Контакт

Свет

Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата

Објавено пред

Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.

dobivaj vesti na viber

Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?

„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.

„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.

Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.

Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.

Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.

Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.

НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.

Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.

НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.

Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.

Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.

Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.

„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.

Свет

Италијанците живеат најдолго во Европа

Објавено пред

Очекуваниот животен век во Италија достигна 84,1 години, што е највисоко во Европската Унија, заедно со Шведска, според податоците од извештајот „Здравствени профили на земјите од ЕУ 2025“ од Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД).

dobivaj vesti na viber

Според извештајот, ова ниво на очекуван животен век го надминува нивото пред пандемијата на коронавирусот за шест месеци, објави „Анса“.

Кардиоваскуларните заболувања и ракот сè уште сочинуваат повеќе од половина од смртните случаи, додека смртните случаи што може да се спречат најчесто се поврзани со рак на белите дробови, коронавирусот и срцевите заболувања.

И покрај брзото стареење на населението, постарите Италијанци покажуваат подобри здравствени резултати од просекот на ЕУ.

ОЕЦД, сепак, предупредува дека предизвиците остануваат, вклучувајќи ја широко распространетата недијагностицирана или нетретирана хипертензија и зголемувањето на стапките на пушење.

Фото: депозитфотос

Прикажи повеќе...

Свет

Политиколог предупредува: четирите јавачи на апокалипсата јаваат во Европа

Објавено пред

Историчарот и политиколог Сергеј Станкевич оцени дека европската политика се движи во насока на „историски пресврт“, тврдејќи дека денешните лидери на Европската Унија со своите одлуки потсетуваат на „четирите јавачи на Апокалипсата“.

dobivaj vesti na viber

Во изјава за „Комсомољска правда“, Станкевич нагласи дека злокобната кампања во Европа ја води „женско дуо“ – Урсула фон дер Лајен, претседателката на Европската комисија, и Каја Калас, високата претставничка за надворешна политика. Според него, тие ги претставуваат чумата и војната во „симболично библиско сценарио“.

„Фон дер Лајен беше во центарот на скандалот со вакцините, Калас води реторика што со години ги зголемува тензиите. Гледам олицетворение на двајца јавачи во обете – и не случајно“, рече тој.

Станкевич додаде дека има уште двајца преостанати „јавачи“ – глад и смрт – францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Фридрих Мерц.

„Макрон практично ја испрати својата земја на работ на пропаст, а Мерц изгледа како да ги носи сите товари од претстојната криза. Иднината на таканаречената трансатлантска заедница никогаш не била помрачна“, рече политикологот.

Осврнувајќи се на ситуацијата во Украина, Станкевич оцени дека Володимир Зеленски „има само една мисија – да побара прошка и да поднесе оставка на новогодишната ноќ“.

Средбата на Зеленски со британскиот премиер Кир Стармер, Макрон и Мерц на 8 декември во Лондон отвори нов бран шпекулации во европските медиуми, а некои извештаи наговестуваат дека во наредните денови би можел да се постигне договор за користење на замрзнатите руски средства за финансирање на Украина.

Прикажи повеќе...

Свет

Урсула фон дер Лајен најмоќна жена во 2025 година

Објавено пред

На листата на 100 најмоќни жени во 2025 година на американското списание Форбс, претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, е на првото место.

dobivaj vesti na viber

Во образложението на редакцискиот одбор се наведува дека таа е првата жена на таа позиција, која е одговорна за законодавство кое влијае на повеќе од 450 милиони Европејци.

На второто место на листата е претседателката на Европската централна банка, Кристин Лагард, на третото е премиерката на Јапонија, Санае Такаичи, која е и првата жена на таа позиција.

Премиерката на Италија, Џорџа Мелони, е на четвртото место, претседателката на Мексико, Клаудија Шејнбаум, е на петтото место, а меѓу првите 10 се извршната директорка на Џенерал Моторс, Марија Бара, и извршната директорка на технолошката компанија „Сити“, Џејн Фрејзер.

Списанието меѓу 100-те најмоќни жени ги вклучи извршната потпретседателка и финансиска директорка на компанијата „Мајкрософт“ Ејми Худ, генералната директорка на ММФ Кристалина Георгиева, претседателката и оперативна директорка на компанијата „Спејс Екс“ Гвин Шотвел, поп-пејачката Тејлор Свифт, министерката за финансии и корпоративни работи на Индија Нирмала Ситараман.

На листата се наоѓаат и медиумската личност Опра Винфри, копретседателката на компанијата „Волт Дизни“ Дана Волден, британската министерка за финансии Рејчел Ривс, извршната директорка на кинеската компанија JD.com Сенди Ран Су, претседателката на њујоршката берза Лин Мартин, извршната директорка на „Водафон“ Маргерита Дела Вејл, главната директорка за содржини на платформата „Нетфликс“ Бела Бахарија.

Меѓу 100-те најмоќни жени се извршната директорка на „Фокс њуз“, Сузан Скот, финансиската директорка на „Дојче Фокс груп“, Мелани Крајс, јавната личност и претприемачка Ким Кардашијан, премиерката на Конго, Јудит Суминва Тулука, Мета Фредериксен од Данска и Миа Мотли од Барбадос.

Хероините од анимираната серија, копродуцирана од Netflix и Sony Records „KPop Demon Hunters“ за женскиот бенд K-Pop (HUNTR/X), беа на последното место на листата, која до декември 2025 година беше прегледана повеќе од 325 милиони пати и стана најпопуларниот филм на Netflix досега.

Листата, која се објавува по 22-ри пат, е направена врз основа на четири главни критериуми – пари, медиуми, влијание и сфера на влијание. Имаше жени од областите на политиката, финансиите, медиумите, забавата, претприемништвото, а на неа има и 17 жени кои претходно не беа на листата, објави Танјуг.

