Свет
Зошто првите 72 часа се клучни за спасување по земјотрес
Времето истекува за спас на преживеаните кои се затрупани во урнатините од земјотресите во Турција и Сирија, бидејќи потрагата се приближува до клучните 72 часа, пишува АФП.
Повеќе од 90 отсто од преживеаните од земјотресот успеваат да се спасат во првите три дена, изјави Илан Келман, професор по катастрофи во Лондон.
Но, тој број може значително да варира во зависност од временските услови, последователните потреси и брзината со која спасувачките тимови и опремата пристигнуваат на местото на нeсреќата – фактори кои моментално ги попречуваат напорите во Турција и Сирија.
Повеќе од 11.200 луѓе загинаа, а илјадници се повредени по земјотресот што во понеделникот ги погоди југоисточна Турција и соседна Сирија.
Со оглед на тоа што 72 часа истекуваат рано наутро во четвртокот, Келман објасни зошто оваа временска рамка е толку важна.

Повреди, температура, вода
„Генерално, земјотресите не убиваат луѓе, колапсот на инфраструктурата убива луѓе“, рече Келман, кој објави истражување за напорите за спасување од земјотрес.
Најважниот фактор е давање медицинска помош на луѓето затрупани под срушените згради, рече тој.
Временските услови се исто така клучен фактор и се целосно против нас во случајот со Турција и Сирија, рече Келман.
Ниските температури, дожд и снег се забележани во регионите погодени од земјотресот.
„Тоа значи, за жал, дека хипотермијата е можна, а луѓето веројатно умираат поради временските услови“, рече Келман.
На оние кои ќе успеат да го преживеат студот и повредите им се потребни храна и вода.
Без вода, многу луѓе „ќе почнат да умираат по три, четири, пет дена“, рече Келман.
Афтершоковите во деновите по земјотресот може дополнително да уриваат згради, што претставува „голем и застрашувачки ризик“ и за преживеаните и за оние кои се обидуваат да ги спасат, додаде тој.
Регионот беше погоден од десетици последователни потреси, вклучувајќи го и оној од понеделникот со јачина од 7,5 степени.

Помош на лице место
Келман рече дека обично „огромното мнозинство од преживеаните се спасуваат во рок од 24 часа од локални тимови, често користејќи само раце или лопата“.
Десетици земји ветија дека ќе испратат тимови за пребарување и спасување и помош во Турција и Сирија.
Но, земјотресот се случи во „оддалечена област, во зона на конфликт, во која е многу тешко да се влезе“, рече Келман.
Обично се потребни најмалку 24 часа за да пристигнат, да се постават и да започнат со работа меѓународните спасувачки тимови.
„Во тој момент, голем број луѓе кои можеа да преживеат веќе умреа“, рече Келман.
За областите погодени од конфликт во близина на сириската граница, пристапот е уште потежок.
„Колку што видов, спасувачките тимови не стигнаа целосно до многу области во главните конфликтни зони или многу привремени населби за раселените луѓе“, рече Келман.

Како да најдете преживеани?
Откако ќе се појават на местото на настанот, постојат неколку начини на кои спасувачките тимови можат да најдат преживеани, вклучително и кучиња трагачи.
Познат тим на кучиња спасувачи од Мексико е на пат за Турција, истакна Келман.
Роботите и беспилотните летала се’ повеќе се користат и за влез во тесни простори кои се премногу опасни за луѓето.
Кога ќе се најдат преживеани, спасувачите мора да одлучат како да ги извлечат.
Подигнувањето на плочите на срушените згради може да бара огромна опрема како што се кранови.
Или понекогаш е неопходно да се ампутира екстремитет „што е смачкан под столб или парче ѕид“, рече Келман.

