Свет
(Видео) Куќите на сиромашните се најразурнати во Мароко: сведоци раскажуваат за хоророт што го доживеаа
Бројот на загинатите во земјотресот во Мароко се искачи на 632, а најмалку 329 лица се повредени, објави денеска мароканската државна телевизија Ал Аула, повикувајќи се на Министерството за внатрешни работи.
Се очекува во текот на денот да се зголеми бројот на жртви и повредени.
Новинарот Мартин Џеј, кој живее во Мароко, сведочеше за ужасот.
„Првото навестување беше кога мојата сопруга почна да вреска. Само што ги отворив очите. Не можев да замислам дека сум среде земјотрес. Сè се тресеше – креветот, четирите ѕида. Мислев дека е невреме, можеби силен ветер. Ја грабнав капата“, изјави тој за Би-Би-Си Радио 4.
Имаше извештаи во мароканските медиуми кои ги предупредуваа луѓето да не се враќаат во своите домови. Ова е национална порака издадена од властите.
Новинарот рече дека луѓето седеле пред своите домови, стравувајќи од нов земјотрес, што за среќа не се случило.
„Се јавив на моите пријатели и ми рекоа дека има мртви луѓе, дека има урнати згради и апсолутно сум сигурен дека знам за кои згради се работи. Тие се традиционални градби, згради кои кутрите Мароканци сами ги прават од кал. Тие не се особено силни и секако не се изградени да издржат нешто како земјотрес. Земјотресот што го имавме е без преседан, целосно е надвор од размерите. Во Мароко никогаш немало вакво нешто“, рече тој за „Гардијан“.
Мароканската репортерка Аида Алами пораснала во Маракеш и била во контакт со нејзините родители кои се таму. Таа вели дека земјотресот бил сосема неочекуван.
„Не е земја во која луѓето знаат што да прават во случај на земјотрес, само излегоа надвор. Тие беа навистина загрижени за последователните потреси и не знаеја што да прават и никој не им кажуваше што да прават“, изјави таа за Би-Би-Си.
„Гледаме урнатини. Тоа се многу стари згради, веројатно недоволно цврсто изградени. Наскоро ќе дознаеме што се е всушност уништено“, изјави Аида Алами.
Лорела Палмер, британска туристка на одмор во Маракеш, опиша што се случило кога се случил земјотресот.
„Собата почна да се тресе. Мислам дека вашиот мозок веднаш не регистрира што се случува додека рамката за слики и креветот не почнат да се тресат“, изјави таа за Би-Би-Си.
Жителот на Маракеш, Брахим Хими, рече дека видел возила на брза помош како го напуштаат стариот град, додавајќи дека многу фасади на згради се оштетени. Тој рече дека луѓето биле исплашени и останале надвор во случај на нов потрес.
„Лустерот падна од таванот и истрчав надвор. Сè уште сум на пат со моите деца и се плашиме“ изјавила Хоуда Хафси (43) во Маракеш.
Друга жена, Далила Фахем, рече дека нејзината куќа е напукната и мебелот е оштетен.
„За среќа, уште не спиев“, рече таа.
„Куќата силно се тресеше, сите беа исплашени. Мислев дека само мојата куќа се движи бидејќи беше кревка и стара. Слушнав луѓе како врескаат, сите излегоа од своите куќи“ рекол жителот Мохамед Такафи.
Снимките споделени на социјалните мрежи веднаш по земјотресот покажуваат дека луѓето во страв трчаат од трговските центри, рестораните и станбените згради и се собираат надвор.
Многу Мароканци ги фати паника по разорниот земјотрес.
Французинот Мишел Бизе за новинската агенција АФП изјави дека бил во кревет кога се случила катастрофата.
„Мислев дека мојот кревет ќе одлета. Излегов на улицата полугол. Беше тотален хаос, вистинска катастрофа, лудило“, изјави Бизеимт.
Фајсал Бадур, инженер, изјави за француската агенција Франс прес:
„Има семејства кои сè уште спијат надвор бидејќи бевме многу исплашени од силата на овој земјотрес. Како да минуваше воз блиску до нашите куќи“,
Хоуда Утасаф, локален жител, рече дека шетал низ плоштадот кога тлото почнало да се тресе.
