Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата
Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Ким Јонг Ун објави дека Северна Кореја ќе продолжи да развива производство на ракети
Лидерот на Северна Кореја, Ким Јонг Ун, за време на посетата на погон за производство на муниција објави дека Северна Кореја ќе продолжи да работи на развој на ракети во следните пет години, објавија државните медиуми.
Ким рече дека „секторот за производство на ракети и гранати во земјата е од најголема важност за зајакнување на одвраќањето од војна“, според KCNA.
Ким ги ратификуваше нацрт-документите за модернизација на големите претпријатија за производство на муниција што ќе бидат доставени до клучниот партиски конгрес на почетокот на 2026 година, кога ќе биде претставен планот за развој на Северна Кореја за следните пет години, објави KCNA.
Тој нареди проширување на капацитетот за производство на ракети и гранати, истакнувајќи дека плановите за изградба на нови фабрики за муниција ќе бидат одлучени на претстојниот партиски конгрес, според KCNA.
„За да се задоволат идните потреби на ракетните и артилериските сили на Корејската народна армија, потребно е континуирано да се зголемува нивото на модернизација на муницијата преку основање нови фабрики како што е планирано“, рече Ким.
Извештајот следеше по извештаите дека Ким ја надгледува изградбата на нуклеарна подморница од 8.700 тони и пробното лансирање на ракета земја-воздух со долг дострел.
фото/депозитфотос
Свет
Руски активист и критичар на Путин осуден на шест години затвор
Руски суд вчера го осуди Сергеј Удалцов, истакнат провоен активист и критичар на Владимир Путин, на шест години затвор за оправдување на тероризмот. Удалцов, лидерот на движењето Левичарски фронт поврзано со Комунистичката партија, беше уапсен минатата година, пишува The Guardian.
Според рускиот независен портал Медиазона, обвинувањата произлегуваат од статија што Удалцов ја објави на интернет во поддршка на друга група руски активисти обвинети за основање терористичка организација. Овие активисти беа осудени претходно овој месец на казни од 16 до 22 години затвор.
Удалцов ги отфрли обвинувањата како измислени. Вчера, тој ја нарече пресудата срамна и рече дека штрајкува со глад, објави Медиазона. Според одлуката на судот, активистот ќе ја отслужи казната во казнено-поправна колонија со максимална безбедност.
Удалцов беше истакната опозициска фигура за време на масовните протести во Русија во 2011 и 2012 година, предизвикани од извештаите за наместени парламентарни избори. Во февруари 2012 година, тој учествуваше на состанок што тогашниот претседател Дмитриј Медведев го одржа со разни опозициски личности.
Тој претходно беше затворен во 2014 година и осуден на четири и пол години затвор по обвиненија поврзани со неговата улога во организирањето на протестите против Путин во 2012 година. Тој беше ослободен во 2017 година. Руските власти ги засилија своите репресии врз неистомислениците откако Кремљ испрати војници во Украина, насочени кон групите за човекови права, независните медиуми, членовите на организациите на граѓанското општество, ЛГБТК+ активистите и некои религиозни групи.
Стотици луѓе се затворени, додека илјадници други избегаа од земјата. Во декември 2023 година, московскиот суд го осуди Удалцов на 40 часа принудна работа за обид да развее знаме со ликот на советскиот диктатор Јосиф Сталин на Црвениот плоштад, според руската државна новинска агенција Тас.
фото/депозитфотос
Свет
Полска пресретна руски авион над Балтикот, воздушниот простор е нарушен од Белорусија
Полска испрати борбени авиони да пресретнат руски извидувачки авион што леташе близу до нејзиниот воздушен простор над Балтичкото Море и рече дека десетици објекти влегле од Белорусија преку ноќ.
„Утрово, над меѓународните води на Балтичкото Море, полските борбени авиони пресретнаа, визуелно идентификуваа и испратија надвор од нивната зона на одговорност руски извидувачки авион што леташе близу до границите на полскиот воздушен простор“, соопшти полската војска во четврток.
Земјите на источното крило на НАТО се во состојба на висока готовност за можни упади во воздушниот простор од септември кога три руски воени авиони го нарушија естонскиот воздушен простор, неколку дена откако дваесетина руски беспилотни летала влегоа во полскиот воздушен простор.
Полската канцеларија за национална безбедност соопшти дека неколку десетици објекти влегле во полскиот воздушен простор од белоруска страна, од кои четири биле идентификувани како веројатно шверцувани балони.
„Огромниот број на нарушувања на полскиот воздушен простор, нивното појавување за време на празничната сезона, проценката на активноста на руските авиони во Балтичкото Море и фактот дека слични инциденти неодамна се случија во Литванија, може да укажуваат дека ова е провокација прикриена како операција за шверц“, се наведува во соопштението за медиумите.
Белоруската и руската амбасада во Варшава не одговорија веднаш на барањето на „Ројтерс“ за коментар.
Шверцерските балони од Белорусија постојано го нарушуваат воздушниот сообраќај во Литванија, што доведе до затворање на аеродромот во Вилнус.
Литванија соопшти дека шверцерите на цигари биле „хибриден напад“ од страна на Белорусија, близок сојузник на Русија. Белорусија негираше одговорност за балоните.
Полската војска објави дека дел од воздушниот простор над Подлаското Војводство на североисток од земјата, кое се граничи со Белорусија, е привремено затворен за цивилен сообраќај од безбедносни причини.
фото/депозитфотос

