Свет
Зошто Иран најчесто лансира ракети врз израелските градови ноќе?
Додека сирените се вклучуваат, а израелската воздушна одбрана пресретнува смртоносни закани во глувата ноќ, јасно е дека постои едно правило во ракетната стратегија на Иран: темнина. Ноќните лансирања ракети од страна на Иран не се случајност, туку одразуваат воена и технолошка доктрина дизајнирана да прикрие, изненади и да всади страв.
Додека ноќта нуди очигледни можности за прикривање, одлуката за напад под закрила на темнината има свои корени во нешто многу поголемо од видливоста. Тоа е комбинација од технички ограничувања, оперативна неопходност и психолошка војна, пишува „Ерусалем пост“.
Комплексниот процес на лансирање ракети на течен погон
За разлика од авионите, ракетите не може да се потпираат на атмосферски кислород за погон. Наместо тоа, тие мора да имаат и гориво и оксидатор – компонентите потребни за согорување – во нивниот систем. Ова е затоа што балистичките ракети достигнуваат височини на кои кислородот е оскуден или воопшто не постои.
🚨 The sky over Beirut is lit up with rockets headed south toward Israel — hundreds launched, streaking visibly above the city.
For many in Beirut, the war is no longer on the news — it’s overhead, unfolding in real time.
No Kings Haifa Armypic.twitter.com/askiTi57jT
— Liisa Nieminen (@SheKnowsScience) June 14, 2025
Овој фундаментален услов ги дели ваквите ракети во две категории: оние што се напојуваат со течно гориво и оние што користат цврсто гориво, од кои секоја има свои стратешки импликации.
Ракетите со долг дострел на Иран, како што е „Шахаб“, обично користат течно гориво. Овие ракети бараат сложен процес на полнење гориво, што вклучува два одделни резервоара – еден за горивото, а другиот за оксидаторот – пред лансирањето. Овој процес е временски чувствителен, опасен и бара стационарна инфраструктура за лансирање и обучен персонал.
Ова ја прави фазата на полнење на ракетата со гориво најранлив период, особено под будното око на непријателските сателити и извидувачките авиони. За да се намали ризикот од откривање и напад, Иран често врши полнење гориво ноќе кога видливоста е намалена, а веројатноста за откривање од воздух е значително помала.
Спротивно на тоа, ракетите со краток и среден дострел, како што се „Фатех-110“ и „Золфагар“, обично се напојуваат со цврсто гориво. Овие системи се претходно наполнети со мешавина од цврсто гориво и оксидатор складиран во телото на ракетата. Тие се подготвени веднаш за лансирање, не бараат полнење гориво на самото место и може да бидат лансирани од мобилни платформи, што ги прави идеални за изненадувачки напади и децентрализирано војување.

Сепак, кога ќе се запалат, ракетите на цврсто гориво не може да се изгаснат или контролираат во однос на нивната брзина на работа. Лансирањето е неповратно – оперативен компромис, што дава мобилност и брзина.
Често се поставува прашањето зошто ракетите треба да имаат оксидатори во своите куќишта. За разлика од млазните мотори, кои црпат кислород од атмосферата, ракетните мотори мора да работат во средини во кои кислородот е оскуден или воопшто не постои.
Балистичките ракети може да се искачат десетици, па дури и стотици километри далеку над нивоата на кои е достапен кислород. За да се обезбеди континуиран погон, ракетите мора да носат сè што им е потребно за да согорат од самиот почеток.
Приоритет на Иран е да ја зачува ракетата
Повторената практика на Иран за ноќни лансирања не е случајна одлука. Таа одразува повеќеслојна воена доктрина, која ги зема предвид техничките реалности, стратешките можности и психолошката динамика на војувањето.
Користејќи ракети на цврсто и течно гориво, мобилни платформи за лансирање и природното прикривање на ноќта, Иран изгради систем што дава приоритет на преживувањето на ракетите, изненадувањето и психолошкото влијание, дури и кога самите ракети не успеваат да ги погодат своите цели. Во тековната битка за одвраќање и одбрана времето на лансирање е исто толку клучно колку и самата ракета.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Лавров: Европа се подготвува за војна
Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров ја оцени состојбата на безбедносната архитектура во Евроазија на Меѓународната конференција за евроазиска безбедност во Минск, зборувајќи за „агресивните планови на Западот“, проширувањето на НАТО, перспективата за решение на конфликтот во Украина и односите со Вашингтон.
