Контакт

Свет

Кој е Хамас, што се случува во Израел и други клучни прашања за децениските немири помеѓу завојуваните страни

Објавено пред

Палестинската екстремистичка група Хамас викендов почна голем напад врз Израел. Нејзините борци упаднаа во населбите во близина на Појасот Газа убивајќи жители и земајќи заложници по што израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху прогласи војна.

dobivaj vesti na viber

Кој е Хамас?

Хамас е палестинска исламистичка милитантна група, која го контролира Појасот Газа.

Групата вети дека ќе го уништи Израел и водеше неколку војни со земјата по преземањето на контролата врз Газа во 2007 година.

Помеѓу тие војни Хамас истрела или дозволи други групи да истрелаат илјадници ракети врз Израел и изврши други видови смртоносни напади.

Од другата страна, Хамас постојано е цел на воздушни напади од страна на Израел и заедно со Египет го блокира Појасот Газа од 2007 година поради, како што вели, сопствената безбедност.

Хамас како целина, или во некои случаи неговото воено крило, е прогласен за терористичка група од страна на Израел, САД, Европската унија, Обединетото Кралство и други големи сили.

Групата е поддржана од Иран, кој ја финансира и обезбедува со оружје и обука, пишува Би-би-си.

Кој е Појасот Газа?

Појасот Газа е територија долга 41 километар и широка 10 километри меѓу Израел, Египет и Средоземното Море.

Тој е дом на речиси 2,3 милиона луѓе и има една од највисоките густини на население во светот.

Кога Хамас ја презеде контролата врз Газа, Израел и Египет воведоа строга опсада на територијата, која е во тек. Израел исто така одржува воздушна и поморска блокада на Газа.

Израел го контролира воздушниот простор над Газа и неговото крајбрежје и ограничува кој и каква стока може да влезе и да излезе преку неговите гранични премини.

Слично на тоа, Египет контролира кој влегува и излегува преку нејзината граница со Газа.

Според Обединетите нации, околу 80 отсто од населението на Газа зависи од меѓународната помош, а околу милион луѓе се потпираат на дневна помош во храна.

Зошто Израел и Хамас се борат?

Тензиите меѓу Израел и Хамас се постојани, но нападот во саботата од милитантите дојде без никакво предупредување.

Хамас лансира илјадници ракети кон Израел, а десетици негови борци ја преминаа оградата и упаднаа во израелските населби убивајќи десетици цивили и заробувајќи други.

Израел веднаш почна воздушни напади велејќи дека тие ќе бидат насочени кон локациите на милитантите во Газа.

Израел и милитантната група Хамас се вклучени во вооружени конфликти кои датираат уште од Првата палестинска интифада во 1987 година против израелската окупација на Појасот Газа и Западниот Брег.

Израел ја зазеде Газа од Египет во војна во 1967 година. Малата територија – дом на речиси 2 милиона Палестинци – падна под контрола на Хамас во 2007 година по кратката граѓанска војна со Фатах – ривалската палестинска фракција, која е столбот на палестинската управа.

Пред саботната операција, последната војна меѓу Хамас и Израел беше во 2021 година, која траеше 11 дена и во неа загинаа најмалку 250 луѓе во Газа и 13 во Израел.

Што го издвојува овој напад од другите?

Како што пишува Џереми Боуен, меѓународниот уредник на Би-би-си, ова е најамбициозната операција што Хамас ја почнал од Газа и најсериозниот прекуграничен напад со кој се соочи Израел во повеќе од една генерација.

Милитантите на неколку места ја пробија жичената ограда што ја дели Газа од Израел.

Овој неоспорен напад се случи на педесетгодишнината од египетско-сирискиот ненадеен напад во 1973 година, кој почна масовна војна на Блискиот Исток.

Значењето на тој датум секако не им избега на лидерите на Хамас.

Дали е ова голем неуспех на израелските разузнавачки служби?

Да, вели Френк Гарднер, дописник за безбедност на Би-би-си.

