Свет
Литванија: Руски авиони влегоа во нашиот воздушен простор, беа пресретнати од ловци на НАТО
Литванското Министерство за одбрана објави дека руски воени авиони накратко го нарушиле воздушниот простор на Литванија вечерва, што предизвикало брза реакција од ловците на НАТО кои беа во редовна патрола.
„Нашите сили дејствуваа брзо со помош на ловци на НАТО кои патролираа. Литванија е силна и подготвена. Секој сантиметар од нашата земја е заштитен“, објави министерството на платформата „Икс“. Не беа објавени детали за видот на рускиот авион, времетраењето на инцидентот или точната локација.
Литванскиот претседател Гитанас Науседа остро го осуди инцидентот.
„Остро го осудувам нарушувањето на литванскиот воздушен простор од страна на ловци и транспортни авиони на Руската Федерација од Калининград. Ова е грубо кршење на меѓународното право и територијалниот суверенитет на Литванија, на кое мора да одговориме.“
Инцидентот следеше по сличен инцидент во септември, кога три руски борбени авиони МиГ-31 влегоа во естонскиот воздушен простор во близина на островот Ваиндло и останаа таму околу 12 минути. Инцидентот предизвика остри реакции од Талин и НАТО, кои го опишаа летот како „неодговорен“. Во тој случај, италијански борбени авиони Ф-35 распоредени како дел од мисијата за надзор на балтичкиот воздушен простор беа соборени, додека Москва негираше какво било прекршување.
Напната ситуација во воздухот
Нарушувањата на воздушниот простор на балтичките држави од страна на руски авиони се ретки, но многу чувствителни, особено по почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година. Сојузничките борбени авиони редовно ги пресретнуваат руските авиони што летаат без планови за летање, транспондери или радио комуникации, иако повеќето од овие летови остануваат надвор од воздушниот простор на НАТО.
Кон крајот на септември, Литванија ги овласти своите вооружени сили да соборуваат беспилотни летала што влегуваат во нејзиниот воздушен простор, откако неколку руски беспилотни летала паднаа на литванска територија во близина на границата.
Балтичката мисија за надзор на воздушниот простор на НАТО работи од воздухопловните бази во Шјауљај, Литванија и Амари, Естонија, обезбедувајќи трајна воздушна одбрана за трите балтички држави.
Моментално, мисијата ја командуваат шпанските воздухопловни сили, кои распоредија осум ловци „Еурофајтер Тајфун“ во базата Шјауљај. Италијанските „Тајфуни“ се стационирани во естонската база Емари, каде што обезбедуваат дополнителна брза поддршка во случај на инциденти.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Британија ја гради својата прва мала нуклеарна електрана: ќе биде во северен Велс
Велика Британија денес објави дека го избрала северен Велс како локација за својата прва нуклеарна електрана со мал модуларен реактор (SMR), додека продолжува со плановите за проширување на нуклеарната инфраструктура на земјата.
Владата во јуни објави дека ќе потроши 2,5 милијарди фунти (2,8 милијарди евра) за SMR, кои се поевтини и побрзи за изградба од големите нуклеарни централи, во обид да ја зголеми енергетската безбедност и да помогне во исполнувањето на климатските цели.
Одлуката на Велика Британија да го избере Вилфа на Англеси, остров во северен Велс, како локација за својата прва SMR централа беше критикувана од американскиот амбасадор во невообичаено силна изјава пред објавувањето.
Соединетите Американски Држави се залагаа за голем проект во Вилфа, дом на стара нуклеарна централа која беше затворена во 2015 година.
Британската влада изјави дека проширувањето на нуклеарната програма би можело да вклучува изградба на нова голема електрана, додавајќи дека ѝ задала задача на државната компанија GB Energy-Nuclear да пронајде соодветна локација за голема електрана до есента 2026 година.
Во јуни, владата го избра дизајнот на Rolls-Royce за малите реактори. Новите мини-реактори таму ќе снабдуваат еквивалент на три милиони домови и ќе поддржат до 3.000 работни места во локалната заедница за време на изградбата, со планови за поврзување со мрежата во 2030-тите.
