Свет
(Видео) Пет светски настани што ја одбележаа 2020, а не се за коронавирусот

Кога ќе се спомене 2020 година, сите веднаш помислуваат на Kовид-19 и тоа е во ред. Но, оваа година имаше и други светски настани што ќе влијаат на случувањата во годините што претстојат.
Макар и без пандемијата на коронавирусот, идните историчари 2020 година ќе ја сметаат за година полна со настани што го сменија светот.
Од претседателските избори во Америка до повеќемесечните протести против „последниот европски диктатор“, ова се пет настани што ќе го обликуваат светот во следните години.
Бајден го победи Трамп на изборите во САД
Очите на целиот свет во ноември беа свртени кон САД – и сите едвај чекаа да дознаат дали најголемата економска и воена сила на светот ќе ја води Доналд Трамп уште четири години или ќе му биде препуштена на демократскиот кандидат Бајден.
Иако изборите беа одржани на 3 ноември, борбата беше тесна и неизвесна во некои клучни земји, па дури по неколку дена, Џо Бајден беше проектиран како победник додека броењето на гласовите продолжи.
Сепак, Трамп не го прифати поразот велејќи дека изборите се лажни и дека станува збор за изборна измама од страна на демократите, без да наведе докази.
Бајден победи со рекордни 81.283.385 гласа наспроти 74.2223.744 на Трамп, а Изборниот колеџ ја потврди победата на Бајден – 306 изборни гласа, а Трамп освои 232.
Велика Британија излезе од Европската Унија
Велика Британија официјално ја напушти Европската Унија на 31 јануари оваа година – но, со преоден рок како дел од договорот за повлекување.
Ова е првпат некоја држава да го напушти блокот, а долгорочните последици допрва треба да се видат.
Напуштањето се случи четири години по референдумот, а земјата за тоа време смени дури тројца премиери. Сагата траеше до крајот на 2020 година, а Велика Британија и ЕУ се бореа за трговскиот договор и другите аранжмани.
Европската Унија и Велика Британија постигнаа трговски договор по неколкумесечни несогласувања во врска со правата за риболов и идните бизнис-правила.
Договорот е постигнат една недела пред истекот на транзицискиот период на брегзитот.
Револуција во Белорусија
Александар Лукашенко, кого некои го нарекуваат последен диктатор на Европа, победи на претседателските избори во август, тврди неговиот режим.
Сепак, западните влади, ЕУ и голем дел од белоруското население не се согласуваат тврдејќи дека изборите биле наместени во корист на Лукашенко, кој е претседател 26 години – и е единствениот претседател што некогаш го имала земјата.
Предводена од коалиција на жени лидери, опозицијата забележа огромна поддршка во јавноста во изборниот круг, а по објавувањето на резултатите, се одржаа невидени протести во целата земја.
И покрај репресијата од страна на државните безбедносни сили, која опфаќаше илјадници апсења, обвинувања за тортура и смрт на голем број активисти, протестите продолжуваат да се одржуваат на улиците на Минск и другите градови.
Лидерот на опозицијата, Светлана Тихановскаја, беше противкандидат на изборите по апсењето на нејзиниот сопруг. Оттогаш се наоѓа во егзил, а другите опозициски лидери се принудени да ја напуштат земјата или се во затвор.
Оставка на владата во Бејрут по катастрофалната експлозија во пристаништето
Речиси 200 лица загинаа, а илјадници беа повредени во катастрофалната експлозија во пристаништето Бејрут на почетокот на август.
Но, последиците од таа експлозија ги надмина штетите, смртта и уништувањето што го предизвика, што на крајот доведе до оставка на владата по негодувањето во јавноста и меѓународниот свет.
Попладнето на 4 август, огромна експлозија, толку моќна што се почувствува и на стотици километри оддалеченост, во Израел и на Кипар, го потресе Бејрут.
Официјални лица изјавија дека тоа е предизвикано од согорување речиси 2.750 тони амониумнитрат, индустриско ѓубриво што стоело со години на пристаништето, неправилно складирано.
Потврдено е дека повеќе од 200 лица загинаа од експлозијата, илјадници беа хоспитализирани, а околу 300.000 луѓе останаа без покрив над главата поради широкораспространетата штета нанесена во поголемиот дел од градот.
Кога беше откриена причината за експлозијата, со потенцијално опасна супстанција што се чувала погрешно, се зголеми гневот во земјата.
Неколку дена по експлозијата – владата поднесе оставка
Премиерот на Либан, Хасан Дијаб, е само еден од официјалните лица што се соочуваат со обвиненија за експлозијата. Судијата што ја поднесе тужбата рече дека министрите добиле неколку предупредувања за амониумнитрат и дека не презеле никакви мерки за да го спречат тоа што се случило.
