Свет
Зеленски: Американците целосно го сменија договорот, чекаме правна анализа

Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, рече дека Украина нема да прифати никаков договор за минералните суровини што ќе ја загрози нејзината интеграција со Европската унија, но додаде дека се уште е рано да се извлечат заклучоци за драматично проширениот договор за минералите предложен од Вашингтон.
Украинскиот лидер им рече на новинарите дека украинските адвокати мора да го разгледаат нацртот пред да може да каже нешто повеќе за американската понуда, чие резиме сугерира дека САД ги бараат сите приходи од природните ресурси на Украина во текот на многу години.
Тој истакна дека Киев нема да прифати дека помошта од милијарди долари од САД е заем, иако не кажа дали најновата верзија на нацртот содржи такво барање.
Зеленски рече и дека текстот е „целосно различен“ од претходниот нацрт на договорот што тој требаше да го потпише со Доналд Трамп пред нивните разговори минатиот месец да се претворат во спор.
„Не сакам да предизвикам бран коментари, сакам адвокатите на највисоко ниво да спроведат анализа“, рече Зеленски на прес-конференција во Киев.
Последниот предлог на САД ќе бара од Киев да му ги испрати на Вашингтон сите приходи од фондот што ќе ги контролира украинските ресурси додека Украина не ја отплати американската воена помош со камата.
Вицепремиерката Јулија Свириденко им рече на пратениците дека Киев ќе заземе став за новиот нацрт откако ќе се постигне консензус. Дотогаш, јавната дебата би била штетна, рече таа.
Михајло Подољак, висок функционер во кабинетот на претседателот Володимир Зеленски, за Ројтерс изјави дека сè уште нема финален нацрт.
„Сè уште траат консултациите на ниво на неколку министерства“, рече тој.
Администрацијата на Трамп со недели го притиска Киев да потпише договор со кој Вашингтон ќе добие права на украинските ресурси.
Зеленски вели дека нема да потпише договор што ќе ја осиромаши неговата земја. Во четвртокот, тој рече дека Вашингтон постојано ги менува условите, но додаде дека не сака САД да мислат дека се противат на предлогот.
Тројца извори запознаени со преговорите изјавија дека Вашингтон ги променил своите барања. Според последниот нацрт, Украина нема да има идни безбедносни гаранции и од неа се бара да придонесе во заеднички инвестициски фонд со приходи од природни ресурси управувани од државни и приватни компании.
Нацртот предвидува дека Вашингтон има приоритет при купување ресурси и враќање на сите пари испратени во Украина од 2022 година, со годишна каматна стапка од четири отсто, пред Украина да добие пристап до приходите на фондот.
Според Министерството за финансии, украинскиот буџет за 2024 година се состоел, меѓу другото, од 1,2 милијарди такси за користење на подземни ресурси, 1,8 милијарди дивиденди и други плаќања од државните компании и 19,4 милијарди од приходите на државните компании.
Со заедничкиот инвестициски фонд би управувала американската корпорација за меѓународен развој и би имала пет членови на одборот, од кои тројца би биле назначени од САД, а двајца од Украина. Средствата би се заменувале за девизи и би се испраќале во странство.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Телескоп на НАСА ја сними поларната светлина на Јупитер

Впечатливите поларни светлини на Јупитер се стотици пати посветли од оние на Земјата, откриваат нови слики од вселенскиот телескоп Џејмс Веб, објави Асошиејтед Прес.
На најголемата планета во Сончевиот систем, се гледа импресивен светлосен феномен како „танцува“ кога честички со висока енергија од вселената се судираат со атоми на гас во атмосферата во близина на магнетните полови на планетата.
Аурорите на северната и јужната светлина на Јупитер и Земјата (aurora borealis и aurora australis) се движат од истиот механизам – честички со висока енергија што Сонцето ги исфрла за време на сончевите бури. Но, аурорите на Јупитер се уште поинтензивни бидејќи силното магнетно поле на планетата, исто така, ги заробува честичките исфрлени во вселената од џиновските вулкани на нејзината месечина Ио.
Телескопот Веб претходно го сними сјајот на аурорите на Нептун со највисока резолуција досега, децении откако тие беа првпат слабо видливи за време на прелетот на Војаџер 2.
Телескопот го снимил феноменот на аурора користејќи специјална камера во близок инфрацрвен спектар. Набљудувањето на Јупитер беше спроведено на 25 декември 2023 година, а го водеше тим научници предводен од Џонатан Николс од Универзитетот во Лестер во Обединетото Кралство. Резултатите од истражувањето беа објавени денес во научното списание „Nature Communications“.
Свет
Хамас го ослободи последниот американски заложник од Газа