Во моментов во изградба се две големи нуклеарни централи во Велика Британија, една во Хинкли Поинт во западна Англија и една во Сајзвел во источна Англија.
фото: принтскрин
Свет
Боинг мора да им исплати 28 милиони долари на семејството на жртва од авионската несреќа
Поротата на федералниот суд во Чикаго во средата наложи Боинг да исплати повеќе од 28 милиони долари на семејството на работничка за животна средина на Обединетите нации која загина во несреќата на Боинг 737 МАКС во Етиопија во 2019 година.
Пресудата за семејството на Шика Гарг е прва во низата тужби поднесени по таа несреќа и уште една во Индонезија во 2018 година, во која загинаа вкупно 346 лица.
Според спогодбата постигната меѓу страните синоќа, семејството на Гарг ќе добие 35,85 милиони долари – целиот износ на пресудата плус 26 проценти камата – а Боинг нема да поднесе жалба, според адвокатите на семејството.
Шанин Спектер и Елизабет Крофорд, кои го застапуваа семејството, во изјава соопштија дека пресудата „обезбедува јавна одговорност за погрешното однесување на Боинг“.
Гарг имала 32 години кога летот 302 на „Етиопијан ерлајнс“ од Адис Абеба, Етиопија, до Најроби, Кенија, се урна само неколку минути по полетувањето, рекоа нејзините адвокати.
Во тужбата се тврди дека авионот Боинг 737 MAX бил неисправно дизајниран и дека Боинг не ги предупредил патниците и јавноста за неговите опасности.
Летото на „Етиопијан ерлајнс“ се урна пет месеци откако авионот на „Лион ер“ од летот 610 се урна во Јаванското Море во Индонезија. Неисправен систем за автоматска контрола на летот придонел за двете несреќи.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Трамп потпиша договор: се стави крај на најдолгата блокада на владата на САД во историјата
Американскиот претседател Доналд Трамп потпиша закон со кој се става крај на најдолгото затворање на владата во историјата на САД, откако Претставничкиот дом гласаше за повторно започнување на помошта за храна, исплата на стотици илјади федерални работници и оживување на контролата на воздушниот сообраќај.
Претставничкиот дом, кој е под контрола на републиканците, го усвои пакетот со 222 гласови „за“ и 209 „против“, при што поддршката на Трамп во голема мера ја држи неговата партија заедно и покрај жестокото противење од демократите, кои се лути што 43-дневното затворање иницирано од нивните колеги од Сенатот не успеа да обезбеди договор за продолжување на федералните субвенции за здравствено осигурување.
Потписот на Трамп на законот, кој Сенатот го одобри претходно оваа недела, би ги вратил федералните работници на работа уште во четврток, иако не е јасно колку брзо ќе продолжат целосните владини услуги и операции.
President Trump signs bill to OFFICIALLY reopen the government, ending the Democrat Shutdown.
Let's get our country WORKING again. 🇺🇸 pic.twitter.com/QJqX90k9sC
— The White House (@WhiteHouse) November 13, 2025
Тоа би го продолжило финансирањето до 30 јануари и би ја одржало федералната влада на добар пат да продолжи да додава околу 1,8 трилиони долари годишно на својот долг од 38 трилиони долари.
„Се чувствувам како да повторно доживеав епизода од „Seinfeld“. Поминавме 40 дена и сè уште не знам каков беше заплетот“, рече републиканскиот претставник Дејвид Швајкерт од Аризона, споредувајќи го однесувањето на пратениците во Конгресот со несреќите во популарната американска ситком серија од 1990-тите.
„Навистина мислев дека ова ќе трае 48 часа: луѓето ќе добијат момент да го искажат својот гнев и ние ќе се вратиме на работа“, додаде тој. „Што се случува сега кога гневот стана политика?“
Крајот на затворањето нуди надеж дека услугите што се критични за воздушниот сообраќај ќе се опорават на време за критичниот бран патувања за Денот на благодарноста, кој е само за две недели. Враќањето на помошта за храна за милиони семејства, исто така, би можело да ослободи простор во буџетите на домаќинствата за трошење, бидејќи сезоната на божиќни шопинг влегува во полн ек.
фото: принтскрин

