Свет
Објавен планот на Трамп за Украина: Безбедносни гаранции, тампон зона, амнестија…
Планот на американскиот претседател Доналд Трамп за завршување на војната во Украина би барал од Украина да се откаже од дополнителна територија на исток, да ја ограничи големината на своите вооружени сили и да се согласи никогаш да не се приклучи на НАТО, според нацрт-документот до кој дојде „Аксиос“ и кој го потврдија украински функционер, американски функционер и извор запознаен со предлогот.
САД вршат притисок врз Украина наскоро да постигне договор. Иако планот вклучува предлози што Украина постојано ги отфрла, претседателот Володимир Зеленски не ја исклучи можноста за дискусија за него.
Висок функционер на Белата куќа призна дека планот „не е лесен“ за Украина, но истакна дека САД веруваат дека војната мора да заврши и дека Украина би можела да изгуби уште поголема територија ако не го стори тоа.
Кои се клучните делови од планот?
Покрај територијалните отстапки на Украина, во документот се наведува дека доколку Русија продолжи понатаму, ќе има „решителен координиран воен одговор“. Не е наведено каква улога ќе играат САД во тој одговор.
Планот има и економски елементи: дел од замрзнатите руски средства ќе бидат искористени за обнова на Украина, санкциите против Русија ќе бидат укинати, САД и Русија ќе соработуваат во области како што се вештачката интелигенција и истражувањето на минерали, а Русија ќе се врати во Г8.
Сите страни ќе добијат амнестија за дејствија за време на војната, што значи дека руските функционери и војници нема да можат да бидат гонети за воени злосторства. Планот, исто така, бара Украина да одржи избори во рок од 100 дена од договорот. Зеленски во септември изјави дека сака избори по воведувањето на прекин на огнот.
The full 28-point U.S. peace plan for Ukraine, reportedly backed by Trump, has been published by MP Honcharenko. This thread outlines the key points. What’s clear is that the so-called Witkoff plan heavily favors Russia while offering little to nothing for Ukraine.
1/9 pic.twitter.com/EzuCTiQNRB
— NOELREPORTS 🇪🇺 🇺🇦 (@NOELreports) November 20, 2025
Детален список од 28 точки
1. Ќе биде потврден суверенитетот на Украина.
2. Ќе биде склучен сеопфатен пакт за ненапаѓање меѓу Русија, Украина и Европа. Сите двосмислености од изминатите 30 години ќе се сметаат за решени.
3. Од Русија се очекува да не ги напаѓа соседните земји, а НАТО нема дополнително да се шири.
4. Ќе се води дијалог меѓу Русија и НАТО, со посредство на САД, за решавање на безбедносните прашања и создавање услови за деескалација и идна економска соработка.
5. Украина ќе добие сигурни безбедносни гаранции. Американски функционер истакна дека ова би била експлицитна безбедносна гаранција на САД за Украина, за прв пат официјално.
6. Вооружените сили на Украина ќе бидат ограничени на 600.000 лица. Украинската армија сега има 800.000–850.000 лица, во споредба со околу 250.000 пред војната.
7. Украина ќе вклучи во својот устав дека никогаш нема да се приклучи на НАТО, а НАТО ќе додаде во своите статути дека Украина нема да биде примена во иднина.
8. НАТО ветува дека нема да распоредува трупи во Украина.
9. Европските борбени авиони ќе бидат стационирани во Полска.
10. Безбедносната гаранција на САД вклучува:
- САД добиваат надомест за гаранцијата;
- ако Украина ја нападне Русија, гаранцијата се прекинува;
- ако Русија ја нападне Украина, се воспоставува решителен воен одговор, сите глобални санкции се обновени и сите придобивки од договорот се прекинуваат;
- ако Украина лансира ракета кон Москва или Санкт Петербург без причина, гаранцијата престанува да важи.
11. Украина ќе има право на членство во ЕУ и ќе добие краткорочен преференцијален пристап до европскиот пазар.
