Луис Казарес беше меѓу ретките чиј дом остана недопрен по разорните пожари што ја опустошија населбата Алтадена, североисточно од центарот на Лос Анџелес, во јануари.

Но, кога се вратил, го пречекало отровно изненадување: куќата била покриена со оловен пепел, сосема нездраво за живеење. Неговото осигурување одбило да ги покрие трошоците за чистење.

„Кога ја видовме куќата како стои, бев среќен“, изјави Казарес за „Њузвик“. „Но, се чувствував виновен затоа што ниедна друга куќа не беше поштедена.“ Радоста брзо се претвори во очај – сè што преживеа во куќата беше контаминирано, а Калифорнискиот план ФАИР (државниот план за осигурување од пожар) нудел само трошки.

„Му рекоа дека може сам да ја исчисти“, рече неговиот адвокат, Ерик Страценер. Осигурувањето му плати само 55.000 долари, од кои само 7.000 долари беа за штета, иако експертите проценија дека на куќата ќе ѝ требаат дури 250.000 долари за поправка.

Казарес го тужеше Планот ФАИР во мај, обвинувајќи го за прекршување на договорот и лоша намера. Неговиот случај не е единствен – сè повеќе граѓани тврдат дека биле измамени, а многумина живеат во контаминирани домови или се принудени да се преселуваат од хотел во хотел.

Брачен пар од Пацифик Палисадес, исто така, поднесоа тужба против планот ФАИР бидејќи, и покрај фактот дека нивната куќа не изгорела, не им биле платени отровите од олово, цијанид и метал што останале во нивниот дом.

„Луѓето чекаа предолго за да го добијат она на што имаат право. Осигурителните компании бараат сериски броеви на уништените предмети, што е апсурдно“, рече адвокатот Брајан Ајлсток.

Само пожарот во Алтадена ослободи шест тони олово од оловна боја. „Заврши насекаде – и на километри наоколу. Децата се особено изложени на ризик бидејќи нема безбедно ниво на олово“, предупредува Ајлсток, според „Њузвик“.

Комесарот за осигурување на Калифорнија, Рикардо Лара, во мај призна дека државата нема јасни стандарди за штети од чад повеќе од 30 години. Тој најави формирање работна група за да се изнесат нови правила, но за многумина погодени е предоцна – тие се во неизвесност со месеци, бездомници и опкружени со токсични остатоци.

Казарес сега привремено престојува кај својот брат во Помона и размислува да купи приколка. Изнајмувањето стан е премногу скапо, и иако Планот ФАИР моментално ги покрива неговите трошоци за домување, таа помош наскоро ќе заврши. „Не мислам дека некогаш ќе можам да се вратам во таа куќа“, рече тој. „Мислам дека треба да се сруши“.

Судијата на округот Лос Анџелес минатата недела пресуди дека Планот ФАИР нелегално ги задржува исплатите за штети од чад, што потенцијално отвора врата за илјадници тужби – вклучувајќи ја и онаа на Казарес. „Осигурувањето тврди дека штетата не е покриена, но ние знаеме дека е“, рече адвокатот Страценер. „Имаме силен случај“.