Свет
(Видео) Пет светски настани што ја одбележаа 2020, а не се за коронавирусот

Кога ќе се спомене 2020 година, сите веднаш помислуваат на Kовид-19 и тоа е во ред. Но, оваа година имаше и други светски настани што ќе влијаат на случувањата во годините што претстојат.
Макар и без пандемијата на коронавирусот, идните историчари 2020 година ќе ја сметаат за година полна со настани што го сменија светот.
Од претседателските избори во Америка до повеќемесечните протести против „последниот европски диктатор“, ова се пет настани што ќе го обликуваат светот во следните години.
Бајден го победи Трамп на изборите во САД
Очите на целиот свет во ноември беа свртени кон САД – и сите едвај чекаа да дознаат дали најголемата економска и воена сила на светот ќе ја води Доналд Трамп уште четири години или ќе му биде препуштена на демократскиот кандидат Бајден.
Иако изборите беа одржани на 3 ноември, борбата беше тесна и неизвесна во некои клучни земји, па дури по неколку дена, Џо Бајден беше проектиран како победник додека броењето на гласовите продолжи.
Сепак, Трамп не го прифати поразот велејќи дека изборите се лажни и дека станува збор за изборна измама од страна на демократите, без да наведе докази.
Бајден победи со рекордни 81.283.385 гласа наспроти 74.2223.744 на Трамп, а Изборниот колеџ ја потврди победата на Бајден – 306 изборни гласа, а Трамп освои 232.
Велика Британија излезе од Европската Унија
Велика Британија официјално ја напушти Европската Унија на 31 јануари оваа година – но, со преоден рок како дел од договорот за повлекување.
Ова е првпат некоја држава да го напушти блокот, а долгорочните последици допрва треба да се видат.
Напуштањето се случи четири години по референдумот, а земјата за тоа време смени дури тројца премиери. Сагата траеше до крајот на 2020 година, а Велика Британија и ЕУ се бореа за трговскиот договор и другите аранжмани.
Европската Унија и Велика Британија постигнаа трговски договор по неколкумесечни несогласувања во врска со правата за риболов и идните бизнис-правила.
Договорот е постигнат една недела пред истекот на транзицискиот период на брегзитот.
Револуција во Белорусија
Александар Лукашенко, кого некои го нарекуваат последен диктатор на Европа, победи на претседателските избори во август, тврди неговиот режим.
Сепак, западните влади, ЕУ и голем дел од белоруското население не се согласуваат тврдејќи дека изборите биле наместени во корист на Лукашенко, кој е претседател 26 години – и е единствениот претседател што некогаш го имала земјата.
Предводена од коалиција на жени лидери, опозицијата забележа огромна поддршка во јавноста во изборниот круг, а по објавувањето на резултатите, се одржаа невидени протести во целата земја.
И покрај репресијата од страна на државните безбедносни сили, која опфаќаше илјадници апсења, обвинувања за тортура и смрт на голем број активисти, протестите продолжуваат да се одржуваат на улиците на Минск и другите градови.
Лидерот на опозицијата, Светлана Тихановскаја, беше противкандидат на изборите по апсењето на нејзиниот сопруг. Оттогаш се наоѓа во егзил, а другите опозициски лидери се принудени да ја напуштат земјата или се во затвор.
Оставка на владата во Бејрут по катастрофалната експлозија во пристаништето
Речиси 200 лица загинаа, а илјадници беа повредени во катастрофалната експлозија во пристаништето Бејрут на почетокот на август.
Но, последиците од таа експлозија ги надмина штетите, смртта и уништувањето што го предизвика, што на крајот доведе до оставка на владата по негодувањето во јавноста и меѓународниот свет.
Попладнето на 4 август, огромна експлозија, толку моќна што се почувствува и на стотици километри оддалеченост, во Израел и на Кипар, го потресе Бејрут.
Официјални лица изјавија дека тоа е предизвикано од согорување речиси 2.750 тони амониумнитрат, индустриско ѓубриво што стоело со години на пристаништето, неправилно складирано.
Потврдено е дека повеќе од 200 лица загинаа од експлозијата, илјадници беа хоспитализирани, а околу 300.000 луѓе останаа без покрив над главата поради широкораспространетата штета нанесена во поголемиот дел од градот.
Кога беше откриена причината за експлозијата, со потенцијално опасна супстанција што се чувала погрешно, се зголеми гневот во земјата.
Неколку дена по експлозијата – владата поднесе оставка
Премиерот на Либан, Хасан Дијаб, е само еден од официјалните лица што се соочуваат со обвиненија за експлозијата. Судијата што ја поднесе тужбата рече дека министрите добиле неколку предупредувања за амониумнитрат и дека не презеле никакви мерки за да го спречат тоа што се случило.
Движењето Black Lives Matter се прошири на глобално ниво
Смртта на Афроамериканецот Џорџ Флојд (46), кој почина кога полицаец го стисна за вратот и клечеше врз него повеќе од осум минути за време на апсењето, доведе до големи протести не само во САД, каде што се случи инцидентот, туку и во целиот свет.
Флојд беше уапсен на 25 мај кога наводно се обидел да плати продукти со фалсификувани пари. Дерек Шовин, белец, полицаец од Минеаполис, клечеше врз неговиот врат, додека другите полицајци му помагаа да го задржи Флојд на земјата или ги спречуваа минувачите да помогнат.
Кога снимките од неговата смрт многу бргу се проширија и се споделуваа, имаше големи протести против полициската бруталност и расна неправда, првично локално, пред тие да се прошират во САД, а потоа и во целиот свет.
Имаше демонстрации во европските градови, каде што се појавија прашања за тековната расна нееднаквост, полициската бруталност и за историски прашања, како што е колонијализмот.
Движењето Black Lives Matter, основано во 2013 година по убиството на тинејџерот Трејвон Мартин, доби меѓународно внимание по смртта на Флојд, а организации беа основани во многу земји.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Завршена полската воена операција