12. Глобалниот пакет за реконструкција на Украина вклучува:
- Фондот за развој на Украина (технологија, центри за податоци, вештачка интелигенција);
- реконструкција и модернизација на инфраструктурата на гасоводот;
- реконструкција на областите погодени од војната;
- развој на инфраструктурата;
- експлоатација на минерали и природни ресурси;
- посебен пакет за финансирање од Светската банка.
13. Русија ќе биде реинтегрирана во глобалната економија:
- постепено укинување на санкциите;
- долгорочни договори меѓу САД и Русија за енергија, инфраструктура, вештачка интелигенција, Арктик итн.;
- Русија се враќа во Г8.
14. Замрзнатите средства ќе се користат на следниов начин:
- 100 милијарди долари од руските замрзнати средства ќе бидат инвестирани во реконструкцијата на Украина;
- САД добиваат 50% од профитот;
- Европа додава 100 милијарди долари;
- остатокот од замрзнатите средства оди во заеднички американско-руски инвестициски фонд.
15. Ќе се формира заедничка работна група за безбедност меѓу САД и Русија.
16. Русија законски ќе потврди политика на неагресија кон Европа и Украина.
17. САД и Русија ќе ја продолжат важноста на договорот за контрола на нуклеарно оружје.
18. Украина се обврзува да остане ненуклеарна држава.
19. Нуклеарната централа Запорожје ќе биде пуштена во употреба под надзор на МААЕ, со енергија поделена 50:50.
20. Двете земји ќе спроведат програми за промовирање на толеранција и заштита на малцинствата.
- Украина ќе ги усвои правилата на ЕУ за верска толеранција и јазик;
- двете земји ќе ги укинат дискриминаторските мерки;
- „Нацистичката идеологија“ ќе биде забранета.
21. Територии:
- Крим, Луганск и Донецк ќе бидат признати како де факто руски, вклучително и од САД;
- Сегашната линија во Херсон и Запорожје ќе биде „замрзната“
- Русија ќе се повлече од другите договорени области;
- Украинските сили ќе се повлечат од делот од Донецката област што ја контролираат; оваа област ќе стане демилитаризирана тампон зона, меѓународно призната како територија на Руската Федерација;
- На руските сили нема да им биде дозволено да влезат во тампон зоната.
22. Русија и Украина се обврзуваат да не ги менуваат новите територијални аранжмани со сила.
23. Русија нема да ја попречува украинската трговија на Днепар; ќе се постигне договор за извоз на жито преку Црното Море.
24. Ќе се формира хуманитарен комитет:
- размена на сите затвореници и тела („сите за сите“);
- враќање на сите цивили и деца;
- програми за повторно обединување на семејствата;
- мерки за ублажување на страдањата на жртвите.
25. Украина ќе одржи избори во рок од 100 дена.
26. Сите страни ќе добијат целосна амнестија за дејствијата за време на војната.
27. Договорот ќе биде правно обврзувачки, а неговото спроведување ќе го надгледува Мировен совет предводен од претседателот Трамп.
28. Прекинот на огнот ќе стапи на сила веднаш откако двете страни ќе се повлечат кон договорените точки.
Кој го состави планот?
Планот го состави претставникот на Трамп, Стив Виткоф, со придонес од државниот секретар на САД, Марко Рубио, и зетот на Трамп, Џаред Кушнер.
Виткоф се консултираше и со рускиот претставник Кирил Дмитриев. Дмитриев за „Аксиос“ изјави дека е оптимист бидејќи, за разлика од претходните обиди, „чувствува дека овој пат навистина се слуша руската позиција“. Претседателот Владимир Путин сè уште јавно не го одобрил планот.
По средбата со Дмитриев, Виткоф и Кушнер разговараа за планот и со украинскиот советник за национална безбедност, Рустам Умеров. Американскиот секретар на армијата, Ден Дрискол, вчера му предаде писмен план на Зеленски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Јапонија одобри делумно рестартирање на најголемата нуклеарна централа во светот
Гувернерот на Ниигата, Хидео Ханазуми, одобри делумно рестартирање на нуклеарната централа Кашивазаки–Карива, најголемата во светот по капацитет, јави „Ројтерс“. Со тоа се отстранува последната голема пречка за ТЕПКО, кој планира повторно да ги активира реакторите 6 и 7. Ханазуми најави гласање за доверба во префектурното собрание и истакна дека остануваат прашања поврзани со безбедноста и со подготвеноста за инциденти.