Со здружени напори на Шин Бет, израелската служба за внатрешна безбедност, Мосад, нејзината служба за надворешно разузнавање и сите други ресурси на Израел, тој вели дека е искрено зачудувачки што никој не предвидел или не успеал да дејствува доколку добил предупредувања.

Израел ги има можеби најсеопфатните и најдобро финансирани разузнавачки служби на Блискиот Исток, со шпиони и агенти во палестинските екстремистички групи, како и во Либан, Сирија и други земји.

На теренот, покрај цврстата ограда меѓу Газа и Израел, има камери, сензори за движење на земјата и редовни воени патроли.

Оградата од бодликава жица требаше да биде паметна бариера за да се спречи токму видот на инфилтрација што се случи во овој напад.

А сепак милитантите на Хамас, едноставно, ја пробиле со булдожер, направиле дупки на жицата и влегле во Израел истовремено навлегувајќи на територијата и по море или со параглајдери.

Која е Палестина и каква врска имаат овие настани со неа?

Западниот Брег и Газа, познати како палестински територии, како и Источен Ерусалим и Израел, сите ја сочинуваат земјата позната како Палестина уште од римско време.

Тоа биле и териториите на еврејското кралство од Библијата, а Евреите го доживуваат како своја античка татковина.

Израел беше прогласен за држава во 1948 година иако територијата сè уште се нарекува Палестина од оние што не го признаваат правото на Израел да постои.

Палестинците исто така користат Палестина како колективен термин за Западниот Брег, Газа и Источен Ерусалим.

Свет

Сменет вториот најмоќен човек во Украина, објавено кој би можел да го замени

Објавено пред

Од

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, ги објави имињата на кандидатите за нов шеф на Кабинетот на претседателот, клучна позиција што остана празна по оставката на Андриј Јермак.

dobivaj vesti na viber

На списокот се министерот за одбрана Денис Шмихал, министерот за дигитална трансформација Михајло Федоров, шефот на разузнавачката служба Кирило Буданов, заменик-министерот за надворешни работи Серхиј Кислиќа и заменик-шефот на Кабинетот на претседателот Павло Палис, пишува „Украинска правда“.

За време на онлајн прес-конференцијата, Зеленски нагласи дека е свесен за предизвиците што ги носи назначувањето на некои од кандидатите.

„Имам опции: министерот Шмихал или министерот Федоров, но постои предизвик бидејќи украинскиот парламент мора да ги разреши пред да можам да ги назначам. Не сакам да биде како Џенга, каде што ќе извадите едно парче и сè ќе се сруши. Канцеларијата на претседателот е важна, но има и други институции“, рече Зеленски.

Тој особено ја истакна важноста на Министерството за дигитална трансформација и Министерството за одбрана.

„Не знам кој би можел да го замени Федоров во Министерството за дигитална трансформација, но таму има многу млади паметни луѓе. Можеби Михајло може да најде замена за себе“, рече тој, додавајќи: „Што се однесува до Министерството за одбрана – тоа е покомплицирано, бидејќи е приоритет број еден. Сè уште не можам да ги најдам раководителите на Министерството за правда и Министерството за енергетика, се надевам дека наскоро ќе го решат тоа.“

Претседателот нагласи дека иако сите кандидати се на важни позиции, мора да се донесе одлука.

„Во секој случај, мора да се направи избор. Ако потрае долго, ќе се навикнам да управувам сам, без шефот на Канцеларијата. Но, мора да се донесе одлука“, заклучи тој.

Да потсетиме дека позицијата шеф на Канцеларијата на претседателот остана празна откако Зеленски ја прифати оставката на Андрије Јермак кон крајот на ноември. Оставката следеше откако службеници на Националното биро за борба против корупцијата (НАБУ) и Специјализираното обвинителство за борба против корупцијата (САПО) ја претресоа канцеларијата на Јермак.

