Свет
Што претставува иранскиот нуклеарен договор?

Американскиот претседател, Доналд Трамп, вечерва треба да ја објави историската одлука дали САД ќе се повлечат од нуклеарниот договор склучен меѓу шест земји и Иран.
Трамп веќе претходно се закани дека САД ќе се повлечат од нуклеарниот договор, така што ќе ги обноват санкциите кон Иран, освен ако европските држави потписнички не ги поправат, како што рече, недостатоците на договорот.
Договорот од 2015 година меѓу Иран и водечките светски сили го намали бројот на нуклеарни активности на Техеран и според Обединетите нации го создаде најмоќниот систем за ревизија во светот. Со овој договор Техеран се обврза дека ќе ја суспендира нуклеарната програма во замена за укинување на санкциите.
Повлекувањето на САД од договорот ќе ги промени работите во однос на нуклеарната контрола наметната од ОН, односно нивното следење на нуклеарните активности на Иран. Главната цел на договорот потпишани од САД, Русија, Кина, Германија, Франција и од Велика Британија е да се осигури дека Иран би бил најмалку една година зад собирањето доволно нуклеарен материјал за изработка на бомба.
Овој договор наметна Техеран да го намали бројот на машини за збогатување ураниум. Исто така, договорот наметнува строги ограничувања за степенот за сатурација на ураниум, што всушност е многу помал степен отколку што е потребно за производство на атомска бомба. Со потпишувањето на договорот, Иран се согласи дека Меѓународната агенција за атомска енергија при ОН може детаљно да ги следи сите нуклеарни централи. Ова вклучува дневен пристап на инспекции и континуиран мониторинг.
Сепак, Иран нема да остане пасивен доколку американскиот претседател одлучи да се откаже од меѓународниот нуклеарен договор и е подготвен за најлошото сценарио, велат високи ирански официјални претставници. Официјален Техеран порача дека повторното воведување санкции би значело колапс на целиот договор. Иранскиот претседател, Хасан Рохани, предупреди дека САД ќе зажалат како никогаш досега доколку одлучат да излезат од договорот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Макрон, Мерц, Стармер и Туск заедно во Украина: „Ќе го зголемиме притисокот врз Русија“

Лидерите на Франција, Велика Британија, Германија и Полска денес се во Украина, во првата таква заедничка посета, за да разговараат со претседателот Володимир Зеленски и да ветат дека ќе го зголемат притисокот врз Русија додека не се постигне договор за прекин на огнот.
Патувањето на францускиот претседател Емануел Макрон, германскиот канцелар Фридрих Мерц, полскиот премиер Доналд Туск и британскиот премиер Кир Стармер е првпат лидерите на четири европски нации заедно да ја посетат Украина.
‼️Unprecedented: German Chancellor Friedrich Merz, UK Prime Minister Keir Starmer, French President Emmanuel Macron, and Polish Prime Minister Donald Tusk have arrived in Kyiv.
The European leaders plan to meet with Volodymyr Zelensky and call on Moscow for an unconditional… pic.twitter.com/Dy56s2bekx
— NEXTA (@nexta_tv) May 10, 2025
Тројцата западноевропски лидери утрово заедно излегоа од возот од Полска, а подоцна треба да им се придружат на полскиот премиер, кој пристигна одделно во Киев, и на украинскиот претседател.
Овој високо симболичен израз на европското единство дојде повеќе од три години по руската инвазија и еден ден откако рускиот претседател Владимир Путин упати пркосен тон на парадата во Москва по повод 80-годишнината од победата во Втората светска војна.
Американскиот претседател Доналд Трамп предложи 30-дневен безусловно примирје како чекор кон завршување на конфликтот. Но, Путин се спротивставува на предлогот. „Заедно со САД, ја повикуваме Русија да се согласи на целосно и безусловно 30-дневно примирје за да се создаде простор за разговори за праведен и траен мир“, изјавија лидерите во соопштението пред посетата.
„Подготвени сме што е можно поскоро да ги поддржиме мировните преговори, да разговараме за техничката имплементација на прекинот на огнот и да се подготвиме за сеопфатен мировен договор“, додадоа тие.
„Јасно ни е дека крвопролевањето мора да престане, дека Русија мора да ја запре својата нелегална инвазија и дека Украина мора да може да напредува како безбедна, сигурна и суверена нација во рамките на своите меѓународно признати граници со генерациите што доаѓаат“, рекоа тие.
Тие предупредија дека ќе продолжат да ја зголемуваат својата поддршка за Украина. „Додека Русија не се согласи на трајно примирје, ние ќе го зголемиме притисокот врз руската воена машинерија“, рекоа тие.
Во денешно интервју за Еј-би-си Њуз, портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека испораките на оружје од сојузниците на Украина мора да престанат пред Русија да се согласи на прекин на огнот.
Во спротивно, примирјето би било предност за Украина во време кога руските трупи напредуваат на прилично самоуверен начин на фронтот, рече Песков, додавајќи дека Украина не е подготвена за непосредни преговори.
Свет
Криминалци поставија заседа на еквадорската армија, убивајќи 11 војници

Единаесет војници се убиени, а еден е повреден во еквадорскиот регион Амазон за време на вооружен судир со криминална група, соопшти Министерството за одбрана на земјата.
Војниците биле нападнати за време на операција насочена против нелегалното рударство во областа Алто Пунино, соопшти еквадорското министерство.
Заседата ја извршила вооружената група Командос де ла Фронтера, или „Гранична команда“, која за време на нападот употребила експлозиви, гранати и пушки, додадоа тие, повикувајќи се на воени разузнавачки информации.
Свет
Рубио разговараше со началникот на пакистанската армија, повика на деескалација

Американскиот државен секретар Марко Рубио разговараше со началникот на пакистанската армија, генерал Асим Мунир, и ги повика Пакистан и Индија да најдат начини за деескалација, изјави портпаролот на американскиот Стејт департмент.
Рубио, исто така, понуди американска помош за започнување конструктивни разговори за да се избегнат идни конфликти, рече портпаролот.
Пакистан соопшти дека рано утрово започнал воена операција против Индија, насочена кон повеќе бази, вклучувајќи и складиште за ракети во северна Индија.