Свет
Хенри Кисинџер почина на 100-годишна возраст
 
																								
												
												
											Хенри Кисинџер, контроверзниот нобеловец и моќен дипломат, почина во средата на 100-годишна возраст, соопшти неговата геополитичка консултантска фирма „Кисинџер асошиејтс“.
Хенри Кисинџер, неговото првобитно име е всушност Хајнц Кисинџер, е роден во Фирт, на северот на Баварија, во семејство со еврејско потекло. Татко му бил учител. Семејството ја напуштило тогашна нацистичка Германија во 1938 година.
Тој стана државјанин на САД во 1943 година, а докторирал на „Харвард“ во 1954 година и до 1971 година работеше таму.
Од 1957 година беше на функцијата советник на Нелсон Рокфелер. Потоа, во 1968 година, тој стана советник на претседателот Ричард Никсон, задолжен за национална безбедност, што ќе трае дури и за време на Џералд Форд. Бил државен секретар, односно министер, од септември 1973 до јануари 1977 година. САД тогаш, како што изгледаше, се најдоа заглавени од ситуацијата во Индокина, нешто што изгледаше како ќор-сокак во Виетнамската војна, ситуацијата на Блискиот Исток, но и на други места, во Латинска Америка, Африка, па дури и во Европа.
Во тие години влијанието на советската држава, или барем идеологијата, растеше во целиот свет. Не само во земјите што беа соочени со проблемот на деколонизација, секоја на свој начин, туку таквите идеи станаа општо присутни во академските кругови на Западна Европа.
Кисинџер потоа решава да направи нешто што претходно изгледало невозможно. Од средината на 1971 година постепено воспоставува посебни односи со властите на комунистичка Кина. Кисинџер го посетува Пекинг, најпрвин неформално подготвувајќи ја официјалната посета на Никсон на Кина, што ќе доведе до нормализирање на односите меѓу двете големи земји. Иако ова значително не ја олесни позицијата на САД во Индокина, тоа помогна да се зголеми нерамномерноста во блокот.
Потоа постигна договори со официјална Москва за ограничување на стратешкото оружје (договор SALT 1 и ABM).
Еден вид успех, со горчлив вкус, беше и Парискиот мировен договор во јануари 1973 година. Добитник е на Нобелова награда.
Кисинџер беше активен и годинава по прославувањето на стотиот роденден. Тој присуствуваше на состаноците во Белата куќа, објави книга за стилови на лидерство и сведочеше пред комисијата на Сенатот за нуклеарната закана од Северна Кореја.
Во јули 2023 година тој ненадејно го посети Пекинг за да се сретне со кинескиот претседател Шји Џјинпинг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
 
																	
																															Свет
Украина ги отфрли тврдењата на Русија: „Путин не бара мир, туку начини за продолжување на војната“
 
														Украина во петокот ги отфрли руските тврдења дека ги блокира мировните преговори, велејќи дека Москва „не покажува намера да ја заврши војната“.
Портпаролот на украинското Министерство за надворешни работи, Георги Тихи, изјави дека украинските претставници патувале во Истанбул неколку пати оваа година на директни разговори со нивните руски колеги.
„За жал, она што го видоа таму беше група лица од понизок ранг кои повторуваа стари ултиматуми и немаа никакво овластување да решаваат проблеми“, рече Тихи.
„Причината е едноставна: Путин не бара мир, тој бара начини за продолжување на војната“.
Одговарајќи на изјавите на рускиот заменик-министер за надворешни работи Михаил Галузин, кој рече дека Москва е подготвена за директни преговори, но дека на Киев му недостасува „политичка волја“, Тихи му порача на Кремљ да ја прекине својата агресија.
„Кажете му на вашиот шеф да ја запре војната. Кога ќе биде подготвен – можеме да одржиме состанок на лидерите и да се договориме за прекин на огнот“, нагласи тој.
Турција годинава беше домаќин на најмалку три рунди обновени разговори меѓу Русија и Украина во Истанбул, што доведоа до размена на затвореници и потпишување на меморандуми за визија за прекин на конфликтот.
Рускиот претседател Владимир Путин и неговиот американски колега Доналд Трамп подоцна се сретнаа во Алјаска на 15 август, додека планираниот нов самит во Будимпешта беше откажан.
Додека Украина и Европската Унија, со поддршка на Соединетите Американски Држави, инсистираат на прекин на огнот пред какви било суштински преговори, Русија тврди дека „прво треба да се решат причините за конфликтот што трае од 2022 година“.
Фото: принтскрин
Свет
Орбан: Европа се движи кон војна
 
