Полска нема да се двоуми да го собори секое летало што ќе го наруши нејзиниот воздушен простор и претставува закана, изјави денес премиерот Доналд Туск, како што објавија светските новински агенции.

„Ќе донесеме одлука да собориме летачки објекти ако и кога ќе го нарушат нашиот воздушен простор – апсолутно нема дебата за тоа“, рече Туск на прес-конференција.

Тој додаде дека на ситуациите што не се целосно јасни им се пристапува поинаку.

„Кога се соочуваме со околности што не се целосно недвосмислени, како што е неодамнешниот лет на руски борбени авиони над платформата Петробалтик – но без повреди, бидејќи ова не се наши територијални води – тогаш навистина треба двапати да размислиме пред да избереме потези што би можеле да предизвикаат многу акутна фаза од конфликтот“, рече тој.

Изјавата доаѓа откако Естонија ја обвини Русија во петокот дека три од нејзините борбени авиони МиГ-31 влегле во естонскиот воздушен простор над Финскиот Залив, каде што останале 12 минути пред да бидат пресретнати од НАТО. Москва го негираше тоа и го оцени како обид за зголемување на тензиите.

Обединетите нации потврдија дека Советот за безбедност денес ќе одржи итен состанок за инцидентот. Естонија побара дискусија, предупредувајќи дека постапките на Русија „ја поткопуваат безбедноста на сите членки на ОН“.

Полска претходно пријави серија слични инциденти. Во текот на ноќта помеѓу 9 и 10 септември, повеќе од 20 руски беспилотни летала влегоа во полскиот воздушен простор, а полските воздухопловни сили, со помош на сојузниците од НАТО, соборија неколку.

Минатиот петок, полските власти објавија и дека два руски борбени авиони се приближиле до платформата за дупчење „Петробалтик“ во Балтичкото Море, нарушувајќи ја безбедносната зона.

Полскиот премиер рече дека нема да донесува одлуки набрзина и без поддршка од сојузниците.

„Треба да бидам апсолутно сигурен дека сите сојузници ќе се однесуваат кон ова на ист начин како и ние“, рече Туск.

Фото: ЕПА

Рускиот претседател, Владимир Путин, изјави дека Русија е подготвена да одговори на сите закани, додавајќи дека Москва сè уште поддржува дипломатски пат за смирување на тензиите и покрај деструктивните политики на Западот.

Зборувајќи пред денешниот состанок на Советот за безбедност, Путин предупреди на „екстремната опасност од понатамошно влошување“ на геополитичката ситуација, особено во контекст на војната во Украина.

Тој додаде дека Русија понудила „конкретни идеи“ за промена на таа насока, но дека „овие апели и иницијативи не добиле јасен одговор“, објавува Russia Today.

„Не треба да има сомнеж за ова: Русија е способна да одговори на сите постоечки и нови закани. Не со зборови, туку со примена на воено-технички мерки“, предупреди Путин.

Тој потсети на одлуката на Москва од минатиот месец да се откаже од едностраниот мораториум за распоредување ракети со среден и краток дострел. Тој го опиша потегот како „принуден чекор“, поттикнат од потребата да се спротивстави на плановите за распоредување американски и други западни ракети во Европа и Азиско-пацифичкиот регион.

Сепак, Путин нагласи дека Русија не е заинтересирана за воена реторика или мавтање со оружје.

„Уверени сме во сигурноста и ефикасноста на нашите национални сили за одвраќање, но во исто време не сме заинтересирани за понатамошно ескалирање на тензиите или поттикнување трка во вооружување“.

Тој додаде дека Русија отсекогаш претпочитала „политички и дипломатски методи за одржување на меѓународниот мир, врз основа на принципите на еднаквост, неделивост на безбедноста и меѓусебно почитување на интересите“.

Путин, исто така, рече дека Москва ќе се придржува до ограничувањата на нуклеарното оружје уште една година откако ќе истече последниот преостанат нуклеарен договор со САД во февруари.

Путин рече дека раскинувањето на договорот „Нов СТАРТ“ од 2010 година би имало негативни последици за глобалната стабилност. Зборувајќи на состанокот со членовите на Советот за безбедност на Русија, тој додаде дека Русија очекува САД да го следат примерот на Москва и исто така да се придржуваат до ограничувањата на договорот.

Новиот СТАРТ, потпишан од тогашниот американски претседател Барак Обама и рускиот претседател Дмитриј Медведев, ја ограничува секоја земја на не повеќе од 1.550 распоредени нуклеарни боеви глави и 700 распоредени ракети и бомбардери. Неговото претстојно истекување и отсуството на дијалог за нов договор ги загрижија застапниците за контрола на оружјето.

Спогодбата предвидува обемни инспекции на лице место за да се потврди усогласеноста, но тие се неактивни од 2020 година.

Во февруари 2023 година, Путин го суспендираше учеството на Москва во договорот, велејќи дека Русија не може да дозволи американски инспекции на нејзините нуклеарни објекти во време кога Вашингтон и неговите сојузници од НАТО отворено ја прогласија целта Русија да биде поразена во Украина. Сепак, Москва нагласи дека не се повлекува целосно од договорот и дека ќе продолжи да ги почитува ограничувањата за бројот на нуклеарно оружје што ги пропишува.

Фото: ЕПА

„Времињата во кои живееме денес се депресивни и не се добри. Луѓето што се на лидерски позиции, особено во Европа, работат многу лошо и воопшто не се на ниво на задачата. Некои работи се нерешливи, а начинот на кој се решаваат води кон понатамошен антагонизам и евентуално војна“, рече хрватскиот претседател Зоран Милановиќ во неделата вечерта во Њујорк.

Споредувајќи го времето на Студената војна со денешната ситуација, Милановиќ потсети дека тогаш било исклучително тешко и дека се потребни голема концентрација за разни луѓе да седнат и да разговараат за важни прашања.

„Во последните дваесет години сè е нарушено, безбедносната архитектура на светот, особено на западниот свет и на северната хемисфера, повеќе не постои“, рече тој и додаде дека денес живееме во тешки времиња и затоа мора да се погледнеме себеси, нашата работа и нашите интереси и да видиме дека не се истакнуваме премногу во сојузите во кои сме – НАТО и Европската Унија“.

Зборувајќи за ситуацијата во ЕУ и улогата на Хрватска, Милановиќ нагласи: „За жал, работите не функционираат онака како што требаше. Не мислам на привремени и повремени пласмани на пари што доаѓаат во Хрватска за претежно непродуктивни проекти и работи што нема да ја направат Хрватска технолошка сила и нема да ја направат побогата земја. Но, подобро е да го имаме тоа бидејќи кога ќе престане, ќе имаме нови сериозни предизвици. Денес, Хрватска мора да биде лојална на сојузите во кои е членка и мора да ги почитува обврските што ги презела, но исто така никогаш не смееме да дозволиме да бидеме вовлечени во комбинации и авантури што не сме ги кроеле бидејќи тоа не е солидарност. Никој не може да го бара тоа од нас и нема да го добие, според мене“.

Осврнувајќи се на војната во Газа, Милановиќ изјави: „Можеме да се залагаме за признавање на Палестина. Велат дека нема многу да се промени. Па, нема, но некои работи треба да се решат за да се продолжи понатаму. Светот нема да биде подобар и поубав, секогаш ќе биде исполнет со кризи, дефекти и недостатоци и ние мора да се приспособиме на тоа“.

Фото: принтскрин