Свет
Макрон претстави нова визија за Франција, десничарите се воодушевени
Францускиот претседател Емануел Макрон, дефинитивно, го отвори патот на десничарските политики со своите најнови идеи, анализира Би-би-си. Во вчерашниот говор Макрон ги поддржа воведувањето училишни униформи, борбата против наркобандите и најави политики насочени кон спречување на падот на наталитетот во Франција.
Левичарските коментатори ја осудија очигледната промена на Макрон кон десно, што е во спротивност со неговата прокламирана политичка рамнотежа во последните години. Сепак, тие исто така тврдат дека се сомневале оти Макрон отсекогаш бил прикриен десничарски политичар.
Коментаторите од десната страна на политичкиот спектар се воодушевени од новите ставови на Макрон, но во исто време се сомничави за вистинските намери на Макрон. Вчера, во говорот во Елисејската палата, Макрон рече дека овој пат е можност да се „запознае нацијата“ и да се одреди правецот на политиката на влезот во последните три години од неговиот претседателски мандат по низата критики дека неговиот мандат изгуби какво било реформско значење.
Тоа е поврзано и со назначувањето на новата влада од страна на Макрон под водство на Габриел Атал, најмладиот премиер во француската историја, но во исто време и позначаен десничарски политичар.
Забелешките на Макрон би можеле да сугерираат контра на растечките изгледи на десничарската националистка Марин Ле Пен и нејзината партија (НР), која се смета дека ќе освои најмногу места на европските избори во јуни.
Презентирајќи ја својата идеја за „граѓанско повторно вооружување“, Макрон рече дека всадувањето на француските републикански вредности во училиштето е клучно за „Франција да остане Франција“. „Секоја генерација мора да научи што значат Република, историја, должности, права, јазик, почитување… и тоа мора да го научи уште од детството“, рече тој.
Додаде дека училишните униформи, идеја што досега ја поддржува само дел од политичката десница, ќе стане задолжителна во 2026 година доколку експериментот во 100 училишта следната година се смета за успешен. Тој го поддржа и учењето на државната химна во училиштата, церемониите за дипломирање. Без да навлегува во детали, вети и мерки за контрола на времето, кое децата го поминуваат пред екраните.
Меѓу другото, силно одекна неговата најава за политика за зголемување на наталитетот со цел да се спречи пад на наталитетот во Франција. Во 2023 година се родиле помалку од 700.000 деца, што е најмал број од Втората светска војна.
Француските медиуми не реагираа исто на изјавите на Макрон, некои („Либерасион“ и „Монд“) ги нарекоа ултраконзервативни и реакционерни споредувајќи ги со политиката на Виктор Орбан. „Фигаро“, пак, заклучи дека „претседателот застана со постојани осцилации и, конечно, почна со решителни политики, мора да бидеме среќни поради тоа“.
Марин Ле Пен накратко го коментира говорот на Макрон нарекувајќи го „уште едно бескрајно дрдорење“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Поранешен командант на британската морнарица: Русија би изгубила од НАТО во војна од големи размери
Поранешниот командант на британската морнарица, лорд Алан Вест, денес предупреди дека рускиот напад врз Украина ризикува да се претвори во целосен конфликт со западниот одбранбен блок и дека Велика Британија веќе „всушност е во војна со Русија“.
„Доста е тешко да се види како некој ќе излезе од овој конфликт бидејќи не сакаме целосна војна меѓу НАТО и Русија. Русија би изгубила – а опасноста од нивна загуба е прашањето дали потоа би ја направиле таа глупава грешка со нуклеарното оружје“, рече тој, објавува Дејли меил.
Поранешниот генерален секретар на НАТО, лорд Џорџ Робертсон, кој се појави во истиот подкаст, силно предупреди дека Велика Британија не е доволно подготвена за конфликт.
Свет
Туск: Експлозијата на железничката пруга Варшава-Лублин е саботажа
Експлозија што претставува чин на саботажа ја уништи железничката пруга Варшава-Лублин во неделата, изјави денес полскиот премиер Доналд Туск.
„На линијата Варшава-Лублин (селото Мика) се случи чин на саботажа. Експлозијата на експлозивна направа ја уништи железницата“, напиша Туск на X, пренесува ПАП.
Во неделата наутро, машиновозачот пријавил неправилности на железничката инфраструктура во областа Жичина по телефон, а според полицијата во тој округ, прелиминарниот преглед на пругата открил оштетување на еден дел, кое било предизвикано од експлозија.
Фото: принтскрин
Свет
Саудискиот принц оди во САД: одбраната, вештачката интелигенција и нуклеарните прашања на дневен ред
Саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман утре ќе пристигне во Белата куќа на средба со американскиот претседател Доналд Трамп. Посетата има за цел продлабочување на децениската соработка во нафтата и безбедноста, како и проширување на врските во трговијата, технологијата и потенцијално цивилната нуклеарна енергија.
Ова е првото патување на принцот во Соединетите Американски Држави по убиството на саудискиот новинар Џамал Кашоги во 2018 година, случај што предизвика глобален бес, а сега се чини дека се става во втор план, објави Ројтерс.
