Свет
(Во живо) Историско слетување на роверот на НАСА на Марс

Роверот „Perseverance“ на НАСА треба да слета на Марс вечерва по седум месеци патување и поминати 468 милиони километри.
Ако сè оди како што треба, тоа ќе биде најамбициозната и технолошки најсофистицирана мисија на Марс што може да понуди дефинитивни одговори на прашањето дали некогаш имало живот на Црвената планета.
Директниот пренос од контролата на мисијата на НАСА ќе започне во 20:15 часот, а слетувањето се очекува во 21:55 часот. Набргу по слетувањето, роверот треба да ги испрати своите први фотографии од површината на Марс, но тие ќе бидат со низок квалитет. НАСА подоцна ќе објави видео од слетувањето.
„Perseverance“ е петтиот ровер што НАСА го испрати на Марс, и тој треба да слета во сè уште неистражена област – кратерот Језеро, именуван по село во БиХ.
Зошто е избран кратерот Езеро за слетување? Кратерот Езеро е едно од најдобрите места за барање древен живот бидејќи пред околу 3,9 милијарди години веројатно бил исполнето со вода. Претходните анализи покажаа дека наслагите во кратерот се богати со минерали кои се формираат во присуство на вода, што значи дека некогаш таму можело да има живот. Во слични седименти на Земјата вообичаено се наоѓаат фосили.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Масовни протести во Франција: Уапсени 140 демонстранти, повредени осум полицајци

Според најновиот извештај на француското Министерство за внатрешни работи, 140 лица се уапсени низ целата земја, од кои 75 се приведени, вклучувајќи 16 во Париз.
Повредени се и осум полицајци, објавува „Ле Паризиен“.
Rassemblement et manifestation gigantesque à #Nantes.
« Bayrou, Lecornu, Macron,
on n’en veut plus ! »« Ni soldat, ni rafales,
des bras, des lits, pour l’Hôpital public ! »Meeting international #ContreLaGuerre au Dôme de Paris le 5 octobre pic.twitter.com/wceJVEV5YU
— Hélène Macon 🐢 (@HeleneMacon) September 18, 2025
Студентскиот сојуз објави дека повеќе од 110.000 млади луѓе учествуваат во денешниот штрајк. Според „Ле Паризиен“, утрово беа блокирани 14 универзитети, а масовни мобилизации беа проследени од млади луѓе во сите универзитетски градови.
„Вкупно, акции за мобилизација беа одржани во 60% од универзитетите“, истакнува студентскиот сојуз.
Националната полиција соопшти дека 264.000 луѓе протестираат во Франција, надвор од Париз. Регистрирани се 427 инциденти, од кои 299 биле во областа под надлежност на Националната полиција, а 94 блокади се во тек, вклучувајќи 76 во истата област.
Des milliers de personnes dans le centre ville de #Nantes pour la manifestation du #18septembre. Le cortège s'élance dans les rues. pic.twitter.com/fJnQJm66fa
— Theo Prn (@Theop_rn) September 18, 2025
Покрај тоа, освен Париз, пријавени се 114 апсења низ целата земја, според францускиот весник „Ле Фигаро“.
Француските власти проценуваат дека нешто помалку од 11% од државните службеници штрајкуваат, или 10,95%, според „Ле Фигаро“.
Франција се соочува со бран штрајкови и протести низ целата земја. Причината е нацрт-националниот буџет за 2026 година, кој властите го претставуваат како неопходен чекор за намалување на растечкиот јавен долг, додека синдикатите и граѓаните го сметаат за хорор-шоу и напад врз социјалните права.
Според планот на владата, се планираат значителни намалувања на јавните расходи, што би можело да ги погоди здравствениот систем, образованието и транспортот. Покрај тоа, реформите на пензискиот систем и евентуалното одложување на пензионирањето предизвикаа дополнително незадоволство.
Синдикалните федерации бараат побогатите граѓани и големите корпорации да сносат поголем товар и предупредуваат на растечката социјална нееднаквост и пад на куповната моќ. Според нив, буџетот најмногу ги погодува оние со пониски и средни приходи.
Политичкиот контекст е дополнително провокативен – новиот премиер Себастијан Лекорну ја презема функцијата во време кога кредитните агенции го намалуваат рејтингот на Франција, а Брисел бара буџетскиот дефицит да се врати во дозволените граници.
Во таква атмосфера на незадоволство, синдикатите повикаа на масовни протести и штрајкови, а проценките сугерираат дека на улиците би можеле да излезат до 900.000 луѓе.
Фото: ЕПА
Свет
САД на опасна крстосница по убиството на Чарли Кирк

