Свет
Зеленски одбил да ја потпише понудата на Трамп за минералите
И покрај силниот притисок од Вашингтон, украинскиот претседател Володимир Зеленски одби да потпише нацрт-договор со кој половина од украинските ретки минерали би се предале на американски компании во замена за воена помош, тврдат две лица запознаени со преговорите.
„Договорот сè уште не е потпишан. Страните се уште разговараат за деталите“, изјави украински функционер кој побара да остане анонимен поради чувствителноста на разговорите.
„Адвокатите сè уште работат на тоа. Во својот предлог, Американците опишаа многу сложен механизам со кој сакаат да добијат 50 отсто од украинските минерали“. Тој додаде дека планот може да пропадне бидејќи може да биде во конфликт со украинското законодавство.
Киев веќе извесно време се обидува да го заинтересира американскиот претседател, познат по својот прагматичен пристап, да го гледа рудното богатство на Украина како солидна причина за континуирана поддршка во борбата против руската агресија. Блиски соработници на Доналд Трамп сугерираат дека договорот за минерали може да послужи како еден вид „економски штит“ кој ќе и покаже на Москва дека САД имаат конкретни интереси во Украина.
Претходно оваа недела, Трамп рече дека Украина треба да обезбеди 500 милијарди долари од своите минерални ресурси за да ја компензира американската воена и цивилна помош од почетокот на војната. И покрај се, преговорите се уште траат, а договор се уште не е постигнат.
„Украинската страна го испрати својот предлог до американската страна, па сега тие чекаат повратни информации. Додека Американците ги анализираат украинските предлози, ние ги разгледуваме нивните“, објасни функционерот.
Лице запознаено со преговорите за Политико изјави: „Американците не се задоволни од предлозите што ги добија од Украина“.
Дополнителен проблем со американскиот нацрт, како што се тврди, лежи во тоа што тој не вклучува конкретни безбедносни гаранции за Украина. Единствената можна безбедносна компонента би била распоредување на американски војници за заштита на рударските локации, но само во случај на договор за прекин на војната со Русија.
Прашањето за експлоатација на минерали стана едно од клучните прашања во одржувањето на американската поддршка за Украина. Во четвртокот, средбата на украинскиот претседател со американскиот потпретседател Џеј-Ди Венс на Минхенската безбедносна конференција беше одложена од утрото на вечерта, бидејќи Украинците сакаа во последен момент да направат измени на предложениот договор за минерали.
Американскиот државен секретар Марко Рубио и Зеленски разговарале на оваа тема на прием со американски официјални претставници во Минхен вчеравечер, според лице запознаено со деталите од разговорот. Разговорот имплицираше, иако не беше експлицитно наведено, дека САД ќе ги заштитат своите интереси во „заеднички бизнис потфат“.
Според американските пратеници кои се сретнаа со Зеленски во Минхен, украинскиот претседател нагласил дека внимателно го проучува американскиот предлог за да се увери дека е во согласност со украинските закони.
„Мислам дека постапи одговорно“, изјави републиканскиот сенатор Том Тилис. „Тој рече дека детално ќе го проучи предлогот и ќе види дали е во согласност со нивните закони, устав и слични прашања.
Еден од клучните поборници на договорот, сенаторот Линдзи Греам, близок соработник на Доналд Трамп, рече дека се обидува да го убеди претседателот за важноста на Украина со тоа што ќе го нагласи нејзиното минерално богатство. Дури, како што вели, му покажал мапа со локациите на највредните наоди.
„За мене е клучно да покажам дека Украина има вистинска вредност“, рече Греам на маргините на конференцијата во Минхен. „Трамп сега ја гледа Украина поинаку… Му реков: „Овие луѓе седат на рудник за злато! Погледнете ја картата!“
Претходно оваа недела, американскиот министер за финансии Скот Бесент го посети Киев и му го претстави на Зеленски нацрт-договорот за економска соработка, кој вклучуваше експлоатација на ретки минерали. По средбата со Бесент, Зеленски рече: „Сакаме да го потпишеме овој договор што е можно поскоро. Времето не е наш сојузник и не сакаме да го губиме“.
„Овој договор ќе биде силен сигнал до руското раководство за посветеноста на Америка кон Украина. Исто така, ќе биде јасна порака до американскиот народ дека парите инвестирани во Украина имаат конкретна економска основа, заеднички вредности и безбедносни интереси“, рече Бесент.
Уште пред претседателските избори во САД, Украина почна да го промовира своето минерално богатство како потенцијална основа за соработка со САД.
