Свет
Кога ќе го знаеме победникот на изборите во САД
Дојде денот на изборите во Америка. Демократската кандидатка Камала Харис и републиканскиот кандидат Доналд Трамп се во трка за претседател на Соединетите Американски Држави.
Повеќе од 78 милиони луѓе гласаа пред денот на изборите. Трката за претседател е многу тесна.
Како, всушност, функционираат американските избори и кои се одговорите на клучните прашања.
Како се одредува победникот?
Секоја држава му делегира на избирачкиот колеџ онолку избирачи колку што му припаѓаат во однос на нејзиното население. Има вкупно 538 електори, што е бројка што одговара на бројот на конгресмени и сенатори во американскиот парламент.
Тоа значи дека има вкупно 538 електори: 435 претставници и 100 сенатори плус три за округот Колумбија. Кандидатот што ќе освои најмалку 270 електори станува претседател.
Калифорнија е најнаселената американска сојузна држава и има најмногу електори (54), а потоа следуваат Тексас (40), Флорида (30) и Њујорк (28). На другиот крај од спектарот се ретко населените држави, како Алјаска, Вермонт, Делавер, Вајоминг или Монтана, кои имаат само по тројца електори.
Со два исклучока, во сојузните држави владее начелото победникот зема сè – кандидатот што во таа држава ќе го освои поголемиот број гласови од избирачите, макар и со најмала можна разлика, ги освојува сите нејзини електори. Исклучок се Небраска и Мејн, кои ги делат електорите пропорционално на бројот на освоени гласови.
Кога ќе го дознаеме победникот?
Ова е многу незгодно прашање и вистинскиот одговор е – зависи од неколку работи. Некои држави може да ги објават резултатите прилично бргу, но за многумина тоа би можело да биде долг процес, особено ако има голем број предвремени гласања и гласачки ливчиња по пошта, кои се пребројуваат ноќта по оние што биле лично дадени.
На последните претседателски избори во САД во 2020 година американските медиуми беа доволно самоуверени да го објават резултатот во саботата, четири дена по денот на изборите.
Кога победникот ја презема функцијата?
Едно нешто што знаеме е дека кој и да победи на денешните избори, формално не станува претседател до денот на инаугурацијата – кога ќе положи заклетва пред американскиот Капитол во Вашингтон пред главниот судија на Врховниот суд. Тој ден е понеделник, 20 јануари 2025 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Судот во Нови Сад ја прекина постапката против Горан Весиќ и уште двајца обвинети за падот на настрешницата
Вонстепениот совет на Вишиот суд во Нови Сад ја прекина кривичната постапка против поранешниот министер за градежништво Горан Весиќ, неговата поранешна помошничка Анита Димоски и поранешната директорка на Железничката инфраструктура на Србија, Јелена Танасковиќ, во случајот со падот на настрешницата на железничката станица.
Тие беа обвинети за тешко кривично дело предизвикување општа опасност.
Во своето образложение, судот наведе дека нема доволно докази за да се поткрепи основано сомнение дека обвинетите ги сториле кривичните дела за кои се сметаат за одговорни.
Со одлуката на судот им е укината мерката за домашен притвор на Танасковиќ, Спремиќ, Гавриловиќ и Тодоровиќ. Со наредба на Врховниот суд на Србија во Белград, Анита Димоски и Горан Весиќ остануваат во домашен притвор.
Паралелно, судот во Нови Сад ги потврди обвиненијата против седум други обвинети во случајот со трагедијата на железничката станица.
На 1 ноември минатата година, 16 лица загинаа, а едно лице беше тешко повредено при падот на бетонската настрешница на неодамна реновираната зграда на станицата. Инцидентот предизвика масовни протести во Србија , предводени главно од студенти, кои бараа оставка на владата и закажување предвремени парламентарни избори.
Агенцијата Франс Прес прецизира дека одлуката на судот во Нови Сад не е конечна, а обвинителството веќе ја објави својата намера да поднесе жалба.
Свет
Франција започнува изградба на најголемиот европски воен брод
Франција започнува изградба на нов носач на авиони со нуклеарен погон, проект вреден околу 10 милијарди евра, кој треба да го замени постојниот носач Шарл де Гол, пуштен во употреба во 2001 година. Новиот брод, познат како PA-NG (Porte-Avions Nouvelle Génération), ќе биде значително поголем и помоќен и ќе стане најголемиот воен брод некогаш изграден во Европа.
PA-NG ќе биде долг околу 310 метри, со депласман од 78.000 тони и капацитет за околу 2.000 членови на екипажот. Франција, која заедно со САД е единствената земја што користи нуклеарен погон за носачи на авиони, со овој проект покажува дека и понатаму смета на овие пловечки платформи како клучен елемент на воената моќ.
Проектот е дел од поширок глобален тренд, при што повеќе држави инвестираат во нови носачи на авиони. САД ја модернизираат својата флота, Кина и Индија развиваат нови проекти, а Турција најави изградба на сопствен носач на авиони.
Depositphotos
Свет
Алжир ја прогласи француската колонизација за злосторство, бара извинување и репарации
Алжирскиот парламент едногласно усвои закон со кој француската колонизација на земјата се прогласува за злосторство, барајќи од Франција официјално извинување и репарации. Одлуката е донесена во услови на дипломатска криза меѓу двете земји и има силен политички и симболичен карактер.
Во законот се наведува дека Франција сноси правна одговорност за своето колонијално минато во Алжир и за трагедиите што ги предизвикала, вклучително и нуклеарни тестови, вонсудски убиства, физичко и психолошко мачење и систематско ограбување на ресурсите.
Претседателот на парламентот, Ибрахим Бугали, изјави дека гласањето испраќа јасна порака дека алжирската национална меморија не може да биде избришана или предмет на преговори.
Француската колонијална власт во Алжир траела од 1830 до 1962 година и кулминирала со војната за независност од 1954 до 1962 година. Според алжирските податоци, во војната загинале 1,5 милиони луѓе, додека француски историчари проценуваат околу 500.000 жртви, од кои 400.000 Алжирци.
Францускиот претседател Емануел Макрон претходно ја нарече колонизацијата „злосторство против човештвото“, но без официјално извинување. Француското Министерство за надворешни работи одби да го коментира гласањето, наведувајќи дека станува збор за внатрешна политичка расправа во Алжир.
Историчарот Хосни Китоуни оцени дека законот нема меѓународен правен ефект и не е обврзувачки за Франција, но дека неговото политичко и симболично значење е големо.
depositphotos

