Свет
Данска ја зајакнува одбраната на Гренланд по изјавата на Трамп дека сака да го купи: купуваат дронови и бродови, инвестираат големи пари

Данската влада најави огромно зголемување на буџетот за одбрана на Гренланд, неколку часа откако новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп ја повтори желбата да ја купи територијата на Арктикот, објави Би-би-си.
Данскиот министер за одбрана Троелс Лунд Поулсен рече дека пакетот е „двоцифрена милијарда“ сума во круни, или најмалку 1,5 милијарди долари.
Тој го опиша тајмингот на објавувањето како „иронија на судбината“. Трамп во понеделникот рече дека сопственоста и контролата на огромниот остров е „апсолутна неопходност“ за САД.
Гренланд, автономна данска територија, е дом на голем американски вселенски објект и е стратешки важен за САД, е на најкратката рута од Северна Америка до Европа и има големи резерви на минерали.
Поулсен рече дека пакетот ќе овозможи купување на два нови брода за инспекција, две нови беспилотни летала со долг дострел и два дополнителни тима за санки за кучиња.
Тоа би вклучувало и финансирање за зголемување на бројот на персоналот на Арктичката команда во главниот град и надградба на еден од трите главни цивилни аеродроми на Гренланд за да раководи со суперсонични борбени авиони Ф-35.
„Не инвестиравме доволно на Арктикот долги години, сега планираме посилно присуство“, рече тој.
Министерот за одбрана не ја прецизираше точната бројка, но данските медиуми проценуваат дека таа ќе биде околу 12-15 милијарди круни.
Објавата дојде еден ден откако Трамп напиша на својата платформа за социјални медиуми Truth Social:
„За целите на националната безбедност и слободата низ целиот свет, Соединетите Американски Држави сметаат дека сопственоста и контролата на Гренланд се апсолутно неопходни“.
Премиерот на Гренланд Мут Еџ одговори на коментарите на Трамп велејќи дека тие „не се на продажба“.
Но, тој додаде дека Гренланѓаните треба да продолжат да бидат отворени за соработка и трговија, особено со нивните соседи.
Првичниот предлог на Трамп во 2019 година САД да го преземат Гренланд, кој е најголемиот остров во светот, наиде на сличен остар прекор од неговите лидери.
Во тоа време, данската премиерка Мете Фредериксен ја опиша идејата како „апсурдна“, што го натера Трамп да го откаже патувањето во земјата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Автомобил и автобус полн со патници се судрија кај Рим, загина 19-годишник

На регионалниот пат Виа Тусколана, во Гротаферата, во близина на Рим, околу 7:15 часот утрово се случи тешка сообраќајна несреќа, во која животот го загуби 19-годишен млад човек. Неговиот автомобил „Мини Минор“ се судри со автобус на јавниот превозник „Котрал“, кој бил полн со патници на своето утринско патување.
Според првичните информации, несреќата се случила на рамен дел од патот, непосредно пред мала кривина, на 25-от километар од Тусколана. Младиот возач, кој неодамна го положил возачкиот испит, се движел кон Рим, додека автобусот се движел во спротивна насока кон Рока Приора и Артена.
Un ragazzo di 19 anni è morto in un incidente lungo la via Tuscolana, a Grottaferrata, in provincia di Roma. Il giovane, che si trovava a bordo di una Mini Cooper, si è scontrato frontalmente contro un autobus Cotral. Fatale l’impatto per il 19enne. Feriti due passeggeri a bordo… pic.twitter.com/t372UCNjwo
— Local Team (@localteamit) June 11, 2025
Од моментално неофицијалната реконструкција, се чини дека автомобилот преминал во спротивната лента од непозната причина и директно се удрил во автобусот. Причината за несреќата може да биде момент на замор, здравствен проблем или краток момент на невнимание од страна на возачот.
Пожарникарите веднаш пристигнале на местото на несреќата за да го извлечат младиот човек од целосно смачканиот автомобил, но тој починал на местото на несреќата.
Двајца од автобусот – маж и жена на возраст меѓу 40 и 50 години – се здобиле со полесни повреди и биле однесени во болница. Возачот на автобусот, маж во четириесеттите години, поминал без физички повреди, но е во состојба на шок.
Патот останува затворен во двата правци, а полицијата е на местото на несреќата и спроведува истрага.
Свет
Помошникот на Путин: „Невозможно е да се води долга војна со Русија“

Помошникот на рускиот претседател Владимир Путин, Владимир Медински, изјави дека Киев ќе изгуби уште повеќе територија ако Украина не се согласи со условите на Русија за завршување на војната.
„Невозможно е да се води долга војна со Русија“, изјави Медински за „Волстрит
журнал“, наведувајќи ја 21-годишната војна на Русија со Шведска во 18 век како доказ дека земјата победува во долготрајните конфликти, објави „Ројтерс“.
Тој рече дека Русија сака мир, но дека ако Украина сè уште се управува од националните интереси на другите, Русија „едноставно ќе биде принудена да одговори“.
„Ние сакаме мир. Но, ако Украина продолжи да се води од националните интереси на другите, тогаш едноставно ќе бидеме принудени да реагираме“, рече Медински по последната рунда разговори во Истанбул.
Медиумите потсетуваат дека вчера во интервју за „Раша тудеј“ тој изјави дека може да има нуклеарна војна ако војната во Украина престане без постигнување вистински мир, бидејќи, според негова проценка, Киев и НАТО ќе се обидат да повратат нови територии на Руската Федерација.
Свет
Минатиот месец беше вториот најтопол мај досега

Мај 2025 година беше вториот најтопол мај досега регистриран во светот, со глобална просечна температура од 15,79 степени Целзиусови, само 0,12 степени под рекордот поставен во мај 2024 година, објави службата за климатски промени „Коперникус“ на ЕУ.
Температурата беше за 1,4 степени Целзиусови над проценетиот прединдустриски просек за периодот 1850-1900 година, соопшти агенцијата со седиште во Бон.
Исклучително суво време
Делови од северозападна Европа доживеаа исклучително сува пролет, вклучувајќи ги март, април и мај со најниски нивоа на врнежи и влажност на почвата, најмалку од 1979 година.
Во мај 2025 година се забележа значителен контраст во температурите на површинскиот воздух низ цела Европа. Во источна Европа, од источна Италија и Балканот на југ до Финска на север, температурите беа претежно под климатолошките вредности за периодот 1991–2020 година.
Најголемите отстапувања кон постудено време беа забележани северозападно од Црното Море, со фокус на западна Украина и околните области, каде што можеа да предизвикаат проблеми за земјоделството.
Месецот мај 2025 во Бугарија беше еден од трите најстудени маја од 2005 година. Изолирани области со постудено време беа забележани и во Шпанија и Франција. Спротивно на тоа, западна Европа беше претежно потопла од просекот.
Службата за климатски промени „Коперник“ редовно објавува податоци за површинските температури, морската ледена покривка и врнежите. Нејзините наоди се базираат на компјутерски генерирани анализи на мерења од сателити, бродови, авиони и метеоролошки станици низ целиот свет.
Голем дел од податоците датираат од 1950 година, а некои записи датираат уште подалеку.