Свет
Зариф ги осуди санкциите на САД против Турција како непочитување на меѓународното право

Иранскиот министер за надворешни работи, Џавад Зариф, ги осуди санкциите на САД против Турција во врска со купувањето на одбранбени ракети С-400 од Русија, пренесува „Спутник“.
„Зависноста на САД од санкции и непочитувањето на меѓународното право, повторно во полн сјај“, напиша Зариф на Твитер.
Министерот додаде дека Иран ќе застане заедно со турскиот народ и владата во однос на американските притисоци, притоа придружувајќи го твитот со хаштагот #NeighyersFirst. Иран и самиот беше цел на американските санкции, вклучително и ембарго за оружје и економска блокада, што беа воведени како одговор на политичките врски и нуклеарната програма на Техеран.
Во понеделникот Министерството за финансии на САД воведе санкции за четворица турски официјални лица, владата на земјата и за одборот на „Дифенс индустрис“ – турска агенција за набавки за одбраната. Мерките дојдоа како одговор на купувањето на рускиот ракетен одбранбен систем С-400 од страна на Анкара во јули минатата година.
Со набавката Турција го прекршила законот за санкции на САД, Закон за справување со американските противници преку санкции (CAATSA), кој беше донесен во 2017 година и е насочен кон Русија, Северна Кореја и Иран. Со него се забранува која било земја да изврши значајно купување разузнавачка или одбранбена опрема од Москва, за што предвидува казна.
U.S. addiction to sanctions and contempt for international law at full display again.
We strongly condemn recent U.S. sanctions against Turkey and stand with its people and government.#NeighborsFirst
— Javad Zarif (@JZarif) December 15, 2020
Турција и Русија сепак продолжија со трансакцијата, предизвикувајќи бес во Вашингтон. Откако беа објавени санкциите за Анкара, американскиот државен секретар Мајк Помпео во понеделникот изјави дека мерката испраќа јасен сигнал дека САД целосно ќе го спроведат Дел 231 на CAATSA и нема да толерираат значителни трансакции со руските сектори за одбрана и разузнавање. Помпео додаде дека Турција сепак останува ценет сојузник и важен регионален безбедносен партнер на САД.
Според американскиот државен секретар, купувањето во вредност од 2,5 милијарди долари би ја загрозило безбедноста на американската воена технологија и персонал и ќе обезбеди значителни средства за рускиот одбранбен сектор, како и пристап на Русија до турските вооружени сили и до одбранбената индустрија.
Турција ги осуди санкциите, а Министерството за надворешни работи на земјата вети дека ќе ги преземе неопходните чекори против оваа одлука, за која рече дека неизбежно ќе има негативно влијание врз односите меѓу двете држави.
„Турција нема да се воздржи од преземање мерки што ги смета за неопходни за да се осигура нејзината национална безбедност“, рече Министерството во понеделникот во изјавата, додавајќи дека безбедносниот изговор на Вашингтон за санкциите не е основа.
Рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров, од своја страна, изјави дека потегот на Вашингтон е уште една манифестација на арогантен однос кон меѓународното право и манифестација на нелегитимни, еднострани принудни мерки кон кои САД со години прибегнува.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Вучиќ е единствениот кој не ја потпиша декларацијата за поддршка на Украина