Така Зеленски во септември му го претстави на Трамп т.н „план за победа“, во кој Украина на своите стратешки партнери им понуди заедничка заштита на клучните суровини, како и заеднички инвестиции во нивно истражување и експлоатација. Според податоците на украинското Министерство за природни ресурси и животна средина, Украина поседува наоѓалишта на 22 од 50-те минерали кои американската администрација ги идентификуваше како клучни за технолошкиот и одбранбениот сектор. Меѓу нив се издвојуваат богатите наоѓалишта на графит, литиум, титаниум, берилиум и ураниум.
Овие ресурси се од суштинско значење за производство на батерии, радарски системи и оклопна технологија, а во исто време може да ја намалат зависноста на Америка од кинески извори.
„Развојот на рударскиот сектор во Украина не само што ќе ја зајакне економијата и одбранбените способности на Украина, туку и ќе им помогне на западните сојузници да обезбедат стратешка самодоволност“, рече Марија Репко, заменик директор на Центарот за економска стратегија во Киев.
Но, многу од овие ресурси се лоцирани во области под руска контрола, а Кремљ исто така има право на нив.
„Овие ресурси се клучни за индустриската и воената моќ на Русија, бидејќи ќе им овозможат да постигнат економска самодоволност и да ја намалат нивната зависност од залихите од Запад“, заклучува Репко.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Шпанија одобри медицински канабис во болниците
Медицинскиот канабис во Шпанија ќе може да се употребува во болниците и да се препишува од лекари специјалисти за одредени болести кај кои другите лекови не покажале ефикасност.
Советот на министри денес одобри декрет кој, од една страна, ја ограничува неговата употреба на болничка средина и ја исклучува продажбата во аптеките, додека од друга страна, не дефинира дефинитивен список на болести за кои може да се користи, објавува El Pais.
Она што е, сепак, строго ограничено е кој и како може да ги препише овие препарати. Ова нема да биде можно за матичните лекари, туку само за специјалисти за специфични патологии и само „кога постојат документирани клинички причини за нивна употреба“. Препаратите ќе можат да се подготвуваат само во овластени болнички аптеки.
Производите ќе мора да имаат јасно дефиниран состав на двете главни активни состојки: THC, кој има психоактивни ефекти, и CBD, кој веќе се користи во лек за рефракторна епилепсија. Соединенијата со повеќе од 0,2% THC ќе бидат предмет на дополнителни контроли.
Карола Перез, претседателка на Шпанската опсерваторија за медицински канабис, смета дека ова е историски ден.
„Сите ние што чекавме регулатива го славиме ова“, изјави таа за El Pais. Таа верува дека текстот отвора врата за додавање болести кои првично не беа предвидени, како што се ендометриоза или фибромијалгија. Сепак, таа истакнува дека „многу неодговорени прашања“ остануваат сè додека не се објават конечните текстови.
„Се плашиме дека лекарите нема да знаат добро кога да го препишат, бидејќи генерално не се образовани. Исто така, се плашиме дека ќе има преоптоварување во болничките лаборатории поради големата побарувачка за соединенијата“, нагласува Перез.
Во земјите со долга традиција на употреба на медицински канабис, како што се Израел и Канада, помеѓу 0,6 и 0,7 проценти од населението го користи, што во Шпанија би значело повеќе од 300.000 луѓе.
Свет
(Видео) Претседателот на Аргентина одржа рок концерт и предизборен митинг во едно
„Дај ми оган, дај ми го огнот на твојата љубов“, пееше претседателот на Аргентина, Хавиер Милеи, облечен во црна кожна облека, со рапав глас пред 15.000 луѓе кои го бодреа во арената „Мовистар“ во Буенос Аирес.
Настанот, одржан во понеделник вечерта, беше комбинација од промоција на книга, рок концерт и предизборен митинг – наплив на адреналин за да се помине низ тежок период, објавува „Ел Паис“.
Во 20:30 часот, светлата се изгаснаа и се огласи шофарот, еврејска труба. Потоа Милеи се проби низ публиката во ритамот на песна на „Ролинг Стоунс“, а по 10 минути, стигна до сцената и ја прегрна сестра си Карина.
[AHORA] “¡Vamos que esto le molesta a la izquierda!”: Milei interpretó “Hava Naguila”, en el Movistar Arena. https://t.co/WBC1y8h3DO pic.twitter.com/7VbfI8OpFZ
— ElCanciller.com (@elcancillercom) October 7, 2025
На огромен екран, експлозии на атомски бомби и уривање на згради го најавија воскресението. Милеи зграпчи микрофон и ја отпеа „Demoliendo hoteles“ (Рушење на хотели), химната на Чарли Гарсија.
„Претседателскиот бенд“, како што го нарекуваат, свиреше френетично: претставникот Берни Бенегас Линч на тапани, неговиот брат на гитара, претседателскиот биограф на бас и претставникот Лилија Лемонин на придружен вокал. Следеше еден час преработки на аргентински рок класици.
