Свет
Иран го услови продолжување на нуклеарниот договор: Европа мора да купува иранска нафта

Иранскиот врховен лидер вели дека Европа мора да надомести за сите негативни ефекти што американскиот повлекувањето од нуклеарниот договор би можело да го има врз нејзината економија и да не се обидува да ги вклучи во договорот неговата програма за балистички ракети и регионалната политика, пренесува „Раша тудеј“.
Ајатолахот Али Хаменеи ја презентираше листата условите под кои Иран ќе остане во нуклеарниот договор во средата. Во говор пред владините претставници, Хаменеи наведе серија барања што Франција, Велика Британија и Германија мора да ги исполнат ако не сакаат Иран да ја рестартира својата нуклеарна програма која беше прекината со договорот во 2015 година.
Додека европските земји кои се страна во клучниот договор го критикуваа излезот на САД и ветија дека ќе се придржуваат до договорот, Хаменеи тврди дека зборовите не се доволни и дека Европа треба и формално да ја осуди одлуката на САД во ОН.
“Во изминатите две години, САД повеќепати го прекршија договорот, а Европа молчеше. Европа мора да ја надомести таа тишина “, рече Хаменеи, повикувајќи ја Европа експлицитно да се спротивстави на санкциите на САД.
Иако Иран тврди дека не бара кавга со Европа, Хаменеи истакна дека овие три земји докажаа оти за најчувствителните прашања ги следат САД.
Едно од клучните барања на Хаменеи е Европа да осигура дека иранската програма за балистички ракети и нејзините акции во регионот нема да бидат дел од какви било идни преговори. Иранскиот развој на балистички ракети беше главна причина за загриженост на Вашингтон и САД го обвинуваат Иран за кршење на духот на договорот, додека Иран инсистира дека програмата е строго дефанзивна. За да се компензираат економските загуби што ќе ги претрпи Иран со обновувањето на санкциите од САД, Европа мора да ги гарантира иранските приходи од нафта.
“Европа мора да гарантира дека иранската нафта ќе биде целосно продадена. Ако САД можат да ѝ наштетат на продажбата на нашата нафта, мора да бидеме во можност да продадеме колку што сакаме. Европејците мора да гарантираат дека ни ќе ја надоместат загубата и дека купуваат нафта од Иран “, рече Камнеи.
Иран сака да добие јасни гаранции од Европа дека ќе продолжи со бизнисот со Техеран, рече Хаменеи, додавајќи дека устните гаранции нема да бидат доволни и дека гаранциите мора да бидат обезбедени од европските банки.
“Ние немаме проблем со овие три земји, но не им веруваме врз основа на претходното искуство “, рече тој.
Во случај Европа да ги отфрли барањата, Иран го задржува правото да ја продолжи својата нуклеарна програма, посочи Хаменеи, додавајќи дека откако нуклеарниот договор ќе стане бескорисен за Иран, можниот чекор напред е да ги рестартираат тие прекинати активности.
Иранскиот ултиматум доаѓа само три дена откако американскиот државен секретар Мајк Помпео постави 12 основни барања за Иран, почнувајќи од повлекување од Сирија до намалување на поддршката на Хутите во Јемен и н Хезболах, заканувајќи му се на Иран со најстроги санкции во историјата. Иран го отфрли планот, а и ЕУ го критикуваше американскиот пристап кон иранскиот проблем, тврдејќи дека тој не помага за продолжување на разговорите со Иран на теми кои не се опфатени со нуклеарниот договор.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Саудијците го пречекаа Трамп како крал – му купија и мобилен „Мекдоналдс“