Полската војска ја заврши својата воена операција откога собори беспилотни летала што влегоа во полскиот воздушен простор во текот на ноќта.
„Полските и сојузничките операции на воздухопловните сили поврзани со кршење на полскиот воздушен простор се завршени. Пребарувањето и локализирањето на можните места на удар на објекти што го нарушија полскиот воздушен простор е во тек“, се вели во соопштението.
Полската војска им се заблагодари на Воздухопловната команда на НАТО и на Холандија за испраќањето борбени авиони „Ф-35“ за да се обезбеди безбедноста на полското небо. Земјените системи за воздушна одбрана и радарското извидување се вратија на стандардни оперативни активности.
Само еден аеродром сè уште не е отворен
Главниот аеродром во Варшава е повторно отворен. Портпаролот на Полската агенција за воздушна навигација сега изјави за телевизиската станица TVN24 дека аеродромите во Модлин и во Жешов исто така се повторно отворени.
Аеродромот во Лублин останува привремено затворен.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Трамп прашан за дроновите во Полска додека излегуваше од ресторан, не одговори

Полската војска рано утрово објави дека соборила беспилотни летала што го нарушиле нејзиниот воздушен простор за време на рускиот напад врз соседна Украина.
„Распоредено е оружје и службите активно работат на лоцирање на соборените објекти“, соопшти Полската оперативна команда. Додаде дека е во тек воена операција и ги повика жителите да останат во своите домови. Полска е членка на НАТО, трансатлантскиот одбранбен пакт, во кој учествуваат САД и кој го применува принципот дека нападот врз еден е напад врз сите.
President Trump just left the restaurant in DC.
One reporter asked:
“What do you have to say to the court ruling that you can’t fire Lisa Cook?”I asked about reports tonight of Russian drones in Poland’s airspace.
He didn’t answer either. pic.twitter.com/REjWLvPzGN
— Kellie Meyer (@KellieMeyerNews) September 10, 2025
Новинар го праша американскиот претседател Доналд Трамп додека излегуваше од ресторан да даде коментар во врска со „навлегувањето на руските беспилотни летала во Полска“. Трамп не одговори, туку им мавна на пропалестинските демонстранти пред ресторанот. Потоа влезе во својот автомобил. Не беше јасно дали воопшто го слушнал прашањето, со оглед на гласните свиркања од демонстрантите.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Десетина маскирани крадци провалија во златарница во Калифорнија

Надзорна камера го снимила моментот кога златарница во Калифорнија била ограбена од повеќе од десетина маскирани крадци. Инцидентот се случил во петок попладне во златарница во Сан Хозе, а на снимката се гледа како теренец удира во прозорец, по што следи група мажи со разни алатки кои влегуваат во продавницата, кршат витрини и го крадат пленот, објави Ен-би-си Њуз.
Сопственикот на продавницата, 88-годишен маж, бил повреден во грабежот и соборен на земја. Неговата внука изјавила за Ен-би-си дека тој претрпел посекотини од скршено стакло и дека лекарите во болницата откриле дека и тој доживеал мозочен удар.
My friend’s 88 year old uncle's San Jose Jewelry Store was robbed on Fri 9/5 at 2pm. They ran a truck through the store and then pushed him down. He was injured by broken glass and then had a stroke. @MattMahanSJ you’ve done a lot for SJ but still more criminals to be locked up. pic.twitter.com/5eSRaCVKo2
— Moore On The Street (@Chris_Moore4Sup) September 6, 2025
Иако бил пуштен на домашна нега во недела, неговото семејство се сомнева дека некогаш ќе се врати на работа.
Полицијата во Сан Хозе потврди дека грабежот се случил во 14:09 часот и дека најмалку едно лице било вооружено со пиштол. „Осомничените избегале од местото на настанот со неколку возила пред да пристигне полицијата“, се вели во соопштението. Детективите задолжени за грабежите ги повикаа сите што имаат какви било информации да ги контактираат.
Ова злосторство предизвика реакции од активисти и локални политичари кои предупредуваат на зголемување на ваквите инциденти, и покрај официјалната статистика што покажува општ пад на криминалот во земјата. Во неделата се одржа прес-конференција на која организаторите го повикаа гувернерот Гевин Њусом да инвестира повеќе пари во борбата против криминалот.
Од друга страна, најновите бројки од Министерството за правда на Калифорнија покажуваат дека бројот на грабежи минатата година е намален во споредба со претходната година, додека кражбите и другите криминални дела поврзани со имотот се на најниско ниво во последните девет години.
Во саботата, на социјалната мрежа Икс објавена е анализа во која се заклучува дека Сан Хозе и Лос Анџелес се најбезбедните големи градови во Соединетите Американски Држави.