Свет
Апсолутна офанизва на талибанците во Авганистан – Кабул може да падне за 90 дена

Талибанците го зазедоа стратешкиот град Газни, десеттата покраинска престолнина што ја освоија за една недела откако американските разузнавачки служби објавија дека бунтовниците може да го заземат главниот град Кабул во рок од 90 дена.
Во меѓувреме, Германија и САД итно ги повикаа своите граѓани веднаш да го напуштат Авганистан.
Газни се наоѓа на 150 километри југозападно од Кабул на древен пат што го поврзува главниот град со вториот по големина Кандахар.
Талибанците ги презеле владините канцеларии во Газни по тешки борби, изјави претставник на безбедносните сили.
„Сите локални службеници, вклучително и гувернерот на провинцијата, се евакуирани во Кабул“, изјавил анонимен службеник за „Ројтерс“.
Интензивни борби се водат и во Кандахар.
По повлекувањето на меѓународните сили предводени од САД, чии последни војници ќе ја напуштат земјата до крајот на месецот, талибанците зазедоа две третини од земјата.
Дури и кога исламистичка група владееше со земјата, од 1996 до 2001 година, таа не го контролирала целиот север. Се чини дека талибанците сега сакаат да обезбедат контрола врз северот од земјата пред офанзива врз Кабул.
Бидејќи руралните населби се премногу тешки за одбрана, владините сили се повлекоа за да ги заштитат Кабул и другите градови поради што илјадници семејства ги напуштиле руралните области со надеж дека ќе бидат побезбедни во градовите.
Талибанците велат дека го презеле провинцискиот затвор во Кандахар.
„Борбите престанаа дури во 4 часот наутро, а потоа продолжија по првата молитва“, изјавил хуманитарен работник во Кандахар.
Талибанците исто така соопштија дека ги окупирале аеродромите надвор од градовите Кундуз и Шеберган на север и Фарах на запад, што дополнително го отежнува снабдувањето на опколените владини сили.
Милитантите велат дека го зазеле и Лашкар Гах, центар на јужната провинција Хелманд.
Кандахар и другите јужни и источни провинции по должината на границата со Пакистан веќе долго време се главно упориште на талибанците, но неодамна тие постигнаа голем напредок на северот.
Претседателот Ашраф Гани отиде на север во Мазар-Шариф за да влијае врз водачите на локалната милиција, чие влијание претходно се обидуваше да го намали, за да му помогнат во борбата против талибанците.
Според договорот постигнат минатата година меѓу САД и талибанците, бунтовниците се согласија, во замена за повлекување на САД, да не ги напаѓаат американските коалициски сили и да не користат територија под нивна контрола за меѓународен тероризам.
Претставник на американското Министерство за одбрана во средата се повика на податоци од американските разузнавачки служби дека талибанците би можеле да го изолираат Кабул во рок од 30 дена и да го окупираат во рок од 90.
Бајден во вторникот рече дека не жали за одлуката за повлекување на американските војници и апелира до авганистанските лидери да се борат за својата татковина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Полска пронајде докази за подметнатиот пожар во трговскиот центар во Варшава, го затвори рускиот конзулат; Русија бесна

Полска ќе го затвори рускиот конзулат во Краков откога пронајде докази дека Москва е одговорна за големиот пожар, кој речиси целосно уништи трговски центар во Варшава во мај 2024 година, изјави денес полскиот министер за надворешни работи.
❗🔥🇵🇱 – A huge fire hit the “Marywilska 44” shopping center in Warsaw, consuming almost all of its 1,400 commercial units, including kiosks.
The shopping mall, one of the largest in the city, belonged to Mirbud and is practically destroyed.
Authorities are fighting the fire,… pic.twitter.com/7Z34ZGyBzQ
— 🔥🗞The Informant (@theinformant_x) May 12, 2024
Веќе напнатите односи меѓу Варшава и Москва достигнаа нови височини со руската инвазија на Украина во 2022 година. Полска тврди дека нејзината улога како еден од најважните бедеми на Киев ја направила цел на руски саботажи, сајбер-напади и дезинформациски кампањи, што Москва го негира.
Вчера, премиерот Доналд Туск изјави дека Полска со сигурност знаела дека руските тајни служби стојат зад големиот пожар на улицата Меривилска во главниот град.
„Поради доказите дека руските специјални служби извршиле неприфатлив чин на саботажа против трговскиот центар на улицата Меривилска, решив да ја повлечам мојата согласност за работа на Конзулатот на Руската Федерација во Краков“, напиша министерот за надворешни работи, Радослав Сикорски на „Икс“.
Како одговор, руското Министерство за надворешни работи објави дека Полска намерно ги прекинува врските со Москва, објави државната новинска агенција РИА.
„Варшава продолжува намерно да ги уништува односите дејствувајќи против интересите на своите граѓани“, изјави портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, цитирана од државната новинска агенција РИА. Таа додаде дека Русија набргу ќе даде соодветен одговор.
Свет
Првпат во историјата светот ја сака Кина повеќе од САД: Трамп е помалку популарен од Путин

Според најновите податоци, популарноста на САД значително опадна по враќањето на Доналд Трамп во Белата куќа.
Индексот на перцепција на демократијата за 2025 година, анкета што ги следи ставовите на граѓаните кон демократијата, геополитиката и светските сили, анкетира повеќе од 110.000 луѓе во 100 земји.

Глобална нето-перцепција за земјите, при што негативните проценти укажуваат на негативна перцепција, а позитивните проценти укажуваат на позитивна перцепција. Кина сега е попопуларна од САД
Резултатите покажуваат дека мнозинството испитаници имаат негативно мислење за САД, што претставува стрмен пад во споредба со минатата година. Најголемата загуба на довербата се случи во Европската Унија – како што се очекуваше, со оглед на тоа што американскиот претседател Трамп постојано ја опишуваше ЕУ како ужасна, патетична и создадена да ги експлоатира Соединетите Американски Држави.
Андерс фог Расмусен, поранешен генерален секретар на НАТО и основач на фондацијата „Алијанса на демократиите“, која учествуваше во создавањето на индексот, рече дека овие резултати не го изненадуваат.
Додека Америка го губи својот углед, Кина полека го гради. Првпат во историјата Кина ги престигна САД во вкупниот глобален впечаток, а нејзиниот имиџ е во голема мера позитивен во речиси сите региони, освен во Европа.
Русија, чиј меѓународен углед го допре дното по инвазијата на Путин врз Украина во 2022 година, сè уште е рангирана малку полошо од САД, но исто така бележи мали подобрувања.
Ниту Трамп не стои подобро. Според резултатите од анкетата, тој е помалку популарен во светот дури и од Владимир Путин и од кинескиот лидер Шји Џјинпинг.
Од сите јавни личности вклучени во анкетата, вклучувајќи ги Илон Маск, Бил Гејтс, покојниот папа Франциско, Тејлор Свифт и Ким Кардашјан, Трамп помина најлошо.
Од сите анкетирани земји, Израел има најлош глобален углед, особено на Блискиот Исток и во Јужна Азија. Негативниот впечаток за Израел е сè пораспространет, дури и во европските земји, кои досега беа негови сојузници, како што е Германија. Постои растечка вознемиреност и критики за израелската политика во Газа и на Западниот Брег.
Минатата година Меѓународниот кривичен суд издаде налози за апсење на премиерот Бенјамин Нетанјаху и на поранешниот министер за одбрана Јоав Галант под сомнение за воени злосторства.
Свет
Талибанците го забранија шахот

Талибанските власти во Авганистан привремено го забранија играњето шах наведувајќи загриженост дека играта би можела да биде форма на коцкање. Како што објавија службените лица, забраната останува во сила до понатамошно известување, односно додека не се утврди дали шахот е во согласност со исламскиот закон.
Шахот е најновиот во низата спортови што талибанците одлучија да ги ограничат. За потсетување, во пракса, на жените речиси целосно им е забрането да спортуваат. По враќањето на власт во август 2021 година, талибанците постепено воведуваат закони и прописи што го одразуваат нивното строго толкување на шеријатскиот закон.
Во неделата, портпаролот на спортскиот директорат на талибанците, Атал Машвани, изјави дека шахот се смета за средство за коцкање според исламскиот закон.
„Постојат религиозни сомнежи кога станува збор за шахот“, изјави тој за АФП. „Додека не се разјаснат, шахот во Авганистан останува суспендиран“.
Сопственик на кафуле во Кабул, кој организирал неформални шаховски турнири во последните години, вели дека ќе ја почитува одлуката, но признава дека тоа ќе му наштети на бизнисот.
„Младите луѓе денес немаат многу начини да го поминуваат времето, па затоа доаѓаа тука секој ден“, рече Азизула Гулзада. „Тие пиеја чај и играа шах со пријателите“. Тој додаде дека шахот нормално се игра во многу други муслимански земји.
Минатата година талибанците ги забранија и борачките вештини, како што е ММА, тврдејќи дека се премногу насилни и некомпатибилни со исламските принципи. „Утврдено е дека овој спорт е проблематичен во контекст на шеријатот и содржи многубројни елементи што се спротивставуваат на исламските учења“, изјави тогаш портпаролот на талибанската влада. ММА-натпреварите ,всушност, беа укинати во 2021 година кога беше воведен закон со кој се забранува удирање во лице.