Свет
Норвешка рече „не“ за противракетен одбранбен штит на НАТО
Норвешката влада донесе одлука да не се приклучи во противракетниот штит на НАТО. Дебатата за можното учество на Норвешка долго ги поттикнуваше стравувањата од тензии меѓу Норвешка и Русија, пренесува „Спутник“.
„Преку поширока проценка на безбедносната политика, владата одлучи Норвешка да не купува сензори од горен ред или да пресретнува ракети што можат да станат дел од балистичката ракетна одбрана на НАТО“, се вели во државниот буџет.
„Мислам дека ова спречува понатамошни тензии“, вели експерт от од Норвешкиот институт за надворешни работи (НУПИ) Џули Вилхелмсен, за норвешката ТВ2.
Таен документ за норвешката одбрана од 2017 година ја наведува наводната закана од Русија како причина зошто Норвешка треба да се приклучи во ракетниот штит. Во документот се наведени и значителни празнини и недостатоци во воздушната одбрана на Норвешка, кои, наводно, ја отежнуваат самостојната одбрана на Норвешка.
Во исто време, новиот буџет на Норвешка ги зголеми трошоците за одбрана на 1,8 отсто од БДП, што дополнително го намали растојанието до целта на трошењето на НАТО од 2 отсто.
Проценката на НАТО за 2019 година објавена во јуни ги смести трошоците за одбрана на Норвешка на 13-то место во рамките на алијансата, што е пад од 10-то место во 2017 година.
Во изминатата деценија плановите на НАТО за ракетен штит на САД во Европа беа едно од најразделувачките прашања меѓу Русија и НАТО. Иако официјалните претставници на НАТО уверуваат дека одбранбената мрежа не е насочена кон Русија туку кон балистички ракети испукани надвор од Европа, Москва не се согласува, тврдејќи дека штитот ќе го собори балансот меѓу нуклеарните сили, предизвикувајќи нова трка во вооружување.
Норвешка првично се спротивстави на идејата НАТО да стане дел од американските планови за противракетна одбрана, но се предомисли и ја поддржува идејата уште од 2010 година. Врв на иронијата е самиот Столтенберг кој порано беше против мрежата за противракетна одбрана додека беше лидер на Лабуристичката партија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Истражување: Половина од Европејците го гледаат Трамп како непријател на Европа
Речиси половина од Европејците го гледаат американскиот претседател Доналд Трамп како „непријател на Европа“, малку повеќе го оценуваат ризикот од војна со Русија како висок, додека повеќе од две третини веруваат дека нивната земја нема да може да се одбрани во случај на таква војна, покажа ново истражување.
Анкета спроведена во девет земји-членки на ЕУ за платформата за европска дебата за европски прашања, Гран Континент, со седиште во Париз, исто така покажа дека речиси три четвртини од испитаниците сакаат нивните земји да останат во ЕУ. Речиси ист број сметаат дека напуштањето на Унијата ѝ наштетило на Велика Британија, објави британски „Гардијан“.
Основачот на агенцијата Кластер17, која го спроведе истражувањето, Жан-Ив Дормажан, рече дека Европа не само што се соочува со растечки ризици, туку е во процес на трансформација на својата историска, геополитичка и политичка средина.
„Целокупната слика (на истражувањето) ја покажува Европа како загрижена, длабоко свесна за своите ранливости, борејќи се позитивно да ја проектира својата иднина“, рече Дормажан.
Во девет земји, во просек 48 проценти од испитаниците го гледаат Трамп како отворен непријател, најмногу во Белгија (62 проценти) и Франција (57), а најмалку во Полска (19) и Хрватска (37).
„Низ целиот континент, „трампизмот“ јасно се смета за непријателска сила“, рече Дормажан, додавајќи дека денес помалку луѓе го опишуваат Трамп како „ниту пријател ниту непријател“ отколку пред една година, а повеќе како непријателски.
Сепак, Европејците сè уште ги сметаат односите со САД за стратешки важни, а кога беа прашани каков став треба да заземе ЕУ кон американската влада, речиси половина од нив рекоа дека се за компромис.
Анкета за ставовите на граѓаните на Франција, Италија, Шпанија, Германија, Полска, Португалија, Хрватска, Белгија и Холандија покажа дека 51 процент го гледаат ризикот од војна со Русија во наредните години како висок, а 18 проценти сметаат дека е многу висок.
