Личниот и политичкиот конфликт меѓу претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и високата претставничка на Европската унија за надворешна политика и безбедност, Каја Калас, станува сè посериозен, според водечките западни медиуми. Според „Политика“ и германскиот весник „Ди Велт“, односите меѓу двете најмоќни жени во администрацијата во Брисел влегоа во фаза на отворен натпревар, обележана со конфликти околу влијание, кадровски одлуки и внатрешно позиционирање во институциите на ЕУ.

Калас без поддршка, вработените застанаа на страната на фон дер Лајен
Како што пишува американскиот „Политико“, веќе затегнатите односи меѓу двете високи функционерки дополнително се влошија откако Калас се обиде да го позиционира својот близок советник Мартин Селмајр на една од клучните позиции во дипломатскиот апарат на Унијата. Селмајр, поранешниот шеф на кабинетот на Европската комисија и долгогодишен критичар на Урсула фон дер Лајен, се сметаше за човек кој значително ќе го зајакне влијанието на естонската политичарка во рамките на структурите во Брисел.

Сепак, оваа намера наиде на жесток отпор и во кабинетот на претседателот на Комисијата и во неколку европски престолнини, кои не сакаа да ја поддржат Калас во нејзината кадровска офанзива. Според „Ди Велт“, ниту една голема земја-членка не застана на страната на високата претставничка на ЕУ, што доведе до јасен политички пораз за Калас и драматично слабеење на нејзината позиција.

Иронијата на ситуацијата е што дури и вработените во дипломатската служба на ЕУ – телото формално подредено на Калас – ја поддржаа Урсула фон дер Лајен, што во Брисел се толкува како знак на длабока поделба и недоверба во самата европска администрација.

Истрага за корупција: Уапсена Федерика Могерини
Дополнителна тежина на внатрешните превирања во ЕУ донесе големата истрага за злоупотреба на јавни средства, која ја спроведуваат белгиските власти. На 2 декември, белгиската федерална полиција спроведе координирани претреси на неколку локации во Брисел и Бриж, вклучувајќи приватни резиденции на осомничените, седиште на Европската служба за надворешна акција (EEAS),
Колеџ на Европа во Бриж. Во таа прилика беа уапсени две познати личности од врвот на поранешната бриселска администрација: Федерика Могерини, поранешна висока претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност и актуелен директор на Колеџот на Европа; Стефан Санин, поранешен генерален секретар на Европската служба за надворешни работи.

Сите се обвинети за учество во шема на корупција, измама и злоупотреба на јавни средства во рамките на проекти финансирани од фондовите на Европската Унија. Запленета е обемна документација, која, според очекувањата на истражителите, ќе биде клучна за утврдување на обемот на мрежата што долго време функционира во институциите на Унијата.

Комбинацијата од политички конфликт на највисоко ниво и корупциски скандал во самото срце на европската дипломатија покренува прашања за стабилноста и кредибилитетот на институциите на Европската Унија, според написите во медиумите. Во Брисел веќе се зборува за „криза на доверба во управувањето“ и „борба меѓу кланови“ што го тресе врвот на европската администрација, додека членките на ЕУ сè повеќе се прашуваат колку внатрешните поделби ја загрозиле кохезијата и стратешката ориентација на Унијата во ерата на големи геополитички предизвици.

Во меѓувреме, односите меѓу Урсула фон дер Лајен и Каја Калас продолжуваат да се влошуваат, а западните медиуми проценуваат дека овој конфликт би можел да има долгорочни последици врз целокупната архитектура на надворешната политика на Европската Унија.

Фото: ЕПА

Поранешната шефица за надворешна политика на ЕУ, Федерика Могерини, и уште две лица се официјално обвинети за измама во јавните набавки и корупција, судир на интереси и кршење на професионална тајна, соопшти денеска Канцеларијата на европскиот јавен обвинител (EPPO).

Тројцата вчера беа приведени како дел од истрагата за измама на ЕУ и сега се ослободени во исчекување на понатамошна истрага, соопшти EPPO, додавајќи дека не се смета дека се изложени на ризик од бегство.

Другите двајца осомничени се висок член на персоналот на Колеџот на Европа во Бриж и висок функционер на Европската комисија. Три извори изјавија за „Ројтерс“ дека еден од приведените е високиот дипломат на ЕУ, Стефано Санино. Ниту Могерини ниту Санино не беа достапни за коментар, објави „Ројтерс“.

