Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата
Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Мељник: Украина не тргува со територијата и суверенитетот, тие не се на продажба
Постојаниот претставник на Украина во ОН, Андриј Мељник, денес изјави дека Украина не тргува со својата територија и суверенитет. Додавајќи дека Киев е подготвен да преземе конкретни чекори за враќање на сеопфатен, праведен и траен мир.
„Нашата територија и нашиот суверенитет не се на продажба. Ние не сме на божиќниот пазар. Ние не сме на озлогласениот „Черкиз Базар“.
Русија сака Украина да капитулира. Но, еве го мојот одговор, вие ќе добиете дупка во крофната, а не Украина“, рече Мељник, алудирајќи на претходната изјава на рускиот постојан претставник Василиј Небензја, кој оцени дека властите во Киев ја доведоа Украина во сиромаштија и ја претворија во преговарачки адут во геополитичкиот конфликт меѓу Западот и Русија, пренесува Укринформ.
Мељник истакна дека постои „опасност од пасивност“ и се осврна на претставата „Крај на играта“ од Семјуел Бекет.
„Бекет ни покажува дека вистинскиот крај не започнува со уништување, туку со неактивност“, рече тој.
Тој ги повика членовите на Советот за безбедност на ООН да дејствуваат храбро и решително. „Потребно е повеќе од реторика за да се заврши оваа ужасна војна. Потребна е храброст да се дејствува пред неактивноста да се претвори во соучество, пред историјата да одлучи дека веројатно овој Совет за безбедност завршил“, рече Мељник.
Небензја претходно изјави дека Соединетите Американски Држави „работат напорно на реални предлози за долгорочно и одржливо решение на украинскиот конфликт“.
„Може ли еден од иницијаторите на овој состанок јасно да објасни зошто Украинците се принудени да се борат против својата волја кога на маса има сосема реални предлози за долгорочно и одржливо решение на украинскиот конфликт, на кои нашите американски колеги напорно работат?“, рече Небензја.
Според него, Лондон, Париз, Берлин и другите европски престолнини се заинтересирани за продолжување на конфликтот во Украина, пренесува Танјуг.
„Всушност, и покрај сите напори на организаторите, нашиот денешен состанок само јасно го истакнува интересот на Лондон, Париз, Берлин и другите европски престолнини да ја продолжат војната до последниот Украинец“, рече рускиот претставник.
Фото: депозитфотос
Свет
Бил Гејтс: Вештачката интелигенција е „балон“, но ќе го промени светот
Бил Гејтс предупреди дека некои компании за вештачка интелигенција, и покрај нивните моментални високи пазарни вредности, на крајот ќе пропаднат во она што тој го нарекува „хиперконкурентна“ индустрија, бидејќи инвеститорите стравуваат дека пазарниот „балон“ ќе се распрсне.
Коосновачот на Мајкрософт и филантроп нагласи дека вештачката интелигенција е и „балон“ и „длабоко значајна технологија што ќе го преобликува светот“, објави CNBC.
„Вештачката интелигенција е најважното нешто што се случува“, рече Гејтс, во услови на зголемени капитални трошоци и бран внатрешни инвестиции што го вознемируваат пазарот. Дали тоа значи дека сите овие компании со високи проценки ќе бидат победници? Не, ќе биде хиперконкурентно.“
Гејтс го разјасни своето тврдење за пазарниот „балон“. „Вештачката интелигенција е балон само во смисла дека не сите овие валуации ќе се зголемат.
Некои од нив ќе паднат“, рече тој, но додаде: „Ова е длабоко важна технологија што ќе го преобликува светот. Нема сомнение за тоа.“
Неговото предупредување доаѓа во време кога многу компании за вештачка интелигенција тргуваат со многу надпросечни проценки.
Глобалните пазари паднаа во ноември, бидејќи се зголемија стравувањата од пукање на „балонот“, а Гејтс верува дека „разумен процент од овие компании нема да вредат толку многу“.
„Вештачката интелигенција фундаментално ќе ги промени животите на подобро“
И покрај зголемените проценки во некои делови од секторот, Гејтс е уверен дека вештачката интелигенција фундаментално ќе ги промени животите на подобро.
„Дали е ова длабоко и реално и дали ќе ги донесе сите овие придобивки, вклучувајќи здравство, образование и земјоделство на кои работиме? Апсолутно, никој не треба да се сомнева во тоа“, рече тој.
Порано оваа недела, Фондацијата Гејтс и други меѓународни лидери ветија 1,9 милијарди долари за борба против детската парализа, обезбедување вакцини за милиони деца и зајакнување на здравствените системи.
Гејтс предвиде дека следната година ќе биде клучна за глобалното здравје, делумно поради распоредувањето на алатките за вештачка интелигенција.
„Можеме да ги земеме овие прекрасни ветувања што штотуку ги добивме и да се осигураме дека ги користиме многу ефикасно. Ова ќе биде годината кога ќе пилотираме многу од овие алатки за вештачка интелигенција, како што е виртуелен лекар кој ги поддржува сите африкански дијалекти или земјоделски советник“, рече тој.
Тој објасни дека повеќето луѓе во Африка обработуваат многу мали парцели земја со ниска продуктивност. „Сакаме драматично да ја зголемиме нивната продуктивност и гледаме дека тоа е изводливо“, заклучи Гејтс.
Фото: депозитфотос
Свет
Кошта: ЕУ блиску до клучна одлука за иднината на Украина
Европската Унија е многу блиску до решение за финансирање на Украина во 2026 и 2027 година, кое би имало поддршка од најмалку квалификувано мнозинство од земјите на ЕУ, изјави денес претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта.
Лидерите на Европската Унија кон крајот на октомври ветија дека ќе го финансираат Киев во следните две години, додека Украина се бори против руската инвазија, а финансиските придонеси на САД пресушуваат. Лидерите ќе одлучат како да го исполнат своето ветување на самитот во Брисел на 18 декември, а Кошта им рече на новинарите во Даблин дека, доколку е потребно, ќе водат разговори со денови додека не се постигне договор.
Белгија бара гаранции од други земји
Со оглед на тоа што повеќето влади на ЕУ се борат со висок јавен долг, претпочитаниот начин за финансирање на одбраната на Украина е да се ослободат околу 210 милијарди евра руски државни средства замрзнати откако Москва ја нападна Украина во 2022 година. Проектот не е лесен бидејќи Белгија, каде што се наоѓаат повеќето од замрзнатите средства, сака гаранции од други земји за да ги сподели сите финансиски последици доколку Русија ја тужи Белгија за шемата, според написите.
„Сега работиме на дотерување на правно и техничко решение кое би можело да биде договорено од најмалку квалификувано мнозинство од земјите-членки. Мислам дека сме многу блиску до постигнување решение“, рече Кошта.
Фото: депозитфотос

