Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата
Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Милијардерот Бабиш е новиот премиер на Чешка
Чешкиот претседател Петр Павел го назначи Андреј Бабиш, лидерот на движењето „Акција на незадоволни граѓани“ (АНО), за премиер на републиката, објави CT24.
Во октомври, партијата АНО на Бабиш победи на чешките парламентарни избори, освојувајќи приближно 34,7 отсто од гласовите. После тоа, претседателот му ја довери задачата да преговара за формирање нова влада.
Бабиш (71) е политичар милијардер: Форбс го проценува неговото богатство на 4,3 милијарди долари. Тој беше ко-сопственик на холдингот „Агроферт“, кој управува со повеќе од 210 компании во различни сектори, од земјоделство до обновливи извори на енергија и медиуми.
Свет
(Видео) Пожар во зграда во главниот град на Индонезија, најмалку 13 мртви
Пожар избувна во седумкатна зграда во индонезискиот главен град Џакарта, објави локалниот телевизиски сервис Компас ТВ, при што 13 лица се потврдени како мртви, а некои сè уште се заробени во зградата.
Пожарот е изгаснат и евакуациите на зградата продолжуваат, објави Компас ТВ.
15.45 #InfoSonora#Udpate
Kebakaran di Gedung Terra Drone, Jln. Letjend Suprapto No.17 Kel.Cempaka Putih masih dalam proses pemadaman. Kabarnya banyak pekerja yg terjebak, 17 orang dikabarkan meninggal dunia.Via @kontributorjakarta dan @KompasTV pic.twitter.com/nOh43eSz8Y
— Radio Sonora Jakarta (@SonoraFM92) December 9, 2025
Во зградата се наоѓаат канцелариите на „Тера Дрон Индонезија“, која обезбедува дронови за воздушно фотографирање за клиенти од различни сектори, вклучувајќи рударство и земјоделство.
На снимките објавени од телевизијата Компас се гледаат десетици пожарникари како се обидуваат да евакуираат луѓе во зградата, а некои носат вреќи за тела.
Свет
Истражување врз 30 милиони луѓе: Вакцините против коронавирусот не ја зголемуваат смртноста
Голема француска студија на речиси 30 милиони возрасни лица потврди дека вакцините против болеста Ковид-19 не доведоа до зголемена стапка на смртност. Покрај тоа, истражувањето покажа дека ризикот од смрт во рок од четири години од почетокот на вакцинацијата е за 50 проценти поголем кај невакцинираните луѓе во споредба со вакцинираните луѓе, пишува „РФИ“.
Во студија објавена во научното списание „Џама Нетворк оупен“, француската епидемиолошка група „Епи-Фаре“ анализираше податоци собрани од 2021 до 2025 година. Групата „Епи-Фаре“ , која ги обединува националната агенција за лекови АНСМ и системот за здравствено осигурување, опфати речиси 30 милиони возрасни лица на возраст од 18 до 59 години. Од нив, околу 23 милиони примиле барем една доза од вакцината, додека 6 милиони останале невакцинирани.
Резултатите покажаа дека во текот на четиригодишниот период, 0,4 проценти од вакцинираните лица починале, без оглед на причината. Во исто време, стапката на смртност кај невакцинираните била 0,6 проценти, што ја прави вкупната стапка на смртност приближно 50 проценти повисока во таа група. Огромното мнозинство од администрираните дози биле вакцини со мРНА од „Модрена“ и „Фајзер“.
Авторите на студијата ги сумираа своите наоди со јасна порака: „Вакцините со мРНА противКовид-19 не го зголемуваат долгорочниот ризик од смрт од која било причина.
Махмуд Зуреик, кој го надгледуваше истражувањето, рече: „Можеме да кажеме со висок степен на сигурност дека нема зголемен ризик од смртност по вакцината против Ковид-19“.
Зуреик објасни како ова истражување беше клучно за разбирање на долгорочните ефекти.
„Имавме цврсто разбирање за краткорочниот профил на корист-ризик од вакцината против Ковид; сепак, нејзината долгорочна корист никогаш не беше проучена“.
Овие резултати директно се спротивставуваат на лажните наративи долго време промовирани од мрежите на скептици за вакцини, тврдејќи дека мРНА вакцините предизвикуваат скриен „бран на смрт“. Иако ефикасноста и безбедноста на вакцината се добро документирани, со ретки и познати сериозни несакани ефекти како што се кардиоваскуларни проблеми, оваа студија дава важен долгорочен увид.
Сепак, истражувачите нагласуваат дека самата студија не може да докаже дека вакцинацијата директно предизвикала намалување на вкупниот број на смртни случаи. Разликата во стапките на смртност помеѓу вакцинираните и невакцинираните групи може да биде резултат на заштитниот ефект на вакцината, но може да ги одразува и демографските и социјалните разлики, како што се возраста или социоекономскиот статус на поединците.

