Свет
Трамп му нареди на Израел „веднаш“ да престане со бомбардирањето на Газа, откако Хамас се согласи да ослободи заложници
Американскиот претседател, Доналд Трамп, му нареди на Израел „веднаш“ да престане со бомбардирањето на Газа, откако Хамас делумно го прифати неговиот мировен план за ставање крај на речиси двегодишната војна.
Хамас се согласи да ги ослободи сите заложници во замена за палестинските затвореници што се држат во израелските затвори, како и да се откаже од власта во Појасот Газа.
Палестинската милитантна група побара понатамошни преговори за другите делови од планот и не кажа дали ќе го положи оружјето – клучен дел од предлогот на американскиот претседател.
Трамп го поздрави чекорот на Хамас како сигнал дека е подготвен за траен мир на Блискиот Исток.
„Врз основа на изјавата што ја даде Хамас, верувам дека тие се подготвени за траен мир. Израел мора веднаш да го запре бомбардирањето на Газа за да можеме безбедно и брзо да ги извлечеме заложниците“ изјави Трамп на социјалната мрежа Truth Social.
Во посебна видео порака, тој го нарече денот „многу посебен“ и порача дека „со сите ќе се постапува праведно“.
Израел ја разгледува првата фаза од мировниот план
По соопштението од Хамас, кабинетот на израелскиот премиер, Бенјамин Нетанјаху, објави дека Израел се подготвува за „итна имплементација“ на првата фаза од планот – целосно ослободување на заложниците.
„Ќе продолжиме да работиме во целосна координација со претседателот Трамп и неговиот тим за завршување на војната, во согласност со принципите на Израел, кои се усогласени со визијата на претседателот,“ се вели во изјавата. Меѓутоа, Израел не се осврна на повикот од Трамп да го прекине бомбардирањето.
Мировниот план е амбициозен
Планот на претседателот Трамп предвидува:
– Итно запирање на огнот
– Размена на сите заложници и затвореници во рок од 72 часа
– Повлекување на израелската армија
– Разоружување на Хамас
– Преодна управа за Газа
Меѓународна поддршка
Повеќето меѓународни партнери го поддржаа планот. Катар и Египет веќе започнаа координација со САД за имплементација. Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, ги повика сите страни да ја искористат „вистинската шанса за крај на трагичниот конфликт“.
Британскиот премиер Кир Стармер го нарече чекорот на Хамас „значаен напредок“, а францускиот претседател Емануел Макрон рече дека „ослободувањето на сите заложници и прекинот на огнот се на дофат“. Германскиот канцелар Фридрих Мерц изјави дека „ова е најдобрата шанса за мир по речиси две години“.
Хуманитарна катастрофа
Според Министерството за здравство во Газа, од почетокот на војната во октомври 2023 година загинале најмалку 66.288 Палестинци, а повредени се над 170.000.
Израелската офанзива започна како одговор на нападите на Хамас, при што беа убиени околу 1.200 луѓе, а 251 беа земени како заложници.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Судири меѓу демонстранти и полиција во Атина: употребени солзавец и шок-бомби
Во центарот на Атина вечерва дојде до судири меѓу демонстранти и полицијата за време на маршот по повод 17 години од убиството на Александрос Григоропулос.
Полицијата употреби солзавец и шок-бомби, а приведени се 38 лица, од кои 8 се уапсени.
Тензии настанаа кога дел од демонстрантите се обидоа да тргнат кон квартот Егзархија, но полицијата ги блокираше. Метро станиците „Панепистимио“ и „Синтагма“ беа затворени од 17 часот по наредба на полицијата.
Сличен марш се одржа и во Солун, каде што беа приведени десет лица.
Убиството на 15-годишниот Григоропулос во 2008 година стана симбол на протестите против полициската бруталност, а годишнината и годинава ја одбележаа судири и силно полициско присуство.
Свет
Експерти предупредуваат на радиоактивна прашина по оштетувањето на обвивката на Чернобил
Заштитната обвивка изградена за да спречи ширење на радијација од нуклеарната централа Чернобил мора итно да се поправи откако беше оштетена од руски напад со дрон, соопшти Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ).
МААЕ вели дека оштетувањето е сериозно и дека дел од конструкцијата ги изгубила своите главни безбедносни функции – особено способноста целосно да го задржи зрачењето.
Иако привремени поправки веќе се направени, директорот на МААЕ, Рафаел Гроси, предупредува дека е неопходна навремена и детална реставрација за да се обезбеди долгорочна нуклеарна безбедност на Украина.

Експертите објаснија дека падот на притисокот во заштитната купола не претставува веднаш директна опасност. Но има една многу поголема закана – радиоактивната прашина.
Стариот саркофаг, поставен веднаш по катастрофата во 1986 година, одамна е истрошен, а новата заштитна обвивка е изградена токму за да спречи негово рушење. Меѓутоа, сега, по оштетувањето, стариот саркофаг не може безбедно да се демонтира.
Дмитро Хумењук од Државниот научно-технички центар за нуклеарна и радијациона безбедност на Украина предупредува: „ако делови од старите конструкции се урнат под новата, но оштетена обвивка, ќе се подигне големо количество радиоактивна прашина“.
„Таа прашина може да се рашири во околината и да предизвика ослободување на нова радиоактивност – што би претставувало сериозен ризик и за Украина и за поширокиот регион“, вели тој.

Дополнителни работи на обвивката ќе започнат следната година со поддршка од Европската банка за обнова и развој. Планот е, по завршувањето на војната, да се пристапи кон целосна реставрација на заштитната конструкција.
Заштитниот штит беше поставен во 2019 година над уништениот четврти реактор, но украинските власти уште во април предупредија дека има знаци на губење на функционалноста и дека мора да се поправи за да се спречи можно истекување на радијација.

Чернобилската централа се наоѓа 130 километри северно од Киев и само 15 километри од границата со Белорусија. Во првите денови од руската инвазија, таа беше накратко окупирана, при што руските сили го држеа персоналот како заложник – дополнително влошувајќи ја нуклеарната безбедност.
Денес, руските трупи сè уште ја контролираат нуклеарната централа Запорожје, што предизвикува стравувања од нови инциденти со потенцијално катастрофални последици.
Свет
Калас: САД се најголемиот сојузник на ЕУ и покрај критиките кон Европа од Вашингтон
САД остануваат „најголем сојузник“ на ЕУ, изјави високата претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Каја Калас, по објавувањето на новата Национална безбедносна стратегија на САД. Документот предупредува на „бришење на цивилизацијата“ во Европа поради мигрантите.
Калас додаде дека, иако има критики кон Европа, дел од нив се оправдани и дека и покрај разликите, принципот на сојузништво останува непроменет.
Американската стратегија, објавена од администрацијата на Доналд Трамп, предлага крај на „трајното проширување“ на НАТО, со што повторно се уништува надежта на Украина во борбата против руската инвазија. Документот критикува и европски политики поврзани со имиграција, слобода на говор, намалување на наталитетот и слабеење на националниот идентитет.
Калас истакна дека Европа понекогаш ја потценува сопствената моќ, на пример во однос на Русија, и дека треба поголема доверба во себе. Таа предупреди дека ограничувањата врз Украина нема да донесат траен мир, бидејќи наградувањето на агресијата ќе ја повтори.
Поранешниот европски комесар Тиери Бретон оцени дека стратегијата ја ослабува Европа и ја спореди со плановите на Путин, повикувајќи на обединет одговор од европските лидери. Според аналитичарите, документот може да го поттикне влијанието на екстремно десничарските и антиимиграциските партии во Европа.

