Европската комесарка за проширување Марта Кос денес изјави дека Европската Унија се подготвува за нови членови водена од прашањата за мир, демократија и безбедност, како и дека Унијата издвојува три насоки на работа на патот кон проширување на ЕУ.

На отворањето на Форумот на ЕУ за проширување, таа како прва насока издвои дека секој напредок постигнат со идните земји-членки мора да биде кредибилен и дека кандидатите мора целосно да се усогласат со клучните вредности и ефикасно да ги спроведуваат.

„Не може да има пречки и нема да има пречки. Често ме прашуваат, дали овие геополитички аргументи значат дека треба да затвораме очи пред сè и да примаме нови членови без оглед на тоа? Не, ви велам, токму спротивното е. Кога демократските структури се слаби или владеењето на правото е недостаточно, тоа може да отвори врата за злонамерно влијание, корупција и организиран криминал. Нашата унија е изградена врз доверба меѓу нејзините членови. Успешно проширување може да се случи само кога има доверба заснована на достигнувања и заслуги“, рече таа.

Како друга насока, таа издвои дека ЕУ мора да се подготви и за нови членки и дека во моментов работат на преглед на подготвеноста пред пристапувањето.

Според неа, ЕУ мора да знае какво ќе биде влијанието на идното проширување врз клучните области на политиката или буџетот и управувачките структури.

„Исто така, треба да дадеме силни одговори на загриженоста на нашите граѓани. Што значи проширувањето за нашиот модел на социјална заштита? Како може да ја зајакне контролата на нашите граници? Како можеме да обезбедиме почитување на владеењето на правото по пристапувањето? И како ќе обезбедиме непречено и ефикасно функционирање на унијата? Мора да имаме отворена дискусија за тоа какви заштитни мерки ќе вклучиме во идните договори за пристапување за да им обезбедиме на нашите граѓани дека интегритетот на нашата унија е заштитен“, рече Кос.

Таа истакна дека мора да има заштитни мерки што нашите нови земји-членки нема да ги забележат кога сите ги почитуваат своите одговорности, како и дека овие мерки мора подеднакво да бидат заштитни мерки што можат силно да влијаат врз новите земји-членки кога не ги почитуваат истите правила.

„Две третини од Европејците ни кажуваат дека во моментов не се доволно информирани. Ова е проблем што мора да го решиме. Ова е заедничка одговорност со нашите земји-членки“, рече Кос.

Како трета насока, Кос го издвои времето потребно за проширување и објасни дека земјите-кандидатки имаат потреба од време за реформи, а понекогаш и земјите од ЕУ имаат потреба од време за донесување одлуки.

„Времето што денешниот свет повеќе не ни го дава. И ако не дејствуваме брзо и решително, ризикуваме да ја изгубиме контролата врз безбедноста и стабилноста на нашиот континент. Кога мојата земја, Словенија, се подготвуваше за членство во ЕУ, тоа главно се гледаше низ призмата на просперитет. Денес, тоа е и прашање на безбедност“, рече таа.

Таа, исто така, нагласи дека е потребно да се осигура дека војните во Европа засекогаш ќе бидат запишани во книгите по историја и дека главното прашање е како да се заштитат демократиите од автократските тенденции.

„Денес, ние Европејците се соочуваме со многу од овие прашања како основачи на нашата Унија во 1950-тите. Делумно одговоривме на овие прашања во минатото. Во 1980-тите, ги стабилизиравме новите демократии кога Грција, Шпанија и Португалија се приклучија на нашата Унија. На почетокот на 2000-тите, го направивме истото и ја проширивме стабилноста и просперитетот кога поголемиот дел од Централна и Источна Европа се приклучи на ЕУ. Денес, додека се подготвуваме за нови членови, го правиме тоа повторно, водени од прашањата за мир, демократија, а исто така и безбедност“, рече Кос.

Како што рече таа во секој од овие дефинирачки моменти во нашата понова историја, политиката на проширување одигра централна улога, а денес мора да се соочиме со силите што имаат за цел да го дестабилизираат нашиот континент.