Јермак потврди дека претресот се случил во неговиот дом и изјави дека е подготвен да помогне во истрагата. Откако претседателот ја прифати неговата оставка, Јермак објави дека се приклучува на вооружените сили на Украина. Потоа Зеленски најави целосна реорганизација на Канцеларијата.

Прикажи повеќе...

Свет

Зеленски: Трамп има своја визија за крајот на војната, ние имаме поинаква

Објавено пред

Од

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, одржа прес-конференција во Лондон по средбата со британскиот премиер Кир Стармер, францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Фридрих Мерц. Тој нагласи дека американскиот мировен предлог има нова, скратена форма и дека украинските позиции за клучните точки не можат да се променат.

dobivaj vesti na viber

Зеленски рече дека мировниот план на САД сега е намален на 20 точки и дека САД бараат компромис, но дека „нема компромис кога станува збор за територијата“.

„Украина нема право – ниту според Уставот, ниту според меѓународното право, ниту според моралниот закон – да се откаже од територија“, рече Зеленски. Тој најави дека Украина ќе го ревидира сегашниот нацрт на американскиот мировен предлог и ќе го достави до Вашингтон, „веројатно во вторник навечер“.

Зборувајќи за обновата на земјата, Зеленски рече дека клучното прашање е финансирањето и дека позицијата на Европа, за која тој верува дека има клучна улога, мора да се земе предвид. „Европското учество во овие преговори е клучно“, рече тој.

Тој додаде дека одлуката за кредитите за репарации е исклучиво на Европската комисија. „Ние сметаме на овие средства, но сè зависи од Европа“, рече тој.

Зеленски особено ја истакна разликата во пристапот на Киев и Вашингтон.

„Трамп има своја визија за завршување на војната, која е различна од онаа на Украина. САД сакаат војната да заврши, но за Украина, клучни се условите под кои оваа војна ќе заврши“, рече тој.

Тој, исто така, нагласи дека безбедносните гаранции мора да бидат потврдени од американскиот Конгрес.

Зеленски заклучи дека единството на Западот сега е клучно за Киев: „Клучот е единството на Европа и Украина, како и единството на Европа, Украина и САД“.

Изјавите на Зеленски се значајни затоа што ова е првпат украинскиот лидер, по планот од 28 точки меѓу САД и Русија, кој сега е ревидиран на 20, јавно да каже дека не се согласува со Трамп по клучните точки.

Прикажи повеќе...

Свет

Вработените во Лувр најавија штрајк по големиот грабеж: „Музејот е запоставен“

Објавено пред

Од

Вработените во парискиот музеј Лувр гласаа за штрајк, протестирајќи против лошите услови за работа и безбедносните пропусти што го привлекоа вниманието на јавноста по спектакуларниот грабеж на француски накит во октомври, пишува „Асошиејтед Прес“. Синдикатите предупредуваат дека музејот е во криза, со низа проблеми што кулминираат по дрската кражба и неодамнешното истекување на вода што оштети стотици книги.

dobivaj vesti na viber

Во писмо упатено до француската министерка за култура Рашида Дати, синдикатите CGT, CFDT и Судот наведуваат дека музејот е во криза поради недоволни ресурси и влошување на условите за работа. Тие тврдат дека посетата на Лувр стана вистинска пречка за милионите посетители кои доаѓаат секоја година за да ги видат неговите огромни колекции на уметност и артефакти.

Како клучен фактор за незадоволството, синдикатите го посочуваат грабежот од 19 октомври, кој „ги истакна долго пријавените недостатоци во приоритетите“. Крадците провалиле во галеријата Аполо на горниот кат од музејот користејќи скали монтирани на камион за да добијат пристап низ прозорец.

За неверојатно кратко време, помалку од осум минути, тие провалиле во две витрини и избегале со плен проценет на 88 милиони евра (102 милиони долари). Директорот на музејот подоцна призна за „страшен пропуст“ во безбедноста.