Бруталниот случај на убиството на Чарли Кирк го доведе американското општество на „опасна крстосница“, оценува дописничката на Би-би-си, која предупредува дека подлабокото политичко расцепкување и порастот на насилството тешко ќе се надминат.
Гувернерот на Јута, Спенсер Кокс, повика на затоплување на тонот и помирување, но многумина соговорници на Би-Би-Си сметаат дека тоа е малку веројатно во блиска иднина.
Анализата посочува дека современиот политички систем и економските и медиумските стимули наградуваат екстремни реторики кои го подгреваат бесот, додека социјалните мрежи дополнително ги радикализираат пораките и го убрзуваат расцепот. Историски примери од претходни децении покажуваат дека САД и порано минувале низ периоди на политичко насилство, но отсуството на „заеднички наратив“ денес го прави помирувањето потешко.
Реакциите по убиството беа поделени: додека некои бараат истрага за радикализацијата на напаѓачот онлајн, други тргнуваат кон теории на заговор и обвинувања. Доналд Трамп ја искористи ситуацијата за критики кон „радикалната левица“, што според анализата само ја продлабочува поларизацијата. Авторите на текстот заклучуваат дека за да се прекине циклусот би бил потребен силен лидер посветен на помирување — но таков лидер дури и не се назира, додека политичките поттикнувачи остануваат непроменети.
Свет
(Видео) Хаос и судири: Илјадници на улиците, Франција блокирана од протести

Ширум Франција денеска се одржува масовен меѓусиндикален штрајк, со протести на над 250 локации и учество на стотици илјади граѓани. Властите проценуваат дека на улиците би можеле да излезат меѓу 600.000 и 900.000 луѓе.
Штрајкот предизвика сериозни прекини во сообраќајот, здравството и образованието. Блокирани се десетици училишта, а во Лион и Нант дојде до судири меѓу полицијата и демонстрантите, при што беа повредени новинар, полицаец и демонстрант. Полицијата користела солзавец, а до пладне беа уапсени 94 лица, од кои 15 во Париз.
Rassemblement et manifestation gigantesque à #Nantes.
« Bayrou, Lecornu, Macron,
on n’en veut plus ! »« Ni soldat, ni rafales,
des bras, des lits, pour l’Hôpital public ! »Meeting international #ContreLaGuerre au Dôme de Paris le 5 octobre pic.twitter.com/wceJVEV5YU
— Hélène Macon 🐢 (@HeleneMacon) September 18, 2025
Причина за протестите е нацрт-буџетот за 2026 година, кој предвидува значителни кратења на јавните трошоци и реформи во пензискиот систем. Владата тврди дека мерките се неопходни за намалување на јавниот долг, додека синдикатите ги нарекуваат „удар врз социјалните права“ и предупредуваат дека ќе ја погодат најмногу сиромашната и средната класа.
Grève du 18 septembre: le lycée Maurice-Ravel à Paris bloqué par les élèves pic.twitter.com/7H9ZB1RC09
— BFMTV (@BFMTV) September 18, 2025
Франција се соочува со намален кредитен рејтинг и барања од Брисел за враќање на буџетскиот дефицит во дозволени рамки. Според синдикатите, земјата доживува најголема социјална нееднаквост од 1970 година.