Свет
Американски научници: Поради климатските промени, можеби ни се заканува нова пандемија

Климатските промени ќе принудат многу животни да ги напуштат своите постојни екосистеми во области погодни за живеење, каде нивното мешање со други животински видови во голема мера ќе го зголеми ризикот од взаемно пренесување на вируси и појава на нови, покажаа резултатите од новата студија.
Во исто време, ризикот од нови болести потенцијално преносливи на луѓето се зголемува, а може да претстои уште една пандемија, предупредија американските научници.
Врз основа на студиите на сегашните климатски модели, податоците за уништувањето на природните живеалишта и начинот на кој вирусите минуваат од еден вид на друг, научниците укажуваат на уште помрачна проекција на иднината до 2070 година за планетата на која живееме.
И таа траекторија се чини дека е неповратна, дури и ако зголемувањето на температурата е ограничено на 2 степени Целзиусови, според авторите од Универзитетот Џорџтаун во Вашингтон кои ги објавија резултатите од студијата во списанието Nature.
Во моментов постојат најмалку 10.000 познати вируси во светот кои можат да преминат од животните на луѓето и кои тивко циркулираат меѓу дивите цицачи, главно во длабочините на тропските шуми, покажуваат нивните истражувања.
Зголемените температури можат да ги принудуваат овие цицачи да ги напуштат своите родни живеалишта, а во попогодни, постудени области за прв пат ќе се сретнат со други животински видови, што ќе овозможи најмалку 15.000 нови вируси да можат да преминат од животно на животно до 2070 година, предвидуваат експертите.
Овој процес веројатно веќе е започнат и ќе продолжи дури и ако светот наскоро успее да ги намали емисиите на јаглерод. Научниците истакнуваат дека претставува голема закана за животните и луѓето.
„Имаме докази за нови и потенцијално деструктивни механизми на болести кои би можеле да го загрозат здравјето на животинската популација во иднина, но веројатно ќе имаат и последици по здравјето на луѓето“, вели коавторот на студијата Грегори Албери, биолог на Универзитетот Џорџтаун во Вашингтон.
Петгодишната студија испитувала 3.139 видови цицачи, проектирајќи како нивните глобални движења ќе се променат според серијата сценарија за глобално затоплување. Научниците исто така анализираа како нивните движења ќе влијаат на преносот на вирусот.
Откриле дека новите контакти меѓу различните цицачи ќе се удвојат. Тие би се појавиле каде било во светот, но би биле особено концентрирани во тропска Африка и Југоисточна Азија.
Глобалното затоплување ќе влијае и во густо населените области каде што „луѓето најверојатно ќе бидат почувствителни и поранливи на промените во животната средина, а некои вируси ќе се шират глобално од кој било од овие населени центри“.
Веројатни жаришта се регионот Сахел, етиопските висорамнини, долината Рифт што минува низ Етиопија, Кенија и Танзанија, Индија, источна Кина, Индонезија, Филипините и некои понаселени делови на Европа, покажа истражувањето.
Скриената закана, предупредуваат научниците, е претставена со 10.000 вируси кои „тивко циркулираат“ меѓу дивите цицачи во тропските шуми и може да се пренесат на луѓето.
Како единствениот цицач кој може да лета, лилјакот може да патува далеку поголеми растојанија од своите роднини на копно, со што шири разни болести.
Експертите веруваат дека овој процес е веќе започнат и е неповратен, а нивната студија сугерира дека лилјаците се одговорни за огромното мнозинство на потенцијални први средби со други цицачи, најмногу во Југоисточна Азија.
Дури и ако светот успее да ги намали сегашните емисии на стакленички гасови многу брзо и „масовно“, се чини дека тоа нема да придонесе за решавање на овој проблем.
Проекциите покажаа дека во најблагото сценарио, кога се земаат предвид климатските промени, може да има повеќе пренос на вируси меѓу животинските видови.
Истражувачите исто така се обидоа да утврдат кога би можеле да почнат да се случуваат такви први средби меѓу различни животински видови, очекувајќи дека тоа ќе биде кон крајот на овој век, но на нивно изненадување се покажа дека повеќето први контакти се случуваат помеѓу 2011 и 2040 година и континуирано се зголемуваат.
„Овој процес е веќе во тек и не можеме да го спречиме ниту во најдоброто сценарио за климатски промени. Но, можеме и мораме да преземеме мерки кои ќе ни обезбедат подобра здравствена инфраструктура која ќе ги заштити и животинската и човечката популација“, рече Албери.
Тој вели дека „доцна е трендот да се промени, но важно е да станеме свесни за фактот дека климатските промени наскоро ќе бидат најголемиот светски глобален двигател на болести, поради што треба да изградиме добри здравствени системи кои ќе можат да се справат со нив. .
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Европската комисија предлага нова безбедносна стратегија, меѓу мерките е и значително зајакнување на Европол