Тоа беше навистина запрепастувачко. Ние сме здрави и здрави, но сè уште сум во шок. Имам најмалку 10 членови од моето семејство кои загинаа. Тешко ми е да поверувам бидејќи бев со нив пред не повеќе од два дена“,
Во Есауира, на 200 километри западно од Маракеш, еден жител изјави за АФП: Слушнавме врисоци во моментот на потресот. Луѓето се на плоштадите, во кафулињата, претпочитаат да спијат надвор. Паѓаа парчиња од фасадите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Трамп ја прогласи марихуаната за помалку опасна дрога
Американскиот претседател Доналд Трамп потпиша извршна наредба со која марихуаната на федерално ниво се класифицира како помалку опасна дрога, во обид да се зголемат истражувањата за нејзината медицинска употреба, но не и целосно да се легализира, објави Си-ен-ен.
Марихуаната, која е легална во многу американски држави, претходно беше класифицирана како дрога од прва категорија, заедно со хероинот, на федерално ниво. Трамп ја смести во трета категорија, заедно со анаболните стероиди и кетаминот.
Олеснување на медицинските истражувања
„Оваа наредба за прекласификација ќе го олесни спроведувањето на медицински истражувања поврзани со марихуаната, овозможувајќи ни да ги проучиме придобивките, потенцијалните ризици и идните третмани“, рече Трамп во Овалната соба. „Ќе има огромно позитивно влијание.“
Наредбата, која ѝ наложува на државната обвинителка Пам Бонди да го забрза процесот на ублажување на федералните ограничувања, но не вклучува временска рамка, доаѓа по интензивна кампања за лобирање од страна на индустријата за канабис, според високи претставници на администрацијата.
Медицинска примена во фокусот
„Фактите ја принудуваат федералната влада да признае дека марихуаната може да има легитимна медицинска употреба кога се користи внимателно. Во некои случаи, тоа може да вклучува употреба како замена за зависност и потенцијално смртоносни опиоидни лекови против болки“, рече Трамп, нарекувајќи го потегот „здрав разум“.
Потегот на Трамп не ја легализира марихуаната на федерално ниво, иако таа веќе е легална во неколку држави. Регулативата не влијае на рекреативната употреба на марихуана и не вклучува никакви промени во системот на кривична правда.
Европа
ЕУ конечно постигна договор за Украина: три членки одбија да учествуваат
Лидерите на ЕУ ги откажаа плановите за невиден заем за репарации за Украина и наместо тоа ќе соберат 90 милијарди евра преку заедничко задолжување за финансирање на Киев во следните две години. Унгарија, Чешка и Словачка нема да учествуваат во аранжманот, објави „Еуроњуз“.
Откако разговорите заглавија поради барањето на Белгија за неограничени гаранции пред користење на замрзнатите руски средства, лидерите на ЕУ се свртеа кон издавање заеднички долг. Ова би ја обезбедило финансиската стабилност на Киев следната година и во 2027 година, додека товарот би паднал врз заедничкиот буџет на ЕУ.
Белгиските барања го срушија договорот
Пред самитот во Брисел во четврток, лидерите инсистираа дека нема План Б и ги удвоија напорите за издавање заем за репарација поддржан од замрзнати средства од Руската централна банка. Германскиот канцелар Фридрих Мерц го водеше напорот, но тој не успеа, бидејќи барањата на Белгија за неограничени гаранции го направија планот неодржлив за другите членки.
Неуспехот е удар за Мерц и претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен, која го претстави планот како најдобра опција. Дискусијата во четврток се вртеше околу ублажување на загриженоста на белгиската влада. Премиерот Барт де Вевер со недели беше цврст, велејќи дека нема да прифати лош договор што ќе ја изложи неговата земја на руска одмазда. Неговото барање за „неограничени гаранции“ за заштита на Белгија и финансиската институција Евроклеар се покажа како неприфатливо за другите. Еден дипломат изјави за Евроњуз дека многу земји не сакале да понудат такви гаранции, велејќи: „Лидерите навистина не знаеја што ќе гарантираат на крајот“.
