Свет
Хенри Кисинџер почина на 100-годишна возраст
Хенри Кисинџер, контроверзниот нобеловец и моќен дипломат, почина во средата на 100-годишна возраст, соопшти неговата геополитичка консултантска фирма „Кисинџер асошиејтс“.
Хенри Кисинџер, неговото првобитно име е всушност Хајнц Кисинџер, е роден во Фирт, на северот на Баварија, во семејство со еврејско потекло. Татко му бил учител. Семејството ја напуштило тогашна нацистичка Германија во 1938 година.
Тој стана државјанин на САД во 1943 година, а докторирал на „Харвард“ во 1954 година и до 1971 година работеше таму.
Од 1957 година беше на функцијата советник на Нелсон Рокфелер. Потоа, во 1968 година, тој стана советник на претседателот Ричард Никсон, задолжен за национална безбедност, што ќе трае дури и за време на Џералд Форд. Бил државен секретар, односно министер, од септември 1973 до јануари 1977 година. САД тогаш, како што изгледаше, се најдоа заглавени од ситуацијата во Индокина, нешто што изгледаше како ќор-сокак во Виетнамската војна, ситуацијата на Блискиот Исток, но и на други места, во Латинска Америка, Африка, па дури и во Европа.
Во тие години влијанието на советската држава, или барем идеологијата, растеше во целиот свет. Не само во земјите што беа соочени со проблемот на деколонизација, секоја на свој начин, туку таквите идеи станаа општо присутни во академските кругови на Западна Европа.
Кисинџер потоа решава да направи нешто што претходно изгледало невозможно. Од средината на 1971 година постепено воспоставува посебни односи со властите на комунистичка Кина. Кисинџер го посетува Пекинг, најпрвин неформално подготвувајќи ја официјалната посета на Никсон на Кина, што ќе доведе до нормализирање на односите меѓу двете големи земји. Иако ова значително не ја олесни позицијата на САД во Индокина, тоа помогна да се зголеми нерамномерноста во блокот.
Потоа постигна договори со официјална Москва за ограничување на стратешкото оружје (договор SALT 1 и ABM).
Еден вид успех, со горчлив вкус, беше и Парискиот мировен договор во јануари 1973 година. Добитник е на Нобелова награда.
Кисинџер беше активен и годинава по прославувањето на стотиот роденден. Тој присуствуваше на состаноците во Белата куќа, објави книга за стилови на лидерство и сведочеше пред комисијата на Сенатот за нуклеарната закана од Северна Кореја.
Во јули 2023 година тој ненадејно го посети Пекинг за да се сретне со кинескиот претседател Шји Џјинпинг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Мајка си го убила својот деветгодишен син во близина на Трст
Страшна трагедија го потресе италијанскиот град Мугиа во близина на Трст, каде што мајка синоќа му го одзеде животот на својот деветгодишен син пресекувајќи му го гркланот во семејната куќа.
Жената е од украинско потекло и била одвоена од таткото на момчето, а семејството, како што се испостави, било под надзор на судот и социјалните служби, пишува италијанскиот „Ил Месаџеро“.
Злосторството е откриено откако таткото на момчето се загрижил бидејќи не можел да стапи во контакт со својата поранешна сопруга.
Тој ја контактирал полицијата, која, по пристигнувањето во станот во центарот на Мугиа, го пронашла телото на детето. Лекарите можеле само да ја потврдат смртта.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Страшна несреќа во Перу, автобус падна во клисура, најмалку 37 загинати
Најмалку 37 лица загинаа, а десетици се повредени во Перу откако автобус падна во клисура длабока околу 200 метри.
Несреќата се случила во раните утрински часови на тежок дел од Панамериканскиот автопат, кој ги поврзува Перу и Чиле, во јужниот регион Арекипа, јавува Би-Би-Си.
Според локалните медиуми, во автобусот имало 60 патници. Возилото се судрило со пикап на кривина, потоа скршнало од патот и паднало до брегот на реката Окоња.
Автобуските несреќи во Перу се чести, особено ноќе и на планински патишта. Причините често се лоши услови на патот, прекумерна брзина и недостаток на сигнализација.
