Свет
Ердоган потврди дека Шведска може да влезе во НАТО, Курдите стравуваат дека ќе ја платат цената

Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган минатиот месец го потпиша пристапот на Шведска во НАТО. Ова го означи крајот на долгите дипломатски тензии, а сега единствен противник на влезот на Шведска во НАТО е унгарскиот премиер Орбан. Сепак, курдското население во Шведска се чувствува загрижено поради отстапките, пишува „Гардијан“.
Од 50.000 до 100.000 Курди живеат во Шведска, која вклучува луѓе од Турција, Сирија, Ирак и Иран. Ердоган ја обвини Шведска дека ѝ дала азил на Курдистанската работничка партија (ПКК), која Турција ја смета за терористичка организација. Овој став кон ПКК подоцна го усвоија ЕУ, ОК и САД.
За да му угодат на Ердоган, шведските власти го зголемија надзорот над Курдите во Шведска. Барателите на азил се под истрага од Сапо – шведската тајна полиција. Тие ги затворија банкарските сметки на неколку курдски хуманитарни здруженија, меѓу кои и Црвената полумесечина.
Минатата недела, неколку дена откако Турција ја одобри кандидатурата на Шведска за прием во НАТО, јавното радио „Сверигес“ објави дека ја затвора својата курдска програма на 1 април. Радиото наводно го направило тоа за да ги намали трошоците, но многу Курди го гледаат тоа како еден од шведските чинови на ласкање кон Турција.
Курдскиот писател Курдо Бакси, кој се преселил во Шведска, објави дека со него контактирале 42 курдски државјани на кои канцеларијата за миграција им ги одзела дозволите за престој. Тие рекоа дека тоа се случило по истрагата на шведските служби. Бакси смета дека има стотици такви случаи.
„Овие луѓе не се осомничени за кривично дело, но Сапо тврди дека овие луѓе се во брак со шведски државјани, кои би можеле да бидат вклучени во терористички активности“, напиша Бакси. Тој напиша и дека ситуацијата го потсетува на онаа во 1986 година кога беше убиен премиерот Олоф Палме за што погрешно долго време беше обвинета ПКК.
Амине Какабавех, поранешен пратеник во шведскиот парламент, со курдско-иранско потекло, рече: „Најдемократската земја во светот подлегна на една од најдиктаторските земји во светот“. Турскиот амбасадор во Шведска изјави дека би сакал Какабавех да биде екстрадиран во Турција.
Портпаролот на Сапо изјави дека тајните служби постојано се обидуваат да спречат закани за шведската безбедност и дека тоа било порано и ќе остане по поднесувањето на апликацијата за НАТО.
„Како безбедносна служба, ние не сме цел на одредени малцинства, етнички или други групи. Нашата работа се однесува на поединци, кои се или би можеле да бидат закана за безбедноста. ПКК исто така беше цел на нашите активности бидејќи беше прогласена за терористичка организација“.
Шведската агенција за миграција соопшти дека „ги проверува барањата за азил и барањата за државјанство во согласност со законот“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Кремљ ја коментира вербалната војна Трамп – Маск

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека се сомнева дека контроверзноста меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и милијардерот Илон Маск ќе има какво било влијание врз решавањето на украинската криза.
Зборувајќи на прес-конференција во Москва, Песков одби да коментира за вербалните судири меѓу Трамп и Маск, опишувајќи ги како „внатрешна работа на Соединетите Американски Држави“.
„Претседателите на државите се истовремено вклучени во огромен број различни прашања, повеќе или помалку важни“, рече Песков, додавајќи дека „шефовите на државите имаат доволно време за сè“.
Тој, исто така, не се согласи со описот на војната во Украина од страна на Трамп како „детски борби“.
„За нас, ова е егзистенцијално прашање, прашање на нашите национални интереси, нашата безбедност, нашата иднина и иднината на нашите деца, иднината на нашата земја“, нагласи Песков.
Свет
Познат стартап пропаѓа: 700 Индијци се преправаа дека се вештачка интелигенција

