Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата
Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Новинарска истрага откри лажна диплома, министерот за одбрана на Романија поднесе оставка: „Биографијата ја составив набрзина“
Романскиот министер за одбрана Ионут Моштеану поднел оставка откако призна дека погрешно навел дека има универзитетска диплома што никогаш не ја стекнал. Тој изјавил дека „животописот го составил набрзина“ и се извинил за грешката.
Моштеану посочил дека расправите околу него не треба да го одвлекуваат вниманието од работата на институциите во време кога Романија и Европа се соочуваат со руски закани и хибридни напади.
„Има грешка во биографијата што набрзина ја составив во 2016 година користејќи образец што го најдов на интернет, не обрнав доволно внимание на тие детали во тоа време“, напиша тој на Фејсбук.
Скандалот избил по новинарска истрага која открила дека во неговата биографија погрешно било наведено дека дипломирал на факултет кој никогаш не го посетувал.
Премиерот Илие Болохан најавил дека привремено местото министер за одбрана ќе го преземе министерот за економија и туризам, Раду Мируту.
Свет
Путин: Би сакал да се сретнам со Трамп во Будимпешта
За време на средбата во Кремљ, Владимир Путин и унгарскиот премиер Виктор Орбан разговараа за ситуацијата во Украина и за билатералните односи.
Претседателот на Русија рече дека идејата Русија и САД да одржат разговори во Унгарија ја предложил Доналд Трамп: „Тој веднаш рече: „Имаме добри односи со Унгарија, вие имате добри односи со Виктор, и јас имам, па затоа ја предлагам оваа опција“. Секако, со задоволство ќе се согласиме“.
Путин истакна дека би сакал средбата да се одржи во Будимпешта доколку страните се согласат за тоа. Москва, вели тој, ја знае балансираната позиција на Унгарија за украинското прашање: „Ви благодарам што толку отворено реагиравте на можноста за средба меѓу мене и претседателот на Соединетите Американски Држави токму во вашата земја“.
Од своја страна, Орбан рече дека е подготвен да обезбеди место за преговори:
„Се надеваме дека неодамна презентираните мировни иницијативи на крајот ќе доведат до тој многу посакуван мир“.
Путин нагласи дека односите меѓу Москва и Будимпешта се темелат на прагматичен пристап – земјите соработуваат во енергетиката, а трговијата се зголеми за седум проценти оваа година. Постојат прашања и проблеми што бараат дискусија.
„Многу ми е мило што, и покрај сите предизвици денес, нашите односи преживуваат и продолжуваат да се развиваат“.
Орбан прецизира дека Унгарија ја цени стабилноста на снабдувањето со енергија од Русија и е заинтересирана за понатамошен дијалог.
„Ова е четиринаесетти пат како се среќавам со вас. Мислам дека, земајќи го предвид сегашниот историски момент, навистина направивме многу за да ја развиеме соработката меѓу нашите народи. Искрено се надевам дека ќе направиме многу повеќе“.
Премиерот додаде дека Будимпешта не подлегнала на надворешниот притисок и дека продолжува да ги развива односите со Москва.
На состанокот присуствуваа и министерот за надворешни работи, Сергеј Лавров, помошникот на претседателот, Јуриј Ушаков, и вицепремиерот Александар Новак. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, претходно истакна дека лидерите не планираат да се обратат пред медиумите.
Орбан пред летот за Москва рече дека сака Унгарија да продолжи да увезува нафта и гас од Русија. Според него, САД ги укинаа санкциите за испораките преку нафтоводи. Премиерот нагласи дека рускиот извоз ѝ обезбедил на Унгарија најниски цени на енергија во Европа.
Фото: ЕПА
Свет
Турската полиција уапси повеќе од 1.000 лица во безбедносна операција во Истанбул
Турската полиција уапси 1.022 лица за време на големата безбедносна операција „Мир Истанбул“ спроведена во Истанбул, објавија властите.
Операцијата почна доцна синоќа со поддршка на полициски хеликоптери и бродови на поморската полиција, објавија турските медиуми.
Речиси 3.000 полицајци се распоредени во целиот град поставувајќи контролни пунктови, проверувајќи јавни места и извршувајќи проверки на идентитетот, пренесува „Танјуг“.
Проверени се повеќе од 363.000 лица, а 528 лица се приведени под сомнение за разни прекршоци. За време на операцијата конфискувано е нелегално огнено оружје, празни пиштоли, пушки, муниција, над еден килограм наркотици и готовина поврзана со продажба на дрога.
Исто така, биле проверени речиси 200 компании и извршени се обемни сообраќајни контроли.
Службениците истакнуваат дека операцијата е дел од континуираните напори за зајакнување на јавната безбедност во најголемиот град во Турција.
Фото: ЕПА