Лавров предупреди дека Русија нема да дозволи Евроазија да стане „феуд на НАТО“, обвинувајќи ги западните земји дека „се подготвуваат за нова голема војна“, објави РИА Новости.
Тој оцени дека Алијансата „ги проширува своите активности кон Арктикот и Тихиот Океан“ со цел да ја ограничи Кина и да ја изолира Русија.
„Многу пати сме рекле дека никогаш немавме, ниту имаме намера да нападнеме која било моментална членка на НАТО или ЕУ. Подготвени сме да ја вклучиме оваа позиција во идните безбедносни гаранции за овој дел од Евроазија, но лидерите на ЕУ избегнуваат да ги разгледуваат овие идни гаранции на вистински колективна основа“, рече Лавров, наведувајќи ги договорите меѓу Франција и Велика Британија за координација на нуклеарните сили и договорот меѓу Лондон и Берлин за воена соработка како доказ за милитаризацијата на Европа.
Зборувајќи за новата безбедносна архитектура на Евроазија, Лавров повика на создавање „панконтинентална структура отворена за сите земји од регионот“, заснована на принципите на суверена еднаквост и неделивост на безбедноста.
„За разлика од Западот, Русија и нашите партнери – Кина, Индија, Иран, земјите од ЗНД – се убедени дека стабилноста и просперитетот бараат еднакви права за сите земји, а не доминација на привилегираните“, рече Лавров.
Осврнувајќи се на конфликтот во Украина, рускиот министер ги обвини европските членки на НАТО за продолжување на војната со „пумпање оружје и пари за режимот во Киев“.
„Европските лидери прават сè за да го убедат Вашингтон да се откаже од решавањето на конфликтот на преговарачка маса“, рече Лавров.
Тој додаде дека Москва ги полага своите надежи на договорите постигнати меѓу претседателите на Русија и САД, Владимир Путин и Доналд Трамп на самитот во Алјаска, велејќи дека Русија очекува САД да останат посветени на тие принципи.
Зборувајќи за билатералните односи со Вашингтон, Лавров рече дека Русија предложила враќање на директниот воздушен сообраќај, но дека „американската страна не му дава приоритет“.
Тој исто така истакна дека Москва очекува одговор од САД на нејзиниот предлог за нов договор за намалување на стратешкото оружје, како и на тестирањето на руските крстосувачки ракети „Буревестник“.
„Не слушнав никаков одговор преку дипломатски канали. Сите молчеа“, заклучи Лавров, пренесува Танјуг.
Фотот: принтскрин
Свет
Пожар на крузер на Нил, евакуирани 60 италијански туристи
Денес избувна пожар на туристичкиот крузер „Емпрес“ што плови по Нил во близина на Луксор во Египет. На бродот имало околу 60 италијански државјани, но никој не е повреден и сите патници се безбедни, потврди италијанското Министерство за надворешни работи Фарнезина, објавува „Ил Месаџеро“.
Фарнезина соопшти дека внимателно ја следат ситуацијата заедно со амбасадата во Каиро и дека министерот Антонио Тајани е информиран за сè. За какви било итни случаи, италијанските граѓани ги имаат на располагање броевите на амбасадата во Каиро и на Кризната единица.
Сите патници се згрижени
Евакуираните туристи веднаш беа згрижени од туристичките оператори Corsini Viaggi и Travco Tours.
Пожар предизвикан од краток спој
Според првичната истрага, пожарот избувнал во кујната на бродот додека бил закотвен во пристаништето на селото Асфун. Причината бил електричен краток спој во еден од кујнските апарати. Пожарникарите брзо го изгаснале пламенот пред да се прошири на остатокот од крузерот, а во инцидентот нема повредени туристи или членови на екипажот.
Истрагата е во тек
Сите патници се префрлени на други бродови од безбедносни причини, додека властите започнаа со инспекција на бродот за да ја утврдат точната причина за пожарот. За инцидентот е известено и државното обвинителство, кое ќе спроведе официјална истрага.
Фото: принтскрин
Свет
Белорусија ќе распореди руски ракетни системи „Орешник“ на своја територија
Белорусија ќе распореди руски ракетни системи „Орешник“ на своја територија во декември, објави денес кабинетот на белорускиот претседател Александар Лукашенко.
Се вели дека подготовките за распоредување на ракетите се при крај, објавува Ројтерс.
Лукашенко изјави дека распоредувањето на хиперсоничните балистички ракети „Орешник“ е одговор на ескалацијата од Западот.
Ракетите „Орешник“ беа вклучени во заеднички маневри меѓу Русија и Белорусија минатиот месец.
Фото: принтскрин

