Свет
Хенри Кисинџер почина на 100-годишна возраст
Хенри Кисинџер, контроверзниот нобеловец и моќен дипломат, почина во средата на 100-годишна возраст, соопшти неговата геополитичка консултантска фирма „Кисинџер асошиејтс“.
Хенри Кисинџер, неговото првобитно име е всушност Хајнц Кисинџер, е роден во Фирт, на северот на Баварија, во семејство со еврејско потекло. Татко му бил учител. Семејството ја напуштило тогашна нацистичка Германија во 1938 година.
Тој стана државјанин на САД во 1943 година, а докторирал на „Харвард“ во 1954 година и до 1971 година работеше таму.
Од 1957 година беше на функцијата советник на Нелсон Рокфелер. Потоа, во 1968 година, тој стана советник на претседателот Ричард Никсон, задолжен за национална безбедност, што ќе трае дури и за време на Џералд Форд. Бил државен секретар, односно министер, од септември 1973 до јануари 1977 година. САД тогаш, како што изгледаше, се најдоа заглавени од ситуацијата во Индокина, нешто што изгледаше како ќор-сокак во Виетнамската војна, ситуацијата на Блискиот Исток, но и на други места, во Латинска Америка, Африка, па дури и во Европа.
Во тие години влијанието на советската држава, или барем идеологијата, растеше во целиот свет. Не само во земјите што беа соочени со проблемот на деколонизација, секоја на свој начин, туку таквите идеи станаа општо присутни во академските кругови на Западна Европа.
Кисинџер потоа решава да направи нешто што претходно изгледало невозможно. Од средината на 1971 година постепено воспоставува посебни односи со властите на комунистичка Кина. Кисинџер го посетува Пекинг, најпрвин неформално подготвувајќи ја официјалната посета на Никсон на Кина, што ќе доведе до нормализирање на односите меѓу двете големи земји. Иако ова значително не ја олесни позицијата на САД во Индокина, тоа помогна да се зголеми нерамномерноста во блокот.
Потоа постигна договори со официјална Москва за ограничување на стратешкото оружје (договор SALT 1 и ABM).
Еден вид успех, со горчлив вкус, беше и Парискиот мировен договор во јануари 1973 година. Добитник е на Нобелова награда.
Кисинџер беше активен и годинава по прославувањето на стотиот роденден. Тој присуствуваше на состаноците во Белата куќа, објави книга за стилови на лидерство и сведочеше пред комисијата на Сенатот за нуклеарната закана од Северна Кореја.
Во јули 2023 година тој ненадејно го посети Пекинг за да се сретне со кинескиот претседател Шји Џјинпинг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Мерц: Секоја земја од ЕУ треба да преземе еднаков дел од ризикот од планираната употреба на замрзнатите руски средства
Германскиот канцелар Фридрих Мерц се залагаше за тоа да се дадат јасни гаранции дека ризиците од планираната употреба на замрзнатите руски државни средства за поддршка на Украина ќе бидат подеднакво распределени меѓу сите земји-членки на Европската Унија.
Во колумна објавена во весникот „Франкфуртер алгемајне цајтунг“, Мерц нагласи дека секоја земја треба да преземе „еднаков дел од ризикот во согласност со своите економски капацитети“, објави Ројтерс.
Вчера, Европската комисија презентираше предлог за употреба на замрзнатите руски средства или меѓународно задолжување со цел да се обезбедат 90 милијарди евра за финансирање на воените и основните државни потреби на Украина за време на војната.
Белгија, која го поседува најголемиот дел од овие средства, остана воздржана и посочи на неколку правни проблеми.
Мерц рече дека Белгија не може да се потпира само на политички ветувања и дека заслужува правно обврзувачки гаранции, нагласувајќи дека „не би било прифатливо една земја да носи преголем товар“, пренесува Танјуг.