Дормажан рече дека таков резултат „би бил незамислив пред само неколку години и дека тоа сигнализира пресврт на европското јавно мислење како нов геополитички режим во кој можноста за директен конфликт на континентот е широко прифатена“, објави Гардијан.
77 проценти од испитаниците во Полска, 54 проценти во Франција, 51 процент во Германија, 39 проценти во Португалија и 34 проценти во Италија веруваат дека опасноста од војна е голема.
Во исто време, довербата во националните воени капацитети е ниска во сите земји и 69 проценти во просек во девет земји сметаат дека нивната земја „не е многу“ или „воопшто не“ способна да се одбрани од руската агресија.
Анкетата, исто така, покажа дека испитаниците во сите земји вклучени во анкетата го поддржуваат членството на нивната земја во ЕУ, со највисок во Португалија (90 проценти) и најнизок во Франција (61).
Кога станува збор за Брегзит, 63 проценти од анкетираните сметаат дека тој имал негативен ефект врз Велика Британија, а само 19 проценти дека бил позитивен, според истражувањето.
Фото: ЕПА
Свет
Мерц: Секоја земја од ЕУ треба да преземе еднаков дел од ризикот од планираната употреба на замрзнатите руски средства
Германскиот канцелар Фридрих Мерц се залагаше за тоа да се дадат јасни гаранции дека ризиците од планираната употреба на замрзнатите руски државни средства за поддршка на Украина ќе бидат подеднакво распределени меѓу сите земји-членки на Европската Унија.
Во колумна објавена во весникот „Франкфуртер алгемајне цајтунг“, Мерц нагласи дека секоја земја треба да преземе „еднаков дел од ризикот во согласност со своите економски капацитети“, објави Ројтерс.
Вчера, Европската комисија презентираше предлог за употреба на замрзнатите руски средства или меѓународно задолжување со цел да се обезбедат 90 милијарди евра за финансирање на воените и основните државни потреби на Украина за време на војната.
Белгија, која го поседува најголемиот дел од овие средства, остана воздржана и посочи на неколку правни проблеми.
Мерц рече дека Белгија не може да се потпира само на политички ветувања и дека заслужува правно обврзувачки гаранции, нагласувајќи дека „не би било прифатливо една земја да носи преголем товар“, пренесува Танјуг.
Фото:ЕПА
Свет
Европскиот комесар за одбрана: Време е Европејците да развијат свој план за Украина
Време е Европејците да престанат слепо да го следат американскиот претседател Доналд Трамп и наместо тоа да создадат свој мировен план за Украина, изјави денес европскиот комесар за одбрана Андријус Кубилијус.
„ЕУ мора да биде независна или барем подготвена да биде силна во геополитичките случувања, вклучително и да има свои планови за тоа како може да се воспостави мир во Украина и да ги дискутира со своите трансатлантски партнери“, изјави Кубилијус за бриселскиот портал „Политико“.
Тој додаде дека нови планови се појавуваат на секои шест месеци и дека има чувство дека Европа чека планови да пристигнат од Вашингтон, нагласувајќи дека плановите треба да дојдат и од Брисел или Берлин.
Европскиот комесар за одбрана истакна дека е „многу важно“ Европа да создаде свој план за завршување на војната за да обезбеди место на преговарачката маса.
„Треба да имаме можност да разговараме за два плана: еден европски и друг, можеби, подготвен од нашите американски пријатели“, додаде тој.
Целта, рече тој, би била да се најде синергија меѓу двата плана и да се постигне најдобар можен исход.
Зборувајќи за одбраната, Кубилијус рече дека Европа секогаш треба да смета на Член 5, осврнувајќи се на одредбата на НАТО за заедничка одбрана.
Сепак, тој истакна дека фокусот на САД на Пацификот „се случува“.
„Прашањето е дали ни се потребни дополнителни безбедносни гаранции и институционални решенија за да бидеме подготвени во случај Член 5 одеднаш да не се спроведе“, рече Кубилијус.
Тој ги спомена и неодамнешните коментари на американскиот амбасадор во НАТО, Метју Витакер, дека Германија би можела да ја преземе највисоката воена позиција во НАТО, наместо да остане во рацете на американски генерал.
Ова „е сигнал дека Американците навистина бараат од нас да се грижиме за европската одбрана“, не само од воен, туку и од институционален аспект, рече Кубилијус, објави Танјуг.
Фото: ЕПА

