Свет
Ирак би можела да биде следната земја што ќе ја напушти ОПЕК?
Ако некоја земја реши да ги следи стапките на Катар и да ја прекине соработката со Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК), тоа ќе биде Ирак, вели Мајкл Коен, шеф за истражување на енергетските пазари во банката „Баркли“.
„Мислам дека во однос на сите земји од ОПЕК во последните шест-осум месеци се истакнува Ирак“, изјави Коен за Си-ен-би-си додавајќи дека Ирак често не е во согласност со целите, па ако ограничувањата беа премногу строги, Ирак може да почувствува дека во најдобар интерес му е да не биде член на Организацијата.
Ирак е вториот по големина производител на нафта во ОПЕК по Саудиска Арабија. Повеќе од 90 отсто од приходите на земјата доаѓаат од нафтата, вели Меѓународната агенција за енергија.
Ирак во октомври испумпуваше рекордни 4,76 милиони барели дневно, вели поранешниот ирачки министер за нафта. Неговото зголемено производство, како и повеќегодишните прекумерни испумпувања од Либија, придонесе оваа есен за кулуминација во глобалното производство во 2018 година. Цитирајќи ги посетите на саудискиот министер за енергија, Калид ал-Фалих, во Багдад во последните два месеца, Коен рече:
„Ние не сме во тек со природата на овие разговори, но очигледно постои голема загриженост во однос на она што го вели Ирак“.
Медиумите објавија дека Ал-Фалих се состанал со своите ирачки колеги и со премиерот на земјата, Адел Абдул-Махди, за да разговара за зголемена соработка во областа на електричната енергија.
Неодамна назначениот ирачки министер за нафта, Тамир Гадбан, кон крајот на октомври изјави дека зголемениот извоз на нафта е главен приоритет за земјата со 38 милиони луѓе. Ирачката национална компанија „Басра оил“ планира да го зголеми производството од 3,2 милиони барели на ден на 5 милиони барели во следните седум години.
Ирачките официјални лица проценуваат дека им требаат 100 милијарди долари за да ги обноват домовите и инфраструктурата по неколкугодишна војна и санкции. Нафтата ќе остане критична за финансирањето на реконструкцијата, велат експертите, истакнувајќи дека тоа значи дека Багдад има поттик да ги задржи своите славини пуштени.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Илон Маск ја лансира „Грокипедија“
Илон Маск и неговата компанија xAI ја лансираа „Грокипедија“, најавувајќи ја на почетокот на октомври како конкурент на онлајн енциклопедијата „Википедија“, која е креирана и уредувана од волонтери и која некои американски републиканци ја обвинија за политичка пристрасност и, заедно со Маск, тврдат дека е „премногу левичарска“.
Името „Грокипедија“ доаѓа од четботот Groka на xAI, за кој Маск тврди дека „бара максимална вистина“.
https://t.co/op5s4ZiSwh version 0.1 is now live.
Version 1.0 will be 10X better, but even at 0.1 it’s better than Wikipedia imo.
— Elon Musk (@elonmusk) October 28, 2025
Верзијата 0.1 од вчера вечерта веќе имаше повеќе од 885.000 дефиниции во споредба со повеќе од седум милиони на англиската верзија на „Википедија“.
Пред една недела, претприемачот одлучи да го одложи лансирањето на „Грокипедија“ за неколку дена, иако беше објавено на крајот на септември, оправдувајќи го одложувањето со потребата од „дополнителна работа за чистење на пропагандата“.
Како и републиканските функционери, Илон Маск е постојан критичар на „Википедија“ веќе неколку години. Во 2024 година, тој напиша дека страницата е „контролирана од крајно левичарски активисти“ и ги повика луѓето да престанат да донираат на платформата.
„Целта на Грок и (Грокипедија) е вистината, вистината и ништо друго освен вистината“, нагласи најбогатиот човек во светот, додавајќи дека софтверот на енциклопедијата е со отворен код. „Секој може да го користи за што било, бесплатно“, објасни тој.
Содржината на некои статии на „Грокипедија“ одразува пристрасност, како и страницата посветена на Илон Маск.
