната контрола врз Сиверск во источна Украина, но Киев негира дека градот паднал.
Тие му рекоа на Путин дека Украина се обидела да го одбрани Сиверск, кој Русите го нарекуваат Северск, со разни ровови и утврдувања, но дека руската армија ги победила со пресекување на нивните логистички патишта, заобиколување на нивните единици и извршување на целни напади.
„Разбирам дека непријателот се надевал дека со воспоставувањето на оваа утврдена област во регионот Северск и самиот град, ќе се заглавиме во нападот врз тој град, со што ќе го запреме нашето напредување. Непријателот не успеа, но вие успеавте во сè што планиравте и се заложивте да направите. Честитки“, им рече Путин на командантите.
⚡️putin instructed russian troops to continue combat operations "in strict accordance with the plans of the special military operation."
The kremlin leader was also once again informed about the "capture of Siversk."
The "thirst" for peace is immediately apparent🤡
Current… pic.twitter.com/04N9dNYjT0
— BLYSKAVKA (@blyskavka_ua) December 11, 2025
Сепак, украинската армија негираше дека Сиверск паднал.
„Во правец на Славјанск, градот Сиверск останува под контрола на вооружените сили на Украина“, објави на Фејсбук Оперативната тактичка група „Исток“ на украинската армија.
„Непријателот се обидува да се инфилтрира во Сиверск во мали групи, искористувајќи ги неповолните временски услови, но повеќето од овие единици се уништуваат додека се приближуваат“, се вели во објавата.
фото/илустрација/депозитфотос
Свет
Трамп му се закани на колумбискиот претседател, Петро возвраќа: „Тој е дезинформиран“
Колумбискиот претседател Густаво Петро го нарече американскиот претседател Доналд Трамп „многу погрешно информиран“ по вчерашната остра закана на Трамп, велејќи му „подобро да се вразуми или тој ќе биде следниот“ во војната на Вашингтон против нарко-картелите. Тензиите меѓу двете земји достигнаа ново ниво откако Трамп рече дека Колумбија „произведува многу дрога“, што предизвика брза и широка реакција од колумбискиот лидер, објавува Newsweek.
Обраќајќи се на новинарите вчера, американскиот претседател Доналд Трамп не штедеше зборови. Опишувајќи го Петро како „прилично непријателски настроен кон Соединетите Држави“, тој се закани дека колумбискиот лидер ќе се соочи со „големи проблеми ако не се вразуми“.
„Колумбија произведува многу дрога. Имаат фабрики за кокаин. Тие произведуваат кокаин, како што знаете, и го продаваат директно на Соединетите Американски Држави. Затоа, подобро да се вразуми, или ќе биде следниот. Тој ќе биде следниот“, рече Трамп.
Во долга изјава објавена на социјалните мрежи, Густаво Петро ги отфрли обвинувањата на Трамп и го критикуваше неговиот пристап кон борбата против трговијата со дрога.
„Трамп е многу погрешно информиран човек кога станува збор за Колумбија. Штета, бидејќи ја отфрла земјата што најмногу знае за трговијата со кокаин“, напиша Петро. „Се чини дека е целосно заведен од неговите соговорници.“
Петро ги истакна напорите на неговата влада, велејќи дека заплениле 2.700 тони кокаин, што го опиша како „најголемата заплена во светската историја“ и резултат многу поефикасен од она што го постигна претходната администрација.
По критиките на Петро, Белата куќа издаде подеднакво остра изјава за Newsweek.
„Како што изјави претседателот Трамп, колумбискиот претседател Густаво Петро е нелегален нарко-бос кој силно го поттикнува масовното производство на дрога, и покрај големите плаќања и субвенции од Соединетите Американски Држави што претставуваат ништо повеќе од долгорочен грабеж на Америка“, се вели во соопштението.
фото/депозитфотос
Свет
Германските разузнавачи истражуваа мистериозни дронови, трагите ги доведоа до три брода
Речиси 2.000 неидентификувани дронови се забележани над Германија од почетокот на годината, според безбедносните извештаи што ги виделе Die Welt, Bild и Axel Springer Academy. Во заедничка истрага, овие медиуми воспоставија шема што поврзува голем број дронови со движењето на три брода поврзани со Русија, кои дејствуваат во Балтичкото и Северното Море.
Германските власти документираа 1.072 инциденти во кои беа вклучени 1.955 непознати дронови. Најчесто, тие летаа над воени локации на Бундесверот, полигони за обука на НАТО и критични инфраструктурни објекти. Анализата на податоците за поморскиот сообраќај покажа дека мал број бродови биле во непосредна близина на снимените летови и во истите часови кога биле пријавени инцидентите.
Еден пример се седумте дронови забележани на 16 мај во близина на товарниот брод Лауга, кој плови под руско знаме и е со екипаж целосно составен од руски државјани.
Кога бродот подоцна вплови во Белгија, властите го пребараа, но не пронајдоа ништо. Пред да влезе во германските води, Лауга се закотви во сириското пристаниште Тартус, каде што се наоѓа руската воена база, а потоа во Санкт Петербург, на терминал поврзан со државната нуклеарна корпорација Росат.
Според истрагата, Росатом поседува дронови со дострел до 200 километри, опремени со видео и термални камери. Тие официјално се користат за следење на операциите во Арктикот.
Другите два брода споменати во извештајот – HAV Snapper и HAV Dolphin – формално се во сопственост на норвешка компанија, но и двата биле сервисирани неколку пати во бродоградилиштето Прегоља во Калининград, Русија, а екипажот на бродот HAV Dolphin е составен исклучиво од руски државјани.
Големи групи беспилотни летала се забележани над Килскиот Залив во југозападниот дел на Балтикот, точно во времето кога споменатите бродови се движеле во таа област.
Безбедносните агенции чии документи ги користеа медиумите велат дека е малку веројатно дека беспилотните летала биле управувани од приватни лица: „Одредени околности укажуваат на софистицирана операција што бара значителни финансиски и логистички ресурси“.
Во повеќето случаи, операторите на беспилотни летала не се идентификувани. Европските разузнавачки претставници им потврдија на новинарите дека веруваат дека HAV Snapper и HAV Dolphin „многу веројатно работат во интерес на Русија“.
Германското министерство за внатрешни работи соопшти дека има „причина да се верува дека странски државни актери биле вклучени во некои од летовите на беспилотните летала“.
Неидентификувани беспилотни летала се забележани и постојано над воените инсталации и критичната инфраструктура во други европски земји, вклучувајќи ги Данска, Норвешка, Белгија и Холандија.

