Свет
Иран развива прототип на центрифуга 50 пати побрза од дозволеното со нуклеарниот договор
Шефот на иранската нуклеарна програма, Али Акбар Салехи, најави дека земјата сега работи со 60 IR-6 напредни центрифуги, што е двојно повеќе од она што претходно беше познато и би можело да значи кршење на условите на заедничкиот сеопфатен план за активности (ЈЦПОА) познат и како ирански нуклеарен договор.
Тој исто така изјави дека Иран сега работи на прототип на центрифуга што би била 50 пати побрза од оние што ги дозволува ЈЦПОА. Како дел од нуклеарниот договор, Иран беше ограничен на користење на само 5.060 центрифуги IR-1 од првата генерација за збогатување ураниум.
Салехи го обелодени ова на државната телевизија на 40-та годишнината од преземањето на американската амбасада во Техеран, додавајќи дека центрифугите IR-6 се способни да произведат збогатен ураниум 10 пати побрзо од центрифугите од првата генерација IR-1 што биле дозволени со договорот што го ограничува Иран да користи само 5.060 од IR-1.
Овој развој на настаните доаѓа откако Техеран почна да се повлекува од своите обврски кон ЈЦПОА – договор што беше потпишан помеѓу Иран и П5 + 1 (САД, Русија, Велика Британија, Кина, Франција и Германија) и чија цел беше Техеран да ја намали својата нуклеарна програма во замена за олеснување на санкциите.
Во мај 2018 година администрацијата на Трамп еднострано се повлече од ЈЦПОА и почна да ги воведува тешките банкарски и енергетски санкции против Техеран. САД исто така се заканија дека ќе вметнат секундарни санкции против која било земја што купува нафта од Иран.
Една година подоцна Техеран ја објави својата одлука делумно да суспендира некои обврски од договорот, а на другите потписнички да им даде 60 дена да го спасат договорот со олеснување на извозот на нафта и трговијата со Иран.
Кога истече тој рок, иранскиот заменик-министер за надворешни работи, Сејед Абас Арагчи, објави дека неговата земја е подготвена да почне со збогатување ураниум над нивото од 3,66 отсто, додавајќи дека Техеран ќе продолжи постепено да ги напушта своите нуклеарни заложби на секои 60 дена.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Уште едно фијаско на „најсмртоносното оружје на светот“ на Путин
Руската интерконтинентална балистичка ракета „Сармат“, попозната како „Сатана II“, доживеа уште еден неуспешен тест. Хиперсоничниот проектил, честопати опишуван како „најсмртоносното оружје во светот“ и способен да носи нуклеарни боеви глави, експлодираше и се урна само неколку секунди по полетувањето од полигонот Јасни во рускиот регион Оренбург, објавија странските медиуми.
The Sarmat ICBM had a failed launch. So much for Russia's so-called wonder weapon. They'd end up blowing themselves up. pic.twitter.com/Pvbun7AYRq
— PaulC (@PaulConRO) November 29, 2025
Сармат РС-28 наводно скршнал од курсот, исфрлајќи црни облаци од чад пред огнените остатоци да се срушат на земјата. Ракетата се урнала во близина на лансирната рампа, создавајќи огромна огнена топка и исфрлајќи необичен чад во небото.
Ова е петтиот неуспешен тест лет за стратешката ракета што ѝ предизвикува главоболки на Москва. Да потсетиме дека за време на претходниот тест во септември 2024 година, ракетата експлодираше во космодромот Плесецк, околу 800 километри северно од Москва, оставајќи зад себе огромен кратер.
Свет
Двајца 13-годишници во Германија извршиле напад со мачета
Двајца 13-годишници тешко го повредија сопственикот на киоск во петокот вечерта во Дортмунд. Непосредно пред полноќ, го нападнале со мачета, објавува Билд. Мажот бил итно опериран и е надвор од животна опасност.
Напад без никаква причина
Според официјалното соопштение, малолетниците влегле во киоскот и го нападнале сопственикот без предупредување. Локалните медиуми јавуваат дека бил удрен по главата со мачета, додека мажот се обидел да се одбрани со рацете. Едниот палец му бил ампутиран, а прстите на другата рака биле тешко повредени. Тој, исто така, добил повреди на градите и ногата.
Полицијата набрзо ги пронашла двајцата малолетници во непосредна близина на местото на нападот. Според извештаите, кај нив е пронајдена и мачета. Бидејќи се помлади од 14 години, според германскиот закон тие не можат да бидат кривично одговорни, па затоа се предадени на нивните родители. За случајот бил информиран и центарот за социјална помош.
Имено, едно од момчињата веќе им било познато на социјалните служби поради ризично однесување. Во Германија, кривичната одговорност започнува на 14-годишна возраст, па затоа децата под таа возраст не се кривично одговорни дури ни во случаи на најтешки насилни дела.
Фото:ЕПА
Свет
Илјадници депонии низ Велика Британија и Европа се во области склони кон поплави: зголемен ризикот од испуштање токсичен отпад во водата за пиење, велат истражувачите
Илјадници депонии низ Велика Британија и Европа се наоѓаат во области склони кон поплави, што го зголемува ризикот од испуштање токсичен отпад во водата за пиење и екосистемите, покажа првото мапирање на овие локации на целиот континент.
Истражувањето е спроведено од Гардијан и „Watershed Investigations“ и „Investigate Europe“.
Резултатите покажуваат дека од 61.000 мапирани депонии во Европа, околу 28 проценти се наоѓаат во области склони кон поплави.
Експертите предупредуваат дека вистинскиот број на локации кои се изложени на ризик може да достигне до 140.000.
„Со сè почестите и интензивни поплави поради климатските промени, постои поголем ризик од испуштање хемикалии и токсични метали во животната средина“, рече Патрик Бирн од Универзитетот Ливерпул Џон Мурс.
Истражувачите пронајдоа зголемени нивоа на „вечни хемикалии“ PFAS и полихлорирани бифенили (PCB) на некои локации.
Во Чешир, хемикалиите PFAS беа откриени 20 пати над стандардите за вода за пиење, додека во Грција, нивоата на PFA беа надминати повеќе пати, а живата и кадмиумот се исцедија во реката Недонтас, според истражувачите.
Повеќе од половина од мапираните депонии се наоѓаат во зони каде што подземните води не ги исполнуваат хемиските стандарди, што укажува дека историските депонии веќе можат да придонесат за контаминација.
Европските експерти предупредуваат дека фрагментираните и нецелосни податоци за локациите на депониите го отежнуваат проценувањето на ризикот и управувањето со него.
Исто така, нелегалното фрлање отпад продолжува да биде растечки проблем во неколку европски земји.
Експертите велат дека долгорочното решение лежи во подобро мапирање на депониите, управување со хемикалии и инвестиции во рециклирање и намалување на отпадот.
Фото: ЕПА