Двата реактори имаат капацитет од 2.710 MW, околу една третина од вкупниот капацитет на електраната. ТЕПКО веќе ги заврши инспекциите на реакторот 6, што би било прво рестартирање на компанијата по Фукушима во 2011 година.
Одлуката доаѓа во услови на растечка побарувачка за електрична енергија во Јапонија. Аналитичарите проценуваат дека вклучувањето на реакторот 6 би можело да го намали увозот на LNG за до 4 милиони тони во 2026 година. ТЕПКО во меѓувреме се соочува со критики за неправилно ракување со доверливи документи во централата.
Свет
Европа за планот на Трамп за Украина: „Тоа е списокот на желби на Путин“
Европските претставници го отфрлија најновиот предлог на американскиот претседател Доналд Трамп за мировен договор што е во корист на Москва и предупредија дека попуштањето пред Русија само ќе го охрабри Владимир Путин да нападне и членка на НАТО, пишува „Политико“.
Високата претставничка на Европската унија за надворешни работи, Каја Калас, му рече на тимот на Трамп дека нивниот нацрт-договор за прекин на огнот од 28 точки нема да успее без поддршката на Киев и европските влади. Денес, Европа е најголемиот донатор на украинската одбрана, нагласува „Политико“.
Американскиот предлог предизвика тревога во европските престолнини, делумно затоа што тие беа целосно исклучени од неговото создавање, а најмногу затоа што, како што рече еден европски функционер, „тој не претставува ништо повеќе од списокот на желби на Путин“, според „Политико“.
Според условите на договорот, за кој широко известуваа меѓународните медиуми, Украина ќе биде принудена да ги предаде окупираните делови од источниот дел на земјата, да ја преполови својата армија и да се откаже од дел од своето моќно оружје.
„За да успее кој било мировен план, тој мора да биде поддржан од Украина и мора да биде поддржан од Европа“, изјави Калас пред новинарите во Брисел. „Притисокот мора да биде врз агресорот, а не врз жртвата. Наградувањето на агресијата ќе доведе само до нова агресија“, рече Калас.
Украинскиот министер за надворешни работи, Андриј Сибиха, им рече на европските министри на состанок зад затворени врати во Брисел дека е јасно дека Русија ги диктирала условите на новите предлози.
„Суштината е дека кој било мировен план не е изводлив ако се базира на смирување на агресорот“, рече Сибиха, според лице директно запознаено со неговите забелешки. „Тоа само би им донело на Украина и на цела Европа повеќе војна и бруталност“, додаде тој.
Новиот предлог доаѓа во чувствително време во речиси четиригодишната војна. Украина во последните денови претрпе зголемено бомбардирање и загуби на бојното поле, додека Москва наскоро ќе се соочи со последиците од спроведувањето на санкциите на Трамп против најголемите руски нафтени компании.
Веста наиде на негативни реакции во Европа и Киев, главно затоа што условите изгледаат како силна отстапка кон Русија.
Калас рече дека ниту еден европски министер не бил вклучен во изготвувањето на планот на Виткоф, додавајќи: „Не сме слушнале за никакви отстапки од руската страна“.
Помалку од еден месец претходно, Трамп конечно се чинеше дека прифати дека на рускиот претседател не може да му се верува. Кога објави санкции против двете најголеми руски нафтени компании, Трамп рече: „Секој пат кога разговарам со Владимир, разговорите се добри, а потоа ништо не произлегува од нив“, рече Трамп.
Но, точките од најновиот план практично ги исполнуваат клучните барања на Путин: предавање на Донбас и намалување на украинската армија.