Саудиска Арабија подготви раскошен пречек за американскиот претседател Доналд Трамп во Ријад, каде што тој слета денес, буквално на тепих од лаванда.
Во 2021 година, Саудиска Арабија го замени традиционалниот црвен тепих со лаванда, наведувајќи дека бојата е инспирирана од „природното наследство на Саудиска Арабија“, имено сезонските цветања на лаванда во пустинските региони на земјата.
Саудиска Арабија очигледно се погрижи на американскиот претседател ништо да не му недостасува за време на неговата посета на Блискиот Исток, дури ни неговата омилена брза храна.
Според американските медиуми, Саудијците обезбедиле мобилен ресторан на „Мекдоналдс“ во случај Трамп да не стигне до една од многуте постоечки филијали во земјата.
Yes, it’s a mobile @McDonalds here in Riyadh. pic.twitter.com/Y6T2EBDbQf
— Mordechai Wagenheim (@Mike_Wagenheim) May 13, 2025
Трамп е познат по својата склоност кон брза храна, а за време на кампањата дури и им служеше на гостите во „Мекдоналдс“ во Пенсилванија.
Но, разликата во протоколот беше видлива и на друго ниво, политичкото.
За разлика од посетата на поранешниот американски претседател Џо Бајден во 2022 година, кога саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман испрати делегација да го пречека на аеродромот, Трамп денес беше лично пречекан од бин Салман на скалите од претседателскиот авион.
Да потсетиме дека пред да пристигне во Саудиска Арабија, Бајден изјави дека ќе го „изолира кралството“ поради убиството на новинарот Џамал Кашоги и кршењата на човековите права. Трамп, од друга страна, одржува блиски политички и деловни врски со кралското семејство уште од својот прв мандат.
Свет
Трамп ги укина санкциите за Сирија : „Со среќа Сирија, покажи ни нешто многу посебно“

Американскиот претседател, Доналд Трамп, денес објави дека ќе нареди укинување на санкциите врз Сирија на барање на саудискиот престолонаследник, што е огромен поттик за привремениот сириски претседател Ахмед ал-Шари и неговите напори за стабилизирање на земјата разорена од војна.
Трамп го објави ова ненадејно за време на регионалната турнеја што ја започна во Саудиска Арабија. Белата куќа објави дека Трамп ќе биде пречекан од ал-Шари за време на неговата посета на Саудиска Арабија, што укажува дека средбата меѓу американскиот претседател и поранешниот командант на Ал Каеда, кој помина пет години во американски затвор во Ирак, ќе се одржи во среда.
САД воведоа строги санкции врз Сирија за време на владеењето на Башар ал-Асад и ги одржуваат на сила откако ал-Асад беше соборен од власт во декември по повеќе од 13 години војна.
Трамп рече дека ќе ги укине сите санкции врз Сирија, објаснувајќи дека тие имале важна функција, но дека сега е време Сирија да продолжи напред.
„Ќе наредам укинување на санкциите против Сирија за да им дадам шанса да успеат“, рече Трамп на инвестициски форум во Ријад.
„Нивно време е да блеснат“, рече Трамп. „Со среќа Сирија, покажи ни нешто многу посебно“, рече американскиот претседател.
Ал- Шари беше лидер на официјалното крило на Ал Каеда во сирискиот конфликт со години, пред да ги прекине врските со глобалната џихадистичка мрежа во 2016 година.
Хајат Тахрир ал-Шам, групата предводена од ал-Шари, која официјално беше распуштена во јануари, е прогласена за терористичка организација од САД и ОН.
Свет
Русија потврди дека ќе оди на преговори со Украина

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека руската делегација ќе биде во Истанбул на 15 мај, додавајќи дека очекуваат и украинската страна да се појави на преговорите.
Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, пак, се обрати вечерва во видео на платформата X. „Во тек се итни интервенции по нападот со руски беспилотни летала врз Харков. Уште еден напад врз енергетски објект – исклучиво цивилен. Русија останува она што е“, рече Зеленски.
„Додека сите чекаат одговор од Русија на предлогот за примирје и директни преговори, тие одговараат со нови удари и напади. Затоа е неопходен притисок“, рече тој.
Зеленски потврди дека украинскиот тим активно се подготвува за преговори во Турција и дека ставот на Украина денес им бил презентиран на сите партнери.
„Путин е оној кој одлучува за сè во Русија, па затоа тој е оној кој мора да ја запре оваа војна. Ова е негова војна. Затоа, преговорите мора да бидат со него“, рече Зеленски.
Високата претставничка на ЕУ, Каја Калас, изјави дека не верува оти средбата меѓу украинскиот претседател Володимир Зеленски и рускиот претседател Владимир Путин ќе се одржи оваа недела во Турција.