Огромен пораст на антисемитизмот, екстремизмот и омразата предизвикува страв дека историјата ќе се повтори и ги загрижува преживеаните од Аушвиц кои се собраа на 80-годишнината од ослободувањето, споделувајќи ги своите застрашувачки спомени од „фабриката за убивање, полна со крици, плач , смрдеа и голи тела.

Бината на комеморацијата, која траеше два и пол часа, многу подолго од планираното, беше поставена во шатор подигнат над влезот на поранешниот логор Аушвиц II-Биркенау. Таму имаше и товарен вагон, денес симбол на депортациите, а потоа и превозно средство со кое луѓето се превезуваа во Аушвиц.

На сцената излегоа четворица преживеани.

Авторката и научник Това Фридман (86), која ги опишува сопствените трауми во својата книга „Ќерката на Аушвиц“, била пренесена во логорот кога имала само пет години.

„Денес имаме обврска не само да запомниме, туку и да предупредуваме и поучуваме дека омразата создава повеќе омраза, убивањето повеќе убиства. Екстремизмот и антисемитизмот што се шират меѓу народите се шокантни“, предупреди таа.

„Тука сум да потврдам и да ветам дека нема да дозволиме историјата да се повтори“, нагласи.

Таа сподели дел од своите сеќавања за нечовечкото страдање од кампот каде што била депортирана како девојче.

„Татко ми беше испратен во Дахау, а мајка ми и јас во Аушвиц. Гладна, жедна и преплашена, ја држев мајка ми за рака“, рече таа, сеќавајќи се на крикот, плачот, небото исполнето со чад, страшната смрдеа и голите жени кои, како што рече, ги следи до ден-денес.

„Мислев дека сите ќе умреме, дека е нормално да умрат еврејски деца“, рече таа.

Новинарот и историчар Маријан Турски (98), сега шеф на Меѓународниот совет за Аушвиц, бил испратен во логорот во 1944 година.

„Денес сме сведоци на огромно зголемување на антисемитизмот, каков што доведе до холокаустот“, рече тој.

Сеќавањето на злосторствата извршени во име на нацистичките идеи за расна супериорност стана акутно политичко прашање во последниве години со подемот на екстремно десничарските партии низ Европа. На местото на најголемото масовно убиство во историјата на човештвото, Турски предупреди: „Говорот на омраза често завршува со крвопролевање“.

Доктор Леон Вајнтрауб (99) живеел во гетото во Лоѓ кога бил одвоен од семејството и испратен во Аушвиц во 1944 година.

„Постои само еден вид човек: хомо сапиенс, така што теоријата на расите како основен принцип на нацистичката теорија не е во ред“, рече тој.

„Ме боли кога гледам униформи слични на нацистите и нивните слогани, ме боли што ова се случува без никакви последици, што се пропагира идеологија која уби милиони“, рече тој.

Додаде дека е повреден од „идеологиите и ставовите кои промовираат непријателство, кои ги дефинираат антисемитизмот и хомофобијата како вредности“.

„Ги повикувам сите да се спротивстават на ваквите ставови што доведоа до геноцидот што го одбележуваме денес“, рече тој, упатувајќи посебен апел до младите: „Бидете чувствителни на сите изрази на нетолеранција кон оние кои се различни – без разлика дали е бојата на кожата, религијата или различната сексуална ориентација“.

Пензионираната фармацевтка Жанина Иванска била испратена во Аушвиц со превоз во 1944 година, откако била принудена да го напушти својот дом за време на Варшавското востание против нацистите.

„Каде што сме ние, беше изграден Биркенау… Таму почна машината за убивање. Таму почна да работи фабриката за убивање“, се сеќава таа.

Кога Аушвиц беше ослободен, „светот веруваше дека тоа не може да се повтори. А сепак, имаше луѓе кои предвидуваа дека е невозможно овие работи да не се повторат“, рече таа.

„Ако луѓето тогаш беа толку нехумани, тоа може да се повтори“, додаде.

Осумдесетгодишнината од ослободувањето на Аушвиц, концентрационен логор и логор на смртта изграден од нацистите во окупирана Полска, беше одбележана во присуство на околу педесет преживеани и повеќе од 50 државни делегации од целиот свет.