Палестинската милитантна група Хамас објави дека го ослободила израелско-американскиот заложник Едан Александар и го предала на Меѓународниот комитет на Црвениот крст.
Израел потврди дека 21-годишниот Александар е ослободен.
Александар бил член на воена единица стационирана на границата со Газа кога бил заробен од милитантите на Хамас за време на нападот врз јужен Израел на 7 октомври 2023 година.
Хамас изјави дека ослободувањето на Александар е „гест на добра волја“ насочен кон оживување на разговорите за ставање крај на 19-месечната војна меѓу Израел и Хамас.
Објавувањето доаѓа пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Блискиот Исток, која започнува утре.
Свет
„Имате рок до крајот на денот“: Европа ѝ постави ултиматум на Русија, пристигна експресен одговор од Москва

Европските земји се подготвуваат да воведат нови санкции кон Русија доколку Москва не почне да го почитува предложеното 30 дневно примирје во војната против Украина до крајот на денешниот ден, објави денес германската влада.
Портпаролот на германската влада на прес-конференција во Берлин изјави дека „часовникот отчукува“ за Русија и дека е време да се покаже сериозност во врска со мирот.
Заканата со санкции доаѓа во време на интензивирање на дипломатскиот притисок од Брисел, Берлин и Париз, а се очекува дека меѓу мерките би можело да биде и прекинувањето на гасоводот „Северен тек 2“, што го објави претходно денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во разговор со германскиот канцелар Фридрих Мерц.
Сепак, од Москва брзо дојде остар одговор. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека „јазикот на ултиматумот е неприфатлив за Русија“ и дека „не е можно да се разговара со Русија на тој начин“. Песков потсети дека ова е второ предупредување од Европа за само неколку дена, нарекувајќи го тонот на пораката „ултимативен и недипломатски“.
Во меѓувреме, рускиот претседател Владимир Путин предложи одржување директни преговори меѓу Русија и Украина во Истанбул на 15 мај, без претходни услови. Портпаролот Песков го опиша предлогот како „сериозен сигнал за мировна намера“, нагласувајќи дека целта на Москва останува да постигне траен мир и да ги реши „коренските причини за конфликтот“, а воедно да ги зачува интересите на Руската Федерација.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски одговори позитивно на предлогот на Путин, изразувајќи подготвеност лично да се сретне со рускиот лидер. Доколку средбата се одржи, тоа би бил нивниот прв состанок од декември 2019 година. Сепак, Кремљ сè уште официјално не одговорил на согласноста на Украина.
За време на нивната посета на Киев во саботата, лидерите на Франција, Германија, Велика Британија и Полска упатија заеднички повик до Русија за безусловно примирје, нагласувајќи дека мирот во Украина е од суштинско значење за стабилноста на Европа.
Сепак, на терен насилството не стивнува. Украинската војска соопшти дека во текот на претходниот ден, Русија извршила десетици напади по должината на источниот фронт, вклучувајќи повеќе од 100 напади со беспилотни летала преку ноќ.
И покрај предлогот за преговори, фактот дека Русија не се согласи на моментален прекин на огнот ги наведува европските лидери сè посериозно да разгледуваат дополнителни мерки за притисок. Брисел вели дека подготвеноста на Русија за компромис е клучна за избегнување на нов пакет санкции, што би можело дополнително да влијае на рускиот енергетски и финансиски сектор.