Кон крајот на концертот, Милеи стана сериозен. „Израел е бастион на Западот и затоа терористите и левицата се заедно, бидејќи знаат дека уништувајќи го Израел, го уништуваат светот и јудео-христијанската култура“, рече тој, без да ја објасни ненадејната промена на тонот.
За големото финале, Милеи изведе верзија на песната Libre од Нино Браво, додека во позадина се слушаа снимки од Берлинскиот ѕид, нападите врз Доналд Трамп, Чарли Кирк и Жаир Болсонаро.
“Nino Bravo”:
Porque Javier Milei cantó #Libre en el Movistar Arena pic.twitter.com/BRYKs5oCVk— ¿Por qué es tendencia? (@porquetendencia) October 7, 2025
Како тинејџер, Милеи бил предводник на краткотрајната рок-група „Еверест“, која траела помалку од шест месеци и настапила во живо само двапати.
Концертот во преполната „Мовистар арена“ беше исполнување на долгогодишен сон. По музичкиот дел, Милеи побара пауза за да се пресоблече и да се врати како претседател.
Потоа следеше презентација на неговата книга „Градење чудо“, иако пред веќе полупразен стадион. Облечен во аргентинското знаме и пеејќи ја националната химна, тој седна на разговор со својот портпарол, Мануел Адорни.
Хозе Луис Есперт, кандидатот на Милеи за покраината Буенос Аирес, исто така требаше да се појави на сцената, но тој поднесе оставка во неделата откако призна дека во 2019 година примил 200.000 долари од бизнисмен затворен за трговија со дрога. Министерот за економија Луис Капуто, кој беше на итно патување во Вашингтон за да го забрза исплаќањето на помошта од 20 милијарди долари што ја вети Трамп, исто така отсуствуваше од настанот.
[AHORA] Con una bandera de Argentina, Milei volvió al escenario para cantar el himno. https://t.co/tY4jW8HT7B pic.twitter.com/cE7rSZIJSH
— ElCanciller.com (@elcancillercom) October 7, 2025
Кризата се забрза по поразот на крајната десница на изборите на 7 септември во покраината Буенос Аирес, каде што живеат 40% од електоратот. Никој повеќе не зборува за „чудо“, туку за влада што бара излез. Концертот беше дел од стратегијата за враќање на мистиката на кампањата во 2023 година и повторно позиционирање на Милеи како аутсајдер во политичката „каста“.
Литературната кариера на Милеи ја одразува неговата политичка траекторија. Во мај 2024 година, на врвот на својата популарност, тој ја претстави својата книга „Капитализам, социјализам и неокласичната стапица“, објавена од големата издавачка куќа „Планета“.
Речиси година и пол подоцна, неговото ново дело беше објавено од многу помал издавач, „Хохас дел Сур“, познат по објавувањето на делата на идеолози од аргентинската крајна десница. Ова е куќа која тврди дека книгите во нејзиниот каталог „не се само материјал за читање, туку се оружје“ за да се добие културната битка против левицата.
Свет
Сириската влада и Курдите постигнаа договор за прекин на огнот
Сирискиот министер за одбрана Мурхаф Абу Касра и командантот на Сириските демократски сили (SDF) поддржани од САД, генерал Мазлум Абди, денес се согласија за сеопфатен прекин на огнот на сите фронтови во северна и североисточна Сирија.
Договорот стапува на сила веднаш, соопшти сириското Министерство за одбрана.
Неодамнешните судири меѓу двете страни фрлија сенка врз значајниот договор потпишан во март меѓу SDF предводени од Курдите и новата влада на Сирија предводена од исламистите за интегрирање на регионалните сили во државните институции.
Договорот има за цел да помогне во обединувањето на земјата растргната од 14 години граѓанска војна и да го отвори патот за курдските сили, кои држат четвртина од Сирија, да се спојат со Дамаск, заедно со регионалните курдски администрации.
Сирискиот претседател Ахмед ал-Шара се сретна во Дамаск со специјалниот претставник на САД за Сирија, Томас Барак, и началникот на Централната команда на САД, адмирал Бред Купер, соопшти сириското претседателство.
Разговорите, на кои присуствуваа сирискиот министер за надворешни работи, Асад ал-Шибани, министерот за одбрана, Абу Касра и шефот на разузнавањето, Хусеин ал-Саламех, се фокусираа на неодамнешните случувања во Сирија, поддршката на политичкиот процес и напорите за зајакнување на безбедноста и стабилноста.
Тошковски: Нема да поднесам оставка
Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски на неговиот „Фејсбук“ профил реагира соопштението на СДСМ во кое се бара негова оставка....