Украдените предмети, кои сè уште не се пронајдени, вклучуваат ѓердан од дијаманти и смарагди што Наполеон ѝ го дал на царицата Мари-Луиз, накит поврзан со кралиците од 19 век Мари-Амели и Хортенза, како и бисерната и дијамантската тиара на царицата Евгенија.

Како да не беше доволен грабежот, Лувр се соочува и со други инфраструктурни проблеми. Кон крајот на ноември, протекување на вода оштети помеѓу 300 и 400 книги, дополнително фрлајќи светлина врз запуштената состојба на најголемиот музеј во светот, објавува CNN. Оштетените публикации, кои датираат од крајот на 19-ти и почетокот на 20-ти век, се дел од библиотека специјализирана за египетски антиквитети.

Според портпаролот на музејот, протекувањето се случило на 26 ноември кога случајно бил отворен вентил во водоводниот систем кој со месеци не бил во употреба и чека замена како дел од реновирањето планирано за септември 2026 година. Иако официјалните лица инсистираат дека книгите не се единствените во светот и дека нема да има трајна штета откако ќе се исушат и поправат, инцидентот ги зголеми загриженостите.

Одржувањето на огромните и историски згради на Лувр, некогашниот дворец на француските кралеви, очигледно не го држеше чекорот со својата популарност. Музејот, кој минатата година прими 8,7 милиони посетители, призна „структурни проблеми“. Минатиот месец, дури мораше привремено да затвори некои канцеларии и јавна галерија поради ослабени греди на подот.

За финансирање на програмата за модернизација, музејот во ноември објави дека ќе ги зголеми цените на билетите. Од 14 јануари 2026 година, еден билет за посетителите надвор од Европската економска зона (ЕЕА) ќе чини 32 евра, што е зголемување од 45%. Се очекува овој потег да генерира дополнителни 15 до 20 милиони евра годишно за инвестиции во инфраструктура.

Сепак, синдикатите бараат ресурсите итно да се насочат кон подобрување на зградите и заштита на музејот, неговите колекции, посетителите и вработените. Кристијан Галани, функционер во синдикатот CGT, ја сумираше фрустрацијата на работниците.

„Се наоѓаме во запуштен музеј кој ги покажа своите безбедносни слабости“, рече тој, додавајќи дека гласањето за штрајкот, кој започнува следниот понеделник, било едногласно. „Ни треба промена на темпото“, заклучи Галани.

Прикажи повеќе...

Најново

Свет5 часа

(Видео) Заврши средбата на Зеленски со европските лидери: „Судбината на Украина е судбина на Европа“

По повеќе од два часа на Даунинг стрит 10 во Лондон, се чини дека разговорите завршија – Кир Стармер, Емануел...

Македонија9 часа

Наместо текстовите на СДС да им ги пишува Заев од Дубаи, добро е да ги проверат информациите, вели Манасиевски

Наместо текстовите на СДС да им ги пишува Заев од Дубаи, добро е да ги проверат информациите со релевантни и...

Македонија10 часа

(Видео) Кузеска: Ја следиме трагата на парите, Томовски донира во ВМРО-ДПМНЕ

Скандалот со семејната фирма на Томовски која го чисти буџетот, или во бројки 5,3 милиони евра и 161 тендер е...

Свет12 часа

Трамп: Разочаран сум од Зеленски

Претседателот на САД, Доналд Трамп, изјави дека не е сигурен дали украинскиот претседател Володимир Зеленски ќе се согласи со новиот...

Македонија13 часа

(Фото) Запленети 237 парчиња разновиден рачен, батериски и електричен алат без документација, уапсени две лица

Полицијата заплени 237 парчиња разновиден рачен, батериски и електричен алат без документација, а уапсени се две лица. Според информациите на...

Македонија13 часа

Авионско фрлање на мамки против беснило: граѓаните во наредниве денови исклучително внимателно да се движат во природа

Агенцијата за храна и ветеринарство започна со втората овогодинешна кампања за орална вакцинација на лисиците и дивите карнивози против болеста...