Европската комисија во вторник предложи нова стратегија за внатрешна безбедност наречена „Протект ЕУ“, која меѓу другото вклучува значително зајакнување на Европол, европската агенција за полициска соработка.
Целта на новата стратегија е да се олесни координираната акција, да се продлабочи соработката преку размена на информации и да се подобри отпорноста и колективната способност на ЕУ за спречување и откривање на безбедносни закани и ефективно реагирање на нив.
„Безбедноста е еден од клучните предуслови за отворени, динамични општества и успешна економија. Затоа денеска покренуваме важна иницијатива за подобра борба против безбедносните закани како што се тероризмот, организираниот криминал, растечкиот сајбер криминал и нападите врз нашата клучна инфраструктура“, изјави претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен.
Меѓу другото, стратегијата „Протект ЕУ“ предвидува нов, посилен мандат на Европол, кој треба да стане оперативна полициска агенција за зајакнување на поддршката за земјите-членки.
Европол има над 1.400 вработени кои имаат задача да им помагаат на земјите-членки во борбата против организираниот криминал, тероризмот и сајбер нападите.
Комисијата сака двојно да го зголеми бројот на вработени во Европол.
„Секојдневно слушаме дека криминалците се чекор пред нас. Ова може да се промени само ако ги зајакнеме нашите агенции за спроведување на законот, па затоа ќе предложиме Европол да стане движечка сила на европската безбедност со удвојување на неговиот персонал, зајакнување на неговиот мандат и подобрување на неговата ефикасност“, рече комесарот за внатрешни работи Магнус Брунер.
Сегашниот мандат на Европол не ја вклучува борбата против хибридните закани и саботажи, што треба да се промени. Следната година комисијата ќе предложи закон за промена на мандатот на Европол.
Со новиот мандат, Европол треба да има поголема улога во истрагата на прекуграничните, обемни и сложени случаи кои претставуваат сериозна закана за внатрешната безбедност на Унијата, би се обезбедила поблиска соработка со другите агенции на ЕУ, особено со Европравда и ЕЈПО.
Целта на зголемената поддршка на Европол треба да биде зајакнување на капацитетот на земјите-членки за спроведување на ефективни истраги со помош на дигитална форензика, декрипција, обработка на зголемени количини на податоци, оперативна употреба на нови и иновативни технологии, сузбивање на нелегалниот профит.
Свет
Израел ги укинува царините за сите американски производи

Израел ги укинува преостанатите царини за увоз од САД, еден ден пред најавата на Трамп за возвратни царини.
Соединетите држави се најголемиот трговски партнер на Израел и најблизок сојузник, со билатерална трговија во вредност од 34 милијарди долари во 2024 година.
„Отстранувањето на царините за американските стоки е уште еден чекор кон отворање на пазарот за конкуренција, диверзификација на економијата и намалување на трошоците за живот“, рече премиерот Бенјамин Нетанјаху во заедничката изјава со министерот за економија Нир Баркатле и министерот за финансии Безалморих.
„Покрај економските придобивки за економијата и граѓаните на Израел, сегашниот потег ќе ни овозможи дополнително да го зајакнеме сојузот и врските меѓу Израел и САД“, додаде тој.
Израел и САД потпишаа договор за слободна трговија пред 40 години, а околу 98 отсто од стоките од САД беа ослободени од царини.
Регион
(Видео) Хаос по поплавите на омилените дестинации во Грција: „Се’ се случи за два часа“

Грчките острови Парос и Миконос, популарни меѓу туристите за време на летната сезона, во понеделникот вечерта беа погодени од поројни поплави, а локалните власти соопштија дека се очекува обилните врнежи да продолжат во регионот.
Властите на Парос изјавија дека пожарникарите морале да спасат 13 лица кои се нашле во неволја поради поплавите.
Градоначалникот на Парос, Костас Бизас, изјави дека надојдените води го напуштиле своето корито во рибарското село Науса, поплавувајќи продавници и куќи и носејќи речиси 40 возила.
#NEWS – #Maltempo in #Grecia, dopo forti piogge improvvise inondazioni nelle isole #Cicladi
Ingenti danni a #Paros, nel villaggio di #Naousa, e a #Mikonos#video dalla rete#31marzo #Greece #floods #weather #Lluvias #Meteo #Weather #flooding #cyclades #island @vinmorgante pic.twitter.com/uubDp1lZPq
— Tv2000.it (@TV2000it) March 31, 2025
Според Ројтерс, властите на Парос се соочиле со потешкотии при отстранувањето на возилата кои биле разнесени од калливите порои по патиштата и населените места.
„Патиштата се оштетени и ни требаат повеќе машини за да можеме да ги исчистиме улиците“, изјави градоначалникот Бизас. „Целата катастрофа се случи за само два часа“, додаде тој.
Several cars swept way by heavy floods in Naousa of Paros, Greece 🇬🇷 (31.03.2025) pic.twitter.com/xCf36HJ8TU
— Disaster News (@Top_Disaster) March 31, 2025
Во Миконос паднал и град.
Severe flooding in Naousa, Paros, Greece, cars swept away by floods. pic.twitter.com/8plRLLrQOL
— Disasters Daily (@DisastersAndI) March 31, 2025
Агенцијата за цивилна заштита предупреди дека жителите на Парос и Миконос не треба да излегуваат од своите домови.
Се очекува обилните врнежи да се преместат кон островите Хиос, Самос и Икарија.
Flash Flood after heavy rain in Naousa, Paros Island, Greece pic.twitter.com/sH5sMXeb5R
— Disasters Daily (@DisastersAndI) March 31, 2025
Breaking 🚨: Severe flooding hits Greece, leaving streets submerged and homes evacuated.
Authorities report heavy rainfall overwhelming drainage systems.
Rescue operations are underway as residents are urged to stay safe. pic.twitter.com/3hikG5STXM
— WorldsQuant (@WorldsQuant) March 31, 2025
Според метеоролошката служба, дождот проследен со ветрови до 74 километри на час претставува опасност и се очекува да продолжи и вечерва.
Училиштата и градинките на островите Парос, Миконос, Родос, Кос, Калимнос, Сими и Тилос се затворени од претпазливост.
Грција во декември 2024 година беше погодена од опасно невреме. Тогаш најмногу настрадаа островите Родос и Лемнос.