Американските разузнавачки агенции заклучија дека МБС, како што често го нарекуваат, ја одобрил операцијата за апсење или убиство на Кашоги. Иако принцот негираше дека лично го наредил убиството, тој ја призна одговорноста како лидер на кралството. Повеќе од седум години подоцна, и најголемата економија во светот и најголемиот извозник на нафта се чини дека се желни да продолжат понатаму.
Интересот на Трамп е во исполнувањето на ветувањето на Саудиска Арабија за инвестиции од 600 милијарди долари, дадено за време на неговата посета на Ријад во мај. Како и тогаш, се очекува американскиот претседател повторно да ги избегне чувствителните прашања за човековите права.
Од друга страна, саудискиот лидер бара силни безбедносни гаранции поради регионалните тензии, како и пристап до американската технологија за вештачка интелигенција и напредок во договорот за цивилна нуклеарна програма.
Дека убиството на Кашоги сега е минато, потврдува Азиз Алгашијан, предавач по меѓународни односи на Универзитетот за безбедносни науки „Наиф Арап“. „Се сврте нова страница“, рече тој.
Односите меѓу САД и Саудиска Арабија долго време се темелат на договор – Ријад обезбедува стабилно снабдување со нафта по прифатливи цени, а Вашингтон обезбедува безбедносна заштита за возврат. Тој пакт беше разнишан откако Америка не успеа да одговори на иранскиот напад врз саудиските нафтени постројки во 2019 година.
Загриженоста дополнително се зголеми во септември, по израелскиот напад врз Доха, Катар, кој наводно беше насочен кон членови на Хамас. По тој настан, Трамп потпиша извршна наредба за потпишување на одбранбен пакт со Катар, а многу аналитичари и дипломати веруваат дека Саудијците се надеваат на сличен договор.
للمرة الأولى في ولاية ترامب الثانية، وفي تاريخ الولايات المتحدة، يستعدّ البيت الأبيض لإقامة احتفال كبير لولي عهد دولة أجنبية على الأراضي الأميركية…
هذه الزيارة تُعد من أعلى مستويات البروتوكول الأميركي؛ حيث سيستقبل الرئيس دونالد ترامب سمو ولي العهد الأمير محمد بن سلمان في… pic.twitter.com/vsPkGnSOEf
— محمد بن سلمان بن عبد العزيز (Informal) (@HRHMBNSALMAAN) November 17, 2025
Сепак, Ријад бараше одбранбен пакт во преговорите што би бил ратификуван од Конгресот на САД, но Вашингтон го услови ова со нормализирање на односите на кралството со Израел.
Саудиска Арабија, од своја страна, ја поврза нормализацијата со посветеноста на најдесничарската влада на Израел во историјата за создавање палестинска држава. Но, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, кој минатиот месец со посредување на Трамп, се согласи на примирје со Хамас по двегодишна војна, во неделата го потврди своето цврсто противење на палестинската независност.
Извршната наредба на Трамп, слична на онаа со Катар, нема да ги исполни сите желби на Саудиска Арабија, но Алгашијан рече дека тоа ќе биде „чекор по патот, дел од процесот, а не крај на процесот“. Еден западен дипломат во регионот ја сумираше динамиката: „Трамп сака нормализација, а Саудиска Арабија сака целосен одбранбен пакт, но околностите не го дозволуваат тоа. На крајот, двете страни веројатно ќе добијат помалку отколку што сакаат. Тоа е дипломатија“.
Денис Рос, ветеран преговарач за Блискиот Исток и аналитичар во Вашингтонскиот институт за политика на Блискиот Исток, очекува извршна наредба со која ќе се повикаат САД и Саудијците „веднаш да се консултираат за тоа што да прават како одговор на заканата“, без формална обврска од Вашингтон активно да го брани Ријад.
„Тоа би можело да вклучува обезбедување низа различни видови помош, размена на оружје, распоредување одбранбени ракетни батерии како THAAD или Patriot, распоредување поморски сили со единица маринци – до активно учество во борба на офанзивен, а не само одбранбен начин“, објасни Рос.
Освен безбедноста, Ријад се залага за договори за нуклеарна и вештачка интелигенција, клучни елементи од неговиот амбициозен план „Визија 2030“ за диверзификација на својата економија и зајакнување на својата позиција во однос на регионалните ривали.
Обезбедувањето пристап до напредни компјутерски чипови е клучно за плановите на Саудиска Арабија да стане глобален центар за вештачка интелигенција и да се натпреварува со Обединетите Арапски Емирати, кои во јуни потпишаа договор за центар за податоци вреден повеќе милијарди долари со САД.
МБС, исто така, сака да постигне договор со Вашингтон за развој на саудиска цивилна нуклеарна програма, што би му дало на кралството пристап до американска технологија и дополнителни безбедносни гаранции. Таквиот договор би ѝ помогнал на Саудиска Арабија да ги стигне ОАЕ, кои веќе имаат своја програма, и регионалниот ривал Иран.
Напредокот досега е попречен од неподготвеноста на Саудијците да се согласат со американскиот услов што забранува збогатување на ураниум или повторна обработка на потрошено гориво – процеси што би можеле да доведат до развој на нуклеарно оружје. Сепак, Рос очекува за време на посетата да биде објавен договор за нуклеарна енергија, или барем изјава за значаен напредок кон склучување на еден таков.
фото: принтскрин