Во вооружениот напад во Куманово е повреден докторот Зекирија Шаини, од Здравство велат дека е во стабилна состојба
Министерството за здравство со вознемиреност ја прими веста за вооружениот напад во Куманово при кој беше повреден нашиот колега, доктор...
Нема индиции на политички мотиви зад оружениот инцидент во Куманово
Првичните индиции не упатуваат на политички мотиви зад оружениот инцидент во Куманово, соопштија од Јавното обвинителсто. „Во однос на настанот...
Поради сериозни пропусти, Владата го раскина договорот за концесија на каменоломот во Страчинци
Првиот заменик на претседателот на Владата и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, информира дека Владата еднострано...
Претреси во домови за стари лица во Скопје под сомненија за нехуман третман: две лица уапсени
По добиени сознанија за можен нехуман третман на стари лица – корисници на услуги за вон-семејна заштита, Основното јавно обвинителство...
Татко ги допирал по телата неговите 16-годишни ќерки во Кавадарци
ОВР Кавадарци поднесе кривична пријава против Д.Г.(40) од Кавадарци. Тој, како што соопшти полицијата, се сомничи за сторено кривично дело...
Од наредната година, првиот извод на бебето родителите ќе го добиваат во болница
Од наредната година, првиот извод на бебето родителите ќе го добиваат во болница, најавија Владата и Министерството за дигитална трансформација....
Македонија од денес и официјално дел од СЕПА: полесни и побрзи плаќања во евра
Министерството за европски прашања информира дека од денес, 7 октомври 2025 година, Република Северна Македонија официјално започнува со примена на...
Две Италијанки уапсени на Табановце, кај нив се пронајдени семки од канабис, ЛСД, кесичка со суви печурки
Вчера во 20:20 часот на Граничен премин Табановце, на влез во државата, полициски службеници ги лишија од слобода 33-годишните Џ.П....
Уапсен маж од скопско Мирковци, фатен како краде нафта од училиште
Вчера во 21:25 часот полициски службеници од СВР Скопје поради сомнение за сторено кривично дело согласно член 236 од Кривичниот...
Полициска потера на патот Скопје – Велес: испукан предупредувачки куршум, криминалците со возило излетале од коловозот
Вчера во близина на населбата Нова Колонија полициски службеници од Одделот за специјални полициски операции, постапувајќи по план од СВР...
Орбан: Зеленски ја користи својата вообичаена тактика, но унгарскиот народ одлучи
Унгарскиот премиер Виктор Орбан го обвини украинскиот претседател Володимир Зеленски за „користење на неговата вообичаена тактика на морална уцена“. „Се...
(Видео) Украински напад на 2000 километри од фронтот: рафинерија погодена во далечниот Сибир
Украински беспилотни летала наводно го нападнале сибирскиот град Тјумен доцна синоќа, на повеќе од 2.000 километри од линијата на фронтот,...
(Видео) Трамп: Грета е луда, треба да оди на лекар
Американскиот претседател Доналд Трамп беше прашан од новинарите во Овалната соба за депортацијата на Грета Тунберг и други пропалестински активисти...
Сиљановска-Давкова: Цинизам и хипокризија е да барате од некого да биде отпорен на трети влијанија, оставајќи го пред портите на Европската Унија
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова денеска се обрати на годинешната средба на земјите учеснички во „Процесот Брдо-Бриони“, којашто се одржа во Драч,...
За пет дена 2.267 сообраќајни прекршоци, уапсени се 22 лица
Од почетокот на месец октомври полицијата констатирала 2.267 сообраќајни прекршоци, а 22 лица се уапсени за безобзирно управување на возило,...
(Видео) Николоски: Јасно е дека Заев ги влече конците во СДСМ
Јасно е дека Заев ги влече конците и во време на претходниот претседател на СДСМ и премиер, Димитар Ковачевски и...
Жител на Кочани пронајден мртов во Љубљана, од МНР велат дека случајот го истражува полицијата
До македонската амбасада во Љубљана е доставено известување дека во текот на ноќта на 2 октомври, животот го загубил македонски...
Помошник на министерот за внатрешни работи незаконски зел надоместоци за прекувремена работа и бонус плата
Полицијата поднесе кривична пријава против помошник на министерот за внатрешни работи, раководител на Одделот за дисциплински и судски постапки, затоа...
Меркел: Дали Путин ќе ја нападнеше Украина ако не се случеше пандемијата на коронавирус?
Поранешната германска канцеларка, Ангела Меркел, даде интервју за унгарскиот медиум „Партизан“. Меѓу другото, таа зборуваше за конфликтот во Украина. „Во...