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, ги опиша денешните состаноци во Одеса на самитот „Украина-Југоисточна Европа“ како многу успешни, но тој беше единствениот кој не ја потпиша декларацијата, објавија белградските медиуми кои ја покриваат првата посета на Вучиќ на Украина од почетокот на руската инвазија во февруари 2022 година.
Земјите што учествуваат на 4-тиот самит „Украина-Југоисточна Европа“ денес потпишаа декларација со која ја повикуваат меѓународната заедница да обезбеди посилна поддршка за Украина и напори за наоѓање дипломатски пат кон траен мир, како и да ги одржуваат и зајакнуваат санкциите против Русија.
Србија се воздржа, а нејзиниот претседател беше единствениот кој не го потпиша документот со кој се бараат дополнителни санкции против Москва.
Неколку недели претходно, Вучиќ, кој балансира помеѓу Русија како историски сојузник на Србија и желбата на Белград да се приклучи кон Европската Унија, беше на Црвениот плоштад во Москва за да ја прослави 80-годишнината од победата над фашизмот во Втората светска војна.
„Им се заблагодарив на нашите украински домаќини, претседателот Зеленски, за целосно почитување на Повелбата на ОН и територијалниот интегритет на Србија. Приштина и претставниците на Приштина исто така не беа тука“, ја цитираше Танјуг изјавата на Вучиќ за време на неговата посета на Украина.
Вучиќ истакна дека ова е голем гест кон Србија, која, рече тој, ќе го цени тоа. Оваа посета доаѓа неколку дена откако Русија ги обвини компаниите на српската воена индустрија дека се обидуваат да „пукаат во грб на Москва“ со продажба на муниција на Украина.
Вучиќ повтори дека не ја предал Русија, негирајќи ги пишувањата на одредени медиуми во Србија и истакна дека повторно не ја потпишал декларацијата, но дека Србија е воздржана.
„И што и кого предадов? Русија? Со што? Со доаѓањето на самитот? Па, ова ми е четврти пат на самитот на Југоисточна Европа и Украина и повторно сум единствениот што не ја прифати декларацијата. За разлика од нив кои би прифатиле сè против Русија, сè што можат“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека Србија на тој начин ги штити интересите на меѓународното јавно право, секогаш водејќи се од сопствените интереси.
„Горд сум на политиката на Србија, на нашата независност и ќе продолжиме да го правиме тоа“, рече Вучиќ.
Тој рече дека Украина не направила ништо лошо против Србија.
„Украина е земја која не ги покани претставниците на Приштина тука. Дали сме должни да ви се заблагодариме за тоа? Мислам дека сме. И што можам да критикувам за тоа? Па, ми дозволија да бидам тука и да се воздржам и да не потпишам и да ја нема Србија како потписник на декларацијата. Што друго сакате? И од Украина и од нас. Што всушност некој сака од политиката на Србија?“, рече Вучиќ.
Тој е убеден дека ова е „врвот што може да го достигне една мала земја во спроведувањето на сопствената независна политика“, нагласувајќи дека е горд на тоа.
На самитот учествуваше и првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, кој изрази благодарност за гостопримството на украинските власти и ја реафирмираше непоколебливата поддршка од страна на Северна Македонија за суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина.
„Обединети сме пред предизвиците кои го загрозуваат мирот, безбедноста и меѓународниот поредок. Силно ја осудуваме руската агресија и бараме итно запирање на војната“, – истакна тој.
Свет
(Видео) Првпат во историјата снимен јужниот пол на Сонцето

Јужниот пол на Сонцето, претходно неистражен регион, е за првпат снимен на зачудувачки слики од вселенското летало Solar Orbiter.
Заедничка мисија на Европската вселенска агенција (ESA) и НАСА го набљудуваше Сонцето надвор од рамнината во која орбитираат планетите и ја направи првата слика од неговите мистериозни поларни региони.
Револуционерните набљудувања открија хаотичен мозаик од магнетна активност на полот на Сонцето, за кој научниците веруваат дека е клучен за разбирање како магнетното поле на Сонцето се менува приближно на секои 11 години.
The First Glimpse of the Sun’s South Pole Ever.
ESA has just released the first ever images of one of the Suns Poles taken by its Solar Orbiter spacecraft . Taken in UV which highlights the Sun’s “atmosphere”.
A region not seen before from Earth or previous spacecraft.
This is… pic.twitter.com/jyRhQOqKQ9— Amazing Astronomy (@AmazAstro) June 11, 2025
„Денес, за првпат во историјата, им покажуваме на луѓето слики од половите на Сонцето“, рече професорката Керол Мандел, директорка за наука во ESA.
„Сонцето е нашата најблиска ѕвезда, извор на живот, но и потенцијална закана за современите вселенски и енергетски системи на Земјата, па затоа е клучно да разбереме како функционира и да научиме да го предвидиме неговото однесување. Овие уникатни слики од мисијата Solar Orbiter го означуваат почетокот на нова ера во соларната наука.“
Мисијата од 1,3 милијарди долари (околу 1,1 милијарда евра), која започна во 2020 година, направи слики од јужниот пол на Сонцето кон средината на март, кога вселенското летало беше 15 степени под екваторот на Сонцето, овозможувајќи го првото набљудување на половите на Сонцето од тој агол.
Иако Земјата има трајни магнетни полови, магнетното поле на Сонцето се менува на секои 11 години, или барем така се случува, и тогаш го достигнува својот врв на активност, со најмногу сончеви дамки и пламени.
Првите магнетни мерења од Солар Орбитер открија фрагментиран мозаик од региони со северни и јужни поларитети на површината на Сонцето. Овој модел беше предвиден со компјутерски симулации, но сè уште не е потврден со директно набљудување. Научниците велат дека следењето на драматичните промени во магнетното поле на половите ќе биде клучно за поточни прогнози за циклусот на Сонцето.
Регион
Претседателката на Хашкиот трибунал: Ратко Младиќ добива медицинска нега на високо ниво

Претседателката на Меѓународниот кривичен трибунал во Хаг, Грасиела Гати Сантана, денес пред Советот за безбедност на ОН во Њујорк изјави дека генералот Ратко Младиќ добива медицинска нега на „високо ниво“ во притвор.
Младиќ отслужува доживотна казна затвор за геноцидот во Сребреница и воените злосторства против муслиманите и Хрватите за време на војната во Босна и Херцеговина од 1992 до 1995 година.
Поднесувајќи го својот редовен извештај за работата на Трибуналот, Сантана ги информираше земјите-членки на Советот за безбедност дека одбраната на Младиќ неодамна побарала тој да биде ослободен од хуманитарни причини поради неговата неизлечива болест.