Свет
Командант на Иранската револуционерна гарда убиен во воздушен напад

Командант на Иранската револуционерна гарда (ИРГЦ) е убиен викендов во воздушен напад на границата на Ирак и Сирија, соопштија ирачки безбедносни и локални претставници на милицијата за „Мидл ист ај“.
Официјалните лица не можеа да го потврдат идентитетот на командантот, за кого рекоа дека бил убиен заедно со уште тројца мажи кои патувале со него во возило. Возилото пренесувало оружје преку ирачката граница и било погодено откако влегло на сириска територија, изјавија за Ројтерс двајца претставници на ирачките безбедносни служби.
„Ирачките паравоени групи поддржани од Иран помогнале во извлекувањето на телата“, рекоа двете официјални лица, без да го наведат и да го дадат точното време на инцидентот.
Либанскиот телевизиски канал „Ал-Мајадин“, кој е близок до сириската влада и либански Хезболах, рече дека доверливи извори го негирале убиството на ирански командант и тројца негови телохранители. Неколку извештаи од арапските медиуми го идентификуваа командантот како Муслим Шахдан.
Пријавениот инцидент се случи само неколку дена откако иранскиот нуклеарен научник Мухсин Фахризаде беше убиен во Техеран во операција за која Иран го обвини Израел.
Израел минатата недела започна со воздушни напади против широк спектар цели на сириската влада и на иранските сили во Сирија, сигнализирајќи дека ќе ја спроведува својата политика на напади на ирански цели во регионот додека американскиот претседател Доналд Трамп се подготвува да ја напушти функцијата
Десетици борци поддржани од Иран се убиени во израелски напади во Сирија во текот на минатиот месец, според Сириската опсерваторија за човекови права.
Израел изврши стотици воздушни и ракетни напади врз Сирија од почетокот на граѓанската војна во 2011 година насочени кон иранските и силите на Хезболах, како и трупите на сириската влада.
Аналитичарите го сметаат убиството на Фахризаде и нападите врз групите поддржани од Иран за обид на Израел да предизвика воен одговор од Иран, давајќи оправдување за војна и не оставајќи ѝ начин на администрација на новоизбраниот претседател на САД, Џо Бајден, повторно да влезе во иранскиот нуклеарен договор од кој Трамп се повлече во 2018 година.
Ирачките милиции поддржани од Иран сè уште се бесни поради од американскиот атентат врз клучниот ирански генерал Касем Солејмани во јануари и нивниот ирачки лидер Абу Махди ал-Мухандис и ветија одмазда против Вашингтон.
Техеран вети одмазда за убиството на Фахризаде. Извор на највисоко ниво од ОАЕ во понеделникот изјави дека Иран испратил предупредување до Емиратите во случај на напад на САД врз Иран.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.