Свет
Кога ќе го знаеме победникот на изборите во САД
Дојде денот на изборите во Америка. Демократската кандидатка Камала Харис и републиканскиот кандидат Доналд Трамп се во трка за претседател на Соединетите Американски Држави.
Повеќе од 78 милиони луѓе гласаа пред денот на изборите. Трката за претседател е многу тесна.
Како, всушност, функционираат американските избори и кои се одговорите на клучните прашања.
Како се одредува победникот?
Секоја држава му делегира на избирачкиот колеџ онолку избирачи колку што му припаѓаат во однос на нејзиното население. Има вкупно 538 електори, што е бројка што одговара на бројот на конгресмени и сенатори во американскиот парламент.
Тоа значи дека има вкупно 538 електори: 435 претставници и 100 сенатори плус три за округот Колумбија. Кандидатот што ќе освои најмалку 270 електори станува претседател.
Калифорнија е најнаселената американска сојузна држава и има најмногу електори (54), а потоа следуваат Тексас (40), Флорида (30) и Њујорк (28). На другиот крај од спектарот се ретко населените држави, како Алјаска, Вермонт, Делавер, Вајоминг или Монтана, кои имаат само по тројца електори.
Со два исклучока, во сојузните држави владее начелото победникот зема сè – кандидатот што во таа држава ќе го освои поголемиот број гласови од избирачите, макар и со најмала можна разлика, ги освојува сите нејзини електори. Исклучок се Небраска и Мејн, кои ги делат електорите пропорционално на бројот на освоени гласови.
Кога ќе го дознаеме победникот?
Ова е многу незгодно прашање и вистинскиот одговор е – зависи од неколку работи. Некои држави може да ги објават резултатите прилично бргу, но за многумина тоа би можело да биде долг процес, особено ако има голем број предвремени гласања и гласачки ливчиња по пошта, кои се пребројуваат ноќта по оние што биле лично дадени.
На последните претседателски избори во САД во 2020 година американските медиуми беа доволно самоуверени да го објават резултатот во саботата, четири дена по денот на изборите.
Кога победникот ја презема функцијата?
Едно нешто што знаеме е дека кој и да победи на денешните избори, формално не станува претседател до денот на инаугурацијата – кога ќе положи заклетва пред американскиот Капитол во Вашингтон пред главниот судија на Врховниот суд. Тој ден е понеделник, 20 јануари 2025 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Фото+видео) Русија изврши голем напад врз Украина, Полска подигна борбени авиони
Русија изврши голем ракетен напад и удари со дронови врз украински градови, при што беа повредени најмалку три лица во Киевската област.
Украинското воено воздухопловство соопшти дека руските сили лансирале ракети и десетици дронови кон градовите во околината на украинската престолнина.
Поради нападите, низ целата земја беа активирани аларми за воздушна опасност.
Дронови биле забележани и во Лавовската област на западот на земјата, додека Русија лансирала повеќе бранови напади.
Военото воздухопловство ја пријавило последната серија ракетни удари непосредно пред 7 часот по локално време.
Експлозии биле забележани во Полтава, Луцк, Одеса, Запорожје…
Гувернерот на Киевската област, Никола Калашник, соопшти дека 42-годишен маж бил повреден во градот Фастив, околу 60 километри југозападно од центарот на Киев.
I saw it today –
two banks of Kyiv:
one with electricity,
the other without.A powerful sight. pic.twitter.com/T8tnW7911t
— Yaroslava (@strategywoman) December 5, 2025
Украинските железници соопштија дека Русија извршила „масовно гранатирање на железничката инфраструктура“ во Фастив.
Калашник исто така соопшти дека две жени, на возраст од 46 и 40 години, биле повредени во Вишгородската област, северно од Киев. Една од нив е хоспитализирана.
Градоначалникот на Луцк, Игор Пољишчук, соопшти дека повеќе складишта за храна биле зафатени од пожар.
Kyiv metro stations tonight. People hide from Russian attack.
📸: Yan Dobronosov pic.twitter.com/Q1JGrv7jB8
— Kate from Kharkiv (@BohuslavskaKate) December 6, 2025
Полското воено воздухопловство соопшти на социјалните мрежи дека подигнало борбени авиони за да го заштити својот воздушен простор за време на повеќечасовниот напад на западна Украина.
