Свет
Од гениј до разочарување: Како пропадна сојузот меѓу Трамп и Маск
Илон Маск влезе на политичката сцена како помошник на претседателот на САД, Доналд Трамп, држејќи моторна пила в рака, потсетува француската новинска агенција АФП, откако Макс најави повлекување од администрацијата.
Трамп го нарече Маск одличен и најави дека во петок ќе одржат заедничка прес-конференција, откако јужноафриканскиот магнат ќе го напушти таканаречениот Оддел за ефикасност на владата (DOGE).
„Ова ќе му биде последен ден, но не и навистина, затоа што секогаш ќе биде со нас и ќе ни помага на секој чекор“, објави Трамп на својата мрежа Truth Social во четвртокот.
Сѐ поголеми фрустрации
Но топлите зборови не можеа да ги сокријат отворените фрустрации што Маск, најбогатиот човек на светот, ги изразуваше последните недели околу својата контроверзна улога во намалувањето на државните трошоци.
Некогаш незаобиколен дел од тимот на републиканецот Трамп, Маск почна сѐ повеќе да се разочарува од пречките со кои се соочува DOGE, и покрај тоа што брутално ја намалуваше американската бирократија.
Наместо најавената заштеда од 2 билиони долари, списанието The Atlantic пресмета дека DOGE заштедил само илјадити дел од таа сума, иако десетици илјади вработени биле отпуштени.
Маск сега ќе се фокусира на SpaceX и Tesla, како и на својата цел – колонизација на Марс.
Ракетен подем со Трамп
На почетокот, сѐ изгледаше поинаку. Маск се издигнуваше низ Трамповата орбита со брзина на една од неговите ракети – иако, како што знаеме, некои од нив експлодираа.
Тој беше најголемиот донатор за трамповата изборна кампања во 2024 година, а ги поврзуваше десничарската политика и заедничката желба да ја искоренат т.н. „длабока држава“.
DOGE беше шеговито именуван по криптовалутата Doge, но самата институција не беше шега. Млади технолошки „волшебници“ затворија цели владини оддели, а некои странски држави останаа без помош преку ноќ.
Маск, со очила за сонце и моторна пила, на конзервативен настан се пофали колку е лесно да се заштеди пари – дури направи гест што кај некои предизвика асоцијации на нацистички поздрав.
„Копретседател“
Критичарите го нарекоа „копретседател“, бидејќи постојано беше покрај Трамп. На една прес-конференција во Овалната соба се појави со својот мал син. Присуствуваше на седници на кабинетот, леташе заедно со Трамп, и гледаа ММА борби заедно.
Многумина се прашуваа: колку долго можат да коегзистираат две толку големи ега?
Но, Трамп остана лојален на генијот, како што го нарекуваше Маск. Во еден момент дури ја претвори Белата куќа во pop-up Tesla салон, откако демонстранти ја нападнаа фабриката на Маск.
Почеток на крајот
Сепак, Маск тешко се снаоѓаше со американската политика.
„Почетокот на крајот започна во март, кога Маск се скара на неколку состаноци во Белата куќа“, изјави за „АФП“ Елејн Камарк од Brookings Institution.
Најголема караница, велат, се случила со министерот за финансии Скот Бесент, а Маск јавно го нарекол советникот Питер Наваро „поглуп од вреќа тули“.
Ниту автократскиот стил на Маск, ниту мантрата на Силиконската долина „движи се брзо, руши сѐ пред себе“ не функционираа во Вашингтон.
Удар врз бизнисот
Неговите бизниси исто така почнаа да трпат. Неколку неуспешни лансирања на SpaceX, гневни акционери на Tesla – и Маск почна да размислува за повлекување.
Изјави дека „DOGE е начин на живот, како будизам“, кој ќе продолжи и без него.
Крајот дојде кога Маск, на својот социјален медиум „Икс“, објави дека е разочаран од трамповиот нов закон за масовна потрошувачка и дека нема повеќе да се занимава со политика.
Но, можеби тоа не е крајот.
„Мислам дека тие искрено се сакаат“, вели Камарк.
„А и Маск има многу пари – ако биде поттикнат, повторно може да се вклучи. Мислам дека нивниот однос ќе продолжи.“
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Индија уапси жител на Кашмир поради експлозија на автомобил во Делхи
Федералната антитерористичка агенција на Индија го уапси Амир Рашид Али од Кашмир, кој е обвинет за заговор со наводниот бомбаш-самоубиец Умар Ун Наби, жител на Пулвама, за експлозијата во Делхи минатата недела. При нападот загинаа осум лица, а најмалку 20 беа повредени.
Националната истражна агенција соопшти дека Али дошол во Делхи за да го олесни купувањето на автомобилот користен како „импровизирана експлозивна направа“.
Запленети се и други возила за испитување, а се испитани 73 сведоци, вклучувајќи ги и повредените.
Владата го третира инцидентот како „терористички напад“ и најави дека сторителите ќе бидат изведени пред лицето на правдата.
Експлозијата се случи пред историската Црвена тврдина и е прва ваква во Делхи од 2011 година.