Голем број европски функционери и дипломати, кои добија анонимност од „Политико“ поради чувствителноста на ситуацијата, изразија фрустрација од свртувањето на САД кон склучување „лош договор“ за Украина.
„Секако дека е загрижувачки, но мора да стоиме зад нашиот став“, рече еден дипломат на ЕУ. „Ако Русија се извлече, само е прашање на време кога ќе видиме поголема руска агресија – во Украина, но и во земјите од ЕУ и НАТО“.
Висок европски функционер запознаен со нацрт-предлогот рече дека станува збор за список на „ставки за задоволување на Путин“ и дека планот е „многу лош“. „Но, сигналите се дека Украинците мора да се согласат“, рече функционерот. „Киев испраќа јасна порака дека вршењето притисок врз Украина е бесмислено и нема да му помогне на никого.“
Друг висок европски функционер рече дека времето на новиот американски напор е особено лошо, со оглед на тоа што Зеленски „веќе е под голем притисок од руските воени придобивки и внатрешната криза предизвикана од корупциски скандал“.
Европејците се соочуваат со уште една непријатна реалност: нивните обиди да си купат место на преговарачката маса со преземање на поголемиот дел од финансирањето на одбраната на Украина – не функционираат.
„Како е можно Европејците да имаат толку мала улога дури и сега, кога ние ја плаќаме целата сметка?“, рече друг висок европски функционер, нарекувајќи ги предложените отстапки што се бараат од Украина „неразумни“.
Откако го прими целиот документ на состанокот со американските претставници, вчера канцеларијата на Володимир Зеленски издаде соопштение во кое не го отфрли директно планот, но сугерираше дека Украина верува дека сегашната верзија не води кон „праведен“ мир.
„Претседателот на Украина официјално доби од американската страна нацрт-план кој, според проценката на американската страна, би можел да помогне во оживувањето на дипломатијата“, се вели во соопштението.
„Претседателот на Украина ги истакна основните принципи што се важни за нашиот народ, а по денешниот состанок страните се согласија да работат на одредбите од планот на начин што ќе овозможи праведен крај на војната“, соопшти канцеларијата на претседателот.
Фото: ЕПА
Регион
Косово оди на нови избори по неуспехот да формира влада
Косово ќе оди на вонредни парламентарни избори на 28 декември 2025 година, објави претседателката Вјоса Османи, откога пропаднаа обидите во Собранието да се обезбеди мнозинство за да бидат донесени многубројни клучни акти, меѓу кои и буџетот за 2026 година.
Османи го избрала подоцнежниот датум поради технички барања и очекувањата за поголем одѕив.
Таа изрази жалење што граѓаните повторно одат на избори, но нагласи дека тоа е резултат на политичките актери, кои од февруари не успеале да формираат влада.
Земјата западна во политичка криза по парламентарните избори одржани на 9 февруари 2025 година кога ниедна од партиите не освои мнозинство од 61 глас во 120-члениот парламент.
Мицкоски на самитот на лидерите во Тирана: Одлична можност за зајакнување на напорите за приближување кон ЕУ
Премиерот, Христијан Мицкоски, денеска во Тирана, Албанија, присуствува на Самитот на лидерите „Нашиот пат кон ЕУ“. „Овој значаен собир претставува...
Трамп силно го притиска Зеленски: бара предавање територии и двојно помала војска
Соединетите Американски Држави вршат силен притисок врз Украина што е можно поскоро да го прифати мировниот план што администрацијата на...
ЦУК: Поради обилните врнежи зголемени се водостоите на реките, на некои места има излевања, поплавени се куќи и штали, има и одрони на патиштата
Поради обилните врнежи од дожд во последното деноноќие на повеќе локации во државата се регистрирани зголемување на водостоите на реките...
ВМРО-ДПМНЕ: Македонија издвојува најмногу средства за правосудството, а добива најмалку резултати
Македонија е меѓу државите што издвојуваат значителни средства за правосудниот систем, но граѓаните добиваат најмалку резултати, соопшти ВМРО-ДПМНЕ. Според партијата,...
