Свет
Земан го осуди уривањето на споменикот на советскиот маршал, кој ја ослободи Прага

Отстранувањето на споменикот на маршалот Иван Конев, кој ги предводеше советските трупи што ја ослободија Прага од нацистите во 1945 година, е глупав потег на луѓе што не постигнале ништо во своите животи, рече чешкиот претседател, Милош Земан.
„Маршалот Конев, кој ја ослободи не само Прага туку и Аушвиц, целосно го заслужи своето место во Прага“, истакна Земан во интервју за локалниот радиодифузер „Иприма“.
Говорејќи за уривањето на споменикот на командантот на армиската група на 1. Украински фронт, еден од најпознатите генерали на Црвената армија од Втората светска војна, тој ја нарече одлуката смешна и глупава.
„Оние што стојат зад тоа не постигнале ништо во животот. Тие им се љубоморни на оние што успеаја. За жал, има доста такви луѓе. Тие се водени од омраза и завист“, рече тој.
Властите на Шестиот округ во чешката престолнина ја отстранија статуата на Конев од нејзиниот пиедестал на почетокот на април. Среде строгите мерки за движење поради коронавирусот градоначалникот на округот, Ондреј Колар, се пошегува дека бронзениот командант е казнет затоа што немал маска.
Колар беше жестоко критикуван на нтернет како за неговите политики на поделба така и за неговата лоша смисла за хумор. Многумина се сомневаа дека намерно избрал да го сруши споменикот за време на избувнувањето на Ковид-19 за да спречи протести како оние што се случија минатиот септември кога беше донесена одлуката за статуата.
Овој потег предизвика остра реакција од Москва, која активно се спротивставува на обидите на Западот и некои нации од Источна Европа да ја преработат историјата на Втората светска војна. Рушењето на споменикот беше опишано како мрачен ден во историјата на Прага и провокација, чија цел е да се нарушат врските меѓу Русија и Чешката Република.
Руските обвинители поведоа кривична истрага против администрацијата на Шестиот округ во согласност со новиот закон, со кој се забранува уништување или оштетување на спомен-обележја на оние што загинале штитејќи ја земјата. Земан го критикува овој потег како контрапродуктивен за билатералните односи и мешање во внатрешните работи на Чешката Република.
Планирано е статуата на Конев да биде изложена во музеј посветен на тоталитарните режими присутни на чешката територија во разни периоди. Ова значи дека советскиот командант, кој беше дочекан како херој во Прага во мај 1945 година, најверојатно ќе биде дел од истата изложба заедно со нацистите што ја окупираа чешката држава – тогаш наречена Чехословачка – уште во март 1939 година, неколку месеци пред избувнувањето од Втората светска војна. Сепак, засега не е познато каде и кога ќе се отвори овој музеј, ако тоа воопшто се случи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп до НАТО: Подготвен сум да воведам санкции кон Русија ако и вие тоа го направите

