Украина подготвува нов мировен план што ќе го презентира пред Белата куќа, додека борбите на истокот од земјата продолжуваат. Клучниот услов на Киев е да избегне какви било територијални отстапки кон Русија, што го потврди и претседателот Володимир Зеленски, нагласувајќи дека „нема право“ да се откаже од украинска територија, јавува Би-Би-Си.

Дипломатската офанзива на Киев
Изјавата на Зеленски дојде во понеделник за време на состанокот со европските и НАТО лидери и е дел од поширокиот напор да се одвратат Соединетите Американски Држави од поддршката на мировниот договор за кој сојузниците стравуваат дека ќе вклучува премногу отстапки и ќе ја остави Украина ранлива на идни напади.

На дипломатската турнеја на Зеленски низ Европа ѝ претходеа интензивни, но неуспешни преговори меѓу американските и украинските претставници во текот на викендот.

Врвниот помошник на украинскиот претседател, Рустем Умеров, го информираше Зеленски за деталите од приватниот самит и директните разговори меѓу САД и рускиот претседател Владимир Путин. Според извештаите, нов украински предлог би можел да им биде испратен на Американците уште денес.

„Немаме никакво морално или законско право“
Зборувајќи за можноста за предавање на територија, Зеленски беше експлицитен.

„Русија инсистира да се откажеме од територија, но не сакаме да се откажеме од ништо“, изјави тој на прес-конференција.

„Немаме законско право да го сториме тоа, според украинскиот закон, нашиот устав и меѓународното право. И немаме никакво морално право“, додаде тој, повторувајќи го својот долгогодишен став дека секоја промена на границата ќе мора да биде одобрена од граѓаните на референдум.

Контроверзни точки од американскиот план
Според извештај на Интерфакс-Украина, Зеленски откри дека почетниот американски план од 28 точки, кој Киев и европските лидери го отфрлија како премногу проруски, сега е намален на 20 точки.

Тој нагласи дека „проукраинските“ точки не се отстранети од нацртот, но дека нема „компромиси“ за територијата.

Тој ја издвои контролата врз источниот регион Донбас и нуклеарната централа Запорожје како „најчувствителни“ прашања. Протечена верзија на планот поддржан од САД предлага Украина да ѝ ја отстапи целосната контрола врз Донбас на Русија, иако силите на Кремљ не успеаја целосно да го освојат по речиси четири години војна. Планот, исто така, предвидуваше енергијата произведена во Запорожје, најголемата нуклеарна централа во Европа, да се дели меѓу Русија и Украина.

Европска поддршка и идни гаранции
Брзо закажаниот состанок во Лондон во понеделник, на кој присуствуваа Зеленски, британскиот премиер Сер Кир Стармер, францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Фридрих Мерц, беше протолкуван како јасен знак за поддршка на Украина во нејзиниот отпор кон притисокот од Белата куќа. Даунинг стрит соопшти дека лидерите се согласиле дека разговорите предводени од САД претставуваат „критичен момент“ и го повториле својот повик за „праведен и траен мир што вклучува силни безбедносни гаранции“.

Природата на тие идни безбедносни гаранции останува клучно отворено прашање. Додека Велика Британија и Франција предложија распоредување на меѓународни трупи во Украина, Германија и Италија изразија скептицизам во врска со идејата. Исто така, не е јасно до кој степен САД би биле подготвени да поддржат такви аранжмани.

По Лондон, Зеленски отпатува во Брисел на средби со шефот на НАТО Марк Руте и претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, а денес е во Италија за да се сретне со премиерката Џорџа Мелони.

Реакции од Москва и Вашингтон
Додека дипломатите преговараат, руските напади на терен продолжуваат. Во текот на ноќта, градот Суми во северозападна Украина остана без електрична енергија по нападот со руски беспилотни летала. Регионалниот гувернер рече дека повеќе од десетина беспилотни летала ја погодиле енергетската инфраструктура. За среќа, немало жртви во нападот.

Москва ги опиша разговорите со Белата куќа како „конструктивни“, иако нема индикации дека Кремљ ги напуштил целите што ги поставил на почетокот на инвазијата во февруари 2022 година.