If you’re wondering what the Grokipedia experience is like pic.twitter.com/9bnYigR6A0
— Ramin Tahbaz (@ramintahbaz) October 28, 2025
Во воведните пасуси од резимето, платформата пишува дека шефот на „Тесла“ и „СпејсИкс“ „влијаел на дебатата“ на неколку теми, заработувајќи „критики од мејнстрим медиумите кои се наклонети кон лево ориентираното известување“.
Кога станува збор за движењето за граѓански права „Животот на црнците е важен“, „Грокипедија“ пишува дека тој „мобилизирал милиони луѓе“.
„Сепак, овие протести резултираа со немири, (…) најскапите во историјата на осигурувањето од штета на имот“, продолжува „Грокипедија“, без да спомене, како што прави „Википедија“, дека „огромното мнозинство протести организирани во 2020 година се одржаа во мирна атмосфера“.
Содржината на „Грокипедија“ е генерирана од вештачка интелигенција (ВИ) и генеративниот асистент за ВИ Грок, но секоја страница цитира повеќе извори.
Грок предизвика контроверзии пред неколку месеци откако даде антисемитски изјави, кои компанијата на Маск ги припиша на погрешна програма.
Европа
Политико: Унгарија, Чешка и Словачка се обидуваат да формираат сојуз на скептици за Украина
Унгарија се стреми да ги здружи силите со Чешка и Словачка за да формира блок од земји во Европската Унија кои се скептични кон понатамошна помош за Украина. Таквиот потег би можел значително да ги комплицира напорите на Брисел да обезбеди континуирана финансиска и воена поддршка за Киев, пишува Политико.
Балаш Орбан, главен политички советник на унгарскиот премиер, изјави дека се надева дека ќе се здружи со Андреј Бабиш, чија десничарска популистичка партија победи на неодамнешните парламентарни избори во Чешка, и со словачкиот премиер Роберт Фицо. Според него, целта е да се координираат ставовите пред состаноците на лидерите на ЕУ, што вклучува одржување состаноци пред самите самити.
Иако сè уште не е постигнат силен политички сојуз, неговото формирање би можело значително да ги комплицира напорите на ЕУ да обезбеди финансиска и воена поддршка за Украина, наведува Политико.
„Мислам дека тоа ќе се случи – и ќе стане сè повидливо“, рече Балаш Орбан, кога беше прашан за можноста за формирање блок на скептици за Украина во Европскиот совет.
Тој потсети на моделот на соработка на таканаречената Вишеградска група на четворката (Унгарија, Чешка, Словачка и Полска) за време на мигрантската криза. „Тоа функционираше многу добро за време на мигрантската криза. Така успеавме да се спротивставиме“, рече тој, осврнувајќи се на периодот по 2015 година, кога евроскептичната партија „Право и правда“ беше на власт во Варшава.
Според „Политико“, новиот сојуз би се состоел од три, а не од четири члена. Сегашниот полски премиер од централно-десничарската партија, Доналд Туск, е цврсто проукраински ориентиран и веројатно нема да се приклучи на каков било сојуз со унгарскиот премиер.
Унгарскиот премиер, кој е на власт во последните 15 години, се соочува со борба за реизбор следната година. Според анкетата на јавното мислење на која се повикува изданието, партијата „Тиса“ на лидерот на опозицијата Петер Маѓар во моментов е попопуларна од партијата „Фидес“ на Орбан.
фото: принтскрин
Свет
Метеоролог од Јамајка: Ова би можело да биде невиден настан
Иако Јамајка доживеала разорни урагани, како што е ураганот Гилберт од категорија 4 во 1988 година, директниот удар од бура од категорија 5 би бил без преседан, рече Еван Томпсон од Метеоролошката служба на Јамајка. Мелиса се движи и многу побавно од Гилберт, што значи дека жителите ќе мора да бидат засолнети со денови, а некои заедници би можеле да бидат отсечени со недели.
Стравот е опиплив кај локалното население, извести Ројтерс. Дамијан Андерсон, наставник во градот Хагли Геп во Сините Планини, рече дека патиштата веќе се непроодни.
„Не можеме да се движиме. Исплашени сме. Никогаш порано не сме виделе нешто вакво да трае со денови“, рече тој.
фото: принтскрин