Фото:ЕПА
Свет
Европскиот комесар за одбрана: Време е Европејците да развијат свој план за Украина
Време е Европејците да престанат слепо да го следат американскиот претседател Доналд Трамп и наместо тоа да создадат свој мировен план за Украина, изјави денес европскиот комесар за одбрана Андријус Кубилијус.
„ЕУ мора да биде независна или барем подготвена да биде силна во геополитичките случувања, вклучително и да има свои планови за тоа како може да се воспостави мир во Украина и да ги дискутира со своите трансатлантски партнери“, изјави Кубилијус за бриселскиот портал „Политико“.
Тој додаде дека нови планови се појавуваат на секои шест месеци и дека има чувство дека Европа чека планови да пристигнат од Вашингтон, нагласувајќи дека плановите треба да дојдат и од Брисел или Берлин.
Европскиот комесар за одбрана истакна дека е „многу важно“ Европа да создаде свој план за завршување на војната за да обезбеди место на преговарачката маса.
„Треба да имаме можност да разговараме за два плана: еден европски и друг, можеби, подготвен од нашите американски пријатели“, додаде тој.
Целта, рече тој, би била да се најде синергија меѓу двата плана и да се постигне најдобар можен исход.
Зборувајќи за одбраната, Кубилијус рече дека Европа секогаш треба да смета на Член 5, осврнувајќи се на одредбата на НАТО за заедничка одбрана.
Сепак, тој истакна дека фокусот на САД на Пацификот „се случува“.
„Прашањето е дали ни се потребни дополнителни безбедносни гаранции и институционални решенија за да бидеме подготвени во случај Член 5 одеднаш да не се спроведе“, рече Кубилијус.
Тој ги спомена и неодамнешните коментари на американскиот амбасадор во НАТО, Метју Витакер, дека Германија би можела да ја преземе највисоката воена позиција во НАТО, наместо да остане во рацете на американски генерал.
Ова „е сигнал дека Американците навистина бараат од нас да се грижиме за европската одбрана“, не само од воен, туку и од институционален аспект, рече Кубилијус, објави Танјуг.
Фото: ЕПА
Свет
„Америка може да нè предаде“: протече разговор меѓу Макрон, Мерц и Зеленски
Европските шефови на држави и влади длабоко не им веруваат на Соединетите Американски Држави кога станува збор за мировни преговори со Русија и Украина, пишуваат светските медиуми. Според белешките од конференцискиот повик до кои дојде „Шпигел“, германскиот канцелар Фридрих Мерц и францускиот претседател Емануел Макрон употребиле остри зборови во разговор со украинскиот претседател Володимир Зеленски и неколку други европски лидери, предупредувајќи дека САД би можеле да ја предадат и Украина и Европа.
Предупредувања од Париз и Берлин
Според белешките од повикот, кој бил воден на англиски јазик, Макрон предупредил на можноста за американско предавство.
„Постои можност САД да ја предадат Украина без јасност во врска со безбедносните гаранции“, рече францускиот претседател, додавајќи дека Зеленски е во „голема опасност“. Прашањето за руските барања за територијални отстапки е една од најчувствителните точки во преговорите.
Германскиот канцелар Мерц му рекол на Зеленски дека мора да биде „многу внимателен“ во наредните денови. „Тие си играат со тебе и со нас“, рекол Мерц, веројатно мислејќи на двајцата американски преговарачи – магнатот за недвижности Стив Виткоф и Џаред Кушнер, зет на американскиот претседател Доналд Трамп.
Недоверба кон пратениците на Трамп
Овие и други изјави запишани во документот сведочат за длабоката недоверба што Европејците ја имаат кон двајца од доверливите луѓе на Трамп. Иако европските лидери постојано ја фалат новата мировна иницијатива на Вашингтон јавно, документот открива дека, освен Мерц и Макрон, и другите учесници во повикот не им веруваат на американските пратеници, според написите.
Фото: ЕПА