Од друга страна, американскиот претседател Доналд Трамп во неделата го издвои Зеленски како главна пречка за постигнување мировен договор. Тој им рече на новинарите дека Русија е „задоволна“ со мировниот план на САД, но дека е „малку разочаран што претседателот Зеленски не го прочитал“, иако не беше потврдено дали тоа навистина е случај.

Руски беспилотни летала го нападнаа северниот украински град Суми доцна синоќа, што е втор голем напад врз градот за 24 часа, предизвикувајќи прекин на електричната енергија, изјави регионалниот гувернер.

Right now, Sumy is under a drone attack — 15 explosions in just half an hour.

Most of the city is without power, the water supply is on backup, and hospitals are running on generators.

russia is a terrorist state. pic.twitter.com/YMFfkrdNy5

— UAVoyager🇺🇦 (@NAFOvoyager) December 8, 2025

„Во рок од половина час, Русите извршија повеќе од 10 напади со беспилотни летала врз градот“, напиша гувернерот Олех Хрихоров на Телеграм. „Во Суми нема електрична енергија. Дел од критичната инфраструктура работи на резервни извори на енергија“, рече Хрихоров.

Тој рече дека службените лица проверуваат дали има жртви и дека струјата ќе биде вратена штом ќе биде безбедно. Суми, град со околу 250.000 жители, беше честа цел на руски напади пред почетокот на војната во февруари 2022 година.

Претходно, истакна Хрихоров, руски беспилотни летала погодија станбена зграда во градот, при што беа повредени седум лица.

Руските напади врз Украина веќе со месеци се насочени кон енергетски цели таму.

Американскиот претседател Доналд Трамп го обвини Мексико дека неправедно се однесува кон американските земјоделци и се закани дека ќе воведе повисоки тарифи, наведувајќи прекршувања на договорот за вода што им штети на земјоделците од Тексас. Трамп ги објави своите намери на социјалната мрежа Truth Social, повторно посегнувајќи по своето омилено економско оружје, објавува CNN.

„Во моментов, Мексико не реагира, а тоа е многу неправедно кон нашите американски земјоделци кои ја заслужуваат оваа многу потребна вода“, рече Трамп. „Затоа одобрив документација за воведување тарифа од 5% за Мексико ако оваа вода НЕ се пушти, СЕГА“.

Во срцето на спорот е Договорот за вода Колорадо-Тихуана-Рио Гранде, потпишан во 1944 година. Според него, САД треба да добиваат просечно најмалку 350.000 акри-стапки вода од притоките на Рио Гранде секоја година. САД го обвинуваат Мексико дека со децении не ги исполнува своите обврски.

Според проценките на Меѓународната комисија за граници и води, американска владина агенција, Мексико им должи на САД 73.000 акри-стапки вода во текот на изминатите пет години. Иако Мексико можеби е договорно обврзано да ја надомести разликата во текот на следните пет години, толкувањето во голема мера зависи од недефинираната состојба на „вонредна суша“.

Суша во Тексас и загуби од милијарди долари
Тексас во моментов се соочува со суша, поради што многу земјоделци не можат да ги наводнуваат своите посеви и добиток. Локалните власти и членовите на Конгресот веќе предупредија за проблемот, а претходно оваа година беше поднесен закон за казнување на Мексико, но тој не беше усвоен.

Републиканецот од Тексас, Џоди Арингтон, на сослушувањето во Претставничкиот дом минатата година изјави дека недостигот на вода од Мексико довел до загуба од милијарда долари во наводнуваните посеви во неговата држава.

Ова не е прв пат Трамп да се закани дека ќе го стори тоа по ова прашање. Во април, тој објави слична закана на Truth Social за неодредена тарифа и можни санкции доколку Мексико не ја отпушти водата што им ја должи на Соединетите Држави.

Неизвесна иднина на трговскиот договор
Мексико е најголемиот трговски партнер на Америка, а дополнителна царина од 5% би го зголемила вкупниот данок на мексиканската стока увезена во САД на 30%.

Сепак, не е јасно какво вистинско влијание би имале царините, доколку воопшто бидат воведени. Огромното мнозинство мексикански стоки во моментов се ослободени од царините на Трамп според условите на Договорот меѓу САД, Мексико и Канада (USMCA).

Но, судбината на тој договор е неизвесна. Ревизијата е закажана за јули следната година, а администрацијата на Трамп веќе сигнализираше дека е подготвена да го остави договорот да истече, што би отворило врата за нови трговски тензии.