Многу пред клучните 72 часа
Келман нагласи дека „на крајот, успешната спасувачка операција започнува неколку децении пред земјотресот, со цел да спречи колапс на инфраструктурата“.
За време на меѓународна спасувачка операција, како онаа во Турција и Сирија, еден спасен живот чини во просек по еден милион долари, рече тој.
„Да ги видиме истите инвестиции во превенција од катастрофи што ги гледаме во одговорот при катастрофи, немаше да бидеме во оваа ситуација“, заклучува тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
„Нашата Алдина никој не може да ја врати“ – семејството бара правда по фемицидот во БиХ
Алдина Јахиќ, жртва на фемицид во Босна и Херцеговина, беше погребана денес во нејзината родна Калесија. Нејзините сограѓани се простија од неа, а родителите Ибрахим и Мевлида Јахиќ ја објавија својата емотивна порака во која се збогуваа со убиената ќерка.
Во нивната објава стои:
„Останавме без дете, без нашата Алдина, нашата гордост.
Нашата болка, нашата тага и раните во нашите срца никогаш нема да поминат. Ја ублажуваат стотиците пораки со сочувство и поддршка што ги добиваме од нашата родбина, пријатели, но и од луѓе од цела Босна и Херцеговина и целиот регион.
Тие пораки, како и сè што за Алдина овие неколку дена го кажаа нејзините пријатели, колеги, познаници, професори и сите што на кој било начин биле во контакт со неа, а зборуваат само најубави можни зборови, ни даваат сила да издржиме. Свесни бевме дека имаме прекрасно дете. Добродушно, вредно, воспитано, образовано, кое никогаш никому не би направило ништо лошо. Но кога толку многу луѓе ќе потврдат дека тоа не е само наше родителско мислење, туку дека нашето дете навистина било такво, тоа нè прави повторно горди“, рекоа Ибрахим и Мевлида.
Родителите додаваат:
„Верници сме, веруваме во Бога и го прифаќаме Неговото определување и искушенија. Сега поминуваме низ искушение што никому на светот не би му го посакале. Нашата Алдина ја нема повеќе. Детето ни го уби насилник и злосторник. Искрено веруваме во Божјата правда и Неговите зборови дека ‘оној што ќе убие недолжен човек… како да ги убил сите луѓе’. Го молиме Бог да го казни убиецот онака како што заслужил. Во ахиретската правда се надеваме, но бараме правда и на овој свет. Таа правда ја бараме од правосудните институции. Единствената правда која ќе ни биде некаква сатисфакција е изрекување на најстрога, законски можна казна за злосторникот. Сè поинаку ќе биде неправда на која нема да прифатиме.“
Според нив, максималната казна мора да биде изречена — не само заради нивната ќерка, туку и како предупредување за потенцијалните насилници.
„Ако тоа придонесе да се спаси живот барем на една девојка или жена, казната ќе има смисла. Ова ќе биде нашето единствено јавно обраќање и нема да одговараме на поединечни медиумски прашања. Ги молиме сите медиуми да покажат разбирање за нашата болка и тагa. Уште еднаш им се заблагодаруваме на сите за поддршката, а особено на пријателите од Тузла, Орашје, Сараево, Бања Лука, Мостар, Белград, Македонија и Чешка. Го молиме Милостивиот Аллах да и подари џенет на нашата Алдина“, заклучија родителите на убиената Алдина, пренесе „Радио Сараево“.
За убиството на 32-годишната Алдина осомничено е нејзиното поранешно момче.
Свет
Инцидент во Келн: 19 ученици повредени во напад со бибер-спреј
Најмалку 19 ученици се повредени денеска во инцидент во образовниот центар „Европа“ во германскиот град Келн, од кои деветмина се хоспитализирани.
Според првичните информации, двајца непознати напаѓачи физички нападнале 16-годишен ученик во училишниот ходник, користејќи бибер-спреј, пренесува германскиот портал „ВДР“.
Потоа, нападнатиот ученик, како што се наведува, во самоодбрана исто така употребил бибер-спреј и ги испрскал напаѓачите, кои побегнале кон излезот од зградата.
Бибер-спрејот се проширил низ училишната зграда и предизвикал повреди кај други ученици. Полицијата соопшти дека најмалку 19 ученици задобиле полесни повреди поради изложеност на спрејот.
Деветмина од нив превентивно биле пренесени во болница поради силна иритација на очите.
Полицијата го запленила бибер-спрејот што го користел 16-годишникот и отвори истрага за предизвикување опасни телесни повреди.
Свет
Опасна фаза на ескалација: Членки на ЕУ тврдат дека Кремљ стои зад серијата саботажи низ Европа
Шефовите на дипломатија на ЕУ в четврток ќе бидат информирани за серијата обиди за саботажа и нарушување на воздушниот простор, за кои соседите на Русија тврдат дека претставуваат многу опасна фаза на ескалација што може да ги загрози цивилите.
Литванскиот министер Кестутис Будрис предупреди дека станува збор за „жешка фаза на ескалација“. Неговите коментари доаѓаат откако Полска утврди дека експлозијата што оштети железнички линии на истокот на земјата била саботажа поддржана од Кремљ. Варшава соопшти дека бил користен воен експлозив C-4, а осомничените двајца украински државјани поврзани со Русија побегнале во Белорусија.
Будрис рече дека ова не е изолиран случај – во Европа се пријавуваат сомнителни дронови, а десетици инциденти се истражуваат како можни обиди за дестабилизација. Тинк-тенкот Globsec пресметал дека од јануари до јули се случиле повеќе од 110 саботажи во Европа, главно во Полска и Франција.
Шефицата на европската дипломатија Каја Калас порача дека „Русија нè тестира и се обидува да посее страв“. Италија, Литванија и други земји побараа посилна реакција од ЕУ. Министрите в четврток ќе разговараат за нов пакет санкции против Русија и за мерки за одвраќање на Белорусија од хибридни напади.