Американскиот претседател Доналд Трамп преку својата мрежа Truth Social објави „писмо до сите народи на НАТО и светот“, во кое најавува дека е подготвен да воведе силни санкции кон Русија, но само доколку и сите земји на НАТО се усогласат и престанат да купуваат руска нафта.
„Подготвен сум да воведам големи санкции кон Русија кога сите земји членки на НАТО ќе се усогласат и ќе почнат да го прават истото, и кога ќе престанат да купуваат нафта од Русија. Во секој случај, јас сум подготвен да ‘тргнам’ кога и вие ќе бидете. Само кажете кога,“ порача Трамп.
Тој предложи и воведување царини од 50 до 100 проценти на Кина, кои би се укинале откако ќе заврши војната меѓу Русија и Украина. Според него, тоа би помогнало да се скрати руското влијание и побрзо да се стави крај на конфликтот.
„Ова не е моја војна, таа никогаш немаше да започне доколку јас бев претседател. Ова е војна на Бајден и Зеленски. Јас сум тука само да помогнам да се запре и да се спасат илјадници животи,“ додаде Трамп, наведувајќи дека само минатата недела, според неговите информации, во Украина и Русија загинале повеќе од 7.000 луѓе.
Последните недели Трамп значително ја заостри реториката кон државите кои и понатаму купуваат руска нафта, предупредувајќи дека со тоа ја финансираат војната во Украина. На почетокот на август тој воведе дополнителни царини од 25 отсто за Индија поради продолжување на увозот на руски енергенси, директно или преку посредници.
Истовремено, во повеќе наврати ги повика европските лидери целосно да го прекинат купувањето руска нафта, предупредувајќи дека Европа и натаму ѝ обезбедува на Москва милијарди евра годишни приходи.
Трамп предложи и Г7 и Европската унија да воведат високи царини за Кина и за сите земји што продолжуваат да купуваат руска нафта, истакнувајќи дека неговото „трпение кон Путин е при крај“.
Европската унија засега е воздржана кон идејата за воведување царини од 100 отсто на стоката од Индија и Кина, а според дипломатски извори, ваквите екстремни мерки најверојатно ќе бидат одбиени. Наместо тоа, ЕУ се залага за постепено укинување на увозот на руска нафта и гас до 1 јануари 2028 година, со забрана за краткорочни договори што би стапила во сила уште следната година.
Индија, пак, реагираше со критики, обвинувајќи ги САД и ЕУ за двојни стандарди. Владата во Њу Делхи истакна дека, додека ним им се префрла за увоз на руски енергенси, западните држави и понатаму имаат значителна трговија со Русија. И владејачките, и опозициските партии во Индија оценија дека е неправедно земјата да биде изложена на притисок додека слични практики се толерираат на Запад.
Свет
Експлозија во кафуле во Мадрид, 14 повредени

Во експлозија во кафуле во шпанската престолнина Мадрид во саботата, 14 лица беа повредени, од кои едно потешко, соопштија службите за итни случаи.
Експлозијата се случила во 15 часот во мадридската населба Ваљекас, според службите за итни случаи.
Причината за експлозијата сè уште не е позната.
Свет
(Видео) Новинар: Како се справувате по смртта на Кирк? Трамп: Многу добро, градиме сала за бал

Тајлер Робинсон, осомничениот за убиството на американскиот конзервативен активист Чарли Кирк, беше уапсен во четврток навечер и јавно идентификуван во петок.
Тој беше уапсен во четврток навечер околу 22 часот по локално време по 33-часовна потера, изјави директорот на ФБИ, Кеш Пател.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, беше прашан од новинарите пред Белата куќа како се чувствува.
„Господине претседателе, мое сочувство. Мое сочувство за загубата на вашиот пријател Чарли Кирк. Како се справувате во последниот ден и половина, господине?“, го праша новинарот Трамп.
„Мислам, многу добро. Патем, ги гледате ли сите тие камиони таму? Тие штотуку почнаа со изградба на новата балска сала за Белата куќа, што е нешто што се обидуваат да го добијат, знаете, околу 150 години. И ќе биде прекрасна. Апсолутно величествена градба. Само што почнавме, па ќе биде многу убаво завршена. И всушност ќе биде една од најдобрите во светот“, одговори Трамп.
“My condolences on the loss of your friend Charlie Kirk. How are you holding up?” – Reporter
“I think very good. And by the way, you see all the trucks? They just started construction of the new ballroom for the White House.” – Donald Trump
— Spencer Hakimian (@SpencerHakimian) September 12, 2025
Чарли Кирк, 31, беше контроверзна фигура во американската политика, која многумина ја сметаат за иднината на конзервативизмот поради неговата способност да ги мотивира младите луѓе. Тој беше клучен организатор во коалицијата МАГА на Доналд Трамп и помогна Трамп да се врати во Белата куќа за втор мандат.
Кирк беше силен застапник на правата за оружје, жестоко се спротивставуваше на абортусот, ги критикуваше правата на трансродовите лица и промовираше лажни тврдења за Ковид-19. Неговите ставови предизвикаа поларизација на универзитетите, каде што неговите провокативни говори привлекоа и бројни поддржувачи и гласни противници.