														Унгарскиот премиер Виктор Орбан упати остри обвинувања против европските лидери во интервју за радио Кошут, тврдејќи дека „Европа сака војна“ и „си игра со оган“. Според него, светот е на почетокот на нова трка во вооружување, а Европа, наместо да се стреми кон мир, се „движи“ кон конфликт, објавува унгарскиот 24.hu.
Орбан ја спореди сегашната безбедносна состојба со периодите што претходеа на светските војни. „Ако бараме модели од минатото, се појавуваат две аналогии: едната е периодот пред Втората светска војна, кога Хитлер напредуваше и никој немаше храброст да го запре на време; а другата беше пресрет на Првата светска војна, кога сите навистина сакаа нешто, но никој не сакаше голема војна, а потоа сепак се случи“, рече тој, изедначувајќи ја денешната ситуација со онаа во пресрет на Првата светска војна.
Тој особено ги критикуваше европските лидери за нивните изјави. „Се изговараат реченици што не би верувале. На состаноците на високо ниво се зборува за вооружување на Германија или кога Урсула фон дер Лајен вели дека мора да бидеме подготвени за војна во рок од пет години“, предупреди Орбан, нагласувајќи дека Унгарија мора да застане на страната на мирот.
Унгарскиот премиер тврди дека, покрај европските лидери, само Украинците сакаат војна, што тој го смета за разбирливо бидејќи тие водат патриотска војна. Од друга страна, тој нагласува дека Америка не сака војна. „Европа сака војна, иако Русите веќе стигнаа до точката да прифатат прекин на огнот“, нагласи тој, додавајќи дека секој што верува во можноста за воена победа во Украина греши.
Според него, единствената голема сила што сака мир се Соединетите Американски Држави, а тој ја гледа таканаречената „Коалиција на волјата“ како пречка за мировните напори. „Тие се подготвени да испратат други во војна во која ќе умрат, бидејќи секако тоа нема да функционира“, рече тој.
Орбан додаде дека се надева на победа на американската, миротворна позиција во дебатата со Европа, истакнувајќи дека и Ватикан сака мир и дека во Европа се формираат влади кои се залагаат за мир, како оние во Словачка и Чешка.
Орбан се осврна и на претстојната средба со Доналд Трамп, закажана за 7 ноември во Вашингтон. Тој изјави дека мирот ќе биде една од клучните теми, но ќе се дискутираат и економски прашања и соработка.
Како одговор на сугестијата на новинар дека унгарско-американските односи се нарушени поради енергијата, или повикот на Вашингтон, Унгарија да се ослободи од зависноста од руските енергетски производи, Орбан го повтори својот добро познат став. Тој нагласи дека Унгарија е земја без излез на море и затоа е оставена на постојните патишта за снабдување кои главно доаѓаат од Русија.
Фото: принскрин
Регион
Почина поранешниот албански премиер Фатос Нано
 
														Поранешниот албански премиер и лидер на албанската левица по падот на комунизмот, социјалистот Фатос Нано, почина денес во Тирана на 73-годишна возраст, објави сегашниот албански премиер Еди Рама.
Поранешниот албански премиер Фатос Нано почина на 73-годишна возраст по неколку неделно лекување во приватна болница во Тирана, каде што беше хоспитализиран во тешка состојба по срцев удар, според написите на медиумите во регионот.
Веста ја објави и „Euronews Albania“, наведувајќи дека Нано бил во тешка состојба со недели пред да им подлегне на компликациите.
Нано е една од клучните политички фигури на албанскиот транзициски период: основач и прв лидер на Социјалистичката партија и премиер во три мандати — кратко во 1991 година, потоа 1997–1998 и 2002–2005 — со улога во модернизацијата на левицата и европеизацијата на политичкиот систем во Албанија.


 
									 
																	 
									 
																	 
									 
																	 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											 
														 
																											