Свет
Технолошките гиганти попуштаат пред Трамп
Зошто шефовите на американските технолошки гиганти ја поддржуваат политиката на Доналд Трамп? Не се работи само за милијардерот Илон Маск, сопственик на платформата X, туку и за други концерни, пишува „Дојче веле“.
Шефовите на големите технолошки компании во САД досега се однесуваа како супербогати кралеви, кои поседуваат дигитални империи, на пример, шефот на концернот „Мета“, Марк Цукерберг. Милијарди луѓе во светот ги користат неговите мрежи. Особено во САД, тој досега повеќе или помалку можеше да ги дефинира правилата што важат за тие платформи.
Пред првиот мандат на Трамп, Цукерберг се бранеше од нападите на Трамп, а за возврат Трамп дури и му се закани со затворска казна. Во пресрет на почетокот на вториот мандат на Трамп ситуацијата изгледа е поинаква. Цукерберг, како што стојат работите, попушти и ја следи линијата на Трамп.
„Сакам да зборувам за една важна работа. За слободата на говорот на ‘Фејсбук’ и на’Инстаграм’“, рече Цукерберг минатата недела во видеото што предизвика големо внимание и дискусија во целиот свет. Тој употреби зборови кои веројатно биле многу популарни и кај Трамп и кај неговиот близок соработник Илон Маск.
На пример, зборуваше и за традиционални медиуми, медиуми кои, како што рече Цукерберг, цензурираат содржина. Тоа не одговара на фактите. Содржините што не се во согласност со правилата за користење на платформите се бришат. Тоа не е цензура, тоа е умереност. Во „Мета“, како што рече шефот на концернот, правилата за ова прашање треба значително да се ублажат. Цукерберг сака повторно да ја воспостави слободата на говорот на своите мрежи, се вели во објаснувањето.
Во иднина на „Инстаграм“ или „Фејсбук“ ќе можете да кажете многу повеќе отколку што можевте досега, без страв од последици. На пример, повеќе нема да се смета за прекршување на правилата на платформата кога некој ќе ги прогласи жените за предмети за домаќинство.
Новинарот Кејси Њутн, кој ја покрива технолошката сцена на поткастот „Хардфорк“, рече: „Јас сум геј. И сега можете да ми кажете дека сум ментално болен“. Ова значи дека сега може да се најде повеќе насилство на „Фејсбук“. „И последицата ќе биде дека повеќе луѓе ќе претрпат штета поради тоа“.
„Мета“ објави дека ќе ги прекине своите тимови на факт-проверка во САД, кои ја проверуваа веродостојноста на одредени тврдења или информации. Програмите што промовираа поактивна улога на жените или Латиноамериканците во компанијата исто така се елиминираат.
Но, зошто Цукерберг го прави ова? И тоа само неколку дена пред враќањето на Трамп во Белата куќа? Медиумите првенствено разговараат за две теории. Тој, тврдат некои, едноставно, го кажува она што новата администрација сака да го слушне – од опортунизам. Затоа што не сака да си ги загрози бизнисот и профитот со евентуален конфликт со властите.
А друга теорија вели дека тој претрпел трансформација во некаков МАГА-Марк. Она што се нарекува капитулација пред Трамп, всушност, не е капитулација, вели оваа теорија. Цукерберг навистина го мисли она што го кажува и тој верува дека неговите платформи станаа премногу разбудени, тоа е оваа втора теорија накратко.
Кевин Руз, технолошки колумнист за „Њујорк тајмс“, верува: „Немам докази за таа теорија, но пријателите што го познаваат ми велат дека тој станал поконзервативен во последните години“.
Цукерберг треба да присуствува на инаугурацијата на Трамп – и тој очигледно не е единствениот технолошки милијардер што сака да биде близок со новиот американски претседател.
Основачот и извршен директор на „Амазон“, Џеф Безос, следната недела ќе престојува во Вашингтон. Тој, исто како и Цукерберг, донира милион долари во фондот за инаугурација на Трамп. Од овој фонд се финансираат гала-вечери и приеми што традиционално се организираат по повод инаугурацијата на нов претседател.
Безос веќе го посети Трамп во неговиот клуб во Мар-а-Лаго, Флорида. А „Амазон“ оттогаш ги избриша референциите за различноста на вработените во компанијата од својата веб-страница. Во новиот тренд се приклучи и извршниот директор на „Гугл“, Сундар Пичаи. „Гугл“ исто така му донира милион долари на Трамп по повод неговата инаугурација. И многубројни други компании донираат пари, но не е јасно зошто, ниту кои би можеле да бидат причините за тоа?
Факт е дека критиките за големината и моќта на технолошките гиганти растат во Вашингтон со години. Американските власти веќе подолго време спроведуваат истрага конкретно против „Гугл“, а во најлош случај на компанијата ѝ се заканува разбивање на два или повеќе дела.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Незапаметени поплави во Индонезија: 440 мртви, повеќе од 400 лица се водат како исчезнати
Азија е погодена од разорни поплави кои одзедоа стотици животи и загрозија милиони луѓе. Во Индонезија, спасувачките екипи се тркаат со времето за да пронајдат најмалку 400 исчезнати лица за кои се стравува дека се закопани во лизгање на земјиштето откако циклонските дождови го опустошија регионот пред речиси една недела.
Властите потврдија дека бројот на жртви само на островот Суматра надмина 440, додека бурите и обилните дождови низ Тајланд, Малезија, Филипините и Шри Ланка убија повеќе од 900 луѓе овој месец.
Heart-breaking devastation in North Sumatra, Indonesia 💔🇮🇩. At least 442 dead after floods and landslides hit Huta Garoga. The aftermath looks like a tsunami, leaving communities in shock.#ClimateImpact #EmergencyAidpic.twitter.com/L7nxvq601g
— Naji Ali (@naji1_ali) December 1, 2025
Индонезија е погодена од исклучително редок тропски циклон, Сенјар, кој предизвика катастрофални лизгања на земјиштето, однесе домови и поплави илјадници згради. Според Националната агенција за управување со катастрофи, луѓе се водат како исчезнати во провинциите Ацех, Северна Суматра и Западна Суматра. Помошта се испраќа по воздушен и морски пат, но некои села се уште се отсечени, а има и извештаи за кражба на храна и вода, објавува Би-Би-Си.
The number of people killed by floods and landslides in Indonesia has risen to 442https://t.co/tTyl0URZKz
— پولیس راډیو / Policeradio.af (@MOIPoliceRadio) December 1, 2025
Уништувањето е предизвикано од исклучително голем и долготраен систем на грмотевици, изјави Ерма Јулихастин, експерт за клима во Националната агенција за истражување и иновации на Индонезија. Таа истакна дека просечните месечни врнежи од дожд за погодените области се околу 150 мм, додека некои области ја регистрирале таа количина само за еден ден.
„Ако падне над 100 мм за еден ден, тоа е екстремно, особено ако достигне 200 мм“, рече Јулихастин. Според неа, на 23 ноември, на западниот брег на Суматра паднале 160 мм дожд, а еден ден подоцна, на 24 ноември, дури 226 мм.
Devastating footage aftermath of terrible floods in Huta Godang, South Tapanuli, North Sumatra, Indonesia 🇮🇩 pic.twitter.com/efDxr5lQlW
— Disaster News (@Top_Disaster) November 30, 2025
Југоисточна Азија се соочува со некои од најлошите поплави во историјата. Покрај Индонезија, циклонот Сенјар донесе обилни дождови и лизгање на земјиштето во Тајланд и Малезија, каде што загинаа околу 170 лица. Уште три лица загинаа во Виетнам додека се приближуваше тропската бура Кото, додека претходно минатиот месец дождовите во таа земја веќе одзедоа најмалку 90 животи.
фото/епа
Регион
Откажан концертот на Аца Лукас на Јахорина; Додик: Тој го повреди српскиот народ
Концертот на српскиот пејач Аца Лукас што требаше да се одржи на 12 декември во Олимпискиот центар во Јахорина беше откажан. Причината за откажувањето е фотографијата на која пејачот е во друштво на поранешниот воен командант на Армијата на РБиХ, Насер Ориќ.
„Фотографијата предизвика загриженост и возбуда кај јавноста во Република Српска. Јавноста ќе биде навремено информирана за новиот изведувач кој ќе настапи наместо најавениот, додека сите други програми во рамките на Скијачкото отворање ќе бидат реализирани според планот“, се вели во соопштението на Олимпискиот центар.
]Фотографијата објавена од самиот Ориќ предизвика бурни реакции. Тоа го вознемири претседателот на Сојузот на независни социјалдемократи (СНСД) и до неодамна претседателот на Република Српска, Милорад Додик.
„Аца Лукас длабоко нè повреди сите нас во Република Српска со поврзувањето со Насер Ориќ. Злосторствата што Насер Ориќ и неговите војници ги извршија против српскиот народ во областа на Сребреница и Братунац беа монструозни, и затоа Лукас, фотографирајќи се со него, длабоко ги повреди потомците на жртвите и српскиот народ.
По овој чин, Аца Лукас го изгуби кредибилитетот за каков било иден настап во Република Српска, особено на отворањето на зимската сезона во Јахорина“, напиша Додик на X.
Насер Ориќ е бошњачки воен командант кој ја предводеше одбраната на енклавата Сребреница за време на војната во Босна и Херцеговина. За Бошњаците, тој е симбол на одбраната на Сребреница од српските сили до нејзиниот пад во јули 1995 година.
Во исто време, многу Срби го сметаат за одговорен за злосторства против српските цивили во околните села во текот на 1992 и 1993 година.
Тој беше обвинет за воени злосторства против Србите од страна на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг, но беше ослободен во 2008 година. Судот заклучи дека, иако злосторствата биле извршени, не е докажано дека Ориќ лично ги наредил или можел да ги спречи.
Подоцна беше уапсен во Швајцарија по српска потерница, но исто така беше ослободен од сите обвиненија по судењето во Босна и Херцеговина.
Ориќ го бранеше Лукас во интервју за Аваз вчера. „Гледам дека сега прават предавник од човек. Јадицата и мотиката беа кренати, а јас му се приближив и го замолив за фотографија. Верувам дека тој дури и не знаеше кој сум. Тоа е толку апсурдно, и на крајот на краиштата, јас не сум воен злосторник, туку почесен војник на Армијата на Република Босна и Херцеговина кој беше ослободен од сите обвиненија во Хаг“, забележа тој.
Тој истакна дека немало лоша намера и дека фотографијата е направена на забава во куќата на заеднички пријател.
„Го сакам Аца, ја почитувам неговата работа и неговите песни, едноставно сакам да го слушам човекот како пее и тоа е сè. Гледам дека и Додик се огласи и бара на Аца да му се забрани да учествува на концертот. И Додик знае дека и јас бев добар за него и му се јавив кога му требав. Тој многу добро знае за што зборувам“, тврди Ориќ.
Лукас се огласи преку Инстаграм по веста за откажувањето на концертот.

„Никогаш не побарав поддршка од Милорад Додик! Тој го направи тоа неколку пати, и ја доби! Жал ми е што Миле денес е само претседател на една партија. Не ги делам луѓето по националност, религија или боја на кожа, а најмалку од сè, не ги прашувам моите обожаватели кои доаѓаат да се сликаат со мене за нивните лични карти да ги знаат нивните имиња.
Никогаш не учествував во ужасите на војната! Никогаш не учествував во поделбата на луѓето и земјите затоа што ги сакам сите луѓе на светот! И во секој агол од планетата каде што пеев, бев достоен претставник на мојот народ и на сите други народи на Балканот“, рече Лукас.
фото/инстаграм
Свет
Трамп: Украина има сериозни проблеми
Претседателот на САД, Доналд Трамп, изјави дека е оптимист по разговорите меѓу украинските претставници и неговата администрација за начините за завршување на војната во Украина, велејќи дека постои „добра шанса“ за договор.
Зборувајќи во авионот „Ер Форс Уан“, тој рече дека Украина има „сериозни проблеми“ и дека скандалот со корупција во земјата „не помага“. Претседателот не одговори на новинарското прашање дали скандалот ќе ги попречи мировните преговори, но кратко потоа додаде: „Мислам дека постои голема шанса да постигнеме договор“.
Трамп го повтори своето верување дека и Русија и Украина сакаат крај на војната. Тој потврди дека неговиот специјален претставник Стив Виткоф ќе се сретне со рускиот претседател Владимир Путин во Москва оваа недела, но не даде точен датум за состанокот.
Виткоф, државниот секретар Марко Рубио и други американски претставници вчера се сретнаа со украинска делегација во американската држава Флорида за да разговараат за можен мировен план. Планот на САД од 28 точки за ставање крај на конфликтот во Украина беше неодамна објавен, но многумина го критикуваа како „руска листа на желби“.
Европејците и Украинците подоцна го ревидираа планот со американски претставници, иако некои спорни точки остануваат.
Порано во ноември, украинските антикорупциски агенции открија дека истражуваат мултимилионски корупциски скандал во енергетскиот сектор.
Министерката за енергетика Свитлана Гринчук и нејзиниот претходник, Херман Халушченко, кој се префрли на чело на Министерството за правда, последователно поднесоа оставки, а неколку лица беа уапсени. Главниот осомничен, Тимур Миндич, поранешен деловен соработник на украинскиот претседател Володимир Зеленски, избега од земјата и по него е издадена потерница.