Шефовите на држави и влади, кралеви и претставници на меѓународни организации ги слушаа оние кои беа жртви на едно од најголемите злосторства во историјата на човештвото и кои денес се совест на светот.

Директорот на Музејот и меморијалниот центар Аушвиц, Пјотр Цивински, зборуваше за важноста на сеќавањето.

„Меморијата е свесност за фактите, токму она што ни е очајно потребно денес… Меморијата е клучот за разбирање на денешниот свет и за дизајнирање на утрешниот“, рече тој.

На 27 јануари 1945 година, војниците на Црвената армија го ослободија Аушвиц и пронајдоа околу 7.000 преживеани таму, а ОН одлучија да го прогласат тој датум за Меѓународен ден на сеќавање на холокаустот.

Повеќе од 1,1 милион луѓе, од кои еден милион Евреи, умреле во гасни комори или од глад, студ и болести во Аушвиц. Заедно со Евреите беа егзекутирани Полјаци, Роми и руски затвореници.

Осумте заложници кои требаше да бидат ослободени во првата фаза од договорот за прекин на огнот во Газа се мртви, изјави денеска портпаролот на израелската војска Дејвид Менцер.

„Семејствата се информирани за состојбата со нивните најблиски“, рече функционерот на прес-конференција.

Според договорот за прекин на огнот, во првата фаза од шест недели, почнувајќи од 19 јануари кога престанаа борбите, 33 заложници држени од Хамас во Појасот Газа треба да бидат ослободени во замена за повеќе од 1.900 палестински затвореници кои ги држеше Израел.

Седум заложници веќе се вратија дома. Тие беа ослободени на 19 и 25 јануари. Менцер не ги соопшти имињата на загинатите заложници. Израел синоќа објави дека го има долго бараниот список од Хамас за статусот на сите заложници, живи или мртви.

„Таа листа се совпаѓа со израелското разузнавање“, рече Менцер.

Српскиот претседател Александар Вучиќ изјави дека Обвинителството поднело 13 обвиненија против одговорните за несреќата во Нови Сад и дека три месеци по трагедијата сегашната атмосфера никому не му одговара.

Тој најави дека ќе потпише барања за помилување на 13 студенти и професори кои беа кривично гонети. Истакна дека проблемите се решаваат со дијалог и дека тој како претседател, Владата и Собранието се подготвени да разговараат.

Вучиќ повика на итна реконструкција на Владата и очекува смена на 50 отсто од министрите.

„Во овие тешки политички времиња стана јасно кој е подготвен да се бори, кој не е, кој е подготвен да работи, кој не е, кој се крие во глувчешка дупка, кој не. И соодветно, очекувам дека повеќе од 50 проценти од сегашните министри ќе бидат сменети во многу, многу итна реконструкција“, рече Вучиќ.

Доде дека земјата мора да функционира и нема поважна задача што една влада ја има од организирање на животот и подобрување на животниот стандард. И со тоа мора да се справи.

Тој изјави дека оваа недела ќе има многу важни работи, од отворањето на автопатиштата до доаѓањето на, како што рече, важни гости.

Српскиот претседател изјави дека е особено важно да се обезбеди се да помине без инциденти за време на 24-часовната блокада на Автокоманда во Белград.

„Ова не е мала задача за нашите безбедносни органи, особено имајќи ги предвид различните надворешни и внатрешни интереси. Ги молам сите да се грижат за безбедноста на оние кои вечерва го блокираат Белград, вечерва да одржат дополнителен состанок и да се погрижат апсолутно ништо да не се случи во текот на ноќта“, нагласи Вучиќ.

Тој повика да се обезбедат сите пристапни патишта, за да се направи се за никаде да не се случи апсолутно ништо.

Кога станува збор за кривичните пријави за студентите уапсени и приведени на протестите – 13 студенти и професори се гонети во јавните обвинителства во Србија – српскиот претседател истакна дека е подготвен да потпише помилување од кривично гонење.

„Тука има еден мал проблем, кривично се гонети 13 студенти и професори и за сите е предвидена одлука за помилување. Никогаш не сум донел одлука за помилување додека сум претседател, јас сум претседател девет години. Тоа е секогаш многу ризично, не можете секогаш да ја земете правдата во свои раце. Тоа ќе го сторам најдоцна до среда и тие повеќе нема да имаат проблеми. Значи ги исполнивме сите услови“, рече Вучиќ.