Свет
Канада ја запре продажбата на сензори за дронови на Турција поради нивната употреба во Нагорно-Карабах

Канада ја запре продажбата на сензори за беспилотни летала на Турција поради стравувањата дека тие можат да се користат за да му се помогне на Баку во борбата против Ерменците во спорниот регион Нагорно-Карабах, пренесува РТ.
Анкара одговори на мерката со потсетување на извозот на оружје од Отава во државите вклучени во јеменската војна.
„Ненадејната одлука на канадската Влада, објавена од министерот за надворешни работи Франсоа, Филип Шампањ, во понеделникот, е показател за двојниот стандард на оваа земја“, изјави турското Министерство за надворешни работи.
Турските дипломати, исто така, потсетија дека Отава била помалку принципиелна кога станува збор за извоз на оружје во други завојувани страни во светот.
„Канада не гледаше проблем во извозот на оружје во земјите кои беа воено вклучени во кризата во Јемен, што беше една од најголемите хуманитарни трагедии во овој век“, посочи Анкара.
Профитабилниот извоз на канадско оружје во Саудиска Арабија е речиси двојно зголемен од 2018 година на 2,9 милијарди долари во 2019 година, покажуваат проценките. Ријад води воздушна кампања со коалицијата на земјите од Персискиот Залив против Хутите во Јемен.
ОН неодамна ја обвинија Канада, заедно со Франција, Велика Британија, САД и Иран, за продолжување на конфликтот во кој загинаа околу 112.000 луѓе, меѓу кои и 12.000 цивили, од нејзиното избувнување во 2014 година, создавајќи хуманитарна криза.
„Не може да има објаснување за спречување на извозот на одбранбени производи“, тврдат турските дипломати.
Во меѓувреме, Шампањ го оправда прекинот на продажбата на оружје на Турција повикувајќи се на загриженост дека канадска технологија се користи во воениот конфликт во Нагорно-Карабах. Од 27 септември, регионот мнозински населен со етнички Ерменци е вклучен во тешки судири против Азербејџан, кој има непоколеблива поддршка од Турција.
„Во согласност со строгиот режим на контрола на извозот во Канада и поради тековните непријателства, ги суспендирав релевантните дозволи за извоз во Турција за да се остави време за понатамошна проценка на ситуацијата“, се вели во соопштението на министерот.
Потегот, наводно, е одговор на повиците на поборниците за контрола на вооружувањето, кои тврдат дека канадските оптика за дронови и системите за ласерско таргетирање биле поставени на турското вооружено беспилотно летало „ТБ2 Бајрактар“. Азербејџанската војска објави дека се обидела да го набави дронот уште во јуни, иако не се јасни деталите за нејзините операции со воздухопловните сили.
Претходно, азербејџанскиот претседател Илхам Алиев изјави за радиодифузерот ТРТ дека беспилотните летала од турско производство ѝ помогнале на неговата војска да ги намали човечките загуби. Ереван извести за соборување на неколку азербејџански дронови во борба.
Во меѓувреме, ерменските дипломати извршија притисок врз Израел, еден од најголемите продавачи на оружје во Баку. Минатата недела Ереван го повика на консултација својот амбасадор во еврејската држава, преку него барајќи Израел да престане да му продава оружје на Азербејџан.
Демаршот очигледно даде некои резултати, а амбасадорот Армен Смбатјан во понеделникот рече дека Израел дал вербално ветување дека ќе го запре снабдувањето со оружје наредните денови.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Колесник: Складиштата со нуклеарно оружје во Полска ќе станат цели за руски ракети

Локациите на нуклеарно оружје во Полска ќе станат легитимна цел на руската армија, изјави членот на Комитетот за одбрана на државната дума, Андреј Колесник. Тој нагласи дека ваквите провокации од страна на Полјаците би можеле да доведат до трета светска војна.
„Или можеби ќе сфатиме дека мора да започнеме превентивен удар врз нуклеарниот потенцијал што е во Полска? Трета светска војна, светот ќе се сруши – нема опции. Значи, ова е пат што води кон ескалација и на крајот до Трета светска војна. Дали им е потребно? Секој претседател сака да ја покаже својата сила и цврстина. Не мислам дека Полска ќе има корист од ова. Значи, за нас, ова е само уште една цел. Или ќе бидат крстосувачки ракети – нема разлика. Некои [руски] ракети ќе бидат пренасочени кон Полска“, забележа Колесник.
Пратеникот нагласи дека досега Русија беше доста попустлива кон непријателските потези на Полска за распоредување конвенционално оружје.
Развојот на нуклеарниот капацитет би бил пресвртница во односите меѓу двете земји, додаде тој.
„Ќе имаме нови цели на полска територија ако Полска одлучи да стане цел. Претходно бевме попустливи по ова прашање: конвенционално оружје, авијација. Полска порано беше пријателска земја. Но, во изминатите 30 години, тие се направија целосно бескорисни ако одлучат да распоредат нуклеарно оружје на нивна територија“, заклучи Колесник.
Претходно, полскиот претседател Карол Навроцки изјави дека земјата треба да добие пристап до заедничка употреба на нуклеарно оружје од страна на сојузниците. Затоа, Варшава треба да се приклучи на програмата на НАТО за нуклеарно одвраќање.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Два летачки автомобили се судрија во Кина