Движењето Black Lives Matter се прошири на глобално ниво
Смртта на Афроамериканецот Џорџ Флојд (46), кој почина кога полицаец го стисна за вратот и клечеше врз него повеќе од осум минути за време на апсењето, доведе до големи протести не само во САД, каде што се случи инцидентот, туку и во целиот свет.
Флојд беше уапсен на 25 мај кога наводно се обидел да плати продукти со фалсификувани пари. Дерек Шовин, белец, полицаец од Минеаполис, клечеше врз неговиот врат, додека другите полицајци му помагаа да го задржи Флојд на земјата или ги спречуваа минувачите да помогнат.
Кога снимките од неговата смрт многу бргу се проширија и се споделуваа, имаше големи протести против полициската бруталност и расна неправда, првично локално, пред тие да се прошират во САД, а потоа и во целиот свет.
Имаше демонстрации во европските градови, каде што се појавија прашања за тековната расна нееднаквост, полициската бруталност и за историски прашања, како што е колонијализмот.
Движењето Black Lives Matter, основано во 2013 година по убиството на тинејџерот Трејвон Мартин, доби меѓународно внимание по смртта на Флојд, а организации беа основани во многу земји.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Републиканците поделени околу вмешаноста на САД во војната со Иран

Дилемата дали САД треба да му се придружат на Израел во нападот на Иран или да останат целосно на маргините ги разоткри поделбите меѓу поддржувачите на американскиот претседател Доналд Трамп, пишува денеска Би-Би-Си.
Републиканскиот претседател размислува дали да му помогне на Израел да ги нападне иранските нуклеарни постројки по вчерашната средба со неговите советници за национална безбедност во Белата куќа. За време на предизборната кампања, Трамп често ги критикуваше глупавите бескрајни војни на Блискиот Исток, но потенцираше и дека Иран не смее да има нуклеарно оружје.
Можноста тој да ги вовлече САД во друга криза во странство, предизвика жесток конфликт во Републиканската партија.
Меѓу оние кои изразија сомнеж за иранските нуклеарни планови е директорот на Трамп за национално разузнавање, Тулси Габард, која во март му рече на Конгресот дека иако збогатувањето на ураниум во Иран е на рекордно ниво, експертите не веруваат дека тој развива нуклеарно оружје.
На 10 јуни, само три дена пред почетокот на израелските напади врз Иран, Габард објави видео во кое предупредува дека политичките елити непромислено поттикнуваат страв и тензии кои би можеле да го доведат светот на работ на нуклеарно уништување.
Според Политико, Трамп збеснал од тоа видео. „Не ми е грижа што вели таа“, им рече тој на новинарите на прашањето што мисли за нејзините изјави во Конгресот.
„Мислам дека беа многу блиску до оружје“, додаде тој. Таа подоцна ги обвини медиумите дека нејзините претходни изјави ги извадиле од контекст, велејќи за Си-Ен-Ен дека размислуваат исто со претседателот.
Габард не е сама меѓу републиканците во критиките за потенцијалното американско учество во конфликтот. Конзервативниот републикански конгресмен Томас Маси од Кентаки вчера пред демократите претстави предлог-закон со кој ќе се спречи Трамп да ги вклучи американските вооружени сили во конфликт со Иран без одобрение на Конгресот.
„Тоа не е наша војна. Ако беше, Конгресот според нашиот Устав мора да донесе одлука за такви прашања“, објави Маси на „Икс“. Неколку поддржувачи на доктрината „Америка на прво место“ на Трамп истакнаа дека тој ветил дека нема да ги вклучи САД во „вечни војни“ како што се војните во Авганистан и Ирак каде загинаа илјадници американски војници.
Поранешниот водител на Фокс њуз Такер Карлсон ги повика САД да не се мешаат во конфликтот со Иран. Во својот подкаст, тој ги критикуваше републиканските воинотворци, а Трамп го нарече чудак. Конгресменката од Џорџија, лојална на Трамп, Марџори Тејлор Грин неочекувано застана на страната на Карлсон, велејќи дека секој што поддржува таква интервенција не е за „Америка на прво место“.
Тензиите кулминираа вчера со вербална пресметка за време на интервјуто помеѓу Карлсон и сенаторот од Тексас, Тед Круз. Круз се бранел кога Карлсон го прашал дали ја знае етничката структура на Иран.
„Вие сте сенатор кој повикува на соборување на иранската влада и не знаете ништо за таа земја!“, му рекол тој. „Не, вие не знаете ништо за таа земја!“, возврати Круз.