Федерика Могерини беше потпретседателка на Европската комисија и висок претставник за надворешна политика и безбедност од 2014 до 2019 година, а од 2020 година е ректор на Колеџот на Европа.

Стефано Санино е еден од најискусните европски дипломати. Тој беше генерален секретар на Европската служба за надворешни активности (EEAS) од 2021 година до оваа година, кога ја презеде Генералната дирекција на Комисијата за Блискиот Исток, Северна Африка и Заливот.

„Сите лица се сметаат за невини сè додека не се докаже нивната вина од страна на надлежните белгиски судови“, нагласи EPPO.

Белгиската полиција ги претресе просториите на EEAS и Колеџот на Европа во Бриж на барање на EPPO поради сомнение дека престижната постдипломска високообразовна институција добила однапред информации за натпревар за обука на дипломати.

Истрагата се спроведува во врска со проектот Дипломатска академија на Европската унија, деветмесечна програма за обука за помлади дипломати во земјите-членки, која Европската служба за надворешни работи (ЕЕАС) му ја додели на Колеџот на Европа во Бриж во периодот 2021-2022 година.

Истрагата се обидува да утврди дали Колеџот на Европа, елитна образовна институција каде што се образуваат многу службеници на ЕУ, бил однапред информиран за критериумите за избор во постапката за конкурс и дали претставниците на Колеџот имале доволно причини да веруваат дека ќе им биде доделена имплементацијата на проектот пред официјалното објавување на конкурсот.

Могерини и Санино, двајцата италијански државјани, се добро познати во дипломатските кругови во Брисел, а веста за нивното притворање предизвика шок во заедницата на ЕУ.

„Политико“ пишува дека скандалот ја става претседателката на ЕК, Урсула фон дер Лајен, соочена со најголемиот предизвик во нејзиниот мандат – истрага за измама во која се вклучени две високи личности во Брисел, која се заканува да ескалира во целосна криза.

Точно една година од нејзиниот втор мандат, фон дер Лајен, која веќе се соочува со прашања за нејзината посветеност на транспарентност, сега мора да најде начин да докаже дека не е вклучена во скандал што датира од нејзините рани години на функцијата, истакнува „Политико“.

Јулија Мендел, поранешна портпаролка на украинскиот претседател Володимир Зеленски, го опиша поранешниот шеф на претседателскиот кабинет, Андриј Јермак, како „многу опасна личност“ и рече дека се плаши за својот живот поради него.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски го отпушти Јермак, кој се сметаше за втора највлијателна личност во земјата, минатиот петок. Јермак остана без работа откако антикорупциските власти извршија рација во неговиот дом под сомнение за проневера во државната компанија „Енергоатом“, случај што ја преокупира украинската јавност со недели.

„Во моментов, додека го кажувам ова, сум исплашена и секој ден се молам и му благодарам на Бога што сум жива, бидејќи Андриј е многу опасна личност. Тој е многу опасна личност. И оние што го познаваат ќе разберат“, изјави Мендел за Радио Слободна Европа.

„Тој има влијание врз спроведувањето на законот“
Кога ја прашаа од што точно се плаши, Мендел одговори дека Јермак има „многу можности“, објави Украинска правда.

„Од основната кампања за клевета со користење на политички средства, фрлање секакви обвинувања против секој што е против него, нарекувајќи ги проруски, предавници и така натаму, до фактот дека тој има одредено влијание врз спроведувањето на законот, каде што кривични случаи се отвораат од никаде“, објасни таа.

„Една службеничка, кога си заминуваше, пушеше цигара и се тресеше. Ме погледна и рече: ‘Јулија, не се третираат луѓето така’. И верувајте ми, многу луѓе си заминале така и многу животи се уништени поради Андриј“, продолжи таа.

Мендел тврди дека во 2019 година, Јермак прашал еден американски политички стратег како би можел да стане претседател.

„Од 2019 година, Андриј гради своја структура на моќ. Знам дека во 2019 година, Андриј Јермак, додека бил во Соединетите Држави, разговарал со политички консултант и го прашал како би можел да стане претседател на својата земја. Значи, амбициите на Јермак се огромни“, тврди таа.

Таа забележала дека Јермак често го мамел претседателот, искривувајќи ги информациите што му ги пренесувал на Зеленски или презентирајќи ги на начин што му бил поволен. Таа нагласила дека тој бил оној што го убедил Зеленски дека нема да се случи целосна инвазија.