Два летачки автомобили од кинескиот производител на електрични возила Xpeng Inc. се судрија во воздух за време на тест лет на аеромитинг во Чангчун, повторно отворајќи прашања за безбедноста на технологијата, објави Bloomberg.
Според Xpeng Aeroht, стартап компанија која стана подружница на Xpeng во 2020 година, едно од таканаречените електрични возила за вертикално полетување и слетување (eVTOL) се запалило при слетувањето, додека другото успеало безбедно да слета.
Flying Car collision in China raised safety concerns for eVTOL Industry for the Urban Air Mobility (UAM) networks while confronting real-world risks.
The flying car collision in Changchun shocked a crowd during an airshow rehearsal on September 16, raising questions on… pic.twitter.com/FdXmJeLtVK
— FL360aero (@fl360aero) September 17, 2025
Снимките од инцидентот покажуваат облак од црн чад што се издига од урнатиот eVTOL на рамно тревно поле, со противпожарни возила во близина. Двата летачки автомобили се приближиле еден до друг и воспоставиле контакт за време на тест летот, а властите оттогаш ја расчистиле областа и започнале истрага за причината, соопшти Xpeng Aeroht.
The XPENG X2 is a two-seater flying car developed by XPENG AEROHT. It adopts an enclosed cockpit with a minimalist teardrop-shaped design. To reduce weight, the XPENG X2 has a complete carbon fiber structure.
Credit: XPENG AEROHT #flyingcars #technology #engineering #evtol… pic.twitter.com/mucyJU12kU
— Wevolver (@WevolverApp) February 7, 2025
Според Bloomberg, инцидентот би можел да биде сериозен удар за Xpeng Aeroht, кој се подготвува да започне со испораки на својот модел на носач на авиони – класично електрично возило кое доаѓа со посебен eVTOL модул. Копнениот носач на авиони моментално е достапен за нарачка во Кина, а масовното производство се очекува во 2026 година.
Кина долго време промовира визија за таканаречената економија на ниска надморска височина, што би и користело на индустријата eVTOL и би го поттикнало нивното масовно усвојување. Сепак, остануваат прашањата за безбедноста и сигурноста на летачките возила што треба да превезуваат луѓе на кратки растојанија, а се предвидува дека многу од нив ќе бидат без пилоти, пренесува медиумот.
Xpeng Aeroht изјави дека никој не е повреден, иако на местото на несреќата се видени служби за итни случаи. Во видеата споделени на социјалните медиуми, може да се видат пожарникари како истураат вода врз летачкото возило што гори, додека претставник на компанијата сè уште не одговорил на прашањата за можни повреди.
Несреќата со eVTOL се случи само една недела откако Xpeng ги повлече повеќето од своите електрични возила P7+ поради дефект на контролниот систем.
Свет
ОН: Жените од Газа се принудени да се породуваат на улица поради израелските напади

Обединетите нации соопштија дека жените во Појасот Газа се принудени да се породуваат на улица, додека илјадници се раселени поради израелските воени операции што траат од октомври 2023 година, пренесува Анадолија.
„Израелската офанзива во Газа ги принудува жените да се породуваат на улица, без болници, лекари или чиста вода“, изјави портпаролот на ОН, Стефан Дујарик, на прес-конференција, повикувајќи се на Фондот за население на ОН (УНФПА).
„Ситуацијата се влошува од час во час“
„УНФПА вели дека 23.000 жени се оставени без грижа, а околу 15 бебиња се раѓаат секоја недела без медицинска помош“, додаде тој.
Дујарик повика на итна заштита на цивилите, велејќи дека ситуацијата на терен „се влошува од час во час“. Тој нагласи дека „издавањето наредби за раселување не ги ослободува страните во конфликтот од нивната одговорност да ги заштитат цивилите за време на непријателствата“.
Тој рече дека Израел „уште еднаш им наредил“ на луѓето во градот Газа да ја напуштат областа во следните 48 часа и „да се движат кон југ преку привремениот премин на патот Салах ад Дин, кој поминува низ центарот на Појасот Газа“.
„Илјадници луѓе продолжуваат да бегаат поради активните непријателства. Патиштата, како што можете да замислите, се пренатрупани. Луѓето се гладни, а децата се трауматизирани“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека Израел продолжува да ги попречува операциите за помош во енклавата, велејќи дека „вчера, две хуманитарни операции за прием на пратки храна од преминот Газа беа откажани или одбиени“.
„Другите мисии беа овозможени, но се соочија со пречки на терен. Преминот Зиким беше затворен петти ден по ред“, рече тој.
Фото: принтскрин