Регионалниот пат Охрид – Св. Наум пуштен по двете коловозни ленти
Утрово во 07:05 чaсот сообраќајот на регионалниот пат Охрид – Св. Наум е пуштен по двете коловозни ленти, извести АМСМ....
„Албанската опозиција денес наликува на стар шатор што се кине штом ќе задува ветер“, велат од „Влен“
„Албанската опозиција денес наликува на стар шатор што се кине штом ќе задува ветер. Она за што ВЛЕН предупредуваше долго...
Жестоки експлозии во украински град: руски насочувани бомби убија пет лица
Во руски ноќен напад врз градот Запорожје загинаа најмалку пет лица, а осум беа повредени, соопштија локалните власти. Регионалниот гувернер,...
Објавен планот на Трамп за Украина: Безбедносни гаранции, тампон зона, амнестија…
Планот на американскиот претседател Доналд Трамп за завршување на војната во Украина би барал од Украина да се откаже од...
Зеленски: Украина ќе работи напорно на мировните предлози
Украинскиот претседател Володимир Зеленски вчера изјави дека Украина ќе работи напорно за да бидат успешни мировните предлози на САД и...
(Видео) Трамп навреди новинарка, Белата куќа: Ова ја одразува неговата отвореност
Белата куќа синоќа застана во одбрана на претседателот Доналд Трамп откако тој нарече една новинарка „свиња“, велејќи дека изјавите на...
Трамп ги укинува царините на бразилското кафе, говедско месо, какао и овошје
Американскиот претседател Доналд Трамп потпиша извршна наредба за укинување на увозните царини за бразилските прехранбени производи, вклучувајќи говедско месо, кафе,...
Го предупредувале газдата за инспекции, а неговиот син давал поткуп за тоа – инспектори и даночни контролори нови осомничени за пожарот во „Пулс“
Основното јавно обвинителство Кочани поведе постапка против вкупно 11 лица за коруптивни кривични дела поврзани со работата на клубот „Пулс”....
Пациент почина, две лекарки повредени по нагло сопирање на медицинско возило за да избегне судир во центарот на Скопје
Вчера околу пладне во полицијата во Скопје било пријавено дека на крстосницата меѓу улица „11 Октомври“ и булевар „Кочо Рацин“...
Минималните семејни трошоци во ноември 65.173 денари, со изнајмен стан надминуваат 80 илјади
Минималните месечни трошоци што едно четиричлено семејство ги има во ноември достигнуваат 65.173 денари, додека доколку семејството живее во изнајмен...
(Видео) Да ги пронајдеме мешетарите што го рушат имиџот на здравството: Мицкоски со најава за сериозни реформи
На неколку фронтови во здравството се работи и се вложува, а треба да се вложува уште многу повеќе од ова...
Нема промени во делот на наплатата на ДДВ при приемот на пратки од „Тему“ со измените на Законот за ДДВ, извести Минстерството за финасии
Министерството за финансии информира дека усвоените измени и дополнувања на Законот за ДДВ нема да влијаат на начинот на кој...
(Видео) Николоски: Автопатот Прилеп – Битола го градиме со силна динамика
Автопатот Прилеп – Битола се гради со силна динамика и до 2028 година ќе го изградиме, напиша вицепремиерот Александар Николоски...
Полска го крена нивото на тревога; Министерот за надворешни: Ова не е саботажа, туку тероризам
Полска сè повеќе станува цел на напади. По саботажата на стратешки важна железничка рута, министерот за надворешни работи Радослав Сикорски...
(Видео) „Јорданов се пишмани – Општина Штип ќе го продаде ‘Дино паркот’ од 800.000 евра на приватен бизнисмен“, велат од партијата Левица
„Штипскиот Дино парк да падне во рацете на приватен бизнисмен преку јавно – приватно партнерство, односно да се издава под...
Сопругот на убиената Србинка во САД призна дека го распарчил нејзиното тело
Брајан Волш, маж од Масачусетс на судењето за убиството на неговата сопруга Ана, родена во Србија, во 2023 година, оваа...