За потсетување, украинските дронови пред две вечери извршија напади врз клучни руски енергетски објекти, погодувајќи го морското пристаниште Темрјук во Краснодарскиот крај и нафтената рафинерија Сизран во Самарската област, пренесува „Киев Индепендент“.
Свет
МААЕ: Заштитната структура на Чернобил е тешко оштетена
Заштитната структура на напуштената нуклеарна електрана Чернобил, која треба да го спречува ширењето на радиоактивен материјал, повеќе не може да ја извршува својата безбедносна функција поради штетата предизвикана од напад со дрон на почетокот на годината, соопшти Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ).
Инспекцијата на заштитната структура што МААЕ ја спроведе минатата недела покажала дека нападот со дрон во февруари предизвикал пропаѓање на конструкцијата, објави агенцијата на ОН.
Во мисијата е потврдено дека заштитната структура ги загубила „примарните заштитни функции“, вклучувајќи го и задржувањето на радиоактивниот материјал, но дека на носечката конструкција и на контролните системи нема трајна штета, се наведува во соопштението.
Веќе се извршени привремени поправки на покривот, изјави директорот на агенцијата Рафаел Гроси, нагласувајќи дека за спречување на понатамошно пропаѓање и обезбедување долгорочна нуклеарна безбедност е неопходно да се спроведе сеопфатна обнова.
Врз основа на истрагата, МААЕ препорачува понатамошна обнова и заштита на структурата, како и ажурирање на системите за следење на влага и корозија и други надзорни програми, се наведува во соопштението.
На 14 февруари дрон ја пробил надворешната обвивка на заштитната структура и предизвикал пожар. Украинските власти тогаш соопштија дека нападот го извела Русија, а Москва го демантираше тоа.
Заштитната структура е поставена во 2019 година околу реакторот број 4, кој експлодираше во нуклеарната катастрофа во 1986 година, со цел да се спречи понатамошно истекување на радијација во околината.
По нападот со дрон, радијацијата останала на нормално и стабилно ниво и немало извештаи за нејзино истекување, соопштиja ОН во февруари.
Несреќата во Чернобил се случи во април 1986 година. Советските инженери околу реакторот поставија саркофаг, кој подоцна беше заменет со нова структура. Преостанатите три реактори постепено беа исклучени, а последниот престана со работа во 2000 година.
Руските сили накратко ја окупираа нуклеарната електрана на почетокот на инвазијата на Украина во 2022 година.
МААЕ во Чернобил има постојан тим експерти и ќе продолжи да прави сè што е во нејзина моќ за да го поддржи повторното воспоставување целосна нуклеарна безбедност во Чернобил, нагласи шефот на агенцијата на ОН.
Истовремено со инспекцијата во Чернобил, МААЕ спроведе и истражување на штетата на електричните трафостаници низ Украина.
Свет
Во САД укината универзалната препорака за вакцинација против хепатит Б за новороденчиња
Американските советници за вакцинација ја укинаа долгогодишната препорака сите новороденчиња во САД да ја примаат вакцината против хепатит Б веднаш по раѓањето. Наместо тоа, вакцината ќе се дава само на бебиња чиишто мајки (помалку од 1 отсто) се позитивни на вирусот.
За останатите новороденчиња, комитетот одлучи лекарите и родителите самостојно да одлучуваат кога ќе започне вакцинацијата, со препорака првата доза да се даде пред детето да наполни два месеца.
Јавноздравствени експерти и медицински здруженија ја критикуваа одлуката, предупредувајќи дека може да го загрози напредокот постигнат од 1991 година, кога рутинската вакцинација драматично го намали бројот на заразени деца.
Американскиот центар за контрола и превенција на болести (ЦДЦ), со новото раководство назначено од министерот Роберт Ф. Кенеди Џуниор, ќе ги користи препораките за изработка на јавноздравствени упатства. Стручњаците предупредуваат дека ставањето акцент на „изборот на родителите“ е главен аргумент на противниците на вакцините.
Светската здравствена организација и понатаму препорачува сите новороденчиња да се вакцинираат што е можно побрзо по раѓањето, бидејќи 95% од заразените бебиња развиваат хроничен хепатит.

