Свет
„На демократијата потребни ѝ се шампиони“, рече Бајден, кој не ги покани Русија и Кина на Самитот за демократија
Американскиот претседател, Џо Бајден, на виртуелен самит на кој присуствуваа стотици земји изјави дека на демократијата ѝ се потребни шампиони.
„На демократијата во светот ѝ се потребни шампиони за да се соочи со големи и загрижувачки предизвици“, рече Бајден од Белата куќа. Тој рече дека дури и САД мора постојано да се борат за да останат на врвот на своите демократски идеали и додаде дека ниту една поканета земја не е совршена.
Претседателот на САД ги повика земјите да работат заедно за да се спротивстават на автократите кои ги оправдуваат нивните репресивни политики и практики како најефективно средство за соочување со предизвиците во моментот. Со тоа, рече тој, тие сеат семе на сомнеж во капацитетите на демократските држави, во нивната ефикасност во грижата за своите граѓани.
Самитот предизвика бурни реакции, а потоа беа вклучени и Косово и Србија
Самитот на Бајден за демократија предизвика контроверзии и бурни реакции бидејќи од листата, меѓу другите, беа изоставени Русија, Кина и Унгарија, а на прелиминарната листа не беа ниту Србија, Косово и Босна и Херцеговина. Сепак, беа поканети земји како Филипините и Конго, кои се рангирани многу ниско според индексите на демократијата. Косово и Србија потоа беа вклучени.
Русија и Кина ја критикуваа произволната листа, велејќи дека САД си дозволуваат да дефинираат која земја е демократска, а која не се квалификува за статусот, што тие го гледаат како дел од менталитетот на Студената војна.
Поканата до Тајван да учествува на самитот дополнително ја иритира Кина. Бајден најави и дека нема да испрати никаква официјална делегација на Зимските олимписки игри во Пекинг, а кон дипломатскиот бојкот се приклучија и Австралија, Велика Британија и Канада. Но, на игрите ќе учествуваат спортисти од тие земји. Покрај Кина, САД во моментов минуваат низ многу тензични односи со Русија.
Правен експерт: САД сакаат да мислат дека се светилник за другите земји
Стејт департментот најави искреност во преземањето на својата нова улога, велејќи дека мора да ја искористи можноста да слуша, учи и зборува за предизвиците со кои се соочува демократијата во Соединетите Држави и да учи од другите. Ерик Вотен, професор по геополитика и право тврди дека САД обично не се подготвени да учат од други земји.
„САД сакаат да мислат дека се светилник за другите земји“, рече Вотен. Коментирајќи го списокот од околу 110 поканети земји, институции и невладини организации, Вотен тврди дека не постои начин да се направи список на кој демократијата ќе биде неспорна бидејќи таа секогаш ќе биде субјективна.
„Со цел да се спротивстави на Кина и Русија, администрацијата на Бајден создаде самит во контекст на засилена борба за превласт. Разликата во тоа како Европа и САД ја перципираат оваа голема борба за моќ е нешто на кое треба да се обрне внимание“, заклучи тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Судири меѓу демонстранти и полиција во Атина: употребени солзавец и шок-бомби
Во центарот на Атина вечерва дојде до судири меѓу демонстранти и полицијата за време на маршот по повод 17 години од убиството на Александрос Григоропулос.
Полицијата употреби солзавец и шок-бомби, а приведени се 38 лица, од кои 8 се уапсени.
Тензии настанаа кога дел од демонстрантите се обидоа да тргнат кон квартот Егзархија, но полицијата ги блокираше. Метро станиците „Панепистимио“ и „Синтагма“ беа затворени од 17 часот по наредба на полицијата.
Сличен марш се одржа и во Солун, каде што беа приведени десет лица.
Убиството на 15-годишниот Григоропулос во 2008 година стана симбол на протестите против полициската бруталност, а годишнината и годинава ја одбележаа судири и силно полициско присуство.
Свет
Експерти предупредуваат на радиоактивна прашина по оштетувањето на обвивката на Чернобил
Заштитната обвивка изградена за да спречи ширење на радијација од нуклеарната централа Чернобил мора итно да се поправи откако беше оштетена од руски напад со дрон, соопшти Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ).
МААЕ вели дека оштетувањето е сериозно и дека дел од конструкцијата ги изгубила своите главни безбедносни функции – особено способноста целосно да го задржи зрачењето.
Иако привремени поправки веќе се направени, директорот на МААЕ, Рафаел Гроси, предупредува дека е неопходна навремена и детална реставрација за да се обезбеди долгорочна нуклеарна безбедност на Украина.

Експертите објаснија дека падот на притисокот во заштитната купола не претставува веднаш директна опасност. Но има една многу поголема закана – радиоактивната прашина.
Стариот саркофаг, поставен веднаш по катастрофата во 1986 година, одамна е истрошен, а новата заштитна обвивка е изградена токму за да спречи негово рушење. Меѓутоа, сега, по оштетувањето, стариот саркофаг не може безбедно да се демонтира.
Дмитро Хумењук од Државниот научно-технички центар за нуклеарна и радијациона безбедност на Украина предупредува: „ако делови од старите конструкции се урнат под новата, но оштетена обвивка, ќе се подигне големо количество радиоактивна прашина“.
„Таа прашина може да се рашири во околината и да предизвика ослободување на нова радиоактивност – што би претставувало сериозен ризик и за Украина и за поширокиот регион“, вели тој.

Дополнителни работи на обвивката ќе започнат следната година со поддршка од Европската банка за обнова и развој. Планот е, по завршувањето на војната, да се пристапи кон целосна реставрација на заштитната конструкција.
Заштитниот штит беше поставен во 2019 година над уништениот четврти реактор, но украинските власти уште во април предупредија дека има знаци на губење на функционалноста и дека мора да се поправи за да се спречи можно истекување на радијација.

Чернобилската централа се наоѓа 130 километри северно од Киев и само 15 километри од границата со Белорусија. Во првите денови од руската инвазија, таа беше накратко окупирана, при што руските сили го држеа персоналот како заложник – дополнително влошувајќи ја нуклеарната безбедност.
Денес, руските трупи сè уште ја контролираат нуклеарната централа Запорожје, што предизвикува стравувања од нови инциденти со потенцијално катастрофални последици.
Свет
Калас: САД се најголемиот сојузник на ЕУ и покрај критиките кон Европа од Вашингтон
САД остануваат „најголем сојузник“ на ЕУ, изјави високата претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Каја Калас, по објавувањето на новата Национална безбедносна стратегија на САД. Документот предупредува на „бришење на цивилизацијата“ во Европа поради мигрантите.
Калас додаде дека, иако има критики кон Европа, дел од нив се оправдани и дека и покрај разликите, принципот на сојузништво останува непроменет.
Американската стратегија, објавена од администрацијата на Доналд Трамп, предлага крај на „трајното проширување“ на НАТО, со што повторно се уништува надежта на Украина во борбата против руската инвазија. Документот критикува и европски политики поврзани со имиграција, слобода на говор, намалување на наталитетот и слабеење на националниот идентитет.
Калас истакна дека Европа понекогаш ја потценува сопствената моќ, на пример во однос на Русија, и дека треба поголема доверба во себе. Таа предупреди дека ограничувањата врз Украина нема да донесат траен мир, бидејќи наградувањето на агресијата ќе ја повтори.
Поранешниот европски комесар Тиери Бретон оцени дека стратегијата ја ослабува Европа и ја спореди со плановите на Путин, повикувајќи на обединет одговор од европските лидери. Според аналитичарите, документот може да го поттикне влијанието на екстремно десничарските и антиимиграциските партии во Европа.

