Свет
Баскијците организираа голем протест, сакаат поголема автономија: Ова е историја!
Околу 28.000 демонстранти излегоа на улиците на Билбао, баскиски град во северна Шпанија, барајќи статус на „нација“ за Баскија. Протестот беше организиран од партијата ЕХ Билду, која се залага за независност на автономната покраина со 2,2 милиони жители, една недела откако шпанскиот премиер Педро Санчез и вети на Баскија поголема автономија. „Ние сме нација“, гласеше транспарентот на чело на колоната од луѓе кои веат зелено-бело-црвени баскиски знамиња.
По изборите пред четири месеци, социјалистот Санчез во четвртокот освои нов четиригодишен мандат, бидејќи неговата малцинска левичарска коалициска влада беше поддржана од ЕХ Билду и Баскиската националистичка партија (ПНВ).
За возврат, тој вети дека ќе и даде статус на „нација“ на Баскија, на што поборниците за независност инсистираат со децении, и побара од Брисел да ги направи баскискиот, каталонскиот и галицискиот официјални јазици на Европската унија. „Мандатот на новата влада ќе биде обележан со дебата за мултинационалноста и националното признавање на Баскија, како и на другите народи во државата Шпанија“, изјави Аналдо Отеги, лидер на ЕХ Билду.
„Ова е историски момент… Во прашање е импулсот што го охрабруваме со децении народите (во Шпанија) да бидат слободни и еднакви“, додаде тој.
Овој политичар беше поврзан со поранешната баскиска вооружена сепаратистичка група ЕТА, која од 1959 до 2011 година се обидуваше да ја воспостави Баскија на северот на Шпанија и југоисточниот дел на Франција преку бомбашки напади и вооружени напади.
Договорот што Санчез го направи минатата недела со застапниците за независност во Баскија и Каталонија, на кои им беше ветен закон за амнестија за организирање на забранет референдум за независност во 2017 година, предизвика револт кај десницата на Шпанија.
Во Мадрид во саботата, 170.000 демонстранти се собраа под слоганот „Не во мое име“, обвинувајќи го Санчез за предавство. Вечерта дел од демонстрантите, шеснаесетти ден по ред, дојдоа пред седиштето на неговата социјалистичка партија, каде се судрија со полицијата, која ја чува зградата зад железните огради.
Шпанската десничарска партија Вокс, трета по големина во парламентот, повика на продолжување на протестите во наредните денови. Нејзиниот лидер Сантијаго Абаскал од плоштадот во Мадрид изјави дека Санчез спроведува „државен удар“.
Шпанската социјалистичка работничка партија (ПСОЕ) на Санчез и помалиот левичарски партнер на коалицијата Сумар имаат 152 членови во 350-члениот парламент. За да ги добијат потребните 176 гласа, тие ќе се потпрат на поддршката на сепаратистичките партии на Баскија, Каталонија и Галиција.
Тие три автономни провинции имаат своја влада, парламент и полиција од 1978 година, а нивните официјални јазици се кастилјанскиот и шпанскиот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Владејачките партии во Израел го бојкотираат гласањето за мировниот план
Владејачките израелски партии го бојкотираа парламентарното гласање за мировниот план за Газа што го поддржуваат САД. Израелските медиуми јавија дека речиси сите членови на коалицијата не учествувале на гласањето, што било и очекувано, бидејќи десничарските партнери на премиерот Бенјамин Нетанјаху се против планот.
Иако предлогот на опозицискиот лидер Јаир Лапид нема практична тежина, претставува непријатност за Нетанјаху, кој веќе се согласил со планот за завршување на војната во Газа, а првата фаза е во тек.
Лапид изјавил дека е „изненаден и разочаран“ што Нетанјаху не присуствувал на гласањето. Опозициониот арапски пратеник Мансур Абас за Хаарец изјавил: „Што ќе му каже Нетанјаху на претседателот Трамп кога за две недели ќе се сретне со него?“
Американскиот претседател Доналд Трамп го претстави мировниот план во септември и го поканил Нетанјаху во посета на Белата куќа. Дел од коалициските партнери се вознемирени поради формулацијата во планот што споменува предуслови „за доверлив пат кон палестинско самоопределување и државност“.
Нетанјаху и неговата влада ја отфрлаат идејата за палестинска држава, тврдејќи дека тоа би ја загрозило безбедноста на Израел.
Свет
Објавени досега невидени снимки од островот на Епштајн: расте притисокот врз Трамп и институциите
Демократите од Одборот за надзор на Претставничкиот дом објавија „никогаш претходно видени“ фотографии и снимки од приватниот карипски остров на починатиот сексуален предатор Џефри Епштајн. Во објавата на „Икс“ се наведува дека материјалите претставуваат „морничав поглед зад затворени врати“.
„Ги објавуваме за да обезбедиме јавна транспарентност и да помогнеме во составување целосна слика за неговите ужасни злосторства“, изјави демократот Роберт Гарсија, додавајќи дека „борбата за правда за преживеаните продолжува“.
Фотографиите покажуваат празни дворишта, спални соби и други простории од вилата, меѓу кои и бања со наредени перници.
🚨 BREAKING: Oversight Dems have received never-before-seen photos and videos of Jeffrey Epstein’s private island that are a harrowing look behind Epstein’s closed doors.
See for yourself. We won’t stop fighting until we end this cover-up and deliver justice for the survivors. pic.twitter.com/qXmxFISZLS
— Oversight Dems (@OversightDems) December 3, 2025
Министерството за правда на САД има рок до средината на декември да ги објави сите документи што ги поседува за Епштајн. Гарсија порача дека „време е претседателот Трамп веднаш да ги објави сите документи“.
По апсeњето на Епштајн во 2019 година и неговата смрт во притвор, јавноста со години бара целосна објава на документацијата — листи, комуникации, искази и други материјали. Притисокот расте и од демократи и од републиканци, со тврдења дека документите може да откријат нови детали за мрежата и можни вмешани лица.
Свет
ИКЕА купува шуми во Латвија и Литванија
ИКЕА купува околу 24.000 хектари шума во Латвија и Литванија од финската инвестициска компанија CapMan Natural Capital, која по повеќе од десет години активно управување оценила дека имотот достигнал „зрела фаза“ на создавање вредност.
ИКЕА соопшти дека набавката е во согласност со целите за одговорно управување со шумите и користење локални суровини, имајќи предвид дека таа е меѓу најголемите потрошувачи на дрвна маса во светот.
Трансакцијата треба да биде одобрена од регулаторите, а се очекува да биде завршена во првата половина од следната година.
CapMan по продажбата ќе управува со 215.000 хектари шума и ќе остане меѓу најголемите независни сопственици на шуми во ЕУ. Компанијата моментално управува со имот вреден 7,1 милијарди евра.