„Мора да го исчистиме нашиот континент од автократии. Мора да го одбраниме нашиот простор на слобода и демократија. Размислуваме за политика на проширување за да дадеме одговори, да ги пополниме празнините на просперитет, слобода и стабилност низ целата наша Европа и да ги затвориме празнините што сè повеќе ги експлоатираат нашите противници, трговци со луѓе и криминалци“, рече Кос.

Според неа, политиката на проширување не беше само двигател на промените во нашите земји-кандидатки, туку и она што поттикна саморефлексија и обезбедување одговори на загриженоста на нашите граѓани, без разлика дали станува збор за нашите социјални или економски модели, миграција, корупција или организиран криминал.

Зборувајќи за автократските режими, таа рече дека тие не се обврзани со истите морални и правни правила врз кои се градат европските демократии, туку ја искористуваат нашата отвореност борејќи се во асиметрична игра и трошејќи големи суми пари за државна пропаганда и странско мешање.

„И затоа поставуваме безбедносна мрежа на демократија на нашиот континент. Можеме и мора да возвратиме. Во нашиот неодамна предложен Штит за демократија, за прв пат ги вклучивме нашите земји-кандидатки исто како и нашите држави членки.

Ова е нов начин на постепена интеграција, многу важен. И повеќе не можеме да размислуваме за одбрана на нашите демократии дома во нашата Унија, без да ги браниме во нашите земји-кандидатки“, заклучи таа.

Фото: принтскрин

Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека иднината на неговата земја несомнено лежи во Европската Унија, но дека блокот мора сериозно да се реформира. Во интервју за „Будапест Тајмс“, Орбан нагласи дека Унгарија е „дел од западната христијанска култура“ и затоа напуштањето на Унијата е исклучено, но дека сегашниот модел на функционирање на ЕУ не е одржлив.

Според него, централна тема на претстојните избори во Унгарија ќе биде зачувувањето на националниот суверенитет. Орбан ги обвини институциите во Брисел дека финансиски и политички ги поддржуваат опозициските структури во Унгарија и дека се обидуваат да влијаат на внатрешните процеси во земјата преку „економски притисок и уцена“.

„Брисел се обидува економски и финансиски да ја задави Унгарија“, рече унгарскиот премиер, нагласувајќи дека суверенитетот мора да остане основа на европскиот политички систем.

Осврнувајќи се на војната во Украина, Орбан оцени дека „страните се многу блиску до мир“, што укажува дека има простор за интензивирање на дипломатските напори.

Фото. принтскрин

Европа падна во втор план во решавањето на геополитичките прашања поради сопствените структурни проблеми, кои ја лишија од можноста за брзи и решителни акции, оцени политичкиот коментатор на британскиот весник „Фајненшл тајмс“, Гидеон Рахман.

„На почетокот на својот мандат како претседател на Европската комисија, Фон дер Лајен изрази желба да предводи „геополитичка комисија“. Сепак, ЕУ останува настрана, дури и кога војните се водат директно на европските граници и директно влијаат на интересите на континентот, се наведува во колумната.

Како пример, коментаторот го споменува конфликтот во Украина, за чие решавање САД претпочитаа директно да контактираат со Русија, постигнувањето договор за Појасот Газа без учество на ЕУ, војната во Судан, каде што клучни актери, според текстот, се ОАЕ, Египет, Турција и Русија.

„Најголемите проблеми се структурни, политички, па дури и психолошки. Брисел е бирократија. Тој добро функционира во обезбедувањето процеси и спроведувањето на законите, објавува Спутник.

Но, не е способен да дејствува брзо и безмилосно, како големите европски сили од минатото или како САД и Кина денес“, пишува Рахман.

Според него, богатството и безбедноста, кои ја формираат основата на европските „пазари на цивилизираното општество“, би можеле да бидат загрозени ако Европа не најде начин да примени тврда сила.

Фото: принтскрин