Свет
Хакирани телефоните на десетици новинари на „Ал џезира“
Личните телефони на речиси 36 новинари на „Ал џезира“ биле хакирани од владини оперативци кои користеле контроверзна алатка за шпионирање од озлогласената израелска група НСО за нивно шпионирање, тврди извештајот на една канадска истражувачка лабораторија. Извештајот, објавен во неделата од „Ситизен лаб“, истражувачка единица на Универзитетот во Торонто, специјализирана за компјутерска безбедност, тврди дека телефоните што им припаѓале на вработените во медиумската мрежа со седиште во Катар, вклучително и новинари, продуценти, водители и директори, биле компромитирани и хакирани во јули и август годинава.
Нападот им овозможил на сторителите да ги заразат телефоните со шпионски софтвер без новинарите сами да мораат да стиснат на малициозни врски за што „Ситизен лаб“ смета дека се одговорни владини оперативци од Саудиска Арабија и Обединетите Арапски Емирати.
Во својот извештај „Ситизен лаб“ вели дека тајните техники употребени во нападот биле софистицирани и затоа биле тешко откриени бидејќи хакираните често не биле свесни дека се случува нешто сомнително.
Хакирањето можеби и овој пат ќе останело неоткриено да не бил репортерот на мрежата на арапски јазик, Тамер Алмишал, кој алармирал дека неговиот телефон е шпиониран и им дозволил на истражувачите да го следат неговиот сообраќај преку интернет почнувајќи од јануари 2020 година. Неколку месеци подоцна, во јули, истражувачите го забележале неговиот личен телефон како посетува веб-страница, каде што се заразил со шпионскиот софтвер „Пегасус“ на НСО, без Алмишал да стисне на линкот.
NEW REPORT "The Great iPwn: Journalists Hacked with Suspected NSO Group iMessage "Zero-Click Exploit" by @citizenlab @billmarczak @jsrailton @nouraaljizawi @sienaanstis @RonDeibert: https://t.co/Z8FVRaePHB
— Citizen Lab (@citizenlab) December 20, 2020
Откритието поттикнало масовно пребарување за можни други жртви меѓу вработените во „Ал џезира“, а на крајот „Ситизен лаб“ и информатичката единица на каналот идентификувале вкупно 36 лични телефони кои биле цел на четворицата оператори на групата НСО. Еден од нив, кој групата го нарекла „Монархија“, наводно прислушувал 18 телефони, а друг – наречен „Подмолен сокол“ – шпионирал 15 телефони.
Групата верува дека „Монархија“ дејствувал по наредба од Ријад бидејќи се чини дека се таргетирани лица, пред сè, во Саудиска Арабија, а „Подмолен сокол“ се фокусирал на оние новинари што првенствено биле во ОАЕ. Истражувачите рекоа дека безбедносната дупка што го олеснила пробивањето била затворена со ажурирањето на IOS 14 објавено во септември, но истакнаа дека дотогаш, најверојатно, била искористена во големи размери.
Израелската група НСО изјави за „Гардијан“ дека ќе ги преземе сите неопходни чекори ако добие веродостојни докази дека се злоупотребени нејзините шпионски алатки. Не е првпат производителот на шпионската програма „Пегасус“ да се најде во центарот на вниманието во врска со обвинувањата дека неговата технологија била користена против новинарите. „Амнести интернешнл“ во јуни годинава објави дека наградуваниот новинар од Мароко, Омар Ради, бил жртва на истиот шпионски софтвер во напад неверојатно сличен на оној опишан од „Ситизен лаб“.
Минатата година „Вацап“ потврди дека десетици индиски адвокати, новинари и активисти за човекови права биле меѓу 1.400 корисници нападнати од шпионскиот софтвер. И покрај постојаната полемика за НСО, израелски суд во јули застана на страната на фирмата и на израелското Министерство за одбрана во случајот поведен од „Амнести интернешнл“, кој побара забрана за меѓународна продажба на софтверот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Вучиќ снимен како разговара со Фон дер Лајен: „Тукушто добив порака од Москва“
Српскиот претседател Александар Вучиќ се најде во центарот на вниманието откако камерите го фатија како синоќа накратко разговара со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во Брисел. Кога пристигна на состанокот, Вучиќ ѝ рече дека „штотуку добил порака од Москва“, на што таа одговори: „Добро, да почекаме и да видиме“.
Снимката ја објави новинарката Марија Тадео.
The mic is always hot. Serbia’s president Vucic last night «I got a message from Moscow now…» von der Leyen aware of cameras «Let’s…let’s wait till we are…» pic.twitter.com/YoDuGOF44R
— Maria Tadeo (@mariatad) December 11, 2025
Оваа кратка, но значајна размена на мислења брзо го привлече вниманието на европските новинари, особено имајќи го предвид чувствителниот момент во односите меѓу Европската Унија и Русија. Брисел постојано ја критикуваше Србија за неусогласеност со надворешната политика на ЕУ, особено кон Москва.
Сè уште не е познато на што конкретно се однесуваше пораката на Вучиќ, а ниту една страна сè уште официјално не го коментираше настанот.
фото: Depositphotos
Свет
(Видео) Украинците извршија еден од најголемите напади врз Русија од почетокот на војната
Речиси 300 украински беспилотни летала нападнаа цели низ Русија рано утрово во масовен ноќен напад, принудувајќи ги главните аеродроми во Москва да ги приземјат летовите седум часа. Руските власти објавија дека службите за итни случаи се на терен и се справуваат со последиците од паѓањето на остатоци, пишува „Киев Пост“.