Унгарија, Чешка и Словачка се исклучени од шемата
Уште пред самитот, Унгарија јасно стави до знаење дека нема да се согласи со заемот за репарации. Премиерот Виктор Орбан одбива финансиски да ја поддржи Украина и честопати ги критикуваше европските колеги за нивното справување со војната. Но, кога стана јасно дека Белгија и другите земји-членки не можат да се согласат, Орбан, заедно со словачкиот премиер Роберт Фицо и чешкиот премиер Андреј Бабиш, изготвија план за излез од застојот.
Во заклучоците од самитот, лидерите се согласија дека Унгарија, Словачка и Чешка ќе бидат ослободени од каква било одговорност поврзана со заемот преку механизмот за „засилена соработка“. „Секое мобилизирање на буџетските средства на ЕУ како гаранција за овој заем нема да влијае на финансиските обврски на Чешка, Унгарија и Словачка“, се вели во текстот, одобрен од сите 27 земји.
Орбан: Украинците никогаш нема да можат да го вратат заемот.
Потоа Орбан им рече на новинарите: „Изгледа како заем, но Украинците никогаш нема да можат да го вратат“, и додаде: „Всушност, тоа е трошење пари. И оние што стојат зад тој заем ќе ја преземат одговорноста и финансиските последици од него“.
Реакции по тешките преговори
По самитот, кој заврши во раните утрински часови, фон дер Лајен, придружувана од данската премиерка Мете Фредериксен, изјави дека примарната цел е постигната: финансирањето за Украина е обезбедено. „Конечниот заклучок, по денес, е дека нашата поддршка за Украина е загарантирана“, рече Фредериксен.
Сепак, принципот дека Русија мора да плати за штетата предизвикана на Украина не се оствари. Европските земји-членки ќе се задолжуваат на финансиските пазари и ќе плаќаат камата. Иако заемот за Украина ќе биде без камата, а Киев треба да го врати со пари од руските репарации, не е сигурно дали Русија некогаш ќе плати репарации, што значи дека заемот лесно би можел да се претвори во грант.
„Тие беа нервозни поради терминот ‘неограничени гаранции’“
Белгискиот премиер Де Вевер рече дека зборот „неограничени“ гаранции ги направил неговите колеги „нервозни“ и дека исходот ја потврдил позицијата на неговата земја. „Денес докажавме дека гласот на малите и средните земји-членки исто така се брои. Одлуките во Европа не се донесуваат едноставно од најголемите капитали или институции. Тие се колективни“, рече тој, суптилно алудирајќи на Германија.
Од друга страна, германскиот канцелар Мерц им рече на новинарите дека „Европа го покажа својот суверенитет“ со тоа што се согласи на заеднички долг. „Кога станува збор за руски средства, само малку ја променивме временската рамка“, додаде тој, тврдејќи: „Руските средства ќе се користат како колатерал за заемот“.
Свет
(Видео) Приватен авион се урна во Северна Каролина, повеќе загинати
Повеќе луѓе загинаа откако приватен авион Цесна С550 поврзан со возачот на НАСКАР, Грег Бифл, се урна во близина на пистата во Северна Каролина и се запали, објави „Дејли меил“.
Breaking: Multiple deaths after a plane crash at Statesville Regional Airport in North Carolina. WSOC, a local news channel, reports that NASCAR driver Greg Biffle owns the plane, although it is unclear if he was on board. pic.twitter.com/nzZMhSg1Tm
— PM Breaking News (@PMBreakingNews) December 18, 2025
Несреќата се случила околу 10:15 часот по локално време кога авионот се урна во близина на пистата на регионалниот аеродром Стејтсвил. Снимките од местото на настанот покажаа густ црн чад како се издига од остатоците од авионот, кој беше целосно зафатен од пламен.
Канцеларијата на шерифот на округот Иредел потврди дека повеќе лица загинале во несреќата, но не даде точен број. Тие рекоа дека повеќе информации за жртвите ќе објави полицијата на Северна Каролина. Сè уште не е познато колку луѓе биле во авионот, кој вообичаено има капацитет од осум до десет патници.