Македонија13 часа

Сиљановска-Давкова: Имаме епидемија на малодушност и рамнодушност, вклучително и кон лични и колективни трагедии

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на Свечената академија по повод државниот празник „Св. Климент Охридски“, којашто под нејзино покровителство се...

Македонија1 ден

(Видео) Милошоски: Во Македонија нема да се градат бегалски кампови

Пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ, Антонијо Милошоски, денеска демантираше дека Договорот за стратешко партнерство помеѓу Македонија и Велика Британија предвидува изградба на...

Македонија1 ден

(Фото+видео) Ивановски: Отстранет и првиот билборд од Железничката станица Скопје

„Отстранет и првиот билборд од Железничката станица Скопје“ – објави на ФБ, директорот на „Македонски железници – Инфраструктура“, Синиша Ивановски....

Македонија1 ден

(Видео) Кузеска: Кој му дал дозвола на Мицкоски да преговара за мигранти?

„Власта на Мицкоски подготвува анти државно и национално предавство. Угледните британски медиуми, како The Times, пренесуваат дека Владата на Мицкоски...

Топ2 дена

Притвор за неготинчанец кој со закани со нож принудил жена на полови дејствија, ја снимал и барал пари да не го објави видеото

Основното јавно обвинителство Скопје поведе постапка против едно лице од Неготино, со живеалиште во Германија, кој е осомничен за кривични...

Свет2 дена

(Видео) Масовен руски напад врз Кременчук – делови од градот останаа без струја, вода и греење

Русија синоќа изврши масовен ракетен и дрон-напад врз украинскиот град Кременчук. Според украинските воздухопловни сили, експлозии биле забележани околу 1:30...

Свет2 дена

Најмалку 25 лица загинаа во голем пожар во ноќен клуб во Гоа, Индија

Најмалку 25 лица загинаа, а повеќемина се повредени во тежок пожар што околу полноќ го зафати популарен ноќен клуб во...

Свет2 дена

Експерти предупредуваат на радиоактивна прашина по оштетувањето на обвивката на Чернобил

Заштитната обвивка изградена за да спречи ширење на радијација од нуклеарната централа Чернобил мора итно да се поправи откако беше...

Македонија2 дена

Мицкоски: Европската интеграција не смее да се сведе на пасивно прифаќање, Македонија мора да знае да каже ДА кога тоа е во нејзина корист

Во 21 век, историското наследство не може да биде изговор за застој. Напротив, тоа е најсилен мотив државата да биде...

Македонија2 дена

Орбан: ВМРО стана една од најуспешните политички сили во Европа, ја поставивте вашата татковина на патот на стабилен, предвидлив и безбеден развој

Претставници на сестринските партии на ВМРО-ДПМНЕ упатија честитки за како што велат, достигнувањата на партијата кои ги имаше во последните...

Македонија2 дена

Тошковски доби опомена од „Сејф сити“ – возел со 1 километар на час над дозволената брзина

Министерот за внатрешни работи, Панче Тошковски, на Фејсбук објави дека добил порака за сторен сообраќаен прекршок од „Сејф сити“. „Утрово,...

Македонија2 дена

Томовски: СДС да се извинат за клеветите и измислицитe, посочената компанија не е моја, во моментов немам никаква приватна компанија

„Посочената компанија не е моја, ниту пак имам било каков удел во нејзе. Јас во моментов немам никаква приватна компанија...

Македонија2 дена

(Видео) Димитријевиќ: Семејната фирма на директорот на СОЗР добила 161 тендери за 5,3 милиони евра

Опозициската СДСМ денеска обвини дека семејната фирма на директорот на СОЗР, Ивица Томовски, која го менувала името, добила 161 тендери...

Македонија3 дена

Македонија нема, не планира и не преговара за отворање мигрантски кампови, порача ВМРО-ДПМНЕ

Владејачката ВМРО-ДПМНЕ реагира по објавите на британските медиуми и СДСМ дека Владата подготвува договор со Обединетото Кралство за отворање центар...