Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата
Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Зеленски: Резултатите на фронтот се клучни за дипломатијата
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, денес ги посети војниците распоредени на Купјан и рече дека резултатите на фронтот се од клучно значење за Украина да постигне резултати на дипломатско ниво.
„Така функционира: силните позиции на терен значат силни позиции во разговорите за завршување на војната. Благодарност до секој војник“, рече Зеленски на Телеграм.
По тој повод, тој им го честиташе Денот на копнените сили на Украина на припадниците на вооружените сили.
Зеленски истакна дека украинските војници постигнуваат значајни резултати на Купјан и им се заблагодари на сите единици што учествуваат во борбите.
Фото: депозитфотос
Свет
(Видео) Кралот Чарлс: Имам добри вести за мојата борба со ракот
Кралот Чарлс сподели „добри вести“ за својата борба со ракот со јавноста, откривајќи во лична порака дека неговиот третман ќе биде намален во наредната година благодарение на раната дијагноза и „ефикасната интервенција“. Веста беше објавена како дел од кампањата „Stand Up To Cancer“, објавува Би-Би-Си.
Во снимена видео порака емитувана на Канал 4, кралот рече: „Оваа пресвртница е и личен благослов и доказ за извонредниот напредок постигнат во грижата за ракот“.
Ова е најзначајната вест за здравјето на кралот откако ја објави својата дијагноза во февруари 2024 година. Иако видот на рак не е откриен, а следењето и третманот продолжуваат, Бакингемската палата соопшти дека кралот „одговорил исклучително добро на третманот“.
Според извештаите, неговото закрепнување достигнало толку позитивна фаза што лекарите сега ќе го префрлат неговиот третман „во фаза на претпазливост“. Ова значи дека фреквенцијата на третманите ќе биде значително намалена, иако 77-годишниот монарх сè уште не се смета за во ремисија или „излечен“.
„Денес можам да ја споделам со вас добрата вест дека, благодарение на раната дијагноза, ефикасната интервенција и следењето на „советот од лекар“, мојот распоред за лекување на рак може да се намали во новата година“, потврди монархот.
Видео пораката, снимена пред две недели во Кларенс Хаус, беше емитувана за време на добротворната емисија „Stand Up To Cancer“, проект за собирање средства што се спроведува со Cancer Research UK.
Кампањата ги охрабрува граѓаните да одат на редовни прегледи, а пораката на монархот ја нагласи клучната улога на раното откривање. „Раната дијагноза едноставно спасува животи“, рече тој.
„Знам од лично искуство дека дијагнозата на рак може да биде огромна. Сепак, исто така знам дека раното откривање е клучот што може да го трансформира патот на лекување, давајќи им непроценливо време на медицинските тимови“, рече кралот, додавајќи: „Вашиот живот или животот на некој што го сакате, може да зависи од тоа“.
Емисијата „Stand Up To Cancer“ упати посебен апел до околу девет милиони луѓе во Велика Британија за кои, според Cancer Research UK, заостануваат во националните програми за скрининг.
Кралот рече дека е „длабоко загрижен“ што ова претставува девет милиони пропуштени можности за рано откривање на рак и ги повика луѓето да проверат дали се подобни за тестирање.
„Статистиката зборува со целосна јасност. Да земеме само еден пример: Кога ракот на дебелото црево се открива во најраните фази, околу девет од 10 луѓе преживуваат најмалку пет години. Кога се дијагностицира доцна, тој број паѓа на само еден од 10“, објасни тој.
Кралски извори забележаа дека споменувањето на ракот на дебелото црево не треба да се смета за поврзано со неговата состојба, а ракот на простата претходно бил исклучен.
За време на неговата битка со болеста, кралот не сакал таа да го дефинира, туку продолжил да работи, одржувајќи зафатен распоред што вклучувал патувања и државни посети. Во своето обраќање, тој исто така им се заблагодари на „заедницата за грижа“ – специјалисти, медицински сестри, истражувачи и волонтери „кои работат неуморно за да спасат и подобрат животи“.
Фото: депозитфотос
Свет
Мерц за мировниот план со Киев: Американците ќе мора да придонесат
Земјите од Европската Унија се обидуваат да ги вклучат Соединетите Американски Држави во нивните преговори за мировниот план со Киев, изјави германскиот канцелар, како што објави агенцијата ДПА.
„Се обидуваме да ја вклучиме американската влада во преговорите што ги водиме едни со други, како и со украинската влада и украинскиот претседател“, рече Мерц по средбата со Манфред Вебер, претседател на парламентарната група на Европската народна партија (ЕНП) во ЕУ.
Според Мерц, сè уште се потребни значајни појаснувања во меѓународните напори за обезбедување безбедносни гаранции за Украина, пренесува Спутник.
Тој, исто така, нагласи дека најважниот елемент од овие гаранции е „долгорочното зајакнување на украинската армија“.
„Подготвени сме да придонесеме за ова. Американците исто така ќе мора да придонесат за ова“, додаде функционерот.
Порано беше објавено дека Владимир Зеленски ќе отпатува во Берлин на 15 декември на покана на германскиот канцелар, каде, меѓу другото, ќе учествува во преговори во формат на европската тројка. Засега не е познато дали ќе присуствува претставник на САД.
Фото: депозитфотос