❗️⚠️🇵🇪 – Bus Crash in Southern Peru Kills 37
At least 37 people died and 13 others were injured early on November 12, 2025, when an interprovincial passenger bus collided with a pickup truck on a sharp curve and plunged more than 200 meters (650 feet) into a ravine along the… pic.twitter.com/mPzpj9M6Cs
— 🔥🗞The Informant (@theinformant_x) November 12, 2025
Автобусот, управуван од компанијата Љамосас, патувал од градот Чале, во покраината Каравели, до Арекипа. Според извештаите, двајцата возачи ја преживеале несреќата.
Фотографиите од местото на настанот го покажуваат автобусот целосно уништен на дното од стрмна клисура, со скршени прозорци, смачкан и урнат покрив.
Валдор Љерена, градоначалникот на округот Окоња, изјави за радиото RPP дека теренот во областа е „многу тежок“ и дека областа има долга историја на фатални несреќи.
Според официјалните бројки, повеќе од 3.300 луѓе загинале во сообраќајни несреќи во Перу во 2022 година, а безбедноста на патиштата е голем проблем. Панамериканскиот автопат, кој се протега на 48.000 километри од Алјаска до јужна Аргентина, го држи рекордот за најдолг пат во светот што може да се вози со автомобил.
Свет
Честички од Сонцето создадоа геомагнетна бура: „Блу Ориџин“ го одложи испраќањето ракета до Марс
Геомагнетна бура на Земјата, предизвикана од голем налет на сончеви зрачења, привремено ја заземји ракетата на компанијата „Блу Ориџин“ што носи два сателити на НАСА дизајнирани да ги мерат вселенските временски прилики на Марс.
„Блу Ориџин“ објави дека нејзината џиновска ракета „Њу Глен“ е подготвена за лансирање, што би била првата голема научна мисија на ниво на НАСА што вселенската компанија на Џеф Безос некогаш ја презела за клиент што плаќа. Тоа би било и првото лансирање на компанијата од првиот лет на ракетата „Њу Глен“ во јануари.
„Сепак, поради многу зголемената сончева активност и нејзините потенцијални ефекти врз вселенското летало „ЕскаПАДЕ“, НАСА го одложува лансирањето додека не се подобрат условите во вселената“, соопшти компанијата на својата веб-страница вчера.
Според најновите најави, ракетата би можела да се обидат да ја лансираат подоцна денес.
NG-2 Update: New Glenn is ready to launch. However, due to highly elevated solar activity and its potential effects on the ESCAPADE spacecraft, NASA is postponing launch until space weather conditions improve. We are currently assessing opportunities to establish our next launch…
— Blue Origin (@blueorigin) November 12, 2025
„Њу Глен“, двостепена, 32-катна ракета за пренесување тежок погон, требаше да биде лансирана пред четири дена од Кејп Канаверал, Флорида, носејќи два сателити „ЕскаПАДЕ“ за Марс во својот товарен простор. Но, лансирањето беше откажано тој ден поради голема облачност.
Мисијата беше презакажана за вчера, но „Блу Ориџин“ го откажа лансирањето на неодредено време откако американскиот Центар за предвидување на вселенското време издаде предупредувања за силна геомагнетна бура. Бурата беше предизвикана од експлозија на високоенергетски наелектризирани честички исфрлени во вселената од големи ерупции на површината на сонцето.
Резултирачкиот тек на зрачење на наелектризирани честички, или плазма, беше измерен на Земјата вчера на нивоа на G-4, или „тешка“, еден степен под највисокото ниво на G-5, или „екстремна“. Се очекува геомагнетната бура да се засили денес.
Геомагнетните бури се познати по тоа што ги нарушуваат радио и сателитските комуникации. Тие исто така можат да ја зголемат густината на атмосферата, создавајќи интензивно триење или отпор врз сателитите и другите вселенски летала во ниската орбита на Земјата, како што се случи во февруари 2022 година кога 40 сателити Starlink лансирани од SpaceX беа оневозможени.
Иронично, два сателити EscaPADE, кратенки за Escape и Plasma Acceleration and Dynamics Explorers, треба да проучуваат слични феномени на Марс на крајот од 22-месечното патување до Црвената планета.
Двете вселенски летала, наречени Blue и Gold, се дизајнирани да орбитираат околу Марс заедно за да анализираат како потоци од наелектризирани сончеви честички комуницираат со релативно слабото магнетно поле на Марс и како таа интеракција предизвикала планетата да изгуби голем дел од својата атмосфера во текот на милијарди години.
фото: принтскрин