Фото: депозитфотос

Прикажи повеќе...

Најново

Топ1 час

(Фото) Претрес во Тетовско, пронајдени дрога, оружје и муниција

Денеска околу 08:00 часот, полициски службеници од СВР Тетово го лишија од слобода 30-годишниот Ф.Р. од село Орашје, општина Јегуновце....

Македонија2 часа

Обвинение за таткото и двете ќерки: спречиле службени лица да одземат добиток во Крива Паланка

Основното јавно обвинителство Крива Паланка поднесе обвинителен предлог против три лица за кривично дело спречување службено лице во вршење службено...

Македонија2 часа

(Видео) „Филипче работел на изградба на прифатен центар за мигранти во Македонија“: Лефков објави документи

„Филипче не е лидер, туку потрчко на Заев, едно дугме-политичар кој има единствена улога да го покрива и штити неговиот...

Топ2 часа

Уапсено лицето што насилно упадна во студиото на „Инфомакс“

Полициски службеници од ПС Кисела Вода го лишија од слобода 43-годишниот Г. С. од Скопје веднаш по добиената пријава на...

Македонија3 часа

Насилен упад во студиото на „Инфомакс“, ЗНМ бара најстрога санкција за напаѓачот

Здружението на новинарите на Македонија (ЗНМ) најостро го осудува бруталниот напад што вчера се случи во редакцијата на „Инфомакс“ за...

Топ3 часа

Приведен навивач од Словачка, на 10 други не им беше дозволен влез во државата поради агресивно однесување во авион за време на лет

Вчера околу 20:30 часот во СВР Скопје, од службите на Меѓународен аеродром Скопје и од Регионалниот центар за гранични работи...

Европа5 часа

(Видео) „Невозможно е да се запрат, тие се насекаде“: Покровск е нападнат од огромен број руски војници

Во една од најжестоките битки од почетокот на војната, украинските сили го бранат Покровск од огромни руски сили од околу...

Регион5 часа

Црногорскиот премиер рече дека ќе влезе во ЕУ пред Србија; Вучиќ: Прво скокни, па кажи оп

Српскиот претседател Александар Вучиќ вчера во Брисел ја коментираше реакцијата на црногорскиот премиер Милојко Спајиќ на неговата идеја земјите од...

Европа5 часа

(Видео) Зеленски: Во руската историја никој никогаш не бил толку зависен од Кина

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави, по извештајот на шефот на киевската служба за надворешно разузнавање, дека Русија и Кина преземаат...

Свет6 часа

Трамп: Поканети сме на состанок во Европа, на кој би учествувал и Зеленски

САД се поканети на состанок во Европа овој викенд, каде што се очекува и украинскиот претседател Володимир Зеленски, изјави вчера...

Свет6 часа

(Видео) Американците упаднаа на танкер кај Венецуела, објавена снимка: „Транспортира нафта“

САД запленија танкер за нафта крај брегот на Венецуела, изјави американскиот претседател Доналд Трамп, со што се ескалираа тензиите со...

Македонија18 часа

Градот Скопје обезбедува сопствен стан, шелтер центар за заштита на жртвите од родово базирано насилство

На денешната седница на Советот на град Скопје беше донесена одлука со која се отвора можност еден стан во сопственост...

Свет18 часа

Зеленски: Го финализираме мировниот документ што наскоро ќе им го претставиме на Американците

Претседателот на Украона, Володимир Зеленски вели дека земјата го финализира мировниот документ од 20 точки и ќе го претстави на...

Македонија19 часа

Пазарот на недвижности расте – Аеродром со најмногу склучени купопродажби во првата половина од годината

Пазарот на недвижности во земјава во првите шест месеци од оваа година бележи зголемена динамика, а гледано на територијата низ...

Топ20 часа

Скопјанец го онесвестил брата си со дрвена ногарка по глава и си легнал да спие, ОЈО го гони за обид за убиство

Скопското Обвинителство, по спроведена истражна постапка, поднесе обвинение против едно лице, за обид за убиство врз неговиот брат. Обвинетиот 37-годишник,...

Топ21 час

Уапсени 12 лица од Скопје, купувале оружје и муниција од Косово, го криеле во Сингелиќ и Брест

По неколкумесечна предистражна постапка, денес во раните утрински часови, под раководство на јавен обвинител од Основното јавно обвинителство за гонење...

Македонија21 час

ДЗС не е детективска служба да открива нелегални објекти, ги има околу 100.000, рече Шабан Салиу и тврди дека немал ништо со „Пулс“

Актуелниот министер без ресор, Шабан Салиу, обвинет за трагедијата во кочански „Пулс“ како директор на Дирекцијата за заштита и спасување...

Македонија23 часа

Тројца бугарски државјани осомничени за неовластена трговија со македонски народни носии

Основното јавно обвинителство Битола отвори против тројца бугарски државјани, жители на Пловдив, поради основано сомнение дека вршеле кривично дело неовластена...

Македонија23 часа

(Видео) Мицкоски: Ќе се повлечам од политиката ако Филипче најде и еден мигрант, во спротивно да се извини јавно

„Граѓаните треба да знаат каква е состојбата, СДСМ нема тема, притисокот е голем за Венко Филипче однатре и однадвор да...

Македонија1 ден

Kривична пријава против Оливер Спасовски: како министер за внатрешни работи ги злоупотребил положбата и овластувањата

Вчера, Одделот за сузбивање организиран и сериозен криминал до ОЈО Скопје поднесе кривична пријава против О. С. (49) од Куманово...