Градоначалникот на Москва, Сергеј Собјанин, изјави дека 36 украински беспилотни летала биле соборени додека се приближувале кон главниот град за време на нападот што траел повеќе од седум часа. Тој не објави информации за можни жртви или штети, велејќи само дека службите за итни случаи работат на местата на ударот.
Поради нападот, руската агенција за воздухопловство ги затвори сите четири главни аеродроми во Москва – Шереметјево, Домодедово, Внуково и Жуковски – за пристигнувања и заминувања. Воздушниот простор над главниот град беше привремено затворен, што доведе до откажување, одложување или пренасочување на најмалку 133 летови.
Во Воронеж, остатоците од она што официјалните лица го нарекоа „воздушна мета со голема брзина“ оштетија неколку станбени згради, објави гувернерот Александар Гушев. Во „ретко населена“ зграда, се урна скалиште, што предизвика евакуација на 80 жители, но никој не беше повреден.
Властите отворија привремени засолништа и ги предупредија жителите за можни прекини во греењето поради оштетување на далноводите и делови од грејната мрежа. Според извештаите на локалните медиуми, шеснаесет градски улици останаа без електрична енергија. Независниот портал Астра анализираше снимки што покажуваат дека некои од оштетените згради се наоѓаат на околу еден километар од електраната и во близина на хемиската фабрика Воронежсинтезкаучук, која произведува синтетичка гума.
Во исто време, каналот на Телеграм Шот објави за експлозии во Велики Новгород, по што избувна пожар во еден округ. Други извори велат дека локалните жители пријавиле напад со беспилотни летала врз фабриката за ѓубрива Акрон, еден од најголемите производители во Русија.
Руското Министерство за одбрана објави дека во текот на ноќта вкупно 287 украински дронови биле пресретнати во 12 региони, што претставува еден од најголемите регистрирани напади во војната. Најмногу дронови наводно биле соборени над регионот Брјанск (118), Московскиот регион (40) и регионот Калушка (40).
Дронови биле пресретнати и над регионите Тула, Новгород, Јарослав, Липецк, Смоленск, Курск, Орел, Воронеж и Рјазан. Последниот голем напад со дронови врз Москва се случи на 23 септември, кога беа уништени 41 дрон, а повеќе од 200 летови беа прекинати.
Нападот е дел од пошироката украинска стратегија за таргетирање на рафинерии, магацини и извозни терминали за ослабување на воената економија на Русија. Киев вели дека целта е да се нарушат синџирите за снабдување со гориво за руските сили и да се намалат државните приходи од извозот на нафта. Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека ваквите операции ќе продолжат сè додека Москва е во војна.
Фото: Pexels
Регион
Десетици илјади излегоа на улиците во Бугарија против корупцијата
Десетици илјади Бугари се собраа синоќа за да протестираат против малцинската влада во земјата и, како што велат, нејзиниот неуспех да се справи со корупцијата. Голем број западни медиуми, вклучувајќи ги „Вашингтон пост“ , „Ројтерс“ и „Ју-Ес њуз“, ги објавија масовните протести во земјата.
Протестите во главниот град Софија и десетици други градови се најновите во низата долготрајни демонстрации и доаѓаат во време кога Бугарија се подготвува да го усвои еврото на 1 јануари. Демонстрантите користеа ласери за да ги проектираат зборовите „Оставка“, „Мафијата надвор“ и „За фер избори“ врз зградата на парламентот во центарот на Софија.
„Мислам дека енергијата на луѓето постепено ќе ги принуди (владата) да поднесат оставка затоа што се потребни многу реформи“, рече Добри Лаков (64), жител на Софија.
„Прво на сите, судска реформа. Ако судскиот систем се поправи, сè друго ќе си дојде на свое место, апсолутно сè.“
Бугарскиот парламент во четврток ќе одржи гласање за недоверба на владата на премиерот Росен Жељазков , шесто такво гласање откако таа ја презеде функцијата на 15 јануари оваа година.
Минатата недела, владата го повлече својот буџет за 2026 година, првиот составен во евра, поради масовните протести. Опозициските партии и други групи изјавија дека протестираат против плановите за зголемување на придонесите за социјално осигурување и даноците на дивиденди за финансирање на повисоките државни трошоци.
И покрај повлекувањето на владата од буџетскиот план, протестите продолжуваат со полна сила во земјата која одржа седум национални избори во последните четири години – најновите во октомври 2024 година – во услови на длабоки политички и социјални поделби.
„Конечно е време Бугарија да се врати во нормалноста и да се ослободи од олигархијата, мафијата и силите што ги претставуваат“, рече Ангелин Бахчеванов, специјалист за информатичка технологија.
Бојко Борисов , поранешен премиер и лидер на владејачката партија ГЕРБ, изјави дека партнерите во владејачката коалиција се согласиле да не поднесуваат оставки пред Бугарија да се приклучи на еврозоната на 1 јануари. Сепак, Асен Василев од реформистичката опозициска партија „Продолжуваме со промената“, која беше меѓу организаторите на протестот во среда, рече: „Ќе влеземе во еврозоната дури и ако владата поднесе оставка“.
Фото: илустрација

