Свет
Полска до своите граѓани: Итно напуштете ја Белорусија, користете ги сите средства
Полската амбасада во Минск упати драматичен апел до своите граѓани во Белорусија веднаш да ја напуштат земјата користејќи ги сите расположиви комерцијални и приватни средства.
Дипломатите издадоа предупредување поради можно затворање на границите и други непредвидени околности, пишува полскиот портал warszawawpigulce.pl.
„Препорачуваме граѓаните на Република Полска, кои остануваат на територијата на Република Белорусија, да ја напуштат нејзината територија користејќи ги расположивите комерцијални и приватни средства“, се вели во официјалното соопштение објавено на веб-страницата на владата.
Апелот доаѓа само еден ден откога полско-белоруската граница беше повторно отворена за сообраќај по речиси две недели затворање. Иако границата е отворена од вчера, полските претставници, вклучувајќи го и премиерот Доналд Туск, предупредија дека таа може повторно да се затвори ако ситуацијата ескалира.
Алармантната изјава од Амбасадата е директна последица на напнатите настани од последните недели. Министерството за надворешни работи веќе го издаде своето прво предупредување на 5 септември откога белорускиот КГБ го уапси полскиот монах Гжегож Гавл кого режимот на Александар Лукашенко го обвинува за шпионажа.
27-годишниот кармелит од Краков беше уапсен во градот Лепел под обвинение за собирање информации за руско-белоруските воени вежби „Запад 2025“. Белоруската пропаганда тврди дека кај него е пронајден таен воен документ, тврдење што полската влада категорично го отфрла како провокација.
„Полските специјални служби не користат монаси за собирање информации за воени маневри“, истакна Јацек Добжински, портпарол на координаторот за специјални служби, а премиерот Туск најави одмазднички мерки против Белорусија.
Амбасадата предупредува дека во случај на понатамошно влошување на безбедносната состојба евакуацијата може да биде значително потешка или дури и невозможна.
„Ситуацијата во регионот е напната, војната е во тек, а има и случаи на произволни апсења полски граѓани“, се вели во соопштението. За Полјаците што сакаат да ја напуштат Белорусија во случај границата повторно да се затвори, се препорачуваат алтернативни патишта преку граничните премини со Литванија или Латвија, како и летови од меѓународниот аеродром во Минск.
Апсењето на монахот Гавло е само најновото во низата инциденти насочени против полските граѓани. Белоруските организации за човекови права веќе го прогласија за политички затвореник.
Тој е едно од 15-те лица неодамна додадени на списокот на политички затвореници, чиј вкупен број во Белорусија, според организацијата „Вијасна“, моментно изнесува 1.193. Кармелитскиот ред издаде соопштение во кое бара молитви за притворениот брат: „Со жалење ве известуваме дека нашиот брат Гжегож Гавел О. Карм е уапсен во Белорусија“.
Воени вежби како заднина на тензиите
Тензиите дополнително се засилија со неодамнешните руско-белоруски воени вежби „Запад 2025“, кои се одржаа од 12 до 16 септември и беа првите вакви вежби од почетокот на војната во Украина.
Иако официјално беше најавено учество на речиси 13.000 војници, германските воени извори проценуваат дека вистинскиот број би можел да биде и до 30.000. Токму поради зголемениот број провокации Полска привремено ја затвори границата на 12 септември, која беше повторно отворена дури вчера.
Фото: ЕПА
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Фон дер Лајен: Нема да го напуштам самитот на ЕУ без решение за финансирањето на Украина
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека очекува земјите-членки на ЕУ да постигнат договор за финансирањето на Украина на дводневниот самит, кој започнува денес во Брисел.
„Нема да го напуштам советот без решение за финансирање на Украина“, изјави таа пред новинарите пред состанокот, пренесува Ројтерс.
За да можат да ги користат замрзнатите руски средства, лидерите на ЕУ прво треба да ја убедат Белгија, која поседува 185 милијарди евра од вкупно 210 милијарди евра замрзнати во Европа, дека нема да биде оставена сама ако Русија поднесе тужба пред меѓународните судови.
„Целосно ја поддржувам Белгија“, изјави претседателката на Европската комисија, според агенцијата.
Високата претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Каја Калас, денес изјави дека е уверена дека лидерите на Европската Унија ќе постигнат договор за користење на замрзнатите руски средства за финансирање на одбраната и обновата на Украина пред денешниот самит на ЕУ.
Во интервју за германскиот радио канал „Дојчландфунк“, таа рече дека ова нема да биде прв пат да се најде решение во многу сложена ситуација.
Лидерите на Европската унија денес ќе одлучат како да ја финансираат Украина во 2026 и 2027 година, за да може таа земја да продолжи да се спротивставува на руската агресија, а користењето на руските средства замрзнати во ЕУ е најверојатната опција, пренесува „Ројтерс“, пренесува „Танјуг“.
Фото: депозитфотос
Свет
Инцидент во Брисел: Авионот на словачкиот премиер Фицо е оштетен на аеродромот
Словачкиот премиер Роберт Фицо објави дека авионот што ја превезувал словачката делегација на самитот на Европската унија во Брисел е сериозно оштетен на аеродромот поради инцидент со аеродромско возило, поради што леталото повеќе не е употребливо и мора да остане во Белгија.
Фицо изјави на социјалната мрежа Фејсбук дека за време на маневрирањето на пистата, камион со аеродромска рампа го удрил авионот, предизвикувајќи значителна материјална штета и спречувајќи го неговиот понатамошен лет, пренесуваат медиумите.
„Сложениот самит во Брисел започна многу лошо. На аеродромот, камион со рампа го уништи нашиот авион, го направи неупотреблив и ние сме принудени да го оставиме тука“, напиша словачкиот премиер.
Според некои западноевропски медиуми, во инцидентот нема повредени, а надлежните аеродромски служби започнаа внатрешна истрага за да ги утврдат околностите под кои е оштетен авионот. Засега не е објавено дали станува збор за човечка грешка или за неуспех во процедурите на аеродромот.
Инцидентот се случил во моментот кога Фицо пристигнал во Брисел за еден од политички почувствителните самити на Европската Унија, каде што се дискутираат понатамошните чекори на ЕУ во врска со Украина, енергетската политика и внатрешните поделби меѓу земјите-членки, според написите.
Фото: депозитфотос
Регион
Лајен: Импресивен напредок на Албанија и Црна Гора, проширувањето на ЕУ, за прв пат по повеќе од десет години, стана реална можност
Потпретседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, синоќа во Брисел изјави дека Албанија и Црна Гора постигнале импресивен напредок во процесот на европска интеграција, што треба да ги инспирира другите партнери од Западен Балкан.
По самитот на Европската унија и Западен Балкан, на кој Србија не учествуваше за прв пат, Фон дер Лајен во писмена изјава изјави дека „проширувањето на ЕУ, за прв пат по повеќе од десет години, стана реална можност“.
„Сакам да го пофалам огромниот напредок на Албанија и Црна Гора. Она што го постигнаа е импресивно. Нивниот напредок е импресивен извор на инспирација за другите партнери од Западен Балкан и испраќа силна порака до светот за привлечноста на европската понуда. Тоа е понуда на солидарност, можности и стабилност. За да ја претвориме таа понуда во реалност, интензивно работиме на постепена интеграција“, рече Фон дер Лајен.
Таа изјави дека Планот за раст за Западен Балкан, исто така, служи за оваа цел, благодарение на што земјите од регионот се поинтегрирани во ЕУ од кој било партнер во процесот на проширување претходно.
„Самите инвестиции не можат да генерираат одржлив раст. А реформите без ресурси не можат целосно да се спроведат. Затоа Планот за раст ги комбинира двете: реформи за отклучување на ресурсите и ресурси што овозможуваат реформи. И со таа комбинација, регионот има одредени придобивки од интеграцијата дури и пред полноправно членство. Бидејќи јазот во развојот помеѓу Западен Балкан и ЕУ има ограничени инвестиции, создавање работни места и можности предолго време. Планот за раст се занимава директно со ова, со шест милијарди евра инвестиции. А сега имаме шест амбициозни реформски агенди“, додаде таа, според написите во медиумите од регионот.
Претседателката на Европската комисија посочи дека првите конкретни резултати се веќе видливи, дека се очекува Западен Балкан да порасне за околу три проценти следната година, што „одразува доверба во европската иднина на регионот, влијанието на реформите и придобивките од поблиската економска интеграција со ЕУ“.
„И ќе има уште. Ги интегрираме нашите партнери во Единствената европска платна зона (SEPA). Ова би можело да им заштеди на компаниите и граѓаните до 500 милиони евра годишно. Исто така, заштедуваме време преку нашите „зелени појаси“, кои ќе ги зајакнат синџирите на снабдување, ќе ја подобрат логистиката и ќе го скратат времето на транзит до 80 проценти. А со Планот за раст, економијата на регионот може да се удвои во следната деценија“, изјави таа.
Таа додаде дека инвестицискиот план досега мобилизирал 18 милијарди евра, вклучувајќи шест милијарди евра грантови од ЕУ, и дека повеќе од 68 проекти за финансирање на клучна инфраструктура во транспортот, енергетиката, дигиталната поврзаност и проекти за заштита на животната средина се спроведуваат низ целиот регион.
„Овие инвестиции го прават регионот поконкурентен и подобро поврзан со Единствениот пазар на ЕУ. Да ја земеме вештачката интелигенција за пример: воспоставуваме мрежа на фабрики за вештачка интелигенција низ цела ЕУ и ги отвораме кон Западен Балкан, со антени од фабрики за вештачка интелигенција во Србија и Северна Македонија. Ова ќе им овозможи на компаниите од целиот регион да се поврзат со овие фабрики и да добијат пристап до европската инфраструктура за вештачка интелигенција“, рече Фон дер Лајен.
Таа изјави дека сето ова привлекува приватни инвестиции и додаде дека за време на инвестициските конференции на ЕУ во Албанија и Црна Гора, од приватни инвеститори се обезбедени инвестициски декларации, во вредност од повеќе од четири милијарди евра.
Таа, исто така, изјави дека Заедничкиот регионален пазар е „најбрзиот пат до конкурентност, најдиректниот мост до единствениот пазар на ЕУ и најјасен доказ дека регионот може да дејствува како една единица“.
„Резултатите се јасни. Од 2021 година, трговијата во регионот се дуплираше, трговијата со стоки и услуги се зголеми за 19 проценти, пократките чекања на границите заштедија вкупно повеќе од 20 години време. Затоа сега е време да ги обновиме нашите напори и да ја завршиме агендата на Заедничкиот регионален пазар. Моментумот за проширување со нашите партнери од Западен Балкан никогаш не бил посилен. Ова е историска можност. Да ја искористиме заедно“, додаде таа.
Фото: депозитфотос