Свет
Поларен вртлог носи „декември за паметење“
Поради невообичаено рано затоплување на стратосферата, на прагот е да почне значително нарушување на поларниот вртлог. Прогнозите покажуваат дека поларната циркулација ќе „се сруши“ во втората половина од месецот, носејќи студено време и снег низ Соединетите Американски Држави и Канада, додека последиците за Европа засега се помалку јасни.
Поларниот вртлог е еден вид „чувар на студот“, кој го држи во поларните региони додека е силен. Меѓутоа, кога е нарушен или „срушен“, студениот воздух може да „излезе“, создавајќи вистинско зимско време во областите со средна географска ширина.
Како што пишува „Severe Weather“, поларниот вртлог би можел да создаде „декември за паметење“, а не е невозможно да има многу снег на католичкиот и на православниот Божиќ.
Eyes are on the potential for a stratospheric warming event over the coming weeks.
This winter weather wildcard will probably link to the troposphere and contribute to surges of below-average temperatures in the United States during December, with unusual warmth in the Arctic. pic.twitter.com/v9yTE8e6tS
— Ben Noll (@BenNollWeather) November 10, 2025
Најновата анализа покажува дека поларниот вртлог моментално има нормална големина, убава кружна форма и работи околу својата долгорочна просечна јачина. Иако поларниот вртлог изгледа стабилен на ова ниво на стратосферата, воочливи се првите знаци на проблеми. Се формира област со висок притисок, а слаб бран на топлина е веќе видлив во надворешните слоеви.
Најновите прогнози покажуваат дека врвот на нарушувањето ќе се случи на крајот на овој месец, околу 26 ноември.
Ненадејно затоплување на стратосферата се случува во средината до крајот на зимата. Сепак, оваа година, прогнозите покажуваат невообичаено рано затоплување на стратосферата, токму на време за да влијае на почетокот на метеоролошката зима, пишува „Severe Weather“.
BREAKING:
Long-range models are signaling the potential for an exceptionally cold and snowy December across the Eastern U.S. ❄️
A major stratospheric polar vortex collapse appears increasingly likely – a pattern shift that could supercharge the chances of a classic White… pic.twitter.com/5YNlb1NVqg
— Connor's Climate Corner (@ClimateCornerHQ) November 7, 2025
Поларниот вртлог носи уште еден проблем, особено за жителите на САД, Европа и Кина – сметките за електрична енергија и гас би можеле нагло да се зголемат во текот на зимата, бидејќи се очекува оваа сезона да биде постудена од претходните години, а потрошувачите и бизнисите се веќе преоптоварени, пишува „Блумберг“. Се додава дека побарувачката за електрична енергија во Америка веќе брзо расте.
Во Европа, додека метеоролозите и главните временски модели предвидуваат блага зима, постојат сè повеќе докази дека релативно благите услови би можеле да бидат нарушени од чести студени периоди, особено во северните и централните региони.
Германија, на пример, влегува во зимската сезона 2025/26 со значително пониски залихи на природен гас отколку минатата година, што предизвикува стравувања за нејзината способност да управува со флуктуациите на побарувачката во наредните месеци, според анализата на „Блумберг“.
Свет
Обдукцијата на мајката и двете деца затруени во Истанбул не ја откри причината за смртта, во болница примени уште двајца туристи од истиот хотел
Случајот со смртоносното труење на германското семејство во Истанбул станува сè помистериозен. Во саботата во болница биле примени уште двајца туристи од истиот хотел, а полицијата уапсила уште тројца осомничени поврзани со употреба на хемикалии во објектот.
Според информациите од обвинителството, уапсени се сопственикот на хотелот, синот на сопственикот на фирмата за дератизација и вработениот кој бил задолжен за прскање со хемикалии. Вкупниот број уапсени сега е седум. Истрагата опфаќа земање примероци од водата за пиење и анализа на надзорните камери, а утврдено е дека една соба на приземјето била дезинфицирана со хемикалии.
Двајцата нови туристи кои се хоспитализирани се, според турскиот дневен весник Cumhuriyet, Италијанец и Мароканец.
Според извештајот на CNN Türk, хоспитализираните туристи, исто како и германското семејство, консумирале иста храна на исти места и пиеле исклучиво пијалоци во стаклени шишиња во хотелот. Загонетно е што еден турист кој престојувал во истата соба немал никакви симптоми, иако јадел и бил со нив цел ден.
Семејството од Хамбург дошло во Турција на седумдневен одмор. Нивниот престој завршил трагично: таткото, мајката и двете деца биле примени во болница доцна вечерта на 13 ноември со симптоми на труење. Мајката и децата починале, додека таткото преживеал и продолжува со лекување.
Полицијата испитува дали школките што семејството ги јадело можеле да бидат причината за труењето. Откако и други гости на хотелот беа хоспитализирани, се сомнева дека причината можеби лежи во самиот хотел. Според информациите на BILD, хотелот нема ресторан и не служи појадок.
Обдукциите на децата покажале црвенило во желудникот и локални крварења на ѕидот на стомакот. Кај мајката биле пронајдени и чирови на желудникот и сериозни внатрешни крварења. Крајната причина за смртта сè уште не е утврдена, а земени се примероци за понатамошни анализи.