Стив Банон, поранешниот политички стратег на Трамп, во подкастот на Карлсон рече дека ако на „длабоката држава“ и се дозволи да ги вклучи САД во војна со Иран, таа ќе ја разнесе коалицијата на поддржувачи на Трамп.
„Ако сме вовлечени во таа војна, која изгледа неизбежна во однос на борбените дејствија, таа не само што ќе ја разнесе коалицијата, туку и ќе го спречи најважното нешто, а тоа е депортацијата на илегалните странски напаѓачи кои се тука“, рече тој.
Друг конзервативен политички коментатор, Чарли Кирк, кој вели дека е поблизок до изолационистите во таа дебата, рече на „Икс“ дека Трамп е „прагматичен“ и го цени „здравиот разум“.
„Не знам дали претседателот Трамп ќе избере да ја вклучи Америка во војна против Иран“, напиша тој. „Но, верувам дека тој е човекот кој ќе ја донесе вистинската одлука.
Сенаторот од Кентаки, Мич Меконел, рече дека ова „беше некако лоша недела за изолационистите“ во партијата.
„Се случува некои во изолационистичкото движење предводено од Такер Карлсон и Стив Банон да бидат многу загрижени дека можеме да им помогнеме на Израелците да ги поразат Иранците“, рече тој за Си-Ен-Ен. Другите јастреби во партијата силно притискаат Трамп да го нападне Иран.
Сенаторот од Јужна Каролина, Линдзи Греам, рече дека е во национален безбедносен интерес на САД да го спречат Иран да развие нуклеарна бомба. Техеран тврди дека неговата нуклеарна програма има чисто цивилни цели, како што е производството на енергија.
Меѓутоа, на платформата „Truth Social“ на Трамп, многумина изразија загриженост дека САД повторно би можеле да се вплеткаат во конфликт на Блискиот Исток.
„Нема војна со Иран. Нема повеќе војни во странство“, напиша еден корисник.
„Америка на прво место!“, додаде.
Друг коментатор предупреди дека мешањето на САД во израелските операции може политички да ги чини републиканците во годините што доаѓаат.
„Не правете го тоа. Републиканците никогаш повеќе нема да победат ако го направите тоа“, напиша тој.
Свет
Иран му одговори на Трамп: Сигурно нема да преговараме со небитен воен хушкач

Мисијата на Иран во Обединетите нации одговори на тврдењето на Доналд Трамп дека Техеран му пристапил на Вашингтон.
„Ниту еден ирански функционер никогаш не побарал да ползи пред вратата на Белата куќа. Единственото нешто поодвратно од неговите лаги е неговата кукавичка закана дека ќе го отстрани врховниот лидер на Иран“, се вели во соопштението.
Како што се додава, Иран не преговара под присила, не прифаќа мир под принуда и сигурно не со ирелевантен воен провокатор кој очајно се обидува да остане релевантен.
Во продолжение се вели и дека Иран на секоја закана ќе одговори со контразакана и секој напад ќе биде возвратен.
Претходно денес Трамп рече дека Иран предложил да дојде во Белата куќа оти е во проблеми и сака да преговара.
Свет
Трамп: Иран има многу проблеми и сака да преговара

Американскиот претседател, Доналд Трамп, разговараше со новинарите на тревникот во Белата куќа. Тој беше прашан дали САД се поблиску до напад на иранските нуклеарни постројки.
„Навистина мислите дека ќе одговорам на тоа прашање? „Дали ќе го нападнете иранскиот нуклеарен објект и точно во колку часот, господине ќе го нападнете?“
Тој додаде: „Не знаете дали воопшто ќе направам нешто. Не знаете. Можеби ќе направам. Можеби нема да направам“. Тој вели дека „никој не знае што ќе направат“, но дека може да го каже ова: „Иран има многу проблеми и сака да преговара“. „И јас им реков: „Зошто не сакавте да преговарате со мене пред сета оваа смрт и уништување? Зошто не дојдовте? Им реков на луѓето: зошто не преговаравте со мене пред две недели?“
Тој рече и дека Иран дури и предложил да дојде во Белата куќа.
„Тие имаа лоши намери. Знаете, 40 години велат: смрт на Америка, смрт на Израел, смрт на кој било друг што не го сакаат, каде било“, додаде.
„Насилници. Беа како насилници на училишното игралиште. Но ќе видиме што ќе се случи“. Тој исто така рече дека „ништо не е готово додека не заврши“ и дека војната е „многу сложена“. „
„Не би рекол дека сме победиле“, рече тој. „Но, би рекол дека сигурно постигнавме огромен напредок. И ќе видиме. Следната недела ќе биде многу важна. Можеби помалку од една недела, можеби порано“.