Builder.ai, стартап со седиште во Лондон кој успеа да привлече глобални инвеститори и да достигне проценета вредност од 1,32 милијарди евра, банкротираше. Компанијата, поддржана од Microsoft и катарскиот суверен фонд за богатство Qatar Investment Authority, собра повеќе од 390 милиони евра од инвеститорите, пишува Windows Central.
Ветуваше дека ќе го револуционизира создавањето мобилни и веб апликации, правејќи го процесот „лесен како нарачување пица“.
Во центарот на тоа ветување беше виртуелен асистент наречен „Наташа“, кој требаше да користи напредни алгоритми на вештачка интелигенција за да изгради софтвер. Алатката, првично позната како Engineer.ai, беше лансирана во 2016 година. Со години, Builder.ai ја промовираше својата платформа како решение за вештачка интелигенција кое автономно дизајнира и програмира апликации со вртоглава брзина.
Сепак, како што откриваат извештаите и внатрешните истраги, реалноста беше драстично различна од тие амбициозни тврдења.
„Вештачката интелигенција“ всушност беа 700 програмери од Индија. Тие беа оние кои пишуваа код врз основа на барањата на клиентите, додека компанијата ја претстави таа човечка работа како резултат на напредни алгоритми за вештачка интелигенција.
Оваа измама не беше сосема непозната за некои блиски до компанијата. Уште во 2019 година, Wall Street Journal ги доведе во прашање тврдењата за вештачка интелигенција на Builder.ai, истакнувајќи ја нејзината голема зависност од човечки изведувачи. Неколку поранешни вработени ја опишаа компанијата како „сите инженери, без вештачка интелигенција“, истакнувајќи дека поголемиот дел од работата се извршува рачно во Индија.
Проблемите на Builder.ai не застанаа само на лажната вештачка интелигенција.
Внатрешната ревизија на почетокот на 2025 година откри сериозна финансиска манипулација, особено драстично преценување на приходите. Новиот извршен директор Манприт Ратија, кој ја презеде функцијата во февруари 2025 година откако основачот Сачин Дев Дугал поднесе оставка, го откри обемот на неправилностите. Компанијата ја намали својата проценка на приходите за 2024 година од 193 милиони евра на само 44 милиони евра, што е пад од 300%.
Блумберг откри дека Builder.ai наводно се вклучил во сомнителни финансиски практики со индискиот стартап VerSe, разменувајќи надуени фактури за вештачки да ги зголеми бројките на продажба помеѓу 2021 и 2024 година. VerSe силно ги негираше обвинувањата.
Кризата кулминираше во мај 2025 година кога еден од нејзините главни доверители, Viola Credit, заплени 32,5 милиони евра од сметките на Builder.ai откако стартапот не успеа да ги отплати своите кредити. Компанијата остана со само 4,4 милиони евра замрзнати средства, парализирајќи ги операциите во пет земји, вклучувајќи ги Велика Британија, САД, ОАЕ, Сингапур и Индија.
Builder.ai отпушти околу 1.000 вработени. Откривањето на технолошки измами и финансиски манипулации предизвика меѓународна истрага, вклучувајќи ја и канцеларијата на федералниот обвинител на САД, која побара финансиски извештаи и список на клиенти. Стартапот, исто така, остана со големи долгови кон своите технолошки партнери – 75 милиони долари кон Amazon и 26,4 милиони долари кон Microsoft за cloud услуги.
Во јавна изјава на LinkedIn, Builder.ai го призна својот неуспех.
„И покрај неуморните напори на нашиот сегашен тим и истражувањето на сите можни опции, компанијата не беше во можност да се опорави од историските предизвици и минатите одлуки кои значително ја оптоварија нејзината финансиска состојба.“
Компанијата поднесе барање за формална постапка за банкрот во сите земји каде што работи, вклучувајќи ги Индија, Велика Британија и САД.
Свет
(Видео) Снимки од рускиот напад врз Киев: Уништени згради и други објекти, илјадници цивили поминале часови во засолништа

Русија рано утрово започна масовен напад со беспилотни летала и ракети врз Киев и други делови од Украина. Се чини дека тоа е одмазда за историскиот украински воен напад врз руските воздухопловни бази претходно оваа недела.
Според украинскиот претседател, Володимир Зеленски, во нападите загинаа најмалку три лица, а 49 се повредени. Сите тројца загинати биле членови на државната служба за вонредни состојби на Украина.
Руското Министерство за одбрана потврди дека нападот бил одговор на она што го нарече „терористички акти на режимот во Киев“ и дека целите биле воени објекти. Во нападот биле користени „високопрецизни ракети со долг дострел од воздух, море и копно“, како и борбени беспилотни летала, соопшти Москва.
Нападот доаѓа само неколку дена откако Украина го изврши својот најголем напад со беспилотни летала врз четири руски воени бази, како дел од операцијата „Пајажина“. Според Киев, биле погодени околу 40 руски воени авиони, вклучувајќи 34 проценти од носачите на стратешки крстосувачки ракети.
Во операцијата, спроведена од безбедносната служба на СБУ, биле користени 117 беспилотни летала. Американските служби објавија дека биле погодени околу 20 авиони.
Зеленски рече дека во денешниот руски напад биле испукани повеќе од 40 ракети и повеќе од 400 дронови и предупреди дека бројот на жртви може да се зголеми.
Russia doesn`t change its stripes – another massive strike on cities and ordinary life. They targeted almost all of Ukraine – Volyn, Lviv, Ternopil, Kyiv, Sumy, Poltava, Khmelnytskyi, Cherkasy, and Chernihiv regions. Some of the missiles and drones were shot down. I thank our… pic.twitter.com/O1iemSp3s2
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) June 6, 2025
„Ова е моментот кога Америка, Европа и целиот свет можат заедно да ја запрат оваа војна со притисок врз Русија“, напиша Зеленски на платформата X.
Тој, исто така, додаде прикриена критика кон поранешниот американски претседател Доналд Трамп, кој се спротивставува на директниот притисок врз Москва:
„Ако некој не изврши притисок и ѝ даде на оваа војна повеќе време да одземе животи – тоа е соучесништво и одговорност. Мораме да дејствуваме решително“.
Киев беше во состојба на готовност за воздушни напади во текот на целото утро. Градоначалникот Виталиј Кличко рече дека четири лица се убиени во главниот град, а гранатирањето погодило станбени згради и го оштетило метро системот, предизвикувајќи прекини во сообраќајот.
Russia launched more than 400 drones and more than 40 missiles, including ballistic missiles, at Ukraine last night. The Russian attack killed 4 people and injured more than 40.
▪️ In Kyiv, 4 people were killed and 23 injured. Residential buildings, subway tracks, cars, and… https://t.co/fh60oMsTyv pic.twitter.com/XJoC59jyZB
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) June 6, 2025
Илјадници цивили поминале часови во засолништа додека противвоздушниот оган и карактеристичните звуци на дронови одекнувале над градот.
Нападите ги погодија и Харков, Суми и регионот Луганск. Во регионот Тернопол, регионалниот воен командант Вјачеслав Негода рече дека тоа е „најмасовниот воздушен напад врз регионот досега“. Градоначалникот на Тернопол, Игор Полишчук, рече дека пет лица се повредени, а училишта, домови и државна институција се оштетени.
Во градот Луцк, локалните власти соопштија дека пет лица се повредени во напад со 15 беспилотни летала и шест ракети.