Свет
Помпео: САД нудат формирање нов сојуз на демократии против Кина

САД нудат создавање нов сојуз на истомисленици за борба против злонамерноста на Кина кон меѓународната заедница, изјави американскиот државен секретар, Мајк Помпео, во говорот во претседателската библиотека „Ричард Никсон“ во Калифорнија, пренесува „Анадолија“.
Помпео посочи дека без итно дејство, Кинеската комунистичка партија (ККП) ќе ја уништи слободата и ќе го поткопа меѓународниот поредок заснован на правила.
„Ако сега го свиткаме коленото, децата на нашите деца може да бидат препуштени на милост и немилост на ККП, чии активности се основниот предизвик денес во слободниот свет. Тука не станува збор за ограничување. Станува збор за нов комплексен предизвик со кој досега не сме се соочиле“, рече тој зборувајќи за активноста на Кина.
„Не можеме сами да се соочиме со овој предизвик. ОН, НАТО, Г7, Г20, нашата комбинирана економска, дипломатска и воена моќ се сигурно доволно за да се соочат со овој предизвик ако се насочат правилно. Можеби е време за ново групирање истомисленици, нов сојуз на демократии“, продолжи Помпео.
„Имаме алатки. Сега ни е потребна волја. Ако слободниот свет не ја смени комунистичка Кина, комунистичка Кина ќе нè смени нас. Нема враќање кон минатите практики само затоа што тие се пријатни или удобни“, рече американскиот дипломат.
Помпео во вторникот ја обвини Кина дека се обидува да украде интелектуална сопственост на САД со помош на кинески државни компании. На заедничката прес-конференција со секретарот за надворешни работи на Велика Британија, Доминик Рааб, во Лондон, Помпео изјави дека САД сакаат да формираат меѓународна коалиција за да им се спротивстават на заканите што доаѓаат од Кина.
Коментарите на Помпео дополнително ги истакнуваат можеби најострите ескалации во веќе зголемените тензии меѓу Вашингтон и Пекинг, кои драматично ескалираа од почетокот на пандемијата на коронавирусот.
„Обезбедувањето на нашите слободи од ККП е мисија на нашето време и Америка е совршено позиционирана да го води тоа бидејќи нашите основни принципи ни ја даваат таа можност“, истакна Помпео.
Според кинеското Министерство за надворешни работи, Вашингтон во вторникот побарал од Пекинг да ја прекине својата дипломатска мисија во Хјустон. Портпаролот на кинеското МНР, Ванг Венбин, го оцени ваквиот потег на САД како провокација што ги крши нормите на меѓународното право и принципите на билатералните односи, како и конзуларниот договор меѓу двете држави.
Портпаролот додаде дека Кина ќе преземе остри контрамерки ако САД не се откажат од ова барање.
Најавите се остварија денеска кога Кина нареди затворање на американскиот конзулат во југозападниот град Ченгду. Американскиот конзулат во Ченгду, кој е основан во 1985 година и во моментот има повеќе од 200 вработени, е стратешки важен поради неговата близина до автономниот регион Тибет.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.