Свет
Баскијците организираа голем протест, сакаат поголема автономија: Ова е историја!

Околу 28.000 демонстранти излегоа на улиците на Билбао, баскиски град во северна Шпанија, барајќи статус на „нација“ за Баскија. Протестот беше организиран од партијата ЕХ Билду, која се залага за независност на автономната покраина со 2,2 милиони жители, една недела откако шпанскиот премиер Педро Санчез и вети на Баскија поголема автономија. „Ние сме нација“, гласеше транспарентот на чело на колоната од луѓе кои веат зелено-бело-црвени баскиски знамиња.
По изборите пред четири месеци, социјалистот Санчез во четвртокот освои нов четиригодишен мандат, бидејќи неговата малцинска левичарска коалициска влада беше поддржана од ЕХ Билду и Баскиската националистичка партија (ПНВ).
За возврат, тој вети дека ќе и даде статус на „нација“ на Баскија, на што поборниците за независност инсистираат со децении, и побара од Брисел да ги направи баскискиот, каталонскиот и галицискиот официјални јазици на Европската унија. „Мандатот на новата влада ќе биде обележан со дебата за мултинационалноста и националното признавање на Баскија, како и на другите народи во државата Шпанија“, изјави Аналдо Отеги, лидер на ЕХ Билду.
„Ова е историски момент… Во прашање е импулсот што го охрабруваме со децении народите (во Шпанија) да бидат слободни и еднакви“, додаде тој.
Овој политичар беше поврзан со поранешната баскиска вооружена сепаратистичка група ЕТА, која од 1959 до 2011 година се обидуваше да ја воспостави Баскија на северот на Шпанија и југоисточниот дел на Франција преку бомбашки напади и вооружени напади.
Договорот што Санчез го направи минатата недела со застапниците за независност во Баскија и Каталонија, на кои им беше ветен закон за амнестија за организирање на забранет референдум за независност во 2017 година, предизвика револт кај десницата на Шпанија.
Во Мадрид во саботата, 170.000 демонстранти се собраа под слоганот „Не во мое име“, обвинувајќи го Санчез за предавство. Вечерта дел од демонстрантите, шеснаесетти ден по ред, дојдоа пред седиштето на неговата социјалистичка партија, каде се судрија со полицијата, која ја чува зградата зад железните огради.
Шпанската десничарска партија Вокс, трета по големина во парламентот, повика на продолжување на протестите во наредните денови. Нејзиниот лидер Сантијаго Абаскал од плоштадот во Мадрид изјави дека Санчез спроведува „државен удар“.
Шпанската социјалистичка работничка партија (ПСОЕ) на Санчез и помалиот левичарски партнер на коалицијата Сумар имаат 152 членови во 350-члениот парламент. За да ги добијат потребните 176 гласа, тие ќе се потпрат на поддршката на сепаратистичките партии на Баскија, Каталонија и Галиција.
Тие три автономни провинции имаат своја влада, парламент и полиција од 1978 година, а нивните официјални јазици се кастилјанскиот и шпанскиот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Кремљ го критикува Макрон за изјавата за нуклеарното оружје во Европа

Кремљ ги критикуваше коментарите на францускиот претседател, Емануел Макрон, дека Париз е отворен за распоредување воени авиони со нуклеарно оружје во други европски земји, велејќи дека тоа нема да ја зголеми безбедноста на континентот.
„Американците имаат бомби во авионите во Белгија, Германија, Италија, Турција“, изјави Макрон за француската телевизиска станица TF1. „Подготвени сме да ја отвориме оваа дискусија. Ќе ја дефинирам рамката на многу специфичен начин во наредните недели и месеци“, рече тој.
Кога беше прашан за коментарите на Макрон, портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, рече дека „пролиферацијата на нуклеарно оружје на европскиот континент не е нешто што ќе додаде безбедност, предвидливост и стабилност“.
„Во моментов, целиот систем на стратешка стабилност и безбедност е во жална состојба од очигледни причини“, рече Песков.
Макрон првпат ја изнесе идејата за проширување на заштитата на нуклеарниот арсенал на Франција во други европски земји во март. Кремљ во тоа време изјави дека ова претставува француско барање за „нуклеарно водство во Европа“, и го нарече „многу, многу конфронтативно“.
Регион
Додик: Кога историјата се препишува, жртвите стануваат џелати, а ослободителите криминалци

Претседателот на Република Српска, Милорад Додик, изјави дека се гордее на фактот што Српска денес стои рамо до рамо со Русија во борбата против заборавот посочувајќи дека ревизионизмот не е само опасност за историјата туку и опасност за сегашноста и иднината бидејќи ако дозволиме вистината да се промени, што нè спречува повторно да станеме жртви.
Додик го изјави ова во колумна за бањалучкиот „Глас Српска“ по враќањето од Москва, каде што присуствуваше на парадата по повод Денот на победата над фашизмот, каде што, како што истакнува, Република Српска е препознаена како горд, достоинствен, цврст и искрен меѓународен актер.
„И таму, на Црвениот плоштад, стоев рамо до рамо со оние што знаат што значи да се бориш и да умреш за слобода“, изјави Додик истакнувајќи дека Република Српска е пречекана во Москва како пријател и дека се гордее што е под нејзиното име и што Република Српска има свое место меѓу оние што се бореле против фашизмот и кои денес стојат зад вистината.
„Советскиот Сојуз направи незамисливи жртви. Повеќе од 27 милиони луѓе загинаа за време на Втората светска војна. Да, 27 милиони. Тоа се повеќе жртви отколку Соединетите Американски Држави, Велика Британија и Франција заедно. Тоа е бројка што сведочи за тоа колку Русите ја платија цената за слободата на светот. Гледајќи ја парадата, се сетив на тие жртви. Се сетив дека без нив можеби немаше ни да постои денешна Европа, можеби немаше ни да постои слободата што ја земаме здраво за готово денес“, рече Додик.
„Двајца од тројцата најголеми светски лидери – Владимир Путин и кинескиот претседател – покажаа дека се искрени пријатели на Република Српска. И во време кога светот минува низ големи промени, кои може да се споредат само со оние по победата над нацизмот, Република Српска има пријатели на силни места. Пријатели што знаат што значи да се бориш против хегемонијата, против препишувањето на историјата и вистината“, рече претседателот на Република Српска.
Ревизионизмот, истакнува тој, не е само опасност за историјата – тој е опасност за сегашноста и иднината.
„Затоа што ако дозволиме вистината да се промени, што нè спречува повторно да станеме жртви? Ако историјата се препишува, тогаш жртвите стануваат џелати, а ослободителите криминалци. Затоа денес, со ова искуство од Москва, велам: Нема да заборавиме. Нема да дозволиме да ни ја одземат вистината за нашата борба против фашизмот. Нема да заборавиме 27 милиони Руси и стотици илјади Срби, кои ги дадоа своите животи за слобода“, изјави Додик.
Свет
Трамп: Сакам договор со Иран, но тие мора да престанат да го спонзорираат тероризмот

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, изјави дека сака да постигне нов договор со Иран, но порача дека Техеран мора да престане да го спонзорира тероризмот и да се откаже од своите нуклеарни амбиции.
„Многу луѓе гледаат со завист“, им рече Трамп на лидерите на арапските земји собрани на регионалниот самит и додаде дека неверојатни договори се на дофат и дека Блискиот Исток денес е центар на светот на кој многумина му завидуваат, објави „Скај њуз“.
Критикувајќи ја претходната администрација, Трамп рече дека (поранешниот американски претседател Џозеф) Бајден создаде хаос поради некомпетентност.
Во својот говор тој нагласи дека сака иднина на безбедност и достоинство за Палестинците, но предупреди дека тоа нема да биде можно ако лидерите во Газа продолжат по патот на насилството.
Трамп исто така изрази благодарност до земјите што помогнаа во ослободувањето на израелско-американскиот заложник Едан Александар и ја пофали улогата на арапските лидери во обидите за решавање на конфликтот во регионот.
Кога станува збор за Сирија, Трамп потврди дека САД ќе ги укинат сите санкции против оваа земја велејќи дека ова е шанса за развој и дека санкциите биле парализирачки и многу силни.
Тој исто така објави дека сака да ги нормализира односите со Дамаск.
Иранскиот заменик-министер за надворешни работи, Абас Аракчи, објави дека в петок ќе се сретне со европски дипломати во Истанбул на разговори за обновување на нуклеарниот договор од 2015 година.
Европските страни потписнички на договорот се Франција, Велика Британија и Германија.