Свет
(Фото) Вечерашниот небесен спектакл нема да се повтори сè до 2029 година

Љубителите на астрономијата и набљудувачите на ноќното небо вечерва имаа можност да уживаат во небесен феномен.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
Во ноќта помеѓу 7 и 8 септември се случи целосно затемнување на Месечината, познато и како „крвава месечина“, видливо за повеќе од седум милијарди луѓе низ целиот свет, што го прави највидливото затемнување во повеќе од една деценија.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
Што е „крвава месечина“?
Овој небесен феномен се случува кога Земјата поминува директно помеѓу Сонцето и Месечината, фрлајќи ја својата сенка врз Месечината. Иако е во сенката на Земјата, Месечината не исчезнува целосно, туку добива црвеникава нијанса. Оваа боја е резултат на расејувањето на сончевата светлина од атмосферата на Земјата, слично на тоа како кога зајдисонцата изгледаат црвени.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
Како и каде да се гледа затемнувањето?
Спектаклот е видлив низ Северна и Јужна Америка, Европа, Африка и делови од Азија. Фазата на целосно затемнување овој пат трае еден час и 27 минути, што обезбедува доволно време за уживање во спектаклот.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
За разлика од затемнувањата на Сонцето, набљудувањето на затемнувањето на Месечината не бара никаква посебна опрема и е целосно безбедно за очите. Сепак, двогледот или телескопот можат да го подобрат искуството и да откријат повеќе детали на површината на Месечината.

People watch a lunar eclipse in Dubai, United Arab Emirates, 07 September 2025. EPA/ALI HAIDER
Можност што не треба да се пропушти
Експертите претходно истакнаа дека ова е единствена можност за набљудување на вселенските феномени. „Ова е небесен настан за сите. Тоа е шанса да го видиме нашиот сончев систем во акција од нашиот сопствен двор“, рече д-р Алфонс Стерлинг од Центарот за вселенски летови „Маршал“ на НАСА.

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse rises above the Kremlin in Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood Moon.’ EPA/MAXIM SHIPENKOV
Низ историјата, „крвавите месечини“ биле гледани со страхопочит и биле поврзани со пророштва и важни настани во народните преданија и суеверието. Следното целосно затемнување на Месечината толку широко видливо нема да се случи до 2029 година.

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse is seen in downtown Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood Moon.’ EPA/MAXIM SHIPENKOV

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse is seen in downtown Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood Moon.’ EPA/MAXIM SHIPENKOV

A lunar eclipse seen from Lahore, Pakistan, 07 September 2025. EPA/RAHAT DAR

A combo picture of a lunar eclipse as seen from Peshawar, Khyber Pakhtunkhwa (KPK) province, Pakistan, 07 September 2025. EPA/BILAWAL ARBAB

The blood moon rises behind the cross and rooster of two churches’ steeples during a total lunar eclipse in Bottens, Switzerland, 07 September 2025. EPA/LAURENT GILLIERON

A lunar eclipse on the Blood Moon as seen from Bishkek, Kyrgyzstan, 07 September 2025. EPA/IGOR KOVALENKO

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse rises above the Kremlin in Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood moon’. EPA/MAXIM SHIPENKOV
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
На пропалестинските протести во Женева употребени солзавец и водени топови, повредени пет полицајци

Швајцарската полиција денес објави дека пет полицајци се повредени во Женева во судири со пропалестинските демонстранти, на кои службите за итни случаи одговорија со солзавец и водни топови.
Првично мирниот протест во поддршка на флотилата за Газа, кој собра околу 3.000 учесници, го запре сообраќајот во центарот на градот и стана насилен доцна синоќа.
Ваквите судири се ретки во Швајцарија, иако протестите за Газа станаа почести. Израелското пресретнување на флотилата предизвика протести во Женева, Цирих и Берн, како и во Италија и Колумбија.
Полицијата денес соопшти дека едно лице е уапсено и дека е покрената истрага откако петмина од нивните полицајци биле повредени.
Портпаролот на полицијата вчера изјави дека се потребни солзавец и водени топови за смирување на немирите, како и дека демонстрантите фрлале предмети и предизвикале материјална штета.
Фото: ЕПА
Регион
На средбата со Путин, Додик ги нарече Германците примитивци од Западот

Поранешниот претседател на Република Српска, Милорад Додик, повторно побара поддршка од рускиот претседател Владимир Путин, а откако двајцата се сретнаа во Сочи синоќа, изјави дека ја добил и дека смета на Москва да продолжи да биде негова силна поддршка.
На снимките прикажани од јавниот сервис на РС (РТРС), можеше да се слушне како Путин го нарекува Додик претседател иако остана без мандатот на прв човек на РС уште во август, откако беше осуден на една година затвор за неспроведување на одлуките на високиот претставник.
Додик пристигна во Сочи на Валдај форумот, каде што Путин беше главен говорник.
„Знам дека ситуацијата во вашата земја и регион не е едноставна, може да се каже дека е комплицирана“, сè уште можеше да се чуе како Путин му вели на Додик пред да престане снимањето.
После тоа, Додик изјави за RTRS дека разговорот со Путин бил „многу отворен и фер“ и дека го повикал да „не го изоставува Балканот“ во разговорите со другите важни партнери, особено САД, и да не дозволи Германците да ја контролираат ситуацијата таму бидејќи, како што рече, тие не се на страната на Србите.
Додик ги нарече Германците, како и претставниците на другите влијателни земји што се занимаваат со Босна и Херцеговина, „исплашени примитивци од Западот“. Затоа, тој се потпира на Русија како можен коректив и верува дека сегашното претседателство на Русија со Советот за безбедност на ООН ќе биде корисно за неговите политички цели.
Фото: ЕПА
Европа
(Видео) Украинците нападнаа фабрика на рускиот хемиски гигант на 1.700 километри од фронтовската линија

Украинските беспилотни летала синоќа ја нападнаа хемиската фабрика „Азот“ во рускиот Пермски регион, на повеќе од 1.700 километри од украинската граница, потврди регионалниот гувернер Дмитриј Махоњин, објави „Киев Индепендент“.
💥Russian “Uralchem Azot” plant in Berezniki, Perm Krai, was hit — around 1,600km from the frontline, one of the longest-range strikes so far. It’s among Russia’s biggest fertilizer producers, making ammonia, urea and ammonium nitrate.
These chemicals also serve in explosives… pic.twitter.com/33hqqUYZzi
— Special Kherson Cat 🐈🇺🇦 (@bayraktar_1love) October 2, 2025
Нападот привремено го запре производството во фабриката, која е меѓу најголемите руски производители на азотни ѓубрива, но е и клучен снабдувач на хемикалии што се користат во земјоделството и експлозиви.
Фабриката „Азот“, која се наоѓа на границата помеѓу европскиот и азискиот дел на Русија, произведува амонијак, уреа, амониум нитрат и други хемиски соединенија. Минатата година, компанијата пријави рекордно производство од повеќе од 2,3 милиони тони производи.
Ukrainian drones reportedly struck the Azot chemical plant in Berezniki, Perm Krai overnight. A short disruption to production was confirmed by local authorities. Explosions were heard near the facility, which stores ammonium nitrate. https://t.co/LXcOQYPwpJ pic.twitter.com/3tBuy6Pq46
— WarTranslated (@wartranslated) October 3, 2025
„Според најновите информации, нападот со непријателски беспилотни летала бил извршен ноќе… Имало краток застој во технолошкиот циклус во ‘Азот’“, изјави гувернерот Махоњин.
„Специјалистите за итни служби продолжуваат да работат на местото на настанот, а формиран е и оперативен штаб“.
